فصل پنجم : جمع‌بندی مطالب و نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………….۹۶
فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۰
فهرست منابع غیرفارسی……………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۱
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۴
صفحه عنوان به زبان انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………….۱۰۵
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۱-۱- حداکثر غلظت مجاز برای مرکاپتان‌های سبک و سولفیدهیدروژن…………………………………………….۹

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۱-۲- انواع جاذب‌ها یا حلال‌های مورداستفاده در فرآیندهای شیرین‌سازی گاز مایع………………………….۱۰
جدول ۱-۳- توانایی جاذب‌ها و حلال‌های مختلف در جداسازی ناخالصی‌های سولفور…………………………………۱۱
جدول ۱-۴- حلالیت نسبی گازهای مختلف در حلال سلکسول……………………………………………………………….۲۲
جدول ۱-۵- هزینه‌های عملیاتی و سرمایه‌گذاری موردنیاز برای شیرین‌سازی pbsd 10000 سوخت جت توسط دو فرایند شیرین‌سازی با سود و شیرین‌سازی با کمک غربال‌های مولکولی………………………………………………..۲۷
جدول ۲-۱- ثابت تعادلی برای واکنش سولفیدکربنیل و آب……………………………………………………………………..۳۷
جدول ۲-۲- مقایسه فعالیت و پایداری انواع کاتالیست‌های مورداستفاده در شیرین‌سازی برش‌های هیدروکربنی سبک توسط محلول سودسوزآور…………………………………………………………………………………………………………….۳۹
جدول ۲-۳- ثابت یونیزاسیون اسیدهای موجود در ترکیبات نفتی در دمای ۳۴ درجه سانتی‌گراد……………………۴۳
جدول ۲-۴- مقدار اکتیویته آب در غلظت‌های مختلف محلول سود در دمای ۳۲ درجه سانتی‌گراد……………….۴۵
جدول ۲-۵- ضریب استخراج K_E برای مرکاپتان‌ها و سولفیدهیدروژن بر اساس کار yabroff…………………….47
جدول ۲-۶- ثابت‌های معادله (۲-۷)……………………………………………………………………………………………………..۴۷
جدول ۲-۷- حلالیت مرکاپتان‌ها در آب خالص در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد……………………………………………۴۸
جدول ۲-۸- ماتریس طراحی و نتایج آزمایشگاهی…………………………………………………………………………………..۵۴
جدول ۲-۹- مقدار ثابت A برحسب نوع مرکاپتان برای معادله (۲-۱۷)……………………………………………………..۵۷
جدول ۲-۱۰- مقدار ثابت B برای معادله (۲-۱۸)……………………………………………………………………………………۵۸
جدول ۲-۱۱- میزان جذب CO⁺² به‌عنوان جزء فعال کاتالیست و مقدار تبدیل پروپیل مرکاپتایدسدیم به دی‌سولفید در محلول سود……………………………………………………………………………………………………………………..۶۴
جدول ۴-۱- مقایسه نتایج طراحی شرکت اکْسِنس با نتایج شبیه‌سازی فعلی برای جریان سود ورودی به اکسیدایزر و سود احیاشده خروجی از آن………………………………………………………………………………………………….۸۹
جدول ۴-۲- مقایسه نتایج طراحی شرکت اکْسِنس با نتایج شبیه‌سازی فعلی برای سود احیاشده برگشتی به واحدهای استخراج………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۰
جدول ۴-۳- مقایسه نتایج طراحی شرکت اکْسِِنْس با نتایج شبیه‌سازی فعلی برای جریان هوای خروجی از مخزن جداکننده دی‌سولفیداویل از سود…………………………………………………………………………………………………..۹۰
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۲-۱- دیاگرام جریان بخش استخراج…………………………………………………………………………………………….۳۱
شکل ۲-۲- دیاگرام جریان بخش احیاء سود…………………………………………………………………………………………..۳۲
شکل ۲-۳- ساختار مولکولی کاتالیست سولفونیتدکبالت‌فتالوسیانین…………………………………………………………..۳۸
شکل ۲-۴- مقایسه بین مقادیر ضریب استخراج (K_E) تجربی و تئوری به‌دست‌آمده از معادله (۲-۱۰)………۴۶
شکل ۲-۵- حلالیت نرمال‌مرکاپتان‌ها در آب و توزیع مرکاپتان‌ها بین فاز هیدروکربنی ایزواکتان و فاز آبی محلول سود ۵/۰ نرمال…………………………………………………………………………………………………………………………۴۹
شکل ۲-۶- اثر مقدار و غلظت محلول سود در استخراج مرکاپتان‌ها………………………………………………………….۵۱
شکل ۲-۷- تغییرات ویسکوزیته محلول سود با غلظت آن……………………………………………………………………….۵۱
شکل ۲-۸- تأثیر غلظت سود بر واکنش پروپیل‌مرکاپتان و سود………………………………………………………………..۵۲
شکل ۲-۹- قابلیت اشباع سود توسط مرکاپتان‌ها (Y^’_۲, Y₂)، به‌عنوان یک عامل محدودکننده، برحسب غلظت محلول سود………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۳
شکل ۲-۱۰- اثر درجه حرارت بر روی ضریب استخراج متیل و اتیل مرکاپتان‌ها برای سیستم ایزواکتان و محلول سود ۲۵/۴ مولار………………………………………………………………………………………………………………………..۵۵
شکل ۲-۱۱- اثر درجه
حرارت بر روی ضریب استخراج بوتیل‌مرکاپتان در سیستم ایزواکتان و محلول سود ۵/۰ نرمال………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۶
شکل ۲-۱۲- مقدار متغیر B مربوط به معادله ۲-۱۸ برحسب مولاریته سود……………………………………………….۵۹
شکل ۲-۱۳- ضریب استخراج K_E برای مرکاپتان‌های C₂,C₁ در سیستم ایزواکتان و محلول سود………………۶۰
شکل ۲-۱۴- تأثیر غلظت سود بر واکنش اکسیداسیون پروپیل مرکاپتایدهای‌سدیم به دی‌سولفیداویل………….۶۲
شکل ۲-۱۵- طیف ماوراءبنفش کاتالیست CoSPc برای ۱۰۰ میلی‌لیتر محلول سود با غلظت‌های مختلف…..۶۳
شکل ۲-۱۶- تغییرات چسبندگی محلول سود با غلظت آن………………………………………………………………………۶۵
شکل ۲-۱۷- تأثیر دما بر واکنش اکسیداسیون پروپان مرکاپتایدسدیم (سایر پارامترهای عملیاتی ثابت)………..۶۵
شکل ۲-۱۸- مقدار جذب جزء فعال کاتالیست (CO⁺²) و درنتیجه فعالیت کاتالیست بر اساس دما و زمان نگهداری کاتالیست……………………………………………………………………………………………………………………………….۶۶
شکل ۲-۱۹- تأثیر دمای نگهداری کاتالیست بر سرعت واکنش اکسیداسیون پروپان مرکاپتایدسدیم…………….۶۷
شکل ۲-۲۰- تأثیر ساختار مولکولی مرکاپتایدهای‌سدیم بر واکنش اکسیداسیون آن‌ ها…………………………………۶۸
شکل ۲-۲۱- مقایسه مقدار جذب امواج ماوراءبنفش و درنتیجه فعالیت کاتالیست برای محلول کاتالیستی سود تهیه‌شده به روش‌های مختلف……………………………………………………………………………………………………………….۶۹
شکل ۲-۲۲- تأثیر روش تهیه محلول سود و کاتالیست بر سرعت واکنش اکسیداسیون پروپان مرکاپتایدسدیم……………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۹
شکل ۲-۲۳- فعالیت کاتالیست سولفونیتدکبالت‌فتالوسیانین در مجاورت محیط‌های گازی مختلف………………..۷۰
شکل ۲-۲۴- تأثیر سرعت اختلاط بر واکنش اکسیداسیون پروپان مرکاپتایدسدیم………………………………………۷۱
شکل ۴-۱- تکمیل اطلاعات ضروری در پوشه Setup……………………………………………………………………………81
شکل ۴-۲- انتخاب مواد تشکیل‌دهنده جریان‌ها……………………………………………………………………………………..۸۲
شکل ۴-۳- انتخاب مدل ترمودینامیکی…………………………………………………………………………………………………۸۴
شکل ۴-۴- تکمیل پوشه مشخصات جریان‌ها………………………………………………………………………………………..۸۵
شکل ۴-۵- تکمیل پوشه مشخصات تجهیزات……………………………………………………………………………………….۸۶

۳۱-۲ =
۳۲-۲
در روابط فوق w_j وزن های معیارها و نشانگر اهمیت نسبی آنها می باشد. R_i و S_i در بازه قرار داشته و ۰ بهترین حالت و ۱ بدترین حالت را نشان می دهد. S_i را به عنوان ثبات^[۳۲] و یا مقدار سودمندی^[۳۳] تفسیر میکنند. S_i می تواند اطلاعاتی را پیرامون ماکزیمم مطلوبیت گروهی یا اکثریت فراهم آورد. همچنین R_i نیز به عنوان عدم ثبات^[۳۴] و یا مقدار تاسف^[۳۵] تعریف می گردد و اطلاعاتی پیرامون حداقل اثر فردی مخالف را برای تصمیم گیران فراهم می آورد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲٫۶٫۱٫۶ محاسبه شاخص VIKOR (مقدار Q)
در این گام به منظور رتبه بندی گزینه های مد نظر فاصله Q_i محاسبه خواهد شد. Q_i با بهره گرفتن از رابطه ۳۳-۲ بدست میآید
۳۳-۲
در این رابطه v به بازه تعلق داشته و وزن استراتژی اکثریت معیارها^[۳۶] (یا بیشینه سود گروهی^[۳۷]) خوانده میشود و معمولا v=0.5 می باشد. همچنین در رابطه بالا S^*=min S_i و S^-=max S_i و R^*=min R_i و R^-=max R_i می باشد. در رابطه فوق بیانگر نرخ فاصله از حل ایده آل و بیان کننده نرخ فاصله از حل ضد ایده آل است. پارامتر v نیز با توجه به میزان توافق گروه تصمیم گیرنده انتخاب می شود. در صورت توافق بالا، مقدار آن بیش از ۰٫۵ ودر صورت توافق با اکثریت آرا مقدار آن مساوی با ۰٫۵ . در صورت توافق پائین، مقدار آن کمتر از ۰٫۵ خواهد بود.
۲٫۶٫۱٫۷ مرتب کردن گزینه ها بر اساس مقادیر R,S,Q
در این گام رتبه بندی گزینه های موجود بر اساس مقادیر S,R,Q انجام می گیرد. در این مرحله مقادیر گزینه ها به صورت نزولی مرتب می شوند. نتیجه این عمل سه لیست رتبه بندی می باشد که بهترین گزینه، گزینه ای است که کمترین مقدار را دارا می باشد.
۲٫۶٫۱٫۸ انتخاب بهترین گزینه
بهترین گزینه با کمترین Q_i تحت شرایطی محقق می گردد که دو شرط زیر برقرار گردند:
شرط اول- ویژگی پذیرش: رابطه زیر در مورد گزینه منتخب باید صادق باشد.
۳۴-۲
۳۵-۲
در اینجا A² گزینه ای است که در رتبه بندی بر اساس معیار Q در جایگاه دوم قرار گرفته است. A¹ هم بهترین گزینه با کمترین مقدار Q است. n نیز تعداد گزینه ها می باشد.
شرط دوم- ثبات قابل پذیرش در تصمیم گیری
گزینه A¹ باید همچنین بهترین رتبه را در رتبه بندی شاخص S یا (و) R داشته باشد.
درصورتی که یکی از شروط بالا برقرار نشد، آنگاه یک مجموعه جواب به صورت سازشی ارائه می گردد:
اگر تنها شرط دوم برقرار نشده باشد، گزینه A¹ و A².
اگر شرط اول برقرار نشده باشد، گزینه های A¹ و A² و … و A^m
A^m در اینجا گزینه ای در موقعیت mام است که رابطه زیر در مورد آن صادق باشد:
۳۶-۲
لازم به ذکر است که در روش VIKOR فازی، قبل از محاسبه مقادیر سودمندی و تاسف نظرات کارشناسان باید با یکی از روش های دیفازی نمودن به اعداد قطعی تبدیل گردد.

۲٫۷٫ وزن دهی به تصمیم گیرندگان

انتخاب تأمین کننده لجستیک معکوس یک مسئله تصمیم گیری گروهی است به طوری که گروه تصمیم گیری شامل چند تصمیم گیرنده و کارشناس است. از جمله این کارشناسان می توان به کارشناس بخش تحقیق و توسعه، بخش فنی، تضمین کیفیت و پرسنل مالی اشاره کرد. (چن، ۲۰۰۵).
همان گونه که گفتیم در این تحقیق برای انتخاب PRLP 3 ، تصمیم گیری چند معیاره فازی با روشVIKOR را پیشنهاد می دهیم. بیان دقیق اهمیت معیارها و تأثیر گزینه ها بر معیارها که توسط تصمیم گیرندگان تعیین می شود از طریق داده قطعی در انتخاب تأمین کننده دشوار است برای کنار آمدن با این چالش و حل مسایل تصمیم گیری تحت شرایط غیرقطعی مجموعه های فازی توسط “اتاناسوو”^[۳۸] در سال ۱۹۸۶ بیان شد.
در مسایل تصمیم گیری گروهی مجموعه نظر کارشناسان برای اجرای درست روند ارزیابی بسیار مهم است. بنابر این عملگر (IFWA) میانگین موزون فازی برای اجماع نظرات شخصی کارشناسان برای رتبه بندی میزان اهمیت معیارها و گزینه ها مورد استفاده قرار می گیرد. فرض کنید که گروه تصمیم گیری شامل l تصمیم گیرنده باشد.
بدیهی است اهمیت تصمیم گیرندگانی که در یک گروه هستند نسبت به یکدیگر یکسان نیست. اهمیت تصمیم گیرندگان با متغیرهای زبانی توسط عملگر IFWA بیان می شوند. فرض کنید عدد فازی شهودی برای رتبه بندی i- امین تصمیم گیرنده باشد. در این صورت وزن i- امین تصمیم گیرنده به صورت زیر محاسبه می شود(بوران، ۲۰۰۹):
:(۳۵-۲)
فصل سوم
روش اجرای تحقیق

مقدمه

تحقیقات علمی دارای فلسفه ای روشن و بدیهی است. زیرا نیاز بشر به تحقیقات علمی امری بدیهی است. نیاز بشر به تحقیقات علمی به دلیل نیاز فطری انسان به پاسخگویی به برخی نیازهای حیاتی و همچنین برای گسترش دایره معلومات بشری است. هر تحقیق علـمی بنا بر هدف و مـاهیت تحقیق با روش های مختلفی انجام می گیرد.
هدف از این فصل تبیین روش تحقیقی است که در اینجا برای یافتن پاسخ سوالات تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.

۳٫۱٫ روش تحقیق

بر اساس هدف، تحقیقات علمی را میتوان به سه گروه بنیادی ، کاربردی و عملی تقسیم کرد.
این تحقیق از آنجا که با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طربق تحقیقات بنیادی که درباره این موضوع انجام شده است صورت گرفته، در زمره تحقیقات کاربردی می باشد. یکی از ویژگی های تحقیقات کاربردی رفع نیازهای بشر و بهبود و بهینه سازی ابزارها، روش ها و الگو ها در جهت رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان است. در این راستـا ما به دنبال این هستیم که بتوانیم از میان روش های مختلفی که در زمینه انتخاب تامین کننده لجستیک معکوس است، روشی منطقی را تعیین کرده و آن را تبیین نماییم.
بر اساس ماهیت و روش، تحقیق از نوع توصیفی می باشد؛ زیرا در این تحقیق به دنبال این هستیم که وضع موجود را بررسی کرده و به توصیف منظم و نظام دار آن می پردازیم و ویژگی ها و صفات آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیر ها را بررسی می نماید.(حافظ نیا،۱۳۸۶)
این تحقیق توصیفی جنبه کاربردی دارد به این معنا که از نتایج آن می توانیم در تصمیم گیری ها، سیاست گذاری ها و همچنین برنامه ریزی های شرکت برای انتخاب یک تامین کننده لجستیک معکوس از بین گزینه های موجود استفاده نمائیم.
در این تحقیق به منظور توصیف عینی و کیفی، محتوای مفاهیم به صورت نظام دار انجام می شود و قلمروی آن را متن های مکتوب شفاهی و تصویری در مورد موضوع تشکیل می دهد. پس از اینکه تجزیه و تحلیل مطالب صورت پذیرفت و توصیف انجام گرفت، به گردآوری اطلاعات درباره سوالات تحقیق می پردازیم. این امر از طریق روش های مصاحبه، با کارشناسان و مطالعه کتابخانه ای صورت می گیرد. پس از گردآوری اطلاعات وداده ها از طریق تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره به صورت گروهی ودر شرایط عدم قطعیت مانند: Fuzzy DEMATEL و Fuzzy VIKOR استفاده کرده و داده ها را تجزیه و تحلیل می کنیم و به نتیجه گیری می پردازیم. در نهایت نتایج حاصله را به جوامع آماری با ویژگی های مشترک تعمیم می دهیم.

۳٫۲٫ مراحل اجرای پژوهش

مراحل اجرای این تحقیق به صورت خلاصه در شکل ۱-۳ مورد اشاره قرار گرفته است:
انتخاب موضوع و مطالعه اولیه
ارائه طرح پیشنهادی وتصویب آن
مطالعات نظری و بررسی طرح های پژوهشی مرتبط
مصاحبه با کارشناسان
گرد آوری اطلاعات و جمع آوری داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها
ارائه یک مدل
نتیجه گیری

۳- «الا انّ اولیا اللّه لاخوف علیهم و لا هم یحزنون». ص ۵۷
۴- «التائبون العابدون». ص ۱۰۳
۵- «الّا ابلیس ابی و استکبر‌». ص ۲۷
۶- «الّا للّه الّدین الخالص». ص ۳۵ و ۳۴
۷- «الذّین اوتوا العلم وَیلَکم ثواب اللّه خیر». ص ۱۷۷
۸- «الذین کفروا ». ص ۲۷۰
۹- «الرحمن علی العرش استوی». ص ۱۶۱
۱۰- «الزجاجه کانّها کوکب درّی». ص ۲۸۴
۱۱- «اللّه لطیف بعباده». ص ۲۶۳
۱۲- «اللّه نور السموات و الارض، مثل نوره کمشکوه فیها مصباح» .ص ۳۱۶ و۲۸۴
۱۳- «الم تر الی ربک کیف مد الظل و لو شاء اللّه لجعله ساکتا». ص ۲۲۹
۱۴- «امر ربّی بالقسط». ص ۲۳۷
۱۵- «انّ اکرمکم عند اللّه اتقئکم». ص ۹۷
۱۶- «انّ الذین یبایعونک انّما یبایعون الله یدالله فوق ایدیهم». ص ۸۵
۱۷- «انّ اللّه اصطفی آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذرّیه بعضها مـن بعض و اللّه سمیـع
علیم». ص ۴۵
۱۸- «انّ اللّه خلق الخلق فی ظلمه». ص ۲۳۰
۱۹- «ان اللّه لهو الغنی الحمید ». ص ۲۵۳
۲۰- «ان الله یامر بالعدل». ص ۲۳۷
۲۱- «انّ اللّه یحبّ التوّابین و یحبّ المتطهّرین». ص ۲۲۷
۲۲- «انّ اللّه یحبّ المتوکّلین». ص ۱۰۸
۲۳- «انّ اللّه یحبّ المطهّرین». ص ۱۰۲
۲۴- «انّ النّفس لامّاره بالسّوء». ص ۳۰۹ و ۳۰۷
۲۵- «انّا وجدنا آبائنا علی امّته». ص ۲۶۹
۲۶- «انّ جهنّم لمحیطه بالکافرین». ص ۱۵۵
۲۷- «انّ علیک لعنتی الی یوم الدّین». ص ۲۹ و ۲۸
۲۸- «انّک لاتهدی من احببت و لکنّ اللّه یهدی من یشاء». ص ۲۱۰
۲۹- «انّ کلّ من فی السّموات و الارض الّا آتی الرّحمن عبداً». ص ۱۶۱
۳۰- «انّما قولنا لشیء اذا اردناه أن نقول له کن فیکون». ص ۲۶۴
۳۱- «انّما یخشی اللّه من عباده العلماء». ص ۲۳۵ و ۲۴۲ و۱۴۲
۳۲- «انّما یوفی الصابرون اجرهم بغیر حساب». ص ۱۵۴
۳۳- «بالوالدین احسانا». ص ۳۲
۳۴- «بینهما برزخ لا… ». ص ۲۶۲
۳۵- «ثمّ اجتباه ربّه فتاب علیه و هدی». ص ۱۰۱
۳۶- «ثم أورثنـا الکتـاب الذّین اصطفینـا من عبـادنا فمنهـم ظالـم لنفسـه و منهـم مقـتصد و منهم سابـق
بالخیرات». ص ۴۵
۳۷- «ثمّ تاب علیهم لیتوبوا». ص ۱۰۱
۳۸- «ثمّ دنا فتدلّی فکان قاب قوسین او أدنی». ص ۱۱۶
۳۹- «ثمّ رددناه اسفل سافلین». ص ۱۷۳
۴۰- «جاء الحقّ و زهق الباطل». ص ۲۱۱
۴۱- «جاء کم رسول بما لا تهوی انفسکم استکبرتم». ص ۳۰۶
۴۲- «خلق السّموات و الارض فی ستّه ایّام». ص ۲۳۳ و ۱۷۱
۴۳- «ذق انّک انت العزیز الکریم». ص ۱۵۸
۴۴-«ذلک بانّ اللّه هو الحق». ص ۱۲۵
۴۵- «ذوقوا مسّ سقر». ص ۱۵۸
۴۶- «رجال صدقوا ما عاهدوا اللّه علیه».ص ۲۱۸
۴۷- «رضی اللّه عنهم و رضوا عنه». ص ۱۶۳
۴۸- «سبحان الّذی اسری بعبده لیلا من المسجدالحرام الی المسجد الاقصی الّذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انّه هو السمیع البصیر». ص ۲۸۷ و۴۱
۴۹- «سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی انفسهم حتّی یتبین لهم انّه الحقّ». ص ۳۰۶ و ۱۵۰ و ۲۱
۵۰- «ضرب اللّه مثلا کلمه طیّبه کشجره طیّبه اصلها ثابت و فرعها فی السماء تؤتی اکلها کلّ حین باذن ربّها و یضرب اللّه الامثال للنّاس لعلّهم یتذکّرون». ص ۵۳
۵۱- «علّم آدم الاسما کلّها». ص ۱۵۱
۵۲- «عمّا یقول الظالمون». ص ۶۷
۵۳- «فاذا جاءت الطامّه الکبری». ص ۲۲۴

۲۲/۸۴

۶۲/۷۸

۴۷/۷۱

۵۶/۶۳

۳۷/۵۱

۴۲/۳۶

۲۷/۱۹

درصد تجمعی

۴-۱-۲- بررسی صفات کیفی

۴-۱-۲-۱- تجزیه خوشه ای

بررسی صفات مهم کیفی: جدول (۴-۵) نشان می دهد که از نظر صفت شکل برگ در جمعیت های زنجان (۳)، آذربایجان غربی(۴)، قزوین(۲)، زنجان (۱)، کردستان (۱) و آذربایجان غربی)۲) به صورت تخم مرغی بیضوی و جمعیت های زنجان(۲)، لرستان و آذربایجان غربی)۳) به فرم تخم مرغی پهن و جمعیت های کردستان) ۳)، کردستان)۲)، قزوین)۱)، تهران، آذربایجان غربی)۱) و کرمان به فرم تخم مرغی کشیده هستند. از لحاظ صفت غده های رنگی برگ جمعیت های زنجان (۳)، زنجان (۲)، کردستان) ۳)، قزوین )۲)، قزوین )۱)، لرستان، زنجان )۱)، تهران، کردستان)۱)، آذربایجان غربی )۲) و آذربایجان غربی )۳) دارای غده های رنگی زیاد بودند و جمعیت های آذربایجان غربی )۴)، کردستان )۲)، آذربایجان غربی) ۱) و کرمان به صورت متوسط مشاهده شد(جدول ۴-۵). از نظر صفت وضعیت کرک برگ جمعیت های زنجان (۳)، آذربایجان غربی )۴)، زنجان (۲)، کردستان )۳)، زنجان )۱)، تهران، کردستان )۱)، آذربایجان غربی )۲) و آذربایجان غربی) ۳) به صورت پرکرک، جمعیت های قزوین )۲)، کردستان )۲)، قزوین )۱)، لرستان و آذربایجان غربی )۱) به صورت متوسط کرک و در جمعیت کرمان به صورت کم کرک مشاهده شد.
جمعیت ها بر اساس صفات کیفی و با بهره گرفتن از ضریب جاکارد و الگوریتم UPGMA، به پنج گروه اصلی( خط برش بر اساس مکان جمع آوری) طبقه بندی شدند (شکل ۴-۳).
گروه اول به دو زیر گروه تقسیم بندی شد که در زیر گروه اول جمعیت های زنجان (۳)، زنجان (۱)، کردستان (۳)، آذربایجان غربی(۳)، زنجان (۲) و بیشترین تشابه بین جمعیت کردستان (۱) و آذربایجان غربی (۲) در این زیر گروه قرار گرفتند و در زیر گروه دوم فقط جمعیت تهران قرار گرفت.
گروه اصلی دوم فقط شامل جمعیت آذربایجان غربی (۴) بود.
گروه اصلی سوم فقط شامل جمعیت لرستان بود.
گروه اصلی چهارم به دو زیر گروه تقسیم بندی شد که در زیر گروه اول جمعیت های قزوین (۲) و قزوین (۱) و در زیر گروه دوم جمعیت های کردستان (۲) و آذربایجان غربی (۱) قرار گرفتند.
گروه اصلی پنجم فقط شامل جمعیت کرمان بود این جمعیت با موقعیت جغرافیایی ارتفاع ۲۴۰۰ متر از سطح دریا، کمترین عرض جغرافیایی و بیشترین طول جغرافیایی در گروه جداگانه ای قرار گرفت.
صفات کیفی ارزیابی شده جمعیت ها در جدول (۴-۵) نشان داده شده است که بیشترین تشابه در گروهبندی صفات کیفی در جمعیت کردستان (۱) و آذربایجان غربی (۲) مشاهده شد که علت آن وجود تشابه ۱۰۰% در صفات ارزیابی شده است. نتایج گروهبندی صفات کیفی نشان داد که جمعیت های زنجان (۱، ۲ و ۳) و قزوین (۱ و ۲) به خوبی از سایر جمعیت ها تفکیک شدند که این جمعیت ها از نظر موقعیت جغرافیایی در عرض جغرافیایی یکسان قرار دارند. نتایج حاکی از آن بود که جمعیت های آذربایجانغربی هر چند که در یک محدوده جغرافیایی هستند ولی از نظر شکل برگ و برخی صفات دیگر تنوع قابل توجهی دارند.
قابل ذکر است که تنوع مورفولوژیکی در یک گونه ممکن است به علت تنوع ژنتیکی یا انعطاف پذیری فنوتیپی در شرایط محیطی مختلف باشد (نمت^[۱۷۷]،۲۰۰۰). پراکنش، فاصله جغرافیایی و تفاوت های اقلیمی عوامل دخیل در الگوی توزیع تنوع بین جمعیت ها هستند، که در گونه های نادر با پراکنش محدود، تنوع درون جمعیتی بیشتر از تنوع بین جمعیت ها می باشد (جیت زندانر و سولتیس^[۱۷۸]،۲۰۰۰). بررسی صفات مورفولوژیکی T. migricus و T. fedtschenkoi در شرق ترکیه نشان داد که در اکثر صفات گونه اولی نسبت به گونه دومی بزرگتر است. همچنین از نظر کرک های سطح بیرونی کاسه گل و شکل فندقه چه این گونه ها با هم تفاوت داشتند (استایل^[۱۷۹] و همکاران، ۲۰۰۵). از دیدگاهی دیگر، عواملی از جمله هیبریداسیون و تنوع مورفولوژیکی، شناسایی و تعیین موقعیت تاکسونومیکی گونه‌های جنس آویشن را دشوار می کند (جم زاد، ۱۳۷۳). آویشن از نظر ترکیبات شیمیائی و صفات مورفولوژیکی دارای تنوع بسیار بالائی است (امبریا^[۱۸۰] وهمکاران، ۲۰۱۰). در مطالعه‌ای که روی تنوع ژنتیکی جمعیت‌های مختلف گونه T. loscosii صورت گرفت، تنوع ژنتیکی بسیار بالائی بین این جمعیت‌ها مشاهده شد و این تنوع به پلی‌پلوئید بودن این گونه ارتباط داده شد که سبب افزایش قدرت باروری و سازگاری آن شده است، به طور کلی پلی‌پلوئیدی به دلیل افزایش هتروزیگوسیتی، تنوع ژنتیکی و تنوع بیوشیمیائی، سبب موفقیت گیاه آویشن در رویشگاه‌های طبیعی خود شده است (لواپز-پوجول^[۱۸۱]، ۲۰۰۴).

جدول۴-۵- اطلاعات مربوط به صفات کیفی ارزیابی شده در ۱۵ جمعیت آویشن کوهی

جمعیت ها

ردیف

صفات

۷

۱۰

۱۱

۲۱

۲۲

۲۳

۲۷

۴۷

۵۰

۵۱

۵۴

- به ماهیت وجود خود پی‌می‌برد و از تأثیر رفتار خود روی دیگران آگاه است.
- در موارد به خصوص و حاد حق دارد که خشمگین و عصبانی شود.
- هم در میان جمع احساست خوشی می‌کند و هم در تنهایی.
- دیگران را تحقیر نمی‌کند و برای خود مزیت اضافی تأمل نمی‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

- قبول دارد که کشمکش ها و ناسازگاری ها همیشه وجود خواهد داشت، باید به هر صورتی با ناسازگاری ها و کشمکش ها مقابله کند.
- شخص سالم بذله‌گویی دارد که اغلب با آگاهی و خوش خلقی همراه است و از فرصت‌های عادی برای شادی و دور بودن از غصه و نگرانی استفاده می‌کند.
- آشفتگی و ناراحتی هایش را به نحوی ظاهر می‌کند که قابل قبول جامعه‌ای که در آن زندگی می کند باشد.
- تأثیر و آشفتگی خود را مهار می کند که باعث ناراحتی اطرافیان نشود و در بدترین شرایط با حقایق روبرو شده و از مبارزه با مشکلات، خصوصاً هنگامی که از گرفتاری به سوی موفقیت پیش می‌رود لذت می‌برد.
- با دیگران خوب تماس می‌گیرد، خود را به دیگران می فهماند و دوستان مخصوص را انتخاب شده دارد.
- خود مختار، متکی به خود و مستقل، آرام و روشن‌بین است.
- از موقعیت جدید احساس رضایت و لذت دارد.
- بردباری و مهارتی که فرد برای مسائل بروز می‌دهد و یا به عبارت دیگر احساس این که از عهده وضیفه محوله بر‌می‌آید.
- مسائل را در مرکز قرار می‌دهد، نه این که خود را در مرکز قرار دهد یعنی کارکردن روی مسئله نه روی خود(حاجی آقا جانی، اسدی نوقابی، ۱۳۷۸: ۲۵).
۲-۳-۵- انجمن ملی بهداشت روانی^[۶۶]
انجمن ملی بهداشت روانی در آمریکا در ارتباط با اثرات هیجانی و سودمندی ورزش و فعالیتهای ورزشی بر سلامت روانی و جسمانی به موارد ذیل اشاره می نماید:
معمولاً ورزش با کاهش حالت اضطراب همراه است.
ورزش و فعالیتهای ورزشی، باعث می شود که افسردگی به طور مناسبی کاهش یابد.
فعالیتهای طولانی مدت معمولاً با کاهش صفاتی همچون اضطراب و عصبانیت همراه است(سالاری، ۱۳۹۲).

اگرچه از تاریخچه بهداشت روانی در ایران اطلاعات کافی در دسترس نیست ولی از مدارک ناکافی بدست آمده و با توجه با اعتقادات مذهبی، سنت و علمی آن زمان در کشورهای ایران و عربی می توان قبول کرد که رفتار یا بیماران روانی به محو مطلوب انجام می شود و از زمان های قدیم معلم هایی برای نگهداری بیماران روانی وجود داشته است اکثر تصورها این است که علوم پزشکی یونان در نگرش کشورهای عربی زبان و ایران تأثیر گذارده ولی شواهد وجود داشته و از کتابهای یونانی حتی به صورت ترجمه در این مدرسه استفاده می شد. از زمان ساسانیان در جندی شاپور اهواز برای بیماران روانی مکان بخصوصی ترکیب یافته و در قرن هشتم چندین بیمارستان در بغداد وجود داشته است که از پرشکان حاذق در اسلام ابو علی سینا و نیز مانند زکریای رازی برای بیماران روانی که آنها را هر مریض های دماغی نیز میگفتند دستورات دارویی تجویز می کرد ابوعلی سینا برای درمان بیماران روانی عقیده به تلقین داشت و به عقیده اکثر مورخان به پیوند اعصاب را برای اولین بار عرضه کرده است از تألیفات او می توان به کتاب قانون که معرفیت جهانی دارد اشاره کرد که در این کتاب فصولی برای بیماران روانی وجود دارد که تا چند قرن در کتب اروپایی چنین چیزی به چشم نمی خورد و همچنین در کتاب (شفا) که مربوط به فلسفه است درباره مزاجها آنها را به چهار نوع ملانکولی دموی صفرایی، بلغمی، بودایی، اشاره کرد ابعاد سرشتی در سایت پاتولوژی بیماران داشته است حدود دو دهه قبل برای اولین بار نخستین کتاب بهداشت روانی توسط دکتر سعید شاملو به رشته تحریر درآمد در این زمان در ایران تنها عده محدودی نسبت به این موضوع بسیار مهم توجه، علاقه و یا اطلاعات دقیق و صحیحی داشته اند و مسئله بهداشت روانی نه تنها مطرح نبود بلکه حتی از سوی مسئولان و متخصصان به درمان بیماران روانی که به سبب مشکلات فردی و اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرند(ابراهیم پور، ۱۳۹۰).

در سال های اخیر در کشور ایران مانند سایر کشورهای جهان علاقه مخصوص هم از طرف مقامات دولتی و هم از جانب مردم به امر بهداشت روانی نشان داده است اگر چه هنوز مدت زمانی از توجه علاقه نگذشته ولی اثرات آن در بهبود اوضاع بیمارستانها و بکاربردن روش های صحیح در پیشگیری مشاهده می گردد تأثیر وقایع مهم زندگی بر سلامی بارها و به دفعات نشان داده شده است(کریم پور، ۱۳۸۹).

۲-۳-۶- تاریخچه بهداشت روانی در ایران
نگاهی به تاریخچه بهداشت روان در ایران نشان می‌دهد که در طی چند دهه گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه ارائه خدمات بهداشت روان در ایران صورت گرفته است، بالاخص در سال‌ های اخیر، برنامه ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه در ایران به عنوان الگویی برای سایر کشورهای منطقه پذیرفته شده است. به همین دلیل در چهل و چهارمین اجلاس سالانه وزرای بهداشت کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در تهران در سال ۱۳۸۰، برنامه‌های بهداشت روان ایران به عنوان یکی از بهترین الگوهای موجود شناخته شد (شاملو، ۱۳۸۱).
مورتی (۱۳۸۱) به نقل از خیر و شیخ الاسلامی(۱۳۸۱) تاریخچه پیشرفت و گسترش برنامه‌های بهداشت روان در ایران را به ۴ دوره زمانی تقسیم نموده‌اند:
الف) در دوره اول که تا سال‌های ۱۳۲۰ ادامه داشت، شرایط بسیار نامناسبی از نظر خدمات بهداشت روان وجود داشت. در این دوره در شهرهای تهران، همدان، شیراز و اصفهان تیمارستان‌هایی با امکانات بسیار محدود و ضعیفی وجود داشتند که در آن‌ ها بیماران با شرایط بسیار رقت باری نگه‌داری می‌شدند.
ب) در دوره دوم، که از اواخر دهه ۱۳۲۰ شروع و تا سال‌های ۱۳۵۰ ادامه داشت. در این دوره، فعالیت‌هائی در زمینه بهداشت روان انجام گرفت. به عنوان مثال، در سال ۱۳۳۶ پخش برنامه‌های روان‌شناسی و بهداشت روانی از رادیو ایران شروع شد و در سال ۱۳۳۸، اداره بهداشت روانی در اداره کل بهداشت وزارت بهداری تأسیس شد (میلانی فر، ۱۳۷۴). هم‌چنین از دهه ۱۳۴۰ فعالیت‌های پژوهشی در زمینه همه‌گیرشناسی اختلالات روانی و برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات بهداشت روان در ایران آغاز شد.
با تأسیس دانشکده پزشکی در کشور و معرفی روان‌پزشکی به عنوان شاخه‌ای از طب مدرن و ایجاد و گسترش دپارتمان‌ها و بیمارستان‌های روان‌پزشکی، بهبود قابل ملاحظه‌ای در اداره وارائه خدمات در بیمارستان‌های روان‌پزشکی حاصل شد. در اوائل دهه ۱۳۴۰ آموزش دستیاری روان‌پزشکی در بیمارستان روزبه وابسته به دانشگاه تهران شروع شد و بعد از آن، برنامه‌های مشابهی در دانشگاه‌های شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد به مرحله اجراء درآمد.
ج) در دوره سوم که از سال‌های ۱۳۵۰ شروع شد، ‌تلاش‌هایی در جهت ارائه خدمات بهداشت روان جامعه‌نگر آغاز گردید. برنامه‌های این دوره شامل ارائه خدمات جامعه بهداشت روان، ایجاد بیمارستان‌ها و مراکز جدید روان‌پزشکی در استان‌های مختلف و انجام پژوهش‌های همه‌گیرشناسی بود (مورتی، ۱۳۸۱). در سال ۱۳۵۰ اداره بهداشت روان به اداره کل تبدیل شد. ولی بعد از دو سال مجدداً تحت نظارت اداره کل خدمات بهداشتی قرار گرفت. اولین دوره بازآموزی پزشکان عمومی تهران و شهرستان‌ها در سال ۱۳۵۴ به مدت یک ماه در مرکز بهداشت روان تهران و مرکز روان‌پزشکی رازی به مدت یک ماه انجام گرفت. موفقیت این برنامه باعث شد که در سال ۱۳۵۵ دو دوره بازاموزی برای پزشکان عمومی، متخصصین رشته‌های مختلف، پرستاران، لیسانسیه‌های مامایی برگزار شود. در همان سال پس از ادغام دو وزارت بهداری و رفاه اجتماعی، بیمارستان‌های روانی و مراکز وابسته، به انجمن توان‌بخشی وابسته به وزارت بهداری و بهزیستی واگذار شد. از همان سال مراکز جامع روان‌پزشکی منطقه‌ای در نقاط مختلف تهران تأسیس شد.
د) چهارمین دوره از مهر ماه ۱۳۶۵، ‌زمانی که برنامه کشوری بهداشت روان تدوین و مورد تأیید دولت قرار گرفت شروع شد. در این سال،‌برنامه کشوری بهداشت روان ایران توسط کمیته‌ای متشکل از کارشناسان و متخصصان بهداشت روان کشور و مشاور وقت بهداشت روان منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت تدوین و در سال ۱۳۶۷ پس از تصویب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مرحله اجرا گذاشته شد. اولین مرحله آزمایشی این طرح در سال ۱۳۶۷ در شهر کرد و شهرضا به اجرا درآمد. هدف این برنامه آزمایشی بررسی اثربخشی ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه بود. نتایج این برنامه آزمایشی اثربخشی این برنامه را نشان داد (شاه‌محمدی، ۱۳۷۲؛ حسن‌زاده، ۱۳۷۱). موفقیت چشم‌گیر طرح آزمایشی منجر به گسترش فعالیت‌ها در این زمینه شد. در سال ۱۳۷۰، این طرح در منطقه هشتگرد نیز به اجراء درآمد، که نتایج آن اثربخشی و کارآیی ارائه خدمات بهداشت روان به عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی اولیه را مورد تأیید قرار داد.
۲-۳-۷- دستاوردها
موفقیت طرح‌های آزمایشی موجب توجه بیشتر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سیاست‌گزاران کشور به امر بهداشت روان شد. گسترش برنامه‌های بهداشت روان در مناطق روستایی از دستاوردهای این برنامه‌های آزمایشی بود. علاوه بر این، تلاش‌های انجام گرفته نتایج بسیار مهمی در پی داشتند که مورتی (۱۳۸۱) به شرح زیر به آن‌ ها اشاره نموده است:
الف) ایجاد واحد بهداشت روان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ب) تشکیل کمیته کشوری سلامت روان.
ج) مشارکت دانشگاه‌های علوم پزشکی در برنامه کشوری سلامت روان.
د) اعلام بهداشت روان به عنوان نهمین جزء‌مراقبت‌های بهداشتی اولیه.
هـ) آماده نمودن متون آموزشی برای بهورزان، پزشکان و ایجاد نظام گزارش دهی و آموزش کلیه پرسنل بهداشتی.
و) برگزاری مراسم هفته سلامت روان در پایان مهر ماه هر سال.
ز) برگزاری کارگاه‌های آموزشی بازنگری برنامه کشوری سلامت روان.
ح) ارزش‌یابی مستقل بین‌المللی از برنامه در سال ۱۳۷۴٫
ط) برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های گوناگون.
ی) آموزش همگانی سلامت روان از طریق رسانه‌های گروهی و دیگر نهادها.
ک) ایجاد بخش‌های روان‌پزشکی در بیمارستان‌های عمومی.
ل) برنامه سلامت روان شهری و مدارس.
در نتیجه تلاش‌های مستمر، تا پایان سال ۱۳۷۴، حدود ۶ میلیون نفر تحت پوشش قرار گرفتند که ۴ میلیون نفر روستایی بودند. میزان جمعیت تحت پوشش در سال ۱۳۷۶ به ۱۰ میلیون نفر رسید. به گزارش یاسمی و همکاران (۱۳۸۱)، از کل جمعیت کشور، ۱/۳۰ درصد (۶۳ در صد از جمعیت روستانشین و ۸/۱۰ در صد جمعیت شهرنشین) تحت پوشش طرح ادغام بهداشت روان در مراقبت‌های بهداشتی اولیه قرار دارند.
علاوه بر اجرای طرح ادغام سلامت روان در نظام مراقبت‌های اولیه، پیشرفت‌های قابل توجهی نیز در حوزه های دیگر خدمات سلامت روان در ایران انجام گرفته است که در ذیل به طور خلاصه به آن‌ ها اشاره می‌شود.
در زمینه پیش‌گیری و درمان اعتیاد، در سال‌های اخیر اقدامات مؤثری انجام گرفته که مهم‌ترین آن‌ ها تلاش در جهت جرم‌زدائی از پدیده اعتیاد، ایجاد مراکز ترک اعتیاد، و تدوین برنامه‌های مختلف سم زدائی و ترک، ایجاد چند کلینیک متادون، و اجرای طرح‌های کاهش آسیب بوده است. اما با توجه به شیوع نسبتاً بالای سوء مصرف مواد و مشکلات مرتبط با آن که می‌تواند عواقب بسیار زیان‌باری را در پی داشته باشد، از جمله انتقال بیماری‌های خطرناکی مانند HIV/AIDS، بالا رفتن میزان جرم و جنایت، افزایش رفتارهای پرخطر، از هم پاشیدن خانواده‌ها، و آسیب‌های دیگر اجتماعی، لزوم توجه بیشتر به این معضل اجتماعی کاملاً احساس می‌شود.