• مرحله­ بعد، فاز جداسازی است که طی آن 200 میکرو­لیتر کلروفرم اضافه کرده و به مدت 15 ثانیه با دست تکان می­دهیم، سپسویال به مدت 5 دقیقه در دمای آزمایشگاه قرار داده شد.

• در ادامه، نمونه در دمای 4 درجه ی سانتیگراد، در دورg12000و به مدت 15 دقیقه سانتریفیوژ شد. سانتريفيوژ سبب تشکیل سه فاز می­ شود: فاز رویی که فاز آبی بوده و حاوی اسیدنوکلئیک می­باشد، فاز میانی که فاز پروتئینی بوده و فاز پایینی که شامل کلروفرم و ترایزول بوده است.

• مرحله­ بعد تشکیل شدن رسوب RNA است که طی آن به آرامی فاز آبی محتوی RNA، برداشته شده و به یک ویال دیگر منتقل شد و هم حجم مقدار انتقال یافته، الکل ایزوپروپانول اضافه شد.

• ویال به مدت 10 دقیقه در دمای آزمایشگاه قرار داده شد تا عمل رسوب گذاری به خوبی انجام شود. پس از آن، ویال به مدت 10 دقیقه در دور g12000، در دمای 4 درجه­ سانتیگراد سانتریفیوژ شد.

• پس از سانتریفیوژ، دو فاز تشکیل شد: محلول سوپرناتانت و رسوب RNA. محلول سوپرناتانت بالایی که حاوی ایزوپروپانول بود از سطح رسوب RNA کشيده شد. ویال حاوی رسوب RNA به مدت 10 دقیقه در دمای آزمایشگاه قرار داده شد تا خشک شود.

• در انتها 20 تا 50 میکرولیتر آب فاقد نوکلئاز^[59] به رسوب انتهایی ویال اضافه شد و رسوب در آب حل شد.

3-8-2- بررسی کیفی RNAهای استخراج شده به وسیله الکتروفورز روي ژل آگارز
نانودراپ دستگاهی است که شدت نور را بصورت تابعی از طول موج اندازه گیری می­ کند. در حقیقت این دستگاه با بهره گرفتن از میزان جذب نور، تعیین غلظت می­ کند. برای بررسی خلوص RNA­های استخراج شده، می­توان از نسبت جذب نوری در طول موج­های 260 و 280 نانومتر (A₂₆₀/A₂₈₀) استفاده کرد. این نسبت باید در بهترین حالت بین 8/1 تا 2 باشد و نسبت­های کمتر نشان دهنده آلودگی به پروتئین می­باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

روش کار:
ابتدا با 1 میکرولیتر آب مقطر دستگاه کالیبره شد. سپس 1 میکرولیتر RNAی استخراج شده روی لنز دستگاه قرارداده و جذب آن در طول موج 260 نانومتر خوانده شد. عدد خوانده شده توسط دستگاه، نشان دهنده غلظت RNA در یک میکرولیتر می­باشد. با بهره گرفتن از این غلظت مقدار RNAای که برای سنتز cDNA باید مورد استفاده قرار گیرد، محاسبه شد. براساس غلظت خوانده شده، به ‌منظور بررسي صحت استخراج RNA، از الکتروفورز 5/0 ميکروگرم RNA مورد نظر بر روي ژل آگارز 2/1% استفاده شد. براي اين منظور ابتدا 2/1 گرم پودر آگارز را در 100 ميلي­ليتر بافر TAE با بهره گرفتن از حرارت حل نموده و پس از يکنواخت و همگن شدن، محلول را در ظرف مخصوص و با قرار دادن شانه در آن، ريخته و پس از بستن ژل، به آرامي شانه را از داخل ژل خارج کرده و ژل را درون تانکي که حاوي بافر TAE است قرار داده شد. سپس RNA استخراج شده با مقدار مناسبي از رنگ بارگذاري^[60] مخلوط شد و در چاهک ژل آگارز 2/1% در بافر TAE تخليه شد و در ولتاژ 90 به مدت 40 دقيقه الکتروفورز گرديد. پس از آن، ژل به مدت 10 دقيقه در ظرف حاوي اتيديوم برومايد يک درصد رنگ­آميزي و سپس با آب مقطر شستشو داده شد و در زير نور ماوراءبنفش عکسبرداري انجام گرديد و روی ژل دو باند مشاهده شد که نشان دهنده صحتRNA­های استخراج شده بودند.
3-8-3- تیمار کردن نمونه­های RNAی استخراج شده
تیمارکردن نمونه های RNAی استخراج شده با DNase I صورت می پذیرد که این کار جهت حذف آلودگی ژنومی به کار می­رود. مقادیر بین 5/0تا 5 میکروگرم از RNA را می­توان تیمار کرد، ولی مقدار بهینه­ آن 1 میکروگرم است.
روش کار:
میزان 1 میکروگرم از محلول RNA(بر اساس جذب خوانده شده توسط نانودراپ) برداشته شده و به یک ویال منتقل شد، سپس با مواد ذکر شده در جدول زیر ترکیب می­ شود.
جدول(3-4): مواد مورد استفاده در تیمار نمونه­هایRNA

نام ماده
مقدار

RNA
1µg

DNase I
1µl

RNase inhibitor (20 u/µl)
1µl

DNase I buffer
2µl

سپس جمع موارد فوق از عدد 20 کم شد تا مقدار آب فاقد نوکلئاز که می­بایست به این مواد اضافه می­شد، به دست آید. پس از اضافه کردن مواد با یکدیگر، ویال به مدت 30 دقیقه در دمای 37 درجه­ سانتیگراد در دستگاه ترمومیکسر قرار داده شد تا عمل انکوباسیون انجام گیرد. پس از این زمان، 2 میکرولیتر محلولEDTA^[61](25mM)، به ویال مذکور اضافه شد.EDTA یک کلات کننده­ فعالیت DNase I است و سبب متوقف کردن فعالیت این آنزیم می­ شود.پس از تیمارکردن، مجددا جذب RNA با نانودراپ خوانده شد. با کسب اطمینان از مناسب بودن غلظت RNA، از آن برای سنتز cDNA استفاده شد.
3-8-4- سنتز­DNA مکمل (cDNA) از روی الگوی RNA
با بهره گرفتن از فرایند نسخه برداری معکوس، رشته DNA از روی الگوی RNA ساخته می­ شود. محصول بدست آمده DNA­ی مکمل یاcDNA^[62] نام دارد. در واقع واکنش رونوشت برداری معکوس، واکنشی است که طی آن، آنزیم^[63]نسخه بردار معکوس، RNA را به cDNA تبدیل می­ کند.
از مقادیر 5/0 تا 2 میکروگرم می­توان برای سنتز cDNA استفاده کرد، ولی مقدار بهینه­ RNA برای سنتز cDNA از روی آن، 1میکروگرم است.
روش کار:
1- 1 میکروگرم از RNA­ی تیمار شده با IDNase برداشته شده و به داخل یک ویال 5/1 میلی لیتری ریخته شد. سپس 1میکرولیتر پرایمر هگزامر تصادفی^[64]، به آن افزوده شد.
2- توسط آب فاقد نوکلئاز، حجم داخل هر ویال به 12 میلی لیتر رسید.
3- ویال به مدت 5 دقیقه در دمای 70 درجه­ سانتیگراد قرار داده شد تا واکنش اتصال پرایمر به RNA به خوبی صورت پذیرد.سپس مجددا ویال به روی یخ منتقل شد.
4- سپس به ویال مواد زیر اضافه شد:
جدول(3-5): مواد مورد استفاده در سنتزcDNA

رسانه

مزایا

معایب

تلویزیون

پوشش انبوه – سطح دسترسی بالا- تاثیرات دیداری و شینداری و حرکتی- هزینه های اندک به ازاء هر مراجعه مشتری- موفق در جلب توجه- مؤثر در ایجاد تصویر ذهنی مطلوب.

محدودیت انتخاب- طول عمرمحدود هر پیام- هزینه ی خالص بالا- هزینه های تولید بالا- وجود بسیاری از عوامل کاهنده توجه و از بین برنده ی تمرکز.

منبع : (کلر، ۱۳۸۹: ۳۵۲)
بنابر اظهارات یکی از مدیران ارشد بازاریابی «هیچ شیوه ی ارتباطی نمی تواند در تأثیرگذاری بر حجم انبوه مخاطبان همچون پخش آگهی های تبلیغاتی تلویزیون در ساعات پربیننده مؤثر واقع شود. سایر رسانه ها نمی توانند چنین تأثیرات چشم گیر و فریبنده ای در اطلاع رسانی و سرگرم ساختن مشتری داشته باشد» (عطیه بطحایی(کلر، ۱۳۸۹: ۳۵۱-۳۶۱) .از تلویزیون بعنوان یک رسانه تبلیغاتی ایده آل یاد شده است بدلیل توانائی اش در ترکیب تصویر، صدا و حرکت( Blech and Blech ,2004:351).
ب- رادیو: رادیو به عنوان یک رسانه تبلیغاتی، زنده می ماند و رشد می کند. بخاطر اینکه پیام های ارتباطی ویژه ای را برای مشتریان بالقوه بازاریابی به ارمغان می آورد( Blech and Blech ,2004:377)حتی با وجود روی کار آمدن تلویزیون و گرایش بسیاری از شنوندگان رادیو و تلویزیون، رادیو کماکان در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد و از اهمیت و اعتبار آن کاسته نشده است. در کشورمان نیز رادیو به عنوان یکی از رسانه های انبوه و در عین حال تلفیقی، کماکان به عنوان ابزار تبلیغی مؤثر در مورد برخی کالاها مورد استفاده قرار می گیرد. تعداد شبکه های رادیویی به ویژه در سالهای اخیر، مخاطبان فراوان را به سوی این وسیله ارتباطی واخواند است به گونه ای که می توان گفت در بسیاری از مواقع تبلیغ در رادیو بسیار پر مخاطب است. (محمدیان،۱۳۸۹: ۲۳۱) شاید بتوان مزیت اصلی رادیو را در انعطاف پذیری آن دانست، ایستگاه های رادیویی اغلب به مؤثرترین شیوه به مشتری های هدف خود تمرکز می کنند، پخش و تهیه ی آگهی های تبلیغاتی رادیویی به نسبت ارزان قیمت است و ارزیابی واکنش های مخاطبان به تبلیغات رادیویی ساده تر و سریع تر از تبلیغات تلویزیونی است. رادیو یکی از مؤثرترین رسانه ها به ویژه در ساعات اولیه صبحگاهی است و می تواند به بهترین شکل به عنوان عامل تقویت کننده و مکمل آگهی های تبلیغاتی تلویزیونی مورد استفاده قرار گیرد(کلر، ۱۳۸۹: ۳۶۰-۳۶۱) سایر معایب و مزایا رادیو در جدول۹-۲ آمده است جدول ۹-۲: نقش موثر رادیو در افزایش ارزش ویژه برند

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رسانه

مزایا

معایب

رادیو

پوشش رسانه ای در سطح ملی- هزینه ی اندک- انعطاف پذیری- امکان استفاده و تکرار دوباره- هزینه های اندک در تولید- بخش بندی مناسب مخاطب

محدودیت تأثیرات- وجود بسیاری از عوامل از بین برنده ی تمرکز مخاطب- محدودیت در جلب توجه مخاطب- تأثیر زودگذرپیام

منبع : (کلر، ۱۳۸۹: ۳۵۲)
۲-رسانه های چاپی^[۱۰۰] :
مجلات و روزنامه ها برای بیش از ۲ قرن برای سالهای زیادی بعنوان عمده ترین رسانه های تبلیغاتی در دسترس بازاریابی بوده اند. با رشد رسانه های پخش انبوه (جمعی) بخصوص TV عادات خواندن رو به افول گذاشت و بیشتر مشتریان تمایل پیدا کردند به TV نه فقط بعنوان تبلیغ اصلی تفریحی شان بلکه برای کسب اطلاعات و اخبار ولی علی رغم رقابت رسانه های جمعی، مجلات و روزنامه ها به عنوان مهمترین رسانه ارتباطی بین بازاریابان و مشتریان باقی می مانند. ( Blech and Blech ,2004:392) رسانه های چاپی، تفاوت چشم گیری با رسانه های مانند رادیو و تلویزیون دارند بدلیل حق انتخاب مشتری که باعث می شود اطلاعات جزئی تری را در مورد محصول در اختیار مشتری قرار دهد . با این حال ماهیت ایستای تصاویر در رسانه های چاپی موجب دشواری پویائی در ارائه یا نمایش محصول می شود و به عنوان یک ابزار رسانه ای نسبتاً منفعل معرفی می شوند. اگرچه تبلیغات چاپی غالباً با هدف برقراری ارتباط با مشتری و ارائه اطلاعات در زمینه ی محصول مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال می توانند با ارائه و ایجاد تصاویر ذهنی مناسب از استفاده کنندگان و موقعیت های استفاده، به شیوه های اثربخش نقش بازی کنند. (کلر، ۱۳۸۹: ۳۶۲) .
الف- مجلات: در بیش از چند دهه گذشته مجلات بطور سریعی برای تأمین نیازهای تفریحی، اطلاعاتی و آموزشی طیف وسیعی از خواندگان هم مشتریان و هم بازارهای تجاری رشد کرده اند . مجلات یکی از تخصصی ترین رسانه های تبلیغاتی است و برای مخاطب خاصی هدف گذاری شده اند( Blech and Blech ,2004:393). مجلات در ترسیم تصویر ذهنی در استفاده کنندگان و شرایط استفاده مؤثر است و به شدت مخاطب را سرگرم و متوجه خود می سازد و تهیه ی تبلیغات ساده تر و با میزان پیچیدگی کمتر برای استفاده در مجلات مناسب تر است. (کلر، ۱۳۸۹: ۳۶۲) . سایر معایب و مزایای مجلات در جدول ۱۰-۲ آمده است:
جدول ۱۰-۲: نقش موثر مجلات در افزایش ارزش ویژه برند

رسانه

مزایا

معایب

مجلات

قابلیت بالا در بخش بندی مخاطب- برخورداری از سطح بالای محتوای اطلاعاتی- تاثیرگذاری بر گروه های متعدد مخاطب- امکان تولید و طراحی دوباره طرح آگهی- دوام

محدودیت تأثیرات – عدم انعطاف پذیری- طولانی بودن فاصله ی زمانی سفارش تا نمایش آگهی

منبع : (کلر، ۱۳۸۹: ۳۵۲)

۴-۱-۲- متغیرهای خانوادگی
۴-۱-۲-۱- جایگاه خانواده فرد در جهان اجتماعی دینی
میزان دینداری والدین
میزان دینداری والدین پاسخگویان از متغیرهای محوری این پژوهش محسوب میشود و تلاش شد براساس ابعاد مختلف دینداری سنجیده شود. از آنجاکه با واسطه فرزندان، میزان دینداری والدین سنجیده میشد به ناگزیر بر دو بعد پیامدی و مناسکی دینداری تأکید شد. از این رو تفاوت ابعاد دینداری از اهمیت برخوردار نیست بلکه در مجموع میزان دینداری مورد تأکید است. نتایج حاصله در جدول زیر قابل مشاهده است. بر این اساس والدین ۳/۱۹ درصد پاسخگویان دارای دینداری بسیار بالا و والدین ۷/۳۰ درصد آنها دارای دینداری بالا و والدین۳/۱۳ درصد آنها دارای دینداری متوسط و والدین ۷/۲۲ پاسخگویان دارای دینداری پایین و والدین ۶ درصد آنها دارای دینداری بسیار ضعیف هستند. میانگین دینداری والدین پاسخگویان ۶۵/۲۹ میباشد که در فاصله نمرات ۷ تا ۳۵ میانگین بالایی است و با توجه به نوع گزینشی که در جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها میشود این نتیجه قابل انتظار بود. نتایج به دست آمده در این رابطه در جدول ۳-۴ خلاصه شده است.
شبکه روابط خانوادگی
شبکه روابط خانوادگی به عنوان دالان ارتباط با جهان اجتماعی پایه که جهان اجتماعی دینی است یکی دیگر از متغیرهای محوری پژوهش حاضر است. از این رو به صورت مستقیم و با واسطه سنجیده شده است. تعامل خانواده های پاسخگویان با افراد و اعضای خانواده کلان همچون پدربزرگها، مادربزرگها، عموها، داییها و غیره یکی از کانالهای ارتباط با جهان اجتماعی دینی و مشارکت در بازتولید آن و شکلگیری خویشتن است. نتایج به دست آمده در جدول زیر قابل مشاهده است. خانواده های ۳/۱ درصد پاسخگویان به میزان خیلیکم و ۳/۵ درصد آنها به میزان کم و ۳/۱۹ درصد آنها به میزان متوسط و ۵۲ درصد آنها زیاد و ۲۱ درصد آنها به میزان خیلی زیاد با آشنایان و فامیل خود ارتباط داشتهاند. در مجموع میزان تعامل با خانواده های کلان، در حد مطلوب است که میتواند حاکی از ارتباط بالای خانواده های پاسخگویان با جهان اجتماعی دینی باشد. نتایج به دست آمده در جدول ۳-۴ خلاصه شده است.
شیوه های انضباطی والدین
شیوه های انضباطی والدین نشانگر چگونگی ساماندهی روابط نابرابر والدین و فرزندان درون خانواده و ارتباطات کودکان، بیرون از خانواده، برای اطمینان از انتقال ارزش‌های اخلاقی خانواده به فرزندان است. در بیرون از خانواده دو نوع ساماندهی قابلتصور است. یکی«پایش محیطی» به معنی جلوگیری والدین از ارتباط فرزندان با افراد و مکانهایی است که از نظر ارزشی و اخلاقی مطلوب نمیشمارند و دیگری «مسلح سازی» به معنی آماده سازی فرزندان برای رویارویی و مواجهه با چنین افراد و محیطهایی است. سه شیوۀ ساماندهی درون خانواده نیز عبارتانداز: «رفتاری» به این معنی که والدین با مداخله مستقیم رفتارهای نامناسب فرزندان را کنترل کنند. «عاطفی» به این معنی که والدین با بذل کردن و دریغ نمودن محبت خود از کودکان، آنها را کنترل میکنند. «گفت‌و‌گویی» به معنی که والدین با بیان تفصیلی نتایج خوب و بد رفتارها به کودکان، آنها را کنترل میکنند. از مجموع شیوه های انضباطی بیرونی و درونی والدین، شاخصی به دست میآید که روی طیفی چهار نقطهای از بیرونی و سلبیترین تا درونی و ایجابیترین امتداد مییابد. اگرچه تأثیر هرکدام از این روش‌ها به شرایط تجربی وابسته است ولی این نکته که روش‌های درونی و ایجابی آثار و پیامدهای ماندگارتری دارند از مشهورات زمانه است. نتایج به دست آمده در جدول ۳-۴ خلاصه شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نوع و میزان روابط خواهران و برادران
ارتباط خواهران و برادران روابط برابر و افقی درون خانواده است و به همین دلیل ویژگیهای خاصی دارد که میتواند بستر شکلگیری تجربه های اخلاقی فرزندان خانواده باشد. هرچه میزان این روابط بیشتر، متراکمتر، عاطفیتر و رفاقتیتر باشد میتواند به تثبیت اعتقادات و ارزش‌های دینی خانواده و تقویت شناختها، عواطف و رفتارهای اخلاقی کمک میکند. نتایج به دست آمده در این رابطه در جدول زیر خلاصه شده است. ۴درصد پاسخگویان میزان روابط خود با خواهران و برادرانشان را خیلی پایین، ۳/۹ درصدآنها پایین، ۲۶ درصد آنها در حد متوسط، ۳/۲۵ درصد آنها بالا و ۲۶ درصد آنها خیلی بالا توصیف کردهاند. نتایج به دست آمده در جدول ۳-۴ خلاصه شده است.
۵)منزلت فرهنگی ـ اجتماعی خانواده
منزلت فرهنگی ـ اجتماعی نشانگر جایگاه خانواده فرد در جهان اجتماعی پایه یا جهان اجتماعی دینی است. این شاخص از طریق سه متغیر «میزان وثاقت»، «میزان شهرت» و «طبقه اجتماعی» خانواده فرد سنجیده شده است. متغیر طبقه اجتماعی با دو متغیر دیگر همبستگی کافی نداشت از این رو جداگانه گزارش میشود. نتایج به دست آمده در این رابطه در جدول زیر خلاصه شده است. این نتایج نشانگر این است که منزلت فرهنگی و اجتماعی خانوادۀ ۶درصد از پاسخگویان در جهان اجتماعی پایه خیلی پایین، ۲۲ درصدآنها پایین ، ۳/۲۷ درصد آنها در حد متوسط و ۲۶ درصد بالا و ۷/۴ درصد آنها خیلی بالاست.
۶)انسجام خانواده
انسجام خانواده نشانگر ارتباط وثیقتر افراد با جهان اجتماعی پایه و انتقال ارزش‌های آن به ویژه ارزش‌های اخلاقی آن است. این متغیر نیز از طریق وجود یا عدم وجود صفاتی چون از دستدادن یکی از والدین، جدایی یکی از والدین، نزاع و کشمکش مدام میان والدینـ فرزندان و خواهران و برادران و دور از هم زندگی کردن اعضای خانواده سنجیده شده است که نتایج آن در جدول ۳-۴ آمده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که ۳/۵۹ درصد پاسخگویان هیچکدام از عوامل بیانسجامی را در زندگی خانوادگیشان تجربه نکردهاند، ۷/۲۸ درصد آنها حداقل یکی از این عوامل را تجربه کردهاند و ۷/۱۰ آنها حداقل سابقه سه مورد از این عوامل را گزارش کردند و ۳/۱درصد آنها نیز در زندگی خانوادگیشان، چهار مورد از این عوامل را تجربه کردند.
۷)حجم خانواده
حجم خانواده به ویژه ترکیب جنسیتی آن امکان تجربۀ تمامی ارتباطهای افقی و در نتیجه تجربه های اخلاقی را میسر میسازد. خانوادههایی که در آنها امکان ارتباط خواهر با خواهر، برادر با برادر و خواهر با برادر وجود دارد امکان تجربه های عاطفی و اخلاقی متنوع فراهم است که بعدها میتواند در سایر عرصه های جهان اجتماعی نمودار شود. نتایج به دست آمده در جدول۳-۴ خلاصه شده است. این نتایج نشان میدهد که ۷/۶ درصد پاسخگویان دارای خانوادۀ ۳ یا ۴ نفره و ۷/۲۲ درصد آنها دارای خانوادۀ ۵ نفرهاند. ۳۲ درصد آنها دارای خانوادۀ ۶ یا ۷ نفره و ۷/۱۶ درصد آنها دارای خانواده ۸ نفرهاند و ۷/۱۴ درصد آنها دارای خانوادۀ ۹ نفره به بالا هستند. ۱۲درصد پاسخگویان اعلام کردهاند که خواهر نداشتهاند و ۷/۸ درصد آنها نیز گفتهاند که برادر نداشتهاند.
۳-۴- توزیع پاسخگویان برحسب ویژگیهای خانوادگی
۳-۴- ادامه جدول توزیع پاسخگویان برحسب ویژگیهای خانوادگی

از این مدیران ، انتظامی ‌رو نسبت به مسائل با دیدی ژرف‌وعمیق برخوردکرده وفرایندتصمیم‌گیری استراتژیک مؤسسه رافعّال نموده تا نسبت به تغییرات بی‌شمارمحیطی عکس‌العمل مناسب نشان داده شود( سعیدی و نظری،۱۳۸۷).
این مدیران، غالبا درجامعه در معاملات تجاری ودر مذاکرات بادولت ، نماینده سازمان خود هستند. آنان ، بیشتروقت خود را صرف صحبت بامدیران عالی سایرمؤسسات وافراد خارج ازسازمان می‌کنند. مدیری که درنقش‌های عملیاتی ومیانی موفق بوده، معمولا می‌تواند به مدیریت عالی راه یابد. بخش اعظم کارمدیران عالی،از نظر پویایی ومشغله ،نظیرکارمدیران عملیاتی است ؛بااین تفاوت که اینان برنامه‌ ریزی‌های جامع وبلند مدت‌تری رادرحوزه فعالیت گسترده ‌تر وعوامل وضعی متنوع‌ تری ، طرّاحی یا مورد بررسی قرار می‌دهند( رضائیان،۱۳۸۴).
مدیران میانی^[۱۲]؛ مدیران میانی، یک رده پایین‌ترازمدیران عالی هستند ،به‌طورمستقیم به مدیریت رده بالا گزارش می‌دهند و پل ارتباطی بین مدیریت عالی ومدیریت عملیاتی سازمان راتشکیل می‌دهند. کارمدیران میانی ،مدیریت سرپرستان است. آنهاراهبردها وخط مشی‌های ارائه ‌شده وسط مدیرا ن رابه هدف‌های ویژه وبرنامه‌ها تبدیل می‌کنندوبرای اجرا دراختیار مدیران عملیاتی قرارمی‌دهند. این مدیران،بیشتروقت خودراصرف حضوردرجلسه‌هاوتهیه گزارش‌هامی‌نمایند. این مدیران ،برنامه‌ریزی میان‌مدت می‌کنند وبرای اظهار نظرمدیران عالی برنامه‌های جامع‌تروبلند‌مدت آماده می‌کنند (سریزدی،۱۳۸۶) . عملکردمدیران رده‌های عملیاتی راتحلیل کرده،توانایی وآمادگی آنان رابرای ارتقاء ،تعیین می‌کنند وبه مدیران رده پایین درباره تولید، پرسنل وسایرمسائل،خدمات مشاوره ای ارائه می‌کنند.کارمدیران میانی،باتوجه به سطح شغلی و واحد سازمانی آن متفاوت است. ولی به‌طورکلی،دارای فعالیت عملی کمتروفعالیت فکری بیشتروکسل کننده‌تری هستند. روشن است،مدیری که دررده عملیاتی موفق است،لزوما نباید در رده میانی نیز موفق باشد ؛برای اینکه ممکن است این‌طورنباشد( سریزدی،۱۳۸۶).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مدیران عملیاتی یا سرپرستان ؛این مدیران ،درپایین‌ترین سطح سازمان قرارمی‌گیرندوافرادی هستندکه مسئول کارهای دیگران هستند. آنهارا مدیران نخستین سطح سازمان^[۱۳]می‌نامند. مدیران رده پایین سازمان،کارکنانی را سرپرستی می‌نمایندکه هیچ نوع کارمدیریتی انجام نمی‌دهند. اغلب اوقات،مدیران رده پایین سازمان راسرپرست^[۱۴]می‌نامند(به نقل از پارساییان و اعرابی،۱۳۸۳).
بنابراین تعریف،سرپرست به کسی اطلاق می‌گرددکه دیگران را هدایت واداره می‌کند و درسازمان،برخلاف سایر رده‌های مدیریتی ،افرادغیرمدیررااداره می‌کند. بنابراین نزدیک‌ترین رده مدیریتی به اجرا وعملیات درانجام کارهاوفعالیّت درکارگاه یا دایره کاری بوده وبه مدیرمیانی گزارش می‌دهد(سید جوادین،۱۳۸۵).
از نظرمفهومی،مدیرعملیاتی،فردی است که در پایین‌ترین رده سلسله مراتب مدیریت هرسازمان قراردارد وبه‌طورمستقیم ،چهره‌به‌چهره و بدون واسطه ،بامتصدیان مشاغل۰ گوناگون یک واحدخاصی ازسازمان کارمی‌کند ؛مثلاباکارگران درکارگاه،باکارمندان در اداره ،بامدرسان واستادان دریک دانشگاه وباسربازا ن دریک پادگان. می‌توان گفت موفقیت یا عدم موفقیت سرپرستان خط اول و واحدهای هرسازمان ،با کارآیی وبهره ‌وری کلی آن سازمان،رابطه‌ی مستقیم دارد( سلجوقی،۱۳۸۵). ازنظراهمیت،اولین نقطه ‌ای که بحث آسیب‌شناسی نظام مدیریت تولید ومدیریت منابع انسانی را مطرح می‌کند ،سرپرستی است. سرپرستان می‌توانند نقش آسیب‌زدگی سازمان را به ‌مراتب بالاتر ببرند ؛یا اینکه مصونیت ازآسیب را پایین بیاورند( شبگو منصف،۱۳۸۳).
البته مدیریت عملیات،عنوان کلی است که هم مدیر وسرپرست تولید دریک مؤسسه یاکارگاه تولیدی وهم مدیر وسرپرست خدماتی دریک سازمان خدماتی را دربرمی‌‌گیرند،هردوی این مدیران،عملیاتی ر ابرای وصول به اهداف سازمان‌های شان که ارائه خدمات وتولیدات است ،انجام می‌دهند وهردو،صرف نظر ازنوع خدمت یامحصول شان،مدیر وسرپرست عملیاتی واجرایی‌اند.درتمامی عناوین سرپرستی،مفاهیم مشترک زیر قابل برداشت است:
- سرپرستان دارای چندین کارمندیاکارگرند؛که به آنها گزارش می‌دهند.
- کار،توسط سرپرستان ازطریق افراد زیرمجموعه صورت می‌گیرد.
- تلاش سرپرستان درجهت تحقق اهداف ودست‌یابی به شاخص‌های عملکردی است؛که ازطریق مدیران عالی ومیانی تعیین می‌گردد.
- نوع عملیات آنهایعنی،عملیاتی وصفی (اجرایی) است( سیدجوادین،۱۳۸۵).
مدیران عملیاتی سرشان شلوغ است ؛اغلب مجبورند برای نظارت در رفت وآمد باشند،برای پرسنل خود مأموریت‌های کاری خاص تعیین کنند و باید برنامه عملیاتی،تفصیلی وکوتاه ‌مدت طرح‌ریزی کنند. برخلاف تصور،نتایج مطالعات حکایت ازآن داردکه مدیران اجرایی ،وقت کمی صرف برنامه‌ریزی ،گزارش‌نویسی،خواندن،اظهارنظروبازبینی می‌کنند. بیشتروقت این مدیران باکارگران صرف می‌شود و زمان کمی را بامدیران بالاتر یا افراد خارج ازسازمان می‌گذرانند. این مدیران بامحیط کاری خود ،کاملا درارتباط هستند ومسائل آنها را حل می‌نمایند. درحقیقت آنان درخط آتش کارمی‌کنند ؛جایی که عملیات درآن صورت می‌گیرد( سریزدی،۱۳۸۶).
وظایف مدیر : هرسازمان درآغازکوچک است به‌طوریکه حتی یک فردبه تنهایی قادر به انجام دادن همه کارها است. اماباگسترش یافتن کارها ،آن فرد به معاونان وهمکارانی نیاز پیدا می کند. درنتیجه برای سهولت کاروظایف خود رامیان خود وهمکاران تقسیم می‌کند .مدیران عالی سازمان ،به برنامه‌ریزی،سازماندهی،رهبری،نظارت و … می‌پردازند ؛ولی سرپرستان،درپایین سلسله مراتب قراردارند وبه‌عبارتی درتقسیم‌بندی مدیریت ،جزء مدیران تحتانی سازمان هستند( زمردیان،۱۳۷۰). تمام تعاریفی که ازوظایف ومسئولیت‌ها برای مدیریت ارائه شده ،درمورد سرپرست‌ ها نیز مصداق دارد. سرپرست ،مانند مدیر،تقسیم کار،نظارت ،برنامه‌ریزی وکنترل می‌کند. یک مورد دیگرهم به وظایف سرپرست اضافه می‌شود وآن اجرا است ؛یعنی مدیریت ،بحث نظری وفلسفی مطلب را هم دارد ؛اما سرپرست ،نه تنها تمام این تکالیف راکه برعهده مدیراست ودرنظام مدیریت تعریف شده ،برعهده دارد،بلکه چون باطبقات اجرایی سازمان درتماس است،همه آن نقش‌های مدیران راباید ازنظرستادی داشته باشد و از پایین هم باعوامل اجرا در ارتباط باشد( شبگو منصف، ۱۳۸۴).
موقعیت سرپرست خط اول درسازمان،از این جهت منحصر به‌فرد است که سرپرست،تنها مدیری است که کار افراد غیر مدیر را سرپرستی می‌کند. ازآنجاکه نیل به هدف‌های سازمانی ،بستگی به این داردکه کارها در سطح اجرایی چگونه انجام می‌شود ،بنابراین ،این موضوع به‌ نحو بارزی اهمیت موقعیّت سرپرستان سازمان را افزایش می‌دهد( زمردیان،۱۳۷۰).
منطقه عملیاتی : وظایف افرادشاغل دراین منطقه،اجرای عملیات اصلی درسازمان،کارگا ه ،مؤسسه ی تولیدی،خدماتی وصنعتی است و مانند استادان ،مدرسان ،دبیران ،آموزگاران درسیستم آموزشی،کارشناسان وکارمندان در ادارات،تکنسین‌ها ،سرکارگران،کارگران ومسئولان مستقیم کاردرکارگاه اراشامل می‌شود( سلجوقی،۱۳۸۵).
۵-۲-مهارت‌های سه‌گانه مدیریت : رابرت کاتز، مهارت‌های مورد نیاز مدیران را به صورت فنی، انسانی و ادراکی طبقه‌بندی کرده است. مهارت، به توانایی‌های قابل پرورش شخص که در عملکرد و ایفای وظایف منعکس می‌شود، اشاره می‌کند. منظور از مهارت، توانایی به‌کار بردن مؤثر دانش و تجربه‌ی شخصی است.
۵-۲-۱-مهارت فنی^[۱۵]
یعنی دانایی و توانایی در انجام وظایف خاص که لازمه آن ورزیدگی در کاربرد فنون و ابزار ویژه و شایستگی عملی در رفتار و فعالیت است. مهارت فنی از طریق تحصیل، کارورزی و تجربه حاصل می‌شود. مدیران، معمولا این مهارت‌ها را طی دوره‌های کارآموزی فرامی‌گیرند، نظیر دانش، روش‌های برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی، کنترل، حسابداری، امور مالی، کارگزینی و غیره. ویژگی بارز این مهارت این است که به بالاترین درجه شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت(سعیدی و نظری،۱۳۸۷).
مهارت های فنی به آن دسته از مهارت ها گفته می شود که کنجکاوی، دقت نظر، ابتکار، آموزش و رفع مشکل اجزاء اصلی آن را تشکیل می دهد. در مهارت های فنی فرد هر روز در حال کسب تجربه، یادگیری، نوآموزی و در عین حال تجربه اندوزی است و به سمت تعالی حرکت می کند. در بخش مهارت های فنی به جهت ارتباط این مهارت ها با کار و تولید به مطالبی اشاره می شود که فراتر از ارتباط فن و انسان شکل می گیرد. فن سالاری وقتی نمود عینی پیدا کرد که فن آوری های بشر روز به روز پیچیده تر و گسترده تر شد. بشر امروز نیازهای فنی خود را متناسب با فن آوری های روز در حد بالا می بیند و به صورتی دنیای امروز را ترسیم می نماید که در همه بخش ها، مهارت های فنی و حرفه ای حرف اول را می زند. روابط تولید هم از لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ فنی دگرگون شده است. مطمئنا این روابط سرمایه داری هستند اما گونه ای از سرمایه داری که به لحاظ تاریخی خصلتی متفاوت دارد و من آن را سرمایه داری اطلاعاتی می نامم. برای توضیح بیشتر، ویژگی های جدید تولید، نیروی کار و سرمایه را به ترتیب مورد توجه قرار خواهم داد. آنگاه دگرگونی مناسبات طبقاتی را می توان آشکار ساخت. بهره وری و توان رقابت فرآیندهای مسلط اقتصاد اطلاعاتی جهانی هستند. بهره وری در اصل از نوآوری و توان رقابت از انعطاف پذیری سرچشمه می گیرند. به این ترتیب، شرکتها، مناطق، کشورها و هر گونه واحد اقتصادی مناسبات تولیدی خود را به سمت به حداکثر رساندن نوآوری و انعطاف پذیری سوق می دهند. تکنولوژی اطلاعات و توان فرهنگی برای استفاده از آن، در موفقیت کارکرد جدید تولید نقشی اساسی دارند. علاوه بر این نوع جدیدی از سازمان و مدیریت که هدف آن سازگاری و هماهنگی همزمان است، اساس موثرترین سیستم عامل قرار می گیرد که نمونه آن همان چیزی است که من بنگاه شبکه ای نامیده ام. در این سیستم جدید تولید، نیروی کار به لحاظ نقش خود به عنوان تولید کننده از نو تعریف شده، براساس ویژگیهای کارگران به گروه های کاملاً متمایز تقسیم می شود. یکی از تفاوتهای عمده به چیزی مربوط می شود که من آن را نیروی کار عمومی در برابر نیروی کار خود برنامه ریز می نامم. کیفیت تعیین کننده در ایجاد تمایز میان این دو نوع نیروی کار، آموزش و ظرفیت دستیابی به سطوح بالاتر آموزش است؛ یعنی دانش مجسم و اطلاعات. البته باید میان مفاهیم آموزش و مهارت تمایز قائل شد.تحولات تکنولوژیک و سازمانی ممکن است مهارتها را به سرعت منسوخ کند. آموزش (که با تلنبار کردن مطالب توسط کودکان و دانش آموزان فرق دارد) فرآیندی است که از طریق آن مردم، یعنی نیروی کار، توانایی باز تعریف پیوسته مهارتهای لازم برای یک کار معین و دسترسی به منابع یادگیری این مهارتها را به دست می آورند. هر کسی که در محیط سازمانی مناسب تعلیم می بیند، می تواند خود را متناسب با وظایف دائماً در حال دگرگونی فرایند تولید تنظیم کند. از سوی دیگر، نیروی کار به اطلاعات و دانشی سوای توانایی دریافت و اجرای علائم نیازی ندارد. البته بسته به تصمیم شرکت می توان ماشین یا هر کس دیگری را در شهر، کشور یا جهان جایگزین این «پایانه های انسانی» کرد. در حالی که این پایانه ها به طور جمعی جزء لاینفک فرایند تولید هستند، به لحاظ فردی بی ارزش اند، زیرا ارزش افزوده هر یک از آنها بخش کوچکی است از آنچه توسط یا به نفع سازمان تولید می شود. ماشین و نیروی کار عمومی از منابع و مکانهای متعدد و مدارهای تابع سیستم تولید جمع شده، در کنار هم قرار می گیرند(سلجوقی،۱۳۸۵).
۵-۲-۲-مهارت انسانی^[۱۶]
منظور دارا بودن توانایی و قدرت کار کردن با مردم، در انجام کار به وسیله‌ی آنان است. در این نوع از مهارت، مدیران قادرند، انگیزه‌های کارکنان را دریابند و از محرک‌ها و نیازهای آنان در رهبری مؤثر بهره گیرند. مهارت انسانی به آسانی قابل حصول نیست و روش‌های مشخصی ندارد اما امروزه روان‌شناسی اجتماعی و مردم‌شناسی، زمینه دستیابی به این مهارت را فراهم می‌نمایند(موسوی سریزدی،۱۳۸۶).
۵-۲-۲-۱-مهارتهای انسانی مدیران
به‏همان نسبت که انسانها از نظر شکل‏ ظاهری با یکدیگر تفاوت دارند از نظر رفتاری و پیچیدگی‏های روانی هم بسیار متفاوت هستند. به‏هرحال برای هدایت و اداره انسانهایی که‏ رفتارهای کاملا متفاوتی دارند،بعضی الگوهای‏ رفتاری و مهارتهای اساسی وجود دارد.برای مدیران،مهارتهای انسانی حیاتی‏ترین‏ مهارتها در هر سطح و هر نوع سازمان است.از طرف دیگر مهمترین نقشی که برای یک مدیر قائل شده‏اند،نقش رهبری و هدایت است.برای‏ اینکه مدیر بتواند نقش مهم و اساسی خود را خوب ایفا کند و توان کار کردن با دیگران را در خود تقویت نماید و کارها را از طریق آنان انجام‏ دهد نیازمند آشنایی با روشها ،فنون و الگوهایی‏ است که وی را در شناخت رفتار گذشته و پیش‏بینی رفتار آینده هدایت و کنترل کند تا تغییر رفتار کسانی‏که با او کار می‏کنند یاری‏کننده و مددکار باشد(کازمایر، ترجمه زمردیان و آرمن مهروژان، ۱۳۷۰).اکثر مدیران در فرایند کار و مسئولیتهای خود بعضی از مهارتهای انسانی را فرامی‏گیرند و تجربیاتی در این زمینه دارند.شک نیست که‏ بسیاری از مدیران در طول مدت مدیریت خود در مقابل دیگران و با افراد سازمان دارای رفتارهای‏ مناسبی بوده‏اند بنابراین نیاز به تلاش بیشتر احساس نمی‏کنند.مسئله قابل درک آن است که شرایط رفتاری‏ بارها تکرار می‏شود،بنابراین باید در جهت درک‏ بهتر شرایط تلاش کنیم.اگر ما تلاش برای کسب‏ مهارتهای جدید را متوقف کنیم منجر به آن‏ خواهد شد که ما با ندانستن این مهارتها با مخاطره و مشکل روبرو شویم،زیرا شرایط و حالات انسانها وضعیت متغیری دارد.اگر بپذیریم‏ که بهبود مهارت انسانی اهمیت دارد آنگاه‏ می‏پرسیم که مدیران و رهبران برای تاثیر گذاشتن‏ بر رفتار دیگران به چه مهارتهایی نیاز دارند؟آنچه‏ برای همه مدیران و سرپرستان و سایر افراد مطرح است«چرائی رفتار دیگران است»اگر بخواهیم کارها از طریق افراد دیگر انجام شود باید بدانیم چرا آنان دست به رفتاری می‏زنند که‏ اختصاص به خودشان دارد.اگر بخواهیم در نقش مدیر یا رهبری موثر باشیم به عاملی غیر از درک و پیش‏بینی رفتار نیاز داریم به‏عبارت دیگر هر مدیری به مهارتهایی که‏ در هدایت و کنترل رفتار افراد اثر دارد احتیاج‏ داشته و باید در رشد و تکامل آنها بکوشد.
۵-۲-۲-۲-مهارتهای انسانی چه هستند؟
توانایی های مدیر به‏عنوان عضوی از سازمان و گروه که در کارکنان موثر بوده و ایجاد کوشش‏های دسته‏جمعی در درون سازمان یا گروه می‏کند،مهارت انسانی نامیده می‏شود.در این نوشته منظور از مهارتهای انسانی،رفتارهایی‏ هستند که به‏صورت رودررو و در تعامل نزدیک‏ بکار رفته و به پیشرفت و رسیدن به اهداف و نتایج مفید کمک می‏کند.بررسی و تجزیه و تحلیل‏ این مطلب به‏دقت بیشتری نیاز دارد.رفتارها مطالبی هستند که بیان می‏گردند و اعمال و حرکاتی است که انجام داده می‏شود.این رفتارها در مواجهه رودررو با افراد بر آنها تاثیر می‏گذارد. بنابراین برای همه افراد مهم هستند.منظور از مواجهه رودررو،کلیه،اعمال،واکنش‏ها و عکس العمل‏های متفاوت بین افراد است.رفتار ممکن است ناشی از گفتگوی غیررسمی بین‏ افراد یا حاصل از بحث و مذاکره در جلسه رسمی‏ و اداری باشد.نکته قابل توجه آن است که فقط در هنگام روبرو شدن و مواجهه متقابل با افراد است‏ که رفتار کامل هرکس ظاهر می‏شود.به‏عبارت‏ دیگر در یک مکالمه تلفنی،طرفین فقط صحبت‏ می‏کنند و ارتباط از طریق صوت است.ارتباطات‏ از طریق نوشته نیز کاملا متفاوت است،افراد در حین نوشتن یا خواندن یک متن،رفتار خاصی‏ بروز نمی‏دهند درحالی‏که اگر همان مطلب را بخواهند به‏صورت شفاهی و رودررو به فرد دیگری منتقل کنند،رفتارها،جلوه دیگری‏ خواهند داشت.در نحوه رفتار انسان،سه مرحله کلی را می‏توان درنظر گرفت،اول موقعیت رودررو بین‏ دو فرد،دوم،اهداف،یعنی چگونگی نیت هر فرد از ملاقات،و سوم،بروز و ظاهر شدن رفتار انسانهاست.نکته جالب توجه آن است که هرسه‏ مرحله فوق به آرامی و تناسب بروز می‏کند(کازمایر، ترجمه زمردیان و آرمن مهروژان، ۱۳۷۰).
۵-۲-۲-۳-چرا بر رفتار تاکید می‏شود؟
این سوال،جواب ساده‏ای دارد،دلیل آن‏ است که تنها بخشی از شخصیت هر فرد که‏ دیگران می‏توانند آن‏را مشاهده کنند،رفتار اوست.تا آنجا که به دیگران مربوط می‏شود، شخصیت هر فرد،رفتاری است که در مقابل‏ دیگران ارائه می‏دهد.در حقیقت رفتار انسانی مانند کوه یخ شناوری‏ است که فقط بخش کوچکی از آن قابل مشاهده‏ است.رفتار هر فرد بر افراد دیگر اثرات زیر را دارد:
ادراک دیگران از شما(چه شما را دوست‏ داشته باشند یا نداشته باشند،و چه به شما اعتماد داشته باشند یا بی‏اعتماد باشند و نظایر آن)
واکنش‏های دیگران نسبت به شما(ممکن‏ است رفتار خوب یا بد داشته باشند)،تنها با مهارتهای انسانی که مدیران هم می‏توانند آنها را بکار ببرند،امکان اعمال کنترل بر رفتار و حرکات‏ دیگران در هنگام مواجهه،وجود خواهد داشت(کوهستانی،۱۳۷۶).
۵-۲-۲-۴-آیا می‏توان مهارتهای انسانی را توسعه داد؟
می‏توان مهارتهای انسانی را توسعه داد وکامل کرد.به‏هرحال مانع و رادعی برای یادگیری‏ رفتارهای جدید وجود ندارد و راز موفقیت در توسعه مهارتهای انسانی،فراگیری نکات جدید از تجارب روزمره است.رفتارهای روزانه با درنظر گرفتن مراحل زیر می‏توانند آموزنده باشند:
به ‏صورت مداوم روش های رفتاری جدید و متفاوت را تجربه کردن؛
بازنگری و بررسی رفتارهای گذشته؛
نتیجه‏گیری از تجارب؛
برنامه‏ ریزی برای رفتارهای آتی با دیگران‏ (مثلا اعمال و رفتارهای قبلی را تکرار کردن یا اصلاح آنها به‏منظور کسب موفقیت بیشتر،یا تلاش در زمینه استفاده از رفتارهای کاملا متفاوت).
به‏هرحال غیر از خود فرد،مانعی در سر راه‏ توسعه و کمال رفتارهای شخصی وجود ندارد. اگر شما نخواهید مهارتهای خود را توسعه دهید، هیچ‏کس یا هیچ‏چیزی نمی‏تواند شما را وادار به‏ انجام این رفتارها یا توسعه مهارتها کند.افراد دیگر نمی‏توانند حتی با پیش آمدن‏ فرصت‏های یادگیری جالب،شما را تهییج و تحریک کنند.اما فقط و فقط خود فرد می‏تواند در راه کمال پانهد و به‏صورت مداوم نقص‏های‏ خود را مرتفع کرده و کمال‏جو بشود. (فیضی،۱۳۸۳).
۵-۲-۲-۵-مبانی مهارتهای انسانی کدامند؟
مبانی مهارتهای انسانی اصول و ضوابط رفتاری است که می‏توان به‏صورت همسان در کلیه شرایط روبرو شدن با دیگران اعمال کرد. بهتر است هر فرد فهرستی از این مهارتهای‏ رفتاری داشته باشد.این مبانی با توجه به شرایط، اهمیت متفاوتی خواهند داشت،اگر در مورد چگونگی حل مسئله‏ای با فرد باتجربه‏تر از خود بحث و گفتگو می‏کنید،گوش دادن بیشتر بر صحبت کردن اولویت دارد.درحالتی‏که آگاهی و اطلاع شما بیشتر از دیگران است،برقراری‏ ارتباط روشن و آزمایش میزان درک دیگران از یک مشکل،در اولویت بالاتر قرار دارد(آقابخشی، ۱۳۸۶).
به‏طورکلی شش اصل و مبنای رفتاری وجود دارد که می‏تواند در کلیه شرایط،کاربرد داشته‏ باشد:
۱-بررسی و تحلیل شرایط؛
۲-درنظر گرفتن اهداف واقعی؛
۳-انتخاب شیوه‏های مناسب رفتاری؛
۴-کنترل رفتار خود؛
۵-جهت دادن به رفتار دیگران؛
۶-نظارت بر رفتار خود و دیگران.
سه اصل اول از اصول فوق،مهارتهای ذهنی‏ و فکری هستندو سه مهارت بعدی،مهارتهایی‏ هستند که در حین انجام رفتار آشکار می‏شوند، به‏هرحال رفتار هرکس ترکیبی از آنهاست.هیچ‏ تفکری احتمالا بدون اقدام و عمل باقی نمی‏ماند و هیچ حرکت و رفتاری قطعا بدون تفکر نمود پیدا نمی‏کند.توجه به مهارتهای مذکور،ابزار مناسبی‏ است که در همه شرایط و همه‏جا قابل استفاده‏ است.بررسی و تحلیل هر موقعیت ما را در کشف شرایطی که موجب برقراری هدف واقعی‏ می‏شود،کمک می‏کند.اهداف تعیین‏شده به نوبه‏ خود برای انتخاب بهترین رفتار زمینه‏ای فراهم‏ می‏کند.سپس هر مهارت فکری به‏سوی مرحله‏ بعدی حرکت کرده و در مجموع هر سه مهارت، در مورد آگاهی دادن نسبت به موقعیت و چگونگی اقدام لازم درباره آنچه که می‏خواهیم‏ انجام دهیم،به ما کمک می‏کند.به احتمال زیاد با کنترل آگاهانه رفتار خود،رفتار موردنیاز برای‏ رسیدن به هدف را به‏کار می‏بریم.بدین ترتیب ما از تنها راه ممکن یعنی از طریق رفتار صحیح خود بر رفتار دیگران تاثیر خواهیم گذاشت(الوانی، ۱۳۷۲). حالا با دقت بیشتری هریک از مهارتها مورد بررسی قرار می‏گیرد.بایستی توجه داشت که در نحوه مهارتهای انسانی فقط وضعیت رودررو موردنظر است.در رویارویی با دیگران شش‏ سوال کلیدی مطرح است:
آیا باید مسئله و موضوع پیش‏آمده را به‏صورت‏ پیچیده،ساده یا معمولی مطرح کرد؟
چه کسی از نظر مقایسه،آگاهی و دانش‏ بیشتری دارد،شما یا فرد مقابل که با شما در حال‏ بحث است؟
آیا در هریک از طرفین،احساس تعهد و مسئولیت در حد لازم وجود دارد یا صرفا در حد مطلوب است؟
آیا یک اشتباه رفتاری غیرقابل قبول،مخاطره‏ بالایی دارد؟(مالی،مادی یا اعتباری)یا طرف‏ مقابل قدرت پذیرش نظرات را دارد؟
آیا فرصت کم است یا قبل از اخذ تصمیم وقت‏ کافی برای مباحثه در زمینه‏های مختلف وجود دارد؟
چند نفر در بحث حاضر هستند:فقط یک نفر، گروه کوچک ۶-۵ نفره یا گروه متوسط ۱۵-۹ نفره یا گروه بزرگتر؟
با پاسخ دادن به این سوالات اصلی می‏توان‏ اطلاعات کافی برای حرکت به‏سوی مهارتهای‏ بعدی را کسب کرد(الوانی،۱۳۷۲).

«احذروا علی شبابکم الغلاه لا یفسدوهم فانّ الغلاه شرّ خلق الله، یصغّرون عظمه الله ویدّعون الربوبیّه لعباد الله…».^[۳۶۱]
الامام الرضا†:
«من تجاوز بأمیرالمؤمنین† العبودیّه فهو من المغضوب علیهم ومن الضالین».^[۳۶۲]
عن محمد بن زید الطبری: کنت قائما علی رأس الرضا† بخراسان وعنده عده من بنی هاشم منهم اسحاق بن موسی العباسی فقال:
«یا اسحاق بلغنی انّ الناس یقولون: انا نزعم انّ الناس عبید لنا، لا وقربتی من رسول الله… ما قلته قط ولا سمعته من احد من آبائی ولا بلغنی من احد منهم قاله، لکنا نقول: الناس عبید لنا فی الطاعه، موال لنا فی الدین، فلیبلغ الشاهد الغائب».^[۳۶۳]
الامام زین العابدین†:
«وانّ الیهود احبّوا عزیرا حتی قالوا فیه ما قالوا، فلا عزیر منهم ولا هم من عزیر وانّ النصاری احبوا عیسی حتی قالوا فیه ما قالوا، فلا عیسی منهم ولا هم من عیسی وانّا علی سنّه من ذلک، انّ قوما من شیعتنا سیحبّونا حتی یقولوا فینا ما قالت الیهود فی عزیر وما قالت النصاری فی عیسی بن مریم، فلاهم منا ولا نحن منهم».^[۳۶۴]
الامام الصادق†:
«لعن الله المغیره بن سعیدف انّه کان یکذب علی أبی فأذاقه الله حرّ الحدید، لعن الله من قال فینا مالا نقوله فی انفسنا ولعنا لله من ازالنا عن العبودیّه لله الذی خلقنا والیه مآبنا ومعادنا وبیده نواصینا».^[۳۶۵]
عن سدیر: قلت لأبی عبد الله†:
«ان قوما یزعمون انکم آلهه، یتلون بذلک علینا قرآنا: } ÷Y¡PVÖ@… Á Yò:†WÙJð©Ö@… bãHTVÖXM… gøÊWè X³`¤KKV‚ô@… c&ãTHTVÖXM… WéSåWè ñy~YÑW™<Ö@… ñy~YÕWÅ<Ö@… {^[۳۶۶] فقال: یا سدیر سمعی وبصری وبشری ولحمی ودمی وشعری من هؤلاء براء وبریء الله منهم، ما هؤلاء علی دینی ولا علی دین آبائی لا یجمعنی الله وایاهم یوم القیامه الا وهو ساخط علیهم…، قلت: فما انتم؟ قال: نحن خزان علم الله، نحن تراجمه امر الله، نحن قوم معصومون، أمر الله تبارک وتعالی بطاعتنا ونهی عن معیصتنا، نحن الحجه البالغه علی من دون السماء وفوق الارض».^[۳۶۷]
الامام الرضا†:
«اللهم لا تلیق الربوبیّه الابک، ولا تصلح الالهیّه الا لک، فالعن النصاری الذین صغروا عظمتک والعن المضاهین لقولهم من بریتک اللهم انا عبیدک وابناء عبیدک، لا نملک لأنفسنا ضراً ولا نفعاً ولا موتاً ولا حیاه ولا نشورا. اللهم من زعم أننا ارباب فنحن الیک منه براء…».^[۳۶۸]
۲ ـ ۲ ـ ۲ ـ ۲٫ شریک قرار دادن اهل بیت‰ با خداوند در خالقیت و رازقیت و… (تفویض خالقیت، رازقیت، اماته، احیاء به اهل بیت‰)
ادعای خالقیت و رازقیت اهل بیت‰ و اینکه این امور از سوی خداوند به آنان تفویض شده است، در روایات متعددی از سوی اهل بیت‰ انکار و اعتقاد به آن مستلزم شرک دانسته شده است، همانطور که پیشتر اشاره شد، صدور اموری چون خلق، زنده کردن و میراندن از انبیاء و ائمه‰ به عنوان معجزه و کرامت و به اذن الهی و انتساب این امور به آنان در همین حیطه و اندازه مستلزم غلو و شرک نیست؛ چرا که صدور این امور از آنان در طول اراده الهی قرار داشته و به خداست خداوند صورت می‌گیرد، همچنان که در قرآن به برخی انبیاء نسبت داده شده است^[۳۶۹] و در برخی روایات ائمه‰ از توانایی خود بر این امور به اذن الهی اذعان نمودهاند.^[۳۷۰] بنابراین آنچه مصداق غلو و شرک میباشد، انتساب عام و مطلق این امور است، نه صدور آنها به عنوان معجزه و کرامت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمونهای از روایات:
الامام الرضا†:
«اللهم لک الخلق ومنک الرزق وایاک نعبد وایاک نستعین، اللهم انت خالقنا وخالق آبائنا الاولین وآبائنا الآخرین… ومن زعم ان الینا الخلق وعلینا الرزق فنحن منه براء…».^[۳۷۱]
عن یاسر الخادم: قلت للرضا†: ما تقول فی التفویض؟ فقال:
«انّ الله تبارک وتعالی فوّض الی نبیّه… امر دینه فقال: } :†WÚWè SØRÑHùWTŽ…ƒò SÓéSªQW£Ö@… SâèS¡SWTÊ †WÚWè óØRÑHùWäWTß SãTT`ÞWÆ &N…éSäWß@†WTÊ {<sup>[۳۷۲]</sup> فامّا الخلق والرزق فلا».<sup>[۳۷۳]</sup><br />عن زراره: قلت للصادق†:<br />انّ رجلا من ولد عبد الله بن سبا یقول بالتفویض قال†: وما التفویض؟ قلت: یقول: ان الله عزوجل خلق محمّدا… وعلیّا† ثم فوض الامر الیها، فخلقا ورزقا واحییا واماتا، فقال†: «کذب عدو الله، اذا رجعت الیه فاقرأ علیه الآیه التی فی سوره الرعد: } ó×KV… N…éSTÕWÅW– YãPVÕYÖ ƒò:†W{W£S® N…éSÍVÕWž -YãYÍ<ÕWVÒ WãW‰HTW­WTWTÊ SÌ<ÕW<Ö@… &óØXä`~VÕWÆ XÔSTÎ JðS/@… SÌYÕHTTWž QXÔRÒ xòpøW® WéSåWè SŸYš.Wé<Ö@… S£HTQWäWÍ<Ö@… {».^[۳۷۴]
۲ ـ ۲ ـ ۲ ـ ۳٫ ادعای علم غیب ذاتی اهل بیت‰
در اواخر فصل اول، گفته شد که علم غیب در عصر نزول قرآن و صدور روایات و حتی بعد از آن معمولاً به معنای علم غیب ذاتی استعمال میشده است و شواهد گوناگونی بر این مطلب ارائه شد.^[۳۷۵] بنابراین بهترین وجه جمع بین روایاتی که علم غیب را از اهل بیت‰ نفی میکند و صدها روایتی که حداقل بر آگاهی اهل بیت‰ از برخی امور غیبی تأکید دارند، آن است که متونی را که به نحو عام و کلی، علم غیب را از اهل بیت‰ نفی میکند، حمل بر علم غیب ذاتی بکنیم، چرا که تنها خداوند است که به نحو استقلالی و بالذات عالم به غیب است و دیگران اگر بخواهند، آگاهی از غیب پیدا کنند، به خواست و عنایت الهی خواهد بود، علامه حیدری در این رابطه مینویسد:
«فعلم الغیب المختص بالله تبارک و تعالی هو الموجود علی نحو الاستقلال والغنی، ومن ثم قد یثبت علم الغیب لمخلوق من مخلوقاته تعالی ولکن لا بنحو الاستقلال، بل یکون بذلک فقیراً لله تعالی ومحتاجاً الیه، وممّن یعلم الغیب بهذه الکیفیّه هم الرسل والأنبیاء‰ حیث قوله جلّ وعلا: } ð„TWTÊ S£XäpÀ¹Sÿ øVÕWÆ ,-YãY‰`T~WçÆ …[ŸWšVK… (۲۶) ‚PVMX… XÝWÚ uøWµWTpŽ¤@… ÝYÚ xÓéSªWQ¤ {<sup>[۳۷۶]</sup> فهؤلاء الرسل الذین ارتضاهم واصطفاهم واستخلصهم لنفسه، بمقدورهم الاطلاع علی مکنونات علم الغیب بتعلیم منه جلّ وعلا…».<sup>[۳۷۷]</sup><br />بنابراین آنچه که در زمینۀ علم غیب نباید به اهل بیت‰ نسبت داده شود، علم غیب ذاتی و استقلالی است که چنین نسبتی قطعا از مصادیق غلو در مورد آنان میباشد والاّ آگاهی آنان از غیب به واسطه وحی و الهام و… امری غیرقابل انکار است.<br />روایات:<br />۱ـ عن ابن المغیره قال:<br />کنت انا ویحیی بن عبد الله بن الحسن عند أبی الحسن† فقال له یحیی: جعلت فداک انّهم یزعمون انک تعلم الغیب فقال: «سبحان الله، ضع یدک علی رأسی فوالله ما بقیت شعره فیه ولا فی جسدی الاقامت، ثم قال: لا والله ما هی الاّ وراثه عن رسول الله…».<sup>[۳۷۸]</sup><br />با توجه به ذیل روایت، معلوم میشود که مراد از علم غیب، علم غیب ذاتی و بدون تعلیم است، که از سوی امام† انکار شده است.<br />۲ـ عن سدیر:<br />کنت انا وابوبصیر ویحیی البزاز وداود بن کثیر فی مجلس أبی عبد الله† اذ خرج الینا وهو مغضب، فلما اخذ مجلسه قال: «یا عجبا لأقوام یزعمون أنا نعلم الغیب، ما یعلم الغیب الا الله عزوجل، لقد هممت بضرب جاریتی فلانه، فهربت منی فما علمت فی ایّ بیوت الدار» قال سدیر: فلمّا أن قام من مجلسه وصار فی منزله، دخلت انا وابوبصیر ومیسر وقلنا له: جعلنا فداک سمعناک وانت تقول کذا وکذا فی امر جاریتک ونحن نعلم أنّک تعلم علما کثیرا ولا ننسبک الی علم الغیب فقال: «یا سدیر، ألم تقرء القرآن؟ قلت: بلی، قال: فهل وجدت فیما قرأت من کتاب الله عزوجل: } ӆWTÎ ÷Y¡PVÖ@… ISâWŸÞYÆ cy<ÕYÆ WÝYQÚ YˆHTWYÑ<Ö@… h†WTßKV… ðÐ~YŽ…ƒò -YãYTŠ WÔ`‰WTÎ ÜKV… PVŸWTŽó£WTÿ ðÐ`~VÖMX… ð&ÐSTÊó£Vº {<sup>[۳۷۹]</sup> قلت: جعلت فداک، قد قرأته قال: فهل عرفت الرجل؟ وهل علمت ماکان عنده من علم الکتاب؟ قلت: أخبرنی به قال: قدر قطره من الماء فی البحر الاخضر فما یکون ذلک من علم الکتاب؟ قلت: جعلت فداک ما أقل هذا فقال: یا سدیر ما اکثر هذا، ان ینسبه الله عزوجل الی العلم الذی اخبرک لا به یا سدیر، فهل وجدت فیما قرأت من کتاب الله عزوجل ایضا: } `ÔSTÎ uøWÉW{ YJð/@†YTŠ …W=Ÿ~TTXäW® øYÞ`T~WTŠ óØS|WTÞ`T~WTŠWè óÝWÚWè ISâWŸÞYÆ SØ<ÕYÆ gˆHTWTYÑ<Ö@… {^[۳۸۰] قلت: قد قرأته جعلت فداک قال: أفمن عنده علم الکتاب کله أفهم ام من عنده علم الکتاب بعضه؟ قلت: لا، بل من عنده علم الکتاب کلّه، فأومأ بیده الی صدره وقال: علم الکتاب والله کلّه عندنا، علم الکتاب والله کلّه عندنا».^[۳۸۱]
نـقـد:
علامه مجلسی در مراه العقول سند روایت را ضعیف دانسته است به خاطر مجهول بودن برخی از روات.^[۳۸۲]
با توجه به ذیل روایت، آنچه در ابتدای روایت آمده از روی تقیّه بوده است.
غرض نفی علم غیب ذاتی بوده است.
۳ـ وممّا خرج عن صاحب الزمان صلوات الله علیه ردّاً علی الغلاه من التوقیع جوابا لکتاب کتب الیه علی یدی محمّد بن علی بن هلال الکرفی:
«یا محمد بن علی تعالی الله عزّوجل عمّا یصفون، سبحانه وبحمده، لیس نحن شرکاء فی علمه، بل لا یعلم الغیب غیره… أنّی بریء الی الله والی رسوله ممّن یقول: انّا نعلم الغیب او نشارک الله فی ملکه أو یحلّنا محلّاً سوی المحل الذی نصبه الله لنا…».^[۳۸۳]
نکات:
الف) علاوه بر مرسل بودن روایت، محمد بن علی بن هلال الکرخی مجهول است و تنها جایی که نامی از او برده شده، همین متن از احتجاج طبرسی است، بنابراین روایت از نظر سند ضعیف است.
ب) آنچه در متن نفی شده، قول به علم غیب ذاتی اهل بیت‰ است که مساوی با شریک قرار دادن اهل بیت‰ با خداست (لیس نحن شرکاء فی علمه)، (انا نعلم الغیب أو نشارک الله فی ملکه).
ج) علامه مجلسی ذیل روایت مینویسد: «المراد من نفی علم الغیب منهم، أنّهم لا یعلمونه من غیر وحی والهام، وامّا ما کان من ذلک فلا یمکن نفیه، اذ کانت عمده معجزات الانبیاء والاوصیاء‰ الإخبار عن المغیبات…».^[۳۸۴]
۴ـ عن عمار الساباطی قال: سألت ابا عبد الله† عن الامام یعلم الغیب؟ فقال:
«لا ولکن اذا اراد ان یعلم الشیء اعلمه الله ذلک».^[۳۸۵]
روایت دلالت دارد که ائمه‰ میتوانند به تعلیم الهی از غیب آگاه شوند.
نکته دیگری که در اینجا میتوان مطرح کرد و در مورد همه روایتهایی که علم غیب را از اهل بیت‰ نفی میکند، قابل صدق و تطبیق میباشد، آن است که در این روایات ائمه‰ با توجه به میزان عقل و درک و ظرفیت مخاطبان سخن گفتهاند و اگر علم به غیب را نفی نمیکردند، امکان داشت که افراد ضعیف دچار کج فهمی شده و در مورد آنان افکار نادرست و غلوآمیز کرده و احیاناً آنان را به ربوبیت و… متصف کنند.
۲ ـ ۲ ـ ۲ ـ ۴٫ ادعای نبوت ائمه‰
الامام الصادق†:
«أبرا ممن قال: أنّا انبیاء».^[۳۸۶]
الامام الصادق†: