دری، ضیاءالدین. دستور زبان دری. تبریز: [بی‌نا]، ۱۳۴۸ ق، ?ص.*
ــــــ . رساله در اغلاط معروفه. تهران: [بی‌نا، بی‌تا]، ?ص.*
دریایی، علی‌رضا. گویش تنکابنی به انضمام باورداشت‌ها و نام‌ واژگان. تهران: آیه، ۱۳۷۹، ?ص.*
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه دهخدا. زیرنظر محمدمعین و جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید، ۱۳۷۷،۱ج مقدمه+۱۵ ج، ۲۳۹۱۱ص.
(دارای مباحث پراکنده دستوری).
دهقانی هشتجین، یاور. اختلالات زبانی در زبان فارسی. تهران: امیرکبیر، ۱۳۷۰، ?ص.*
دهناد، محمود. از اصول فراموش شده زبان فارسی. تهران: حزمی، [بی‌تا]، ص ۳۹ـ۷۲.
قسمت دوم ـ آهنگ‌های فارسی: فصل اول ـ تفاوت‌های آهنگ‌های فارسی و عربی؛ فصل دوم ‌ـ چند نمونه از طرز هجا در قدیم و جدید؛ فصل سوم ـ انتقاد از روش جدید تعریف آهنگ‌ها؛ فصل چهارم ـ آهنگ‌های فارسی را چگونه باید ادا کرد.
دیهیم، گیتی. درآمدی بر آواشناسی عمومی. سلسله انتشارات دانشگاه ملی ایران، شماره ۱۵۹. تهران: دانشگاه ملی ایران، ۱۳۵۸، ۱۲۶ ص، مصور.
مقدمه ـ آواشناسی و تقسیمات آن؛ فصل اول ـ آواشناسی فیزیکی (آکوستیک)؛ فصل دوم ـ آواشناسی عضوی؛ فصل سوم ـ تقسیم‌بندی اصوات زبان؛ فصل چهارم ـ نوای گفتار؛ فصل پنجم ـ آواشناسی سمعی؛ فصل ششم ـ آواشناسی ترکیبی.
ــــــ . فرهنگ آوایی فارسی. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۹، سی‌وشش+۳۵۵ ص.
(آوانویسی واژگان فارسی به لاتین).
ذاکری، مصطفی. اتباع و مهملات در زبان ‌فارسی. سلسله انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، شماره ۱۰۸۵؛ زبان شناسی، شماره ۲۸. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۱، ده+۲۰۹ ص.
فصل اول ـ تعریف مهملات؛ فصل دوم ـ تعریف اتباع؛ فصل سوم ـ غرض از اتباع و سبب پیدایش آن؛ فصل چهارم ـ تضعیف و اتباع؛ فصل پنجم ـ طبقه‌بندی اتباع؛ فصل ششم ـ خاتمه، برخی نکات کلی؛ پیوست ۱ـ تاریخچه اتباع و مهملات در فارسی و زبان‌های ایرانی دیگر؛… .
ذکاء، یحیی. گویش‌کرینگان “تاتی". تهران: یحیی ذکاء، ۱۳۳۲، هشت+۶۶ ص، نقشه، جدول.
گفتار یکم ـ ویژگی‌های گویش کرینگان، اندازه نفوذ ترکی در گویش کرینگان، دگرگونی حرف‌ها و صداها ؛ گفتار دوم ـ ترتیب واژه‌ها ، واژه‌نامه، شمارش در گویش کرینگان؛ گفتار سوم ـ دستور: ۱ـ اسم ۲ـ صفت ۳ـ ضمیر ۴ـ مصدرفعل؛ گفتار چهارم ـ سنجش واژه‌ها.
ــــــ . گویش گلبن‌قبه، هرزندی. تهران: فرهنگ ایران زمین، ۱۳۳۶، ۴۴ ص.*
ذکایی بیضایی، نعمت‌الله [بیضایی/ ذکایی]. فرهنگ لغات متشابه. [بی‌جا]: وحید، ۱۳۵۹، ۷۱ ص.
لغات مفتوح‌الاول؛ لغات مکسورالاول؛ لغات مضموم‌الاول؛ خواص وآثار حروف الفبا در کلمات.
ذوالفقاری، بهروز. گویش واژگان لری اشترنیان شامل ۴۰۰۰ واژه و اصطلاح. تهران: نشر فرهنگ‌ها، ۱۳۷۹، ص۲۰ـ۲۸.
[صرف چند نمونه از مصدرها].
ذوالنور، رحیم. دستور پارسی در صرف و نحو و املای فارسی. تهران: کوروش‌کبیر، ۱۳۴۳، بیست‌وسه+۲۸۶ ص، جدول.
دیباچه؛ قسمت اول ـ دستور زبان و تعریف آن؛ قسمت دوم ـ در تعریف و چگونگی انواع کلمه؛ قسمت سوم ـ در آیین جمله‌بندی.
ــــــ . دستور مرجان. تهران: گروه فرهنگی مرجان، ۱۳۵۲، ۸۸ ص.*
ــــــ . رفتارشناسی زبان تاریخی (دستور۲) : تطور واجی، صرفی، نحوی، معنایی زبان فارسی تاریخی. [ویرایش۲]. تهران: طهوری، ۱۳۸۰، ۲۶۲ ص.
درآمدی بر رفتارشناسی زبان: ۱ـ تعریف زبان= زبان رسمی، ویژگی‌های زبان رسمی ۲ـ زبان تاریخی= تحول زبان تاریخی، منشاء فارسی دری، عناصر فارسی میانه در فارسی دری، تحول در ابعاد زبان ، فارسی تاریخی.
ــــــ . گوشه‌ای از دستور زبان فارسی شامل بحثی درباره پیشوند، میانوند، پسوند و شرح چگونگی پیوند «ی» در زبان و املای فارسی. تهران: کوروش‌کبیر، ۱۳۴۳، ۸۴ ص، نمودار.
وندها؛ پسوند «ی».
رادفر، ابوالقاسم. فرهنگ بلاغی ـ ادبی (واژه‌ها، اصطلاحات،تعبیرات و مفاهیم). تهران: اطلاعات، ۱۳۶۸، ۲ج، ۱۴۰۸ ص، کتابنامه.
(برخی اصطلاحات دستوری همراه با مآخذ گوناگون و معادل‌های لاتین برای آن).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

راست، نیکلا. پیدایش ضمایر فارسی. تهران: [بی‌نا]، ۱۳۳۳، ۱۶۴ ص.
قسمت اول ـ مدخل؛ قسمت دوم ـ ضمایر فاعل؛ قسمت سوم ـ ضمایر مفعول؛ قسمت چهارم‌ـ ملاحظات و نتایج کلی.
راستارگویوا، وراسرگی یونا (Rastorgueva, vera sergee vna). دستور زبان فارسی میانه. ترجمه ولی‌الله شادان. سلسله انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، شماره۲۱۱. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۷۹، خ+۲۵۰ ص.
ساختمان کلمه: پساوندها، پیشوندها، اسم مرکب؛ صرف: کلیات: اسم، حرف تعریف، صفت، حالت صرفی، ضمیر، عدد، فعل، قید، حروف معین ـ حروف اضافه، ادات تعین (حروف قید)، ربط؛ نحو: جمله ساده ـ خبر، مبتدا ـ مفعول صریح، مضاف‌الیه، ظرف، اجزاء، هم‌نوع جمله، جمله مرکب ـ جمله ترکیبی ـ حروف ربط جمله ترکیبی، جمله تابع ـ حروف ربط جملات تابع، [جملات فرعی]، نقل قول مستقیم؛ نمونه‌ای از متن فارسی میانه.
راشدمحصل، محمدتقی. درآمدی بر دستور زبان اوستایی؛ بررسی یسن ‌نهم. مجموعه یادگار باستان، شماره ۱. تهران: کاویان، شمع فروزان، ۱۳۶۴، چهارده+۲۰۵ ص، جدول تاشده.
بخش اول: فصل اول ـ کلیات؛ فصل دوم ـ آواشناسی؛ فصل سوم ـ صرف اسم و صفت؛ فصل چهارم ـ صرف افعال؛ فصل پنجم ـ پیشوندها و پسوندها؛ بخش دوم: متن اوستایی= فصل اول ـ آوانویسی متن، فصل دوم ـ ترجمه فارسی.
رجایی بخارایی، احمدعلی. یادداشتی درباره لهجه بخارایی. سلسله انتشارات دانشگاه مشهد، شماره۸ . مشهد: دانشگاه مشهد، ۱۳۴۲ـ۱۳۴۳، ص ۳۸ـ ۲۸۹؛ [ویرایش۲] (با عنوان: لهجه بخارایی). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۷۵، ص۳۷ـ۱۴۴.
مختصات دستوری لهجه بخارایی: مبحث اول ـ مختصات صوتی؛ مبحث دوم ـ مفردات (صرف)؛ مبحث سوم ـ جملات (نحو).
رضازاده شفق، صادق [شفق]. تاریخ ادبیات ایران. تهران: آهنگ، ۱۳۶۹، ص ۳۸ـ۴۰.
تحول زبان پهلوی به فارسی در دوران استیلای عرب.
ــــــ . فرهنگ شاهنامه، با شرح حال فردوسی و ملاحظاتی در باب شاهنامه. سلسله نشریات مجمع ناشر کتاب ملی، شماره ۸ . [تهران]: نشریات مجمع ناشر کتاب ملی، ۱۳۲۰، ۲۷۹ ص.
(نکات دستوری پراکنده در واژه‌نامه).
رضایی، جمال. بررسی گویش بیرجند، واج‌شناسی ـ دستور. به اهتمام محمود رفیعی. تهران: هیرمند، ۱۳۷۷، ۴۵۱ ص، جدول، نقشه.
بخش یکم ـ واج‌شناسی: جستار نخست ـ واج‌های گویش بیرجند و چند ویژگی آنها: فصل یک ـ هم خوان‌ها، فصل دوـ واکه‌ها، فصل سه ـ نوا و آهنگ، جستار دوم ـ دگرگونی واج‌ها: فصل یک ـ دگرگونی واکه‌ها، فصل دو ـ دگرگونی هم خوان‌ها؛ بخش دوم ـ دستور: جستار نخست ـ ساخت‌شناسی (صرف): فصل یک ـ ساختمان واژه‌ها، فصل دوـ نام (اسم)، فصل سه ـ صفت (گونواژه) و انواع آن، فصل چهار ـ ضمیر و انواع آن، فصل پنج ـ قید و انواع آن، فصل شش ـ حرف و انواع آن، فصل هفت ـ صوت و انواع آن، فصل هشت ـ فعل و (کارواژه)، جستار دوم ـ نحو: فصل یک ـ ارکان جمله، فصل دو ـ اقسام جمله، فصل سه ـ اجزاء جمله، فصل چهارـ ساختمان و ترتیب اجزاء جمله، فصل پنج ـ حذف در جمله.
رضایی‌باغ‌بیدی، حسن. دستور زبان پارتی (پهلوی اشکانی). سلسله انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شماره ۹. تهران: نشر آثار، ۱۳۸۱، ۱۸۲ ص، مصور، جدول، نمونه.
۱ـ آواشناسی ۲ـ اسم ۳ـ صفت ۴ـ ضمیر ۵ـ عدد ۶ـ قید ۷ـ پیشوندها وپسوندها ۸ ـ کلمات مرکب ۹ـ حروف و اصوات ۱۰ـ فعل.
رضوی،کمال. گویش و فرهنگ الیگودرز. [بی‌جا]: محیا، ۱۳۷۳، ص۹۱ـ۹۹.
دستور زبان برمبنای گویش الیگودرز.
رضی، هاشم. دستور زبان اوستایی. ج۲: دستور. تهران: فروهر، ۱۳۶۸، ۵۹۳ ص.
بخش اول ـ ترکیب واژه‌ها؛ بخش دوم ـ ترکیب واژ‌ه‌ها؛ بخش سوم ـ فهرست پسوندهای اوستایی؛ بخش چهارم ـ فهرست پسوندهای فرعی؛ بخش پنجم ـ پیشوندها و اجزاء پیشین؛ بخش ششم ـ اسم؛ بخش هفتم ـ اسم مرکب، چگونگی ترکیب؛ بخش هشتم ـ جنس؛ بخش نهم ـ صفت؛ بخش دهم ـ عدد؛ بخش یازدهم ـ ضمایر؛ بخش دوازدهم ـ فعل؛ بخش سیزدهم ـ صفات فاعلی؛ بخش چهاردهم ـ صفات مفعولی؛ بخش پانزدهم ـ شناسه‌های صرفی زمان‌ها و حالات افعال؛ بخش شانزدهم ـ زمان آینده؛ بخش هفدهم ـ افعال سببی؛ بخش هجدهم ـ افعال مرکب؛ بخش نوزدهم ـ اسم معنی یا اسم فعلی؛ بخش بیستم ـ صفات فعلی، مصادر فعلی؛ بخش بیست‌ویکم ـ مصدر؛ بخش بیست‌ودوم ـ صرف نشدنی‌ها؛ بخش بیست‌وسوم ـ حرف‌های اضافه؛ بخش بیست‌وچهارم ـ اصوات؛ بخش بیست‌وپنجم ـ لهجه گاثایی.
ــــــ . فارسی باستان: دستور، گزیده‌ای از کتیبه‌ها، واژه‌نامه. تهران: فروهر، ۱۳۶۷، ۲۸۷ ص، جدول.*
رفیعی سرشکی، بیژن. آینه زبان پارسی. تهران: ایران جام، ۱۳۷۹، ۳۶ ص.