جدول ۳-۱ برخی از ویژگیهای ایزوپرنالین و استاندارد داخلی مورد استفاده ۲۸
جدول ۳-۲- شرایط دستگاه کروماتوگراف گازی ۲۸
جدول ۴-۱ مقایسه راندمان استخراج ایزوپرنالین با تغییر نوع فاز پخش کننده ۴۰
جدول ۴-۲ نتایج بررسی تأثیر حجم استون بر راندمان استخراج ۴۰
جدول ۴-۳ مقایسه راندمان استخراج ایزوپرنالین با تغییر نوع حلال استخراج کننده ۴۲
جدول ۴-۴- مقایسه راندمان استخراج برای مشتق‌سازی قبل و در حین استخراج ۴۴
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۵ تکرارپذیری روش میکرو استخراج مایع- مایع پخشی ۵۰
جدول۴-۶ ضریب همبستگی، محدوده خطی، حد تشخیص، راندمان استخراج و فاکتور تغلیظ ایزوپرنالین با بهره گرفتن از روش DLLME-GC-FID 52

فهرست نمودارها

عنوان صفحه
نمودار ۴-۱ اثر نوع فاز پخش‌کننده ۳۹
نمودار ۴-۲ تغییرات راندمان استخراج بر حسب حجم استون به عنوان فاز پخش کننده ۴۱
نمودار ۴-۳-تغییرات فاز ته‌نشین شده با افزایش حجم کلروبنزن ۴۳
نمودار ۴-۴- تغییرات فاکتور تغلیظ بر حسب حجم کلروبنزن ۴۴
نمودار ۴-۵ تغییرات سطح زیر پیک‌ها برحسب زمان استخراج ۴۵
نمودار ۴-۶- تغییرات سطح زیر پیک بر حسب حجم استیک انیدرید ۴۶
نمودار ۴-۷- تغییرات سطح زیر پیک بر حسب درصد پتاسیم کربنات ۴۷
نمودار ۴-۸ تغییرات حجم فاز ته‌نشین شده برحسب درصد نمک ۴۸
نمودار ۴-۹ تغییرات راندمان استخراج بر حسب درصد نمک ۴۹
نمودار ۴-۱۰-تغییرات فاکتور تغلیظ برحسب درصد نمک ۵۰

فهرست شکل‌ها

عنوان صفحه
شکل ۱-۱ساختار گروه کاتکولی ۸
شکل ۲-۱ شمایی از یک کارتریج مورد استفاده در استخراج با فاز جامد. ۱۳
شکل ۲-۲ نمودار فازی مواد. ۱۵
شکل ۲-۳- طرح شماتیک میکرواستخراج مایع- مایع پخشی. ۱۷
شکل ۲-۴ مراحل میکرو استخراج مایع- مایع پخشی ۲۰
شکل ۲-۵ واکنش استیلاسیون تبدیل فنل‌ها به استر ۲۵
شکل ۳-۱ مراحل میکرو استخراج مایع- مایع پخشی ۳۰
شکل ۴-۱ کروماتوگرام حاصل از استخراج ایزوپرنالین به غلظت ppb 100. 52
شکل ۴-۲ ‏ کروماتوگرام حاصل از استخراج ایزوپرنالین به غلظت ppb 100 و اپی‌نفرین به غلظت ppm 1 53

چکیده

در کار تحقیقاتی حاضر اندازه‌گیری ماده دارویی ایزوپرنالین در آب با بهره گرفتن از دستگاه کروماتوگرافی گازی با دتکتور یونیزاسیون شعله‌ای FID)) انجام گرفت. به منظور استخراج این ترکیب از نمونه‌های آبی تکنیک میکرو استخراج مایع- مایع پخشی (DLLME) در نظر گرفته شد.
تکنیک میکرو استخراج مایع- مایع پخشی، روشی نوین در استخراج است که با وجود سادگی و سرعت، راندمان و فاکتور تغلیظ بالایی دارد و با روش‌های مختلف آنالیز دستگاهی سازگار است. در این روش از دو حلال استخراج‌کننده و پخش کننده‌استفاده می‌گردد. در این تحقیق، از ترکیب انیدرید استیک به عنوان واکنش‌گر مشتق‌ساز استفاده شد. عملیات استخراج بر روی ۵ میلی‌لیتر آب با بهره گرفتن از ۵/۰ میلی‌لیتر استون (حلال پخش کننده) حاوی ۱۰ میکرولیتر کلروبنزن (حلال استخراج کننده) و ۵۰ میکرولیتر انیدرید استیک (واکنش‌گر مشتق‌ساز) انجام شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، حد تشخیص روش برای اندازه‌گیری ایزوپرنالین نسبتا پایین (ppb 33/0) و محدوده خطی منحنی کالیبراسیون نیز وسیع ( ppb150-1) می‌باشد. همچنین راندمان استخراج ایزوپرنالین مورد مطالعه ۹۰% بوده و فاکتور تغلیظ ۸۷۰ می‌باشد. راندمان استخراج برای نمونه ادرار ۸۴ % می‌باشد.

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

اندازه‌‌گیری و شناسایی گونه‌های مختلف زیستی و شیمیایی در نمونه‌‌ها و بافت‌های مختلف اهمیت بسیار زیادی در علوم و صنایع مختلف دارد که از آن جمله می‌توان به اندازه‌‌گیری مقادیر کم این گونه‌ها در نمونه‌‌های حیاتی چون سرم و پلاسمای خون انسان و یا ادرار (تشخیص بیماری‌ها، کنترل کیفیت داروها، اندازه‌گیری مواد مختلف شیمیایی برای تعیین مقدار آلاینده‌‌ها) و نیز کنترل کیفیت و ارزش مواد غذایی اشاره کرد.
مشخص است که، هدف از تجویز دارو پیش‌گیری، کنترل یا درمان بیماری است. اما عوارض دارویی، گاهی مانع از رسیدن پزشک به این هدف می‌شود. به طوری که در پاره‌ای از موارد، وی ناگزیر دارو را قطع کرده یا آن را عوض می‌کند. گاهی عوارض دارویی به دلیل شباهت با عوارض بیماری، تشخیص و روند درمان را به بی‌راهه می کشاند. در بعضی موارد، عوارض دارویی از عوارض بیماری پیشی گرفته، سلامت یا حتی بقای بیمار را به مخاطره می‌اندازد. در مواردی هم، این عوارض با قطع دارو بهبود نیافته، به طور دایم باقی مانده یا به کندی بهبود می‌یابد.
آمار ثبت شده عوارض دارو در سازمان بهداشت جهانی(WHO) تکان دهنده است و سالانه در جهان، مردم و دولت‌ها رقم هنگفتی را صرف درمان عوارض دارویی کرده، خسارت‌های سنگینی را متحمل می‌شوند. بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد عوارض گزارش شده، ناشی از داروهای رایج است و نه داروهای جدید. از سوی دیگر بیشتر عوارض داروها وابسته به دوز می‌باشد. به عبارتی با کنترل دوز دارو، عوارض بهتر کنترل و با افزایش دوز دارو، این عوارض تشدید می‌شود. با توجه به این واقعیت ها از یک سو و با پیشرفت علم آنالیز و تجهیزات آزمایشگاهی از سوی دیگر، سالهاست که متخصصان و محققان به اهمیت پایش^[۱] دارو در خون یا ادرار بیماران پی برده‌اند که سلامت بیماران را بیش از پیش حفظ کرده از عوارض و هزینه‌های درمان بکاهند.

۱-۲-ایزوپرنالین^[۲]

در سال‌های ۱۹۶۸ - ۱۹۶۳ در کشورهای انگلستان، اسکاتلند، ایرلند، استرالیا و نیوزیلند، اپیدمی مرگ و میر در گروهی از افراد مبتلا به آسم تحت درمان، مشاهده شد. بعدها مشخص شد که احتمالا این اتفاق به علت وجود اسپری‌های ایزوپرنالینی اتفاق افتاده که در میزان ۵ برابر دوز ایزوپرنالینی که در آمریکا و کانادا مورد استفاده قرار گرفته، مصرف شده بود، چرا که در این دو کشور چنین اپیدمی را گزارش نکردند [۱].
ایزوپرنالین دارویی سمپاتیک است که مجاری کوچک هوایی در ریه‌ها (برونشیول‌ها) را گشاد می‌کند و پیام‌های الکتریکی را بهتر به قلب هدایت می‌کند. این دارو ترکیبی آدرنرژیک است که باتحریک گیرنده‌های بتا آدرنرژیک اثرات خود را اعمال می کند. تحریک گیرنده بتا دو در شش‌ها موجب شل شدن عضله صاف نایژه و تخفیف اسپاسم نایژه‌ای، افزایش ظرفیت حیاتی، کاهش حجم ذخیره‌ای و کاهش مقاومت راه‌های هوایی می‌گردد. ایزوپروترنول، موجب مهار آزادشدن هیستامین ناشی ازتحریک آنتی ژن و در هنگام آنافیلاکسی می‌شود.
اسپری آن، برونش‌ها را گشاد می‌کند و برای درمان اسپاسم برونش ناشی از آسم، برونشیت و آمفیزم مصرف دارد. در موارد نادر به عنوان یک درمان اضطراری برای بیماریهای جدی قلب و برطرف کردن آسم شدید در داخل ورید تزریق می‌شود. از آنجا که ممکن است ضربان قلب را افزایش دهد برای اختلالات قلبی از جمله آنژین مناسب نیست. به همین دلیل به عنوان درمان در بلوک قلبی قبل از کار گذاشتن دستگاه مولد ضربان قلبی مورد استفاده است. استفاده زیاد می‌تواند موجب بی خوابی، سردرد، تحریک پذیری و در موارد شدید، ریتم‌های خطرناک قلبی شود [۲-۳].
این ترکیب دارویی با نام‌های تجاری مدی هالر- ایزو، ساونترین نیز شناخته شده است. برخی خصوصیات دارویی، شیمیایی و فیزیکی ایزوپرنالین در جدول ۴-۱ آورده شده است.

جدول ۱-۱ خصوصیات ترکیب ایزوپرنالین