کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

مرداد 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31



آخرین مطالب


جستجو

 



۲-۲-۱۳-۷ ایمونولوژی
یک علت اتوایمیون برای ابتلا بهMSبه وسیله مدل آزمایشگاهی آنسفالومیلیت آلرژیک تجربی (EAE) و به وسیله بررسی سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به MSمورد حمایت قرار گرفته است (۸۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۱۳-۸ عوامل برانگیزاننده:MRI مواردی از انفجار فعالیت بیماری به میزان ۷تا۱۰برابر شایع تر از آنچه که از نظر بالینی به وضوح ایجاد می شود را نشان داده است. این یافته نشان می دهد که مخزن بزرگی از فعالیت تحت بالینیMS، بویژه طی مراحل آن وجود دارد. عوامل برانگیزاننده مسبب این موارد انفجاری ناشناخته اند؛ هر چند که این موضوع که ممکن است بیماران پس از ابتلا به عفونت های تنفسی فوقانی غیر اختصاصی دچار عود شوند این احتمال را مطرح می سازد که شباهت میان آنتی ژن های میلین و ویروس ها یا سوپر آنتی ژن های ویروسی فعال کننده سلولهای تی بیماریزا می تواند در پاتوژنز MSنقش داشته باشد (۸۵،۱۲،۱۱).
۲-۲-۱۳-۱۰ شیوع MS در مناطق مختلف جهان:
بیماری ms در سه ناحیه قرار می گیرد:الف) نواحی با ریسک بالا برای بیماری ms:دراین مناطق میزان مواردی از MS که در یک زمان دیده می شود که به آن پری والانس گفته می شود بیش از ۳۰ نفر در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت است. مناطقی همچون اروپای شمالی ومرکزی تا روسیه، شمال ایالات متحده امریکا، کانادا، نیوزیلند واسترا لیای جنوبی در این ناحیه قرار دارند.ب) نواحی با ریسک متوسط برای بیماری MS: در این نواحی میزان پری والانس *بیماری بین ۵تا۲۹ در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت است و شامل جنوب ایالت امریکا، مناطقی از روسیه از کوه های اورال تا سیبری و نیز اکراین، تمامی نواحی شمال مدیترانه از اسپانیا تا اسرائیل (فلسطین اشغالی) بجز ایتالیا که امروزه در زمره نواحی با شیوع بالا قرارگرفته است، مناطقی از استرالیا، نواحی مرکزی امریکای جنوبی و جمعیت سفید پوستان آفریقای جنوبی می باشد.پ) مناطقی که شیوع MS در آن کم است یعنی پری والانس بیماری زیر ۵ در هر۱۰۰هزار نفر جمعیت است و شامل بخش وسیعی از آسیا،آفریقا، نواحی کارائیب شامل مکزیک و احتمالا شامل آمریکای جنوبی می باشد(۸۹،۸۵).
- هر چقدر فاصله از خط استوا بیشتر باشد شیوع مولتیپل اسکلروز افزایش می یابد بطوری که شیوعMS در آسیا، خاورمیانه پایین، شمال آمریکا و اروپا بالاست.
۲-۲-۱۳-۱۱شیوع MS در ایران
مولتیپل اسکلروزیس تقریبا ۱ نفر از هر ۱۰۰۰نفر را میتلا ساخته و میزان شیوع آن در حدود۱/۱ میلیون نفر در جهان می باشد. طبق گزارش انجمن MS ایران، حدود ۴۰تا۶۰هزار نفر بیمار در کشور وجود دارد که ۹۰۰۰نفر آن ها ثبت شده اند و این رقم رو به افزایش است(۹۰).
در ایران شیوع MS در حدود ۱۵تا۳۰ نفر در هر ۱۰۰هزار نفر است. طبق گفته کارشناسان صاحب نظر انجمن MS ایران هر ساله حدود ۵۰۰۰نفر بیمار جدید به جمع بیماران افزوده می شود بطوریکه این مرکز تعدادبیماران مبتلا به MS را در سال ۱۳۸۲، ۲۵۰۰۰نفر و در سال ۱۳۸۳، ۳۰۰۰۰نفر گزارش نموده است (۹۱). هم اکنون آمار افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس در جهان(۵/۲میلیون نفر بخصوص در اروپای شمالی و آمریکای شمالی بطوری که در آمریکا ۴۰۰هزار نفر مبتلا به ام اس وجود دارد )و در ایران ۴۰-۶۰ هزار نفر بطوری که به ترتیب اولویت در اصفهان(۷۳نفر در هر ۱۰۰هزار نفر)، تهران(۵۰ نفر در هر ۱۰۰هزار نفر) مشهد واراک (ماهانه ۱۳ نفربه آمار آن می افزاید ) گزارش شده و این که در جهان ایران از لحاظ شمار مبتلایان به ام اس در حد متوسط گزارش شده است(طبق آمار انجمنMS ایران).
۲-۲-۱۳-۱۲تظاهرات بالینی:
شروع مولتیپل اسکلروز(MS) ناگهانی یا تدریجی است. علائم می توانند شدید بوده یا به حدی بی اهمیت باشند که بیمار ماه ها یا سالها بدنبال درمان طبی نباشد. در موارد دیگر در MRI که بدلیل دیگری از فرد گرفته شده است، شواهدی از MSبدون علامت دیده می شود. علائم MSبسیار متغیر هستند و به محل ضایعات در سیستم اعصاب مرکزی بستگی دارند که شامل:
ضعف اندام ها، اسپاستیسیته، نوریت اپتیک (کاهش حدت بینایی، تاری دید، یا کاهش تمایز رنگها درمیدان مرکزی بینایی)، دوبینی، علائم حسی(احساس سوزن سوزن شدن، خراشیدگی یا سوزش دردناک، کاهش حس و کرختی، احساس تورم قسمت های مختلف بدن، خیسی یا محکم بسته شدن آنها)، آتاکسی(ترومور مخچه ای، دیس آرتری مخچه ای (تکلم بریده بریده) )، اختلال عملکرد مثانه و روده، اختلالات شناختی، افسردگی، خستگی، اختلال عملکرد جنسی، ضعف عضلات صورت، سرگیجه.
سایر علائمحساسیت به گرما، علامت پاروکسیسمال (حمله ای)، نورالژی تری ژمینال (درد خنجری کوتاه مدت صورت)، میوکیمی (انقباضات سریع وپایدار عضلات صورت) (۹۲،۹۱،۸۹،۸۵،۱۲،۱۱).
۲-۲-۱۳-۱۳ سیر بالینی:
چهار شکل بالینی در بیماری شرح داده شده است:
۱-مولتیپل اسکلروز عودکننده / تخفیف یابنده(RRMS ):85% موارد مولتیپل اسکلروز به این شکل شروع می شوند و مشخصه آن حملات مجزای بیماری است که ظرف چند روز تا چند هفته (به ندرت طی چند ساعت) شکل میگیرند.
۲-مولتیپل اسکلروز با پیشرفت ثانویه(SPMS): این شکل بیماری همیشه به صورت مولتیپل اسکلروز(MS) شروع می شود. مولتیپل اسکلروزیس با پیشرفت ثانویه (SPMS) نسبت به شکل اول بیماری ناتوانی عصبی پایدار بیشتری ایجاد می کند.
۳-مولتیپل اسکلروز با پیشرفت اولیه(PPMS): این شکل بیماری تقریبا ۱۵% موارد را تشکیل می دهد. در این بیماران حملات بیماری دیده نمی شود، بلکه از ابتدای شروع بیماری یک سیرعملکردی نزولی پایدار دیده می شود.
-مولتیپل اسکلروز پیشرونده / عود کننده(PRMS): با PPMS و SPMS همپوشانی دارد و ۵% موارد MS را شامل می شود. عملکرد بیمار همانند PPMS از زمان شروع بیماری به طور ثابت وخیم تر می شود و از طرفی مانند SPMSگاهی حملات حاد بیماری بر سیر پیشرونده آن اضافه می شود (۹۲،۸۵).
۲-۲-۱۳-۱۴ تشخیص:
هیچ تست تشخیصی قطعی برایMSوجود ندارد.درمعیارهای تشخیصی مولتیپل اسکلروز بالینی قطعی اثبات حداقل دو مورد از علایم بیماری و حداقل ۲ نشانه بیماری لازم است.مدت علائم بیماری باید بیش از ۲۴ ساعت باشد و به صورت مجزا با فواصل یک ماه یا بیشتر دیده شوند. از دو نشانه مذبور حداقل یکی از آن ها در معاینه عصبی بیمار مشهود باشد و دیگری در تست های پاراکلینیکی
مثل ام ار آی یا پتانسیل برانگیخته[۱۲۵] مشاهده گردد.در بیمرانی که بیماری آن ها طی مدت ۶ماه یا بیشتر به تدریج پیشرفت می کنند و طی این مدت هیچ عودی از بیماری دیده نمی شود، بررسی میزان مایع مغزی نخاعی و پتانسیل برلنگیخته بینایی برای اثبات تشخیص مفید هستند (۸۵).
۲-۲-۱۳-۱۵روشهای تشخیص : ۱-MRI برای مشاهده ی پلاکها در ۹۵% موارد مثبت است. پلاکها بیشتر در پیرامون بطنهای مغزی دیده می شوند.
۲-سی تی اسکن مغز، که در ۲۰% موارد پلاک هایMS را نشان می دهد.
۳-آزمون های پتانسیل های برانگیخته به ویژه برای عصب بینایی.
۴- آزمایش مایع مغزی نخاع
امروزه بهترین راه دیدن پلاکهایMS انجام ام ارآی است.گرچه ارتباطی بین تعداد پلاکها و شدت علائم بیماری وجود ندارد (۸۵،۱۲،۱۱).
۲-۲-۱۳-۱۷ درمان:
۱-درمان دارویی: اینترفرون بتا(بتا سرون،آوونکس،ربیف)، گلاتیراستات(کوپاکسون)، کورتیکواستروئیدها، آمانتادین، مودافیلین، پمولین و…
۲-درمان تغذیه ای: مصرف امگا۳ و امگا۶، اسیدهای چرب اصلی، مصرف ویتامین های B,D.
۳- درمان های فیزیکی : فیزیوتراپی، ورزش های هوازی، شنا و یوگا را می توان نام برد (۸۵،۱۲،۱۱).
۲-۳ بخش دوم مروری بر متون تجربی:
این بخش شامل دو قسمت می باشد: ۱) مروری بر تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۲) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
۲-۳-۱ تحقیقات انجام شده در داخل کشور:
عذرا احمدی وهمکاران در سال ۱۳۸۸به بررسی تاثیر تمرینات یوگا بر روی تعادل افرادی با مولتیپل اسکلروزیس پرداختند،این تمرینات بر روی ۲۱زن مبتلا به ام اس بادامنه سنی بین ۵۹-۱۹سال با درجه ناتوانی (EDSS) 34/38 به صورت ۸ هفته، هفته ای ۳ جلسه و در هر جلسه ۶۰-۷۰ دقیقه در دو گروه کنترل(۱۰نفر) وگروه آزمایش(۱۱نفر) و با بهره گرفتن از روش تمرینی یوگا هاتا انجام شد. بعد از ۸ هفته تعادل بیماران با بهره گرفتن از تست برگ اندازه گیری شد و بعد از تجزیه تحلیل آماری با بهره گرفتن از آزمون tوspss16 با فرض سطح معنی دار۰۵/۰>p در گروه کنترل و آزمایش پیشرفت قابل ملاحظه ای در تعادل بیماران مبتلا به ام اس مشاهده کردند(۲۲).
احسان قاسمی و همکاران در سال۱۳۸۸به بررسی تاثیر تمرینات نوروماسکولار (Swiss ball و Frankel)بر روی بیماران مولتیپل اسکلروزیس پرداختند. این تمرینات بر روی ۲۴ بیمار مبتلا به ام اس باشرایط سنی ۳۰ تا۴۰سال و با مدت زمان ابتلا ۶۴/۶ سال به این بیماری در ۱۰ جلسه به صورت یک روز در میان به مدت ۴۵تا۶۰دقیقه انجام شد. بررسی تعادل با بهره گرفتن از تست برگ و تجزیه تحلیل آماری از نرم افزار spss13وآزمون t زوج شده در سطح معنی داری۱ ۰/۰>p.پیشرفت قابل ملا حظه ای در تعادل این بیماران دیده شد. انجام تمرینات Swiss Ball و Frankel به صورت مداوم و با فرض ثابت بودن شرایط بیمار باعث بهبودی در تعادل و افسردگی بیماران مبتلا به MS شد. همچنین تمرینات Frankelدر بهبود تعادل مؤثرتر از تمریناتSwiss Ball است (۱۳).
سپیده جنتی وهمکارن (۱۳۸۸) به بررسی ((اثربخشی تمرین های هاتایوگا بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند)) پرداختند که این تمرینات بر روی ۲۹ زن سالمند در محدوده سنی ۷۲-۵۶سال در۲۴ جلسه (۸هفته هفته ای ۳جلسه) به مدت یک ساعت انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که برنامه تمرینی هاتا یوگا به مدت ۲۴ جلسه تأثیر معناداری بر تعادل ایستا ثبات کلی(p=0/0001)، تعادل قدامی خلفی(p=0/0002)، تعادل داخلی-خارجی(p=0/0006)، وهمچنین تعادل پویای زنان سالمند داشت(p=0/01). این تحقیق نشان داده که با توجه به اثر بخشی برنامه تمرینی هاتایوگا بر تعادل ایستا و پویا به نظر می رسد برنامه تمر ینی با بهبود قدرت عضلانی زنان سالمند به ویژه استقامت و قدرت عضلات در اندام تحتانی واحتمالاً با افزایش کارایی سیستم حرکتی و عصبی و تقویت سازوکار گیرنده های عمقی عضلات و مفاصل بر تعادل اثر داشته و به کاهش خطر زمین خوردن در زنان سالمند منجر شده است )۹۴).
مریم خورشید سخنگو وهمکاران در سال به بررسی ((مقایسه تمرینات استقامتی ومقاومتی بر شدت خستگی وتعادل زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس)) پرداختند.این تمرینات بر روی ۲۰ نفر از زنان مبتلا به ام اس با میانگین سنی ۹۵/۶±۹/۳۰و EDSS≤۴ به مدت ۸ هفته هفته ای ۲ جلسه پرداختند.که بیماران در دو گروه تجربی(۱۰نفر تمرینات استقامتی و ۱۰نفر تمرینات مقاومتی) قرار گرفتند. این تحقیق نشان داد تفاوت بین نمره شدت خستگی وتعادل بیماران مبتلا به ام اس قبل وبعد از دوره تمرین در هر دو گروه معنادار است(P=0/05). ولی بین دو گروه تمرینی تفاوت معنادار وجود ندارد(P=0/5). و تمرینات استقامتی ومقاومتی می تواند شدت خستگی وتعادل این بیماران را بهبود بخشد. عدم تفاوت معنادار بین نمره شدت خستگی و تعادل دو گروه بعد از تمرین تاثیر یکسان این دو نوع تمرین را بر بهبود خستگی وتعادل بیماران مبتلا به ام اس را نشان می دهد (۹۵).
فاطمه سروری وهمکاران به بررسی ((رابطه بین قدرت عضلات اندام تحتانی وتعادل پویا در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس)) پرداختند.این تمرینات برروی ۳۳ نفر از افراد مبتلا به ام اس توسط آزمون تعادلی برگ، آزمون بلند شدن و رفتن زمان دار و تست رسیدن عملکردی سنجیده شد.همچنین قدرت عضلات اندام تحتانی دو طرف با بهره گرفتن از دینامومتر و تست ۳۰ثانیه نشست و برخاست اندازه گیری شد. این تحقیق نشان داد که کاهش قدرت عضلات اندام تحتانی می تواند بر تعادل دینامیک بیماران مبتلا به ام اس اثر گذار باشد (۹۶).
شهلا نجفی دولت آبادی وهمکاران در سال ۱۳۸۸ به بررسی تأثیر یوگا بر سلامت عمومی و احساس به زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس پرداختند. این تمرینات به مدت ۳ ماه و هر ماه ۸جلسه یک ساعته بر روی ۶۰بیمار مبتلا به ام اس با دامنه سنی بین ۴۵-۱۸سال که در دو گروه کنترل وآزمایش قرار داشتند انجام شد.اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه دموگراف بیماران و پرسشنامه ۵۴کیفیت زندگی نشان داد که انجام تکنیکهای یوگا باعث بهبود وضعیت سلامت عمو می و احساس به زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس میشود )۹۷).
محمود سلطانی وهمکاران در سال (۱۳۸۷) به بررسی تاثیر تمرینات منتخب در آب بربهبود تعادل بیماران مولتیپل اسکلروزیس پرداختند.این تمرینات بر روی ۲۵ بیمار با درجه بیماری۱تا۴ و دامنه سنی ۲۰تا۵۰ سال به مدت ۸هفته و هفته ای ۳ جلسه انجام شد.که بیماران به طور تصادفی در دو گروه تجربی(۱۵نفر) وگروه کنترل(۱۰نفر) تقسیم شدند.که تعادل بیماران با تعادل سنج در قبل وبعد از تمرین اندازه گیری شد.این تحقیق نشان داد که تمرینات هوازی منتخب در آب، باعث بهبود تعادل بیماران مولتیپل اسکلروزیس می شود.(۹۸).
فروزان آتش زاده شوریده وهمکاران در سال ۸۱-۱۳۸۰ به بررسی تأثیرتمرینات ورزشی بر توانایی انجام فعالیت‌های روزمره زندگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس پرداختند.این تحقیق بر روی ۲۸ بیمار در گروه سنی ۲۰تا ۴۵ سال دریک دوره ۸ هفته‌ای تمرینات ورزشی انجام شد که شامل ۴ مرحله گرم‌کننده، دو تفریحی، هوازی سوئدی و خنک‌کننده بود. و بر اساس اطلاعات بدست آمده از پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، اطلاعات مربوط به بیماری، اطلاعات در زمینه توانایی انجام فعالیت‌های زندگی روزانه و شدت خستگی، توسط هر نمونه در قبل وبعد از تمرینات نشان داده شد که ورزش منجر به بهبود فعالیت‌های زندگی روزانه می‌شود. این یافته‌ها نشان داد بیمارانی که به طور منظم در فعالیت‌های ورزشی هوازی شرکت می‌کردند به اثرات مفید ورزش دست یافتند (۹۹).
۲-۳-۲ تحقیقات انجام شده در خارج از کشور:
کراپس و همکاران در سال۲۰۰۱) اثر یک دوره برنامه تقویت ناحیه مرکزی با تاکید برانقباض ایزومتریک عضلات ناحیه پایین کمر و لگن بر کمردرد و تعادل بدن را مورد ارزیابی قرار دادند.که در این تحقیق ۶ زن جوان مبتلا به کمردرد غیر اختصاصی و بدون سابقه جراحی با میانگین سنی ۱±۲۳ شرکت کردند.آزمودنی ها به مدت ۲۰جلسه و هفته ای ۳جلسه و جلسه ای ۵۰ دقیقه تمرینات مربوطه را انجام دادند.پروتکل تمرینی شامل ۲ نوبت و هر نوبت ۱۲ تکرار از انقباضات عضلات ناحیه کمری و لگنی بود که با انقباضات ۵ ثانیه ای شروع می شد و به تدریج مدت انقباض به ۱۰،۱۵،۲۰ ثانیه پیشرفت کرد.تعادل به وسیله اندازه گیری جابجایی مرکز فشار در جهت قدامی _خلفی و داخلی_ خارجی بوسیله صفحه نیرو اندازه گیری شد. بعد از تمرینات، تفاوت در جهت قدامی خلفی در دو حالت چشم باز و بسته و همینطور در جهت داخلی وخارجی در هر دو حالت تفاوت معنا داری مشاهده شد(۱۰۰).
ساتو وهمکاران(۲۰۰۱) به بررسی اثر ۶ هفته برنامه تمرینی ثبات مرکزی بر سینماتیک دویدن ، ثبات اندام تحتانی و اجرای دویدن در دوندگان آماتور و رقابتی پرداختند. ۲۸ دونده با میانگین سنی۹/۳۶ سال بطور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه کنترل تمرینات رایج خود را انجام دادند و برنامه تمرینی ثبات مرکزی گروه تجربی شامل ۵ تمرین بود که به مدت ۶ هفته و ۴جلسه در هفته انجام می دادند. پروتکل تمرینی شامل: حرکت فلکشن تنه بر روی توپ سوئیسی، اکستنشن پشت بر روی توپ سوئیسی، حرکت چمباتمه و بالاآوردن دست وپای مخالف، بالا آوردن تنه ویک پا از روی زمین در وضعیت طاقباز و خوابیدن بر روی توپ سوئیسی و چرخاندن بدن به طرفین بود. قبل و بعد از برنامه تمرینی سینماتیک حرکت بوسیله نیروی واکنش زمین،ثبات اندام تحتانی بوسیله آزمون تعادلی ستاره در سه جهت قدامی، خلفی وخارجی و اجرای دویدن بوسیله دوی ۵۰۰۰ متر ارزیابی شد.نتایج تحقیق ساتو نشان داد که برنامه تمرینی ثبات مرکزی بر سینماتیک حرکت و ثبات اندام تحتانی در هیچ جهتی اثر معنی داری ندارد اما بر زمان دویدن اثر معنی داری داشت(۱۰۱).
کاسیولیما و همکاران(۲۰۰۳) به بررسی ممقایسه اثر برنامه تمرینی بر روی توپ سوئیسی و بر روی زمین، بر تعادل زنان پرداختند.در این تحقیق گروه تجربی (۱۵ نفر) به مدت ۵ هفته تمرینات فلکشن اکستنشن تنه را بر روی توپ سوئیسی انجام دادند و گروه کنترل (۱۵نفر) نیز تمرینات مشابه را بر روی زمین انجام می دادند. قبل از تمرینات فعالیت الکترومایوگرافی عضلات شکمی و راست کننده ستون فقرات وهمچنین تعادل ایستا به وسیله آزمون ایستادن بر روی یک پا ارزیابی شد. گروه تجربی افزایش معناداری در الکترومایوگرافی عضلات فلکسور اکستنسور و تعادل نسبت به گروه کنترل را نشان دادند. در مورد اندازه های قدرت عضلات تفاوت معناداری دیده نشد(۱۰۲).
پیگارو وهمکاران (۲۰۰۳) در تحقیقی به بررسی اثر دو نوع برنامه تمرینی تعادل نیمه پویا وپویا پرداخت.۳۹ آزمودنی در ۴ گروه (تمرینات ثبات مرکزی ، تمرینات ثبات مرکزی –تعدلی، تمرینات تعادلی و گروه کنترل) قرار گرفتند.برنامه تمرینی گروه های تجربی ۴هفته و هر هفته ۲ جلسه انجام می شد. تمرینات ثبات مرکزی بر اساس وضعیت طاقباز بود. گروه کنترل تمرینات خود را بر روی یک پا و روی تخته تعادلی انجام می دادند. ارزیابی تعادل آزمودنی ها قبل وبعد از تمرینات بوسیله آزمون تعادلی ستاره انجام شد. نتایج نشان داد که تعادل پویا در گروهی که تمرینات ثبات مرکزی وتعادلی را انجام داده اند افزایش یافت(۷).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[پنجشنبه 1400-09-25] [ 02:05:00 ق.ظ ]




کوتاه سخن این که به تعبیر سعدی هر کس کشته نارسیده خویش را بخورد. وقت خرمن چینی باید خوشه های باقیمانده دیگران را گرد آورد و هر کس که در روز، چراغ روشن کند به زودی به تاریکی شب گرفتار می شود.
۴- دنیا محل گذر است: پیامبر عظیم الشان اسلام می فرماید: «الدنیا قنطره فاعبروها و لا تعمروها» (دنیا به مثابه پلی است. از آن گذر کنید و آن را آباد نکنید). دنیا در نظر مرد هوشیار، خس و خاشاکی بیش نیست، چرا که هر کس می رود و عمارت خویش به دیگری می سپارد. سعدی علم را میراث پیغمبران برمی شمارد و مال را میراث فرعون و فرعونیان. وی هنر و دین را ارج می نهد نه جاه و مال را که ناپایدار است.
هنر باید و فضل و دین و کمال که گاه آید و گه رود جاه و مال
کلیات ،۲۷۸
۵- اسراف و تبذیر:این دو باعث دوری از حکمت و معرفت و درنتیجه دوری از خداست، قناعت از دیدگاه سعدی سنگ طاعت الهی شمرده می شود. وی دست یابی به حکمت و معرفت را در تباین با شکم بارگی می داند.
خدا را ندانست و طاعت نکرد که بر بخت و روزی قناعت نکرد
اندرون از طعام خالی دار تا در او نور معرفت بینی
کلیات،۸۲
ندارند تن پروران آگهی که پر معده باشند حکمت تهی
کلیات،۳۲۵
۶- غایت خوردن و آشامیدن طاعت حق است: از دیدگاه سعدی همه کاینات در کارند. تا انسان قوتی به دست آورد و فرمانبرداری حق را سر لوحه زندگی خویش سازد. خور و خواب تنها و بیش اندازه شیوه آدمیان نیست و سعدی چنان زیستی را شیوه ددان بر می شمرد.
خور و خواب تنها طریق ددست بر این بودن آیین نابخردست
کلیات،۳۳۳
در جایی دیگر «عیسی» را کنایه از روح آدمی دانسته و «خر» را کنایه از بدن و مرکب روح و به این ترتیب آدمیان را به سبب پرداختن بیش از اندازه به امور جسمانی و خواب و خور نکوهش می کند.
همی میرودت عیسی از لاغری تو در بند آنی که خر پروری
کلیات،۳۳۴
وی هدف از خوردن را تنها ذکر حق می داند و می گوید:
درون جای قوت است و ذکر و نفس تو پنداری از بهر نان است و بس
کلیات،۳۳۴
۴-۵-۴-۲ بخش دوّم: فواید صرفه جویی
۱- عزت و سربلندی با قناعت و صرفه جویی حاصل می شود. فرد آرمانی از نظر سعدی نیز با همه تنگدستی تن به پستی نمی دهد. وی در قالب حکایت و تمثیل سعی دارد تا با نمایش کراهت درخواست و خواهش، به پرورش عزت مخاطب خویش همت گمارد. انسان پرورش یافته در مکتب گلستان و بوستان احتشام را در بسنده کردن به توشه خویش می یابد.
مکن گر مردمی، بسیار خواری که سگ زین می کشد بسیار خواری
سعدی در جای دیگر، بهشت رفتن به شفاعت همسایه را برابر با دوزخ می داند، نه دوزخی که جسم در آن معذب باشد بلکه دوزخی که جان می سوزد و روح در عذاب است.
حقا که با عقوبت دوزخ برابر است رفتن به پایمردی همسایه در بهشت
کلیات،۱۰۰
۲- قناعت و صرفه جویی مایه توانگری است: سعدی توانگری را نه در مال اندوزی، بلکه سقف توانگری را بر ستون قناعت استوار می داند. وی در گلستان غنا را از قناعت می جوید و بس.
ای قناعت، توانگرم گردان که ورای تو هیچ نعمت نیست
کلیات،۹۸
درنتیجه استغنای حاصل از قناعت را برتر از تمّول منتج از مال اندوزی می شمارد و می گوید: «توانگری به قناعت به از توانگری به بضاعت»
کلیات،۱۷۷
۳- قناعت و صرفه جویی مایه رستگاری و نجات است: هر آن کس که در دارالفنا به ضرورت ها بسنده کند، سفرش به دارالبقا آسانتر خواهد بود. به عبارت دیگر آن که ترک تعلق اختیاری را برگزیند، ترک تعلق اجباری برایش سهل خواهد شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مرد درویش که بار ستم فاقه کشید به در مرگ همانا سبکبار آید
و آن که در دولت و نعمت و آسانی زیست مردنش زین همه شک نیست که دشوار آید
کلیات،۱۶۳
۴- سلامت تن و بهداشت روان ثمره صرفه جویی است: از این حیث ثمرات قناعت دو گروه می باشند
الف: صحت و سلامت جسمانی؛ اجتناب از پرخوری و رعایت اعتدال در مصرف از تعالیم اسلامی است که تحقیقات گسترده پزشکی نیز آن را به اثبات رسانده است و سعدی می گوید:
با آن که در وجودم طعام است حظ نفس رنج آورد طعام که بیش از قدر بود
کلیات،۱۰۲
ب: داشتن خوابی آسوده: آن کس که اسیر شکم است شبی از سنگینی معده به خواب نمی رود و شبی دیگر از غم نایافتن غذا و سعدی می گوید:
اسیر بند شکم را دو شب نگیرد خواب شبی زمعده سنگی، شبی زدلتنگی
کلیات،۱۸۰
۵- صرفه جویی سایه پاک نهادی و فرشته خویی است و سعدی می گوید:
به کم خوردن از عادت خویش خورد توان خویشتن را ملک خوی کرد
فرشته خوی شود آدمی به کم خوردن وگر خورد چو بهایم بیوفتد چو جماد
کلیات،۱۶۳
با توجه به موارد فوق آنچه که در باب صرفه جویی در برگ برگ آثار سعدی و دیگر بزرگان آمده است. بی تردید امروزه نیز می تواند راهگشای مدیریت مصرف و بهره گیری بهینه از منابع موجود در زندگی انسان معاصر باشد. و بطورکلی آثار مثبت پرهیز از اسراف به شرح زیر می باشد:

    1. تأمین بنیه مالی: توجه به اعتدال و صرفه جویی در هزینه زندگی مایه بقا و توانایی مالی زندگی و درنتیجه حافظ شخصیت انسانی است. در حالی که عدم رعایت آن تنگدستی و سختی معیشت به بار می آورد و شیرازه حیات اقتصادی انسان را از هم می گسلد.
    1. تأمین آینده زندگی: اندازه گیری در مخارج نسبت به درآمد بر اساس ضرورت ها و پس انداز مقداری از مازاد به مصرف، بنیان زندگی را تا حد زیادی در مقابله با خطرها محافظت خواهد کرد.
    1. نفی زمینه جرم های مالی: ناهماهنگی بین درآمد و هزینه منجر به بروز یکسری جرم های اقتصادی از قبیل: احتکار، گران فروشی، رشوه، دزدی، کلاهبرداری و غیره می گردد که پرهیز از اسراف جلو آنها را می گیرد.
    1. مبارزه با استعمار: مبارزه با اسراف در هر شکلی از مخارج کلان تا جزئی خود نوعی مبارزه با استعمار و برخورد و مقابله با ریشه ها و زمینه های نفوذ آن خواهد بود.
    1. احترام به نعمت ها: از آثار مثبت پرهیز از اسراف احترام و تعظیم به نعمت های خداوندی و شکر نعمت است. در حالی که اسراف توهین و کم بهاء دادن به الطاف و مواهب الهی است که آن هم، ره آوردی جز زوال و سلب نعمت های الهی نخواهد بود.
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:04:00 ق.ظ ]




یکی از مهمترین شاخصهای رضایت مشتری از کیفیت کالاها و خدمات عرضه شده که با بهره گرفتن از مدل های علی – معلولی و پیامدها توسعه یافته اند، شاخص رضایت مشتری آمریکا ACSI می باشد.این مدل علاوه بر ارائه مقادیر پارامترهای میانگین و پراکندگی برای متغیر رضایت مشتری و علل آن برای یک سازمان ، به ارزیابی تاثیر متغیرها بر یکدیگر نیز می پردازد.مدل ACSI شامل تعدادی متغیر پنهان میباشد که به وسیله چند شاخص قابل اندازه گیری و از طریق نظرسنجی مشتریان محاسبه می شود. اعتبار این شاخص به دلیل محاسبه درون سنجی از روابط علی و معلولی ارتقا می یابد. در این مدل رضایت مشتری از جمله متغیرهایی است که با بهره گرفتن از چند شاخص قابل اندازه گیری محاسبه میشود. این رویکرد چند شاخصه است و شاخصهای مورد نظر شامل رضایتمندی کل ، تلقی مشتری از کیفیت محصول یا خدمت در قیاس با انتطارات او و کیفیت محصول یا خدمت دریافتی در قیاس با محصول یا خدمت ایده آل مشتری می باشند(ملکی ودارابی،۱۳۸۷،۳۰). متغیرهای شش گانه پنهان مستقیما قابل اندازه گیری نیستند، بلکه هریک از آنها به کمک معیارهای متعدد که در شکل ۲-۴ مشخص شده است، ارزیابی می شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

Hirschman
منبع: (ملکی ودارابی،۳۰،۱۳۸۳)
شکل۲-۵- مدل شاخص رضایت مشتری در آمریکا
شکایت به مدیران
شکایت به کارکنان
وفاداری مشتری
تمایل برای خرید مجدد
فاصله با ایده آل
تحمل در برابر افزایش قیمت
شکایات مشتری
مقایسه با انتظارات
انطباق
قابلیت اطمینان
انطباق
قابلیت اطمینان
کیفیت درک شده
انتظارات مشتری
ارزش درک شده
کیفیت در برابر قیمت
رضایت مشتری
جدول ۲-۵شاخص های مدل ACSI را که برای اندازه گیری متغیرهای پنهان مورد استفاده قرار می گیرند، نشان می دهد.با بهره گرفتن از نظرات مشتریان سازمان در خصوص هر یک از معیارها، وضعیت آن متغیرها مشخص می شود وبا استفاده از داده های جمع آوری شده مقدار شاخص رضایت مشتری محاسبه میشود.
جدول ۲-۵- شاخص های مدل ACSI

ردیف عنوان شاخص متغیر پنهان مربوطه
۱ انتظارات کلی از کیفیت / پیش از خرید انتظارات مشتری
۲ انتظارات در مورد انطباق ویژگی های محصول یا خدمت یا نیازمندی های فردی مشتری/ پیش از خرید
۳ انتظارات در مورد میزان قابل اطمینان بودن محصول یا خدمت یا میزان خرابی مورد انتظار مشتری / پیش از خرید
۴ ارزیابی کلی از کیفیت محصول/ پس از خرید استنباط مشتری از کیفیت محصول
۵ ارزیابی مشتری از میزان انطباق محصول با نیازهای فردی / پس از خرید
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:04:00 ق.ظ ]




چنانچه در جدول فوق مشاهده می شود ۳۴ درصد از زندانیان آزاد شده اعلام کرده اند که زمان برگزاری کلاسهای آموزش فنی و حرفه ای زندان در حد «کم» مناسب بوده است. مناسب بودن زمان آموزش های فنی و حرفه ای برای ۲۹ درصد «متوسط»، برای ۱۸ درصد« زیاد» ، برای ۱۰ درصد «خیلی زیاد» و برای ۹ درصد هم «خیلی کم» به دست آمده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در رابطه با سوال دوم این شاخص می توان گفت که مدت و طول زمان هر جلسه از کلاسهای آموزش فنی و حرفه ای زندان برای ۲۹ درصد از پاسخگویان در حد « متوسط» مناسب بوده است. این وضعیت برای ۲۷ درصد «زیاد»، برای ۲۱ درصد« کم» ، برای ۱۶ درصد «خیلی کم» و برای ۷ درصد هم «خیلی زیاد» به دست آمده است.
در رابطه با سوال سوم این شاخص می توان گفت که ۳۶ درصد از پاسخگویان اعلام کرده اند که کل زمان هر دوره آموزش فنی و حرفه ای در زندان ، در حد « زیاد» در آن ها آمادگی لازم را ایجاد کرده است. در حالی که این آمادگی با توجه به طول و مدت هر دوره برای ۳۲ درصد در حد « متوسط» ،برای ۱۲ درصد «کم»، برای ۱۰ درصد« خیلی زیاد» و برای ۹ درصد «خیلی کم » به دست آمده است.
در رابطه با سوال چهارم این شاخص می توان گفت که ۳۰ درصد از پاسخگویان اعلام کرده اند که میزان زمان اختصاص داده شده به دوره های تخصصی در زندان در حد « متوسط » موجب یادگیری مهارتها در آن ها شده است .این یادگیری مهارت ها با توجه به زمان اختصاص داده شده برای ۲۵ درصد در حد « کم» ،برای ۲۳ درصد در حد « زیاد » برای ۱۳ درصد «خیلی زیاد»، برای ۹ درصد« خیلی کم» ، برای ۷ درصد «خیلی کم » به دست آمده است.
در رابطه با سوال پنجم این شاخص می توان گفت که ۵۱ درصد از پاسخگویان اعلام کرده اند که نظم و انضبط حضور آن ها در کلاس های آموزش فنی و حرفه ای زندان ، در حد « متوسط» قرار دارد. در حالی که این حضور برای ۲۱ درصد در حد « زیاد» ،برای ۱۷ درصد «کم»، برای ۷ درصد« خیلی کم» و برای ۴ درصد «خیلی زیاد » منظم بوده است.
در رابطه با سوال آخر این شاخص می توان گفت که ۳۲ درصد از پاسخگویان اعلام کرده اند که نظم و انظباط حضور مربیان و اساتید در کلاس های آموزش فنی و حرفه ای زندان در حد « متوسط » بوده است .از این حیث برای ۲۶ درصد در حد « کم» ،برای ۲۰ درصد در حد « زیاد » برای ۱۴ درصد «خیلی زیاد»، برای ۸ درصد« خیلی کم» ، به دست آمده است.
در مجموع و پس از باز تعریف کمیت پاسخ های شاخص مدت آموزش از سطح «خیلی کم و کم» به سطح «پایین» و از سطح «خیلی زیاد و زیاد» به سطح «بالا»(از سطح کمی به سطح کیفی) نتایج زیر به دست می آید:
وضعیت مدت آموزش مهارت های فنی و حرفه ای در زندان مشکین شهر از نظر ۳۲ درصد در سطح پایین، از نظر ۳۴ درصد در سطح متوسط و از نظر ۳۴ درصد در سطح بالا بوده است.
-توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب پاسخ به سوالات متغیر «کیفیت آموزش»
این متغیر در پرسشنامه با ۶ سوال(از سوال ۳-۱۵ تا ۳-۲۰) با بهره گرفتن از طیف لیکرت مورد سنجش قرار گرفته است که جدول زیر توزیع نسبی پاسخگویان را بر حسب این متغیر نشان می دهد:
جدول ۴-۱۲- توزیع پاسخگویان براساس پاسخ به سوالات کیفیت آموزش

سوالات کیفیت آموزش خیلی ضعیف ضعیف متوسط خوب عالی
فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد
۳-۱۵)کلاس های آموزش فنی و حرفه ای زندان از داشتن امکانات چگونه بود؟ ۱۴ ۹ ۶۱ ۳۸ ۵۴ ۳۴ ۱۵ ۹ ۱۶ ۱۰
۳-۱۶) کلاس های آموزش فنی و حرفه ای زندان از نظر کیفیت مربیان(تسلط به مطالب و فنون) چگونه بود؟
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:04:00 ق.ظ ]




البته عبدالرحمان چون از ابتدا قصد تصرف مناطق شیعه نشین را داشت برنامه های مفصلی برای جنگ علیه مردم هزاره تدارک دیده بود. مناطق استراتژیک و مهم و مشخصات جغرافیایی مناطق شیعه نشین را با اعزام جاسوسانی مشخص کرد. «به حکمرانان غزنین و قندهار و پشت رود، سیقان و کهمرد(بامیان) چون…میربدل را که در اطراف شرقی و جنوبی و شمالی کوهستان هزارستان به حکومت قیام داشتند از حضور اقدس فرمان رفت که از هر طرف دو تن مرد هوشیار و راست کار مأمور نمایند که داخل جبال هزارستان شده مقدار مسافت و سهل وصعوبت ومنحنی و مستقیم طرق و مواضع حرکت فرود سپاه و تنگی و فراخی راه و جمعیت مردم سکنه اش با معمورت و مطمورات (خرابه ها) ایشان دیده و دانسته، همچنان منزل به منزل طی مراحل کرده …تا به وجه صحیح و طبق واقع حضرت والا را به اطلاع دست دهند که از کدام راه با چه مقدار لشکر و سامان عبور نموده، رهسپر تواند شد… .»[۴۴۴]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

طبق این فرمان عبدالرحمن، سردار نور محمدخان حکمران او در قندهار« سید شاه نجف ساکن چهار دهنه و محمد جان نام کندکانی قوم قزلباش را از قندهار … امر کرد که از ابتدای خاک سرزمین یاغیه تا انتهای آن همه جا را نیک دیده و مشاهده کرده، راه وبیراه و گذرگاه لشکر و انبوهی مردم آن بوم وبر را نوشته … که موسم خوب به آن مردم گذشت و موقع سرکوبی آن قوم شریر رسید»[۴۴۵] این دو مأمور از تاجرانی بودند که همیشه در هزارستان در رفت و آمد بودند و کسی به آنها شک نمی‎کرد و به راه ها آشنا بود.
حاکم فراه و غزنین نیز چنین کردند، محمد حسن خان حکمران غزنین«سیدشاه بابا وسید عبدالوهاب و سید نبی نامان از سادات سکنه هزاره …»[۴۴۶] را مأمور شناسایی راه ها کرد.
عبدالرحمن با بهره گرفتن از جاسوسان و تفرقه بزرگان مردم شیعه و تکفیر شیعیان و به خدمت گرفتن افراد متعصب سنی مثل سردار عبدالقدوس خان به سرکوب شدید شیعیان هزاره و بامیان پرداخت.[۴۴۷] «حاجی خان کاکری» رئیس قبیله کاکری که ازمردان قسی القلب و مکار بود به بامیان حمله کرد او همان کسی بود که در اولین حمله انگلیس به قندهار با چندین هزار نظامی قندهاری به انگلیس تسلیم شد. به نظرمی رسد که حاجی خان دراین لشکرکشی علاوه بر پشتیبانی امیرکابل از پشتیبانی انگلیس نیز همراه داشت؛ زیرا درمیان ملتزمین رکاب او تعدادی سپاه هندی وجود داشتندکه برای حفظ جان او گماشته بودند».[۴۴۸]
وقتی که شورش مردم شیعه و هزاره همگانی شد عبدالرحمن دستور داد تمام فرماندهان با افرادش به بامیان که مرکز شورش بود برای یکسره کردن کار حمله کند. عبدالرحمن« امرکرد که برگد امیر خان از کابل و سپهسالار غلام حیدرخان از ترکستان و جنرال میرعطاخان از غزنین و برگد محمدصادق خان از قندهار با افواج سواره و پیاده نظام و اتواب آتش باروی تدمیر از چهار سوی جانب گروه شریر هزاره نهاده، رهسپار آن کوهسار شوند.» [۴۴۹]به دنبال این فرمان غلام حیدر خان با سه فوج پیاده و هشتصد سواره نظام و بیست ضرب توپ از مزار شریف و میر عطاخان با افواج قاهره هشت هزار نفری و پنج توپخانه از غزنین[۴۵۰]، فضل احمدخان و سمندرخان با هشتصد سواره و پیاده لشکر ملکی مردم کوهستان[۴۵۱]، محمدعمرخان کرنیل و عباس خان و عبد الاحدخان کمیدان سپاه نظام مقیم اندراب، سرور خان حاکم خنجان با نیروهای نظامی و توپخانه[۴۵۲]، فقیر محمدخان و تیمورشاه خان و عبدالکریم خان … با دوهزار سواره نظام مردمی از کوهستان و کوهدامن کابل با هفتصد سواره و پیاده از مردم قطغن به فرماندهی محمد عمرخان[۴۵۳]وارد بامیان شدند تا مردم آن مناطق را سرکوب کند. عبدالرحمن در واقع لشکر عظیم و تا دندان مسلحی را به سوی هزارستان و مرکز آن بامیان فرستاد، تعداد سپاهیان تا صد وبیست هزار نفر عنوان شده است[۴۵۴]. اما بعضی منابع آن را بیشتر از این تعداد و در حدود چهل فوج پیاده و ده هزار سواره نظام کمکی با صد میل توپ، صد هزار پیاده و بیست هزار سواره مسلح عادی و غیر نظامی میدانند.[۴۵۵]
البته این غیر از تعدادی از نیروهای مردمی شیعه و هزاره ای بود که به زور در صف اول جنگ ودر جلو نیروهای دولتی قرار داده تا قهراً به دست همکیشان خود از پای در می‌آمدند و اگر عقب می نشستند، توسط نیروهای دولتی از پای درمی‌آمدند[۴۵۶].
عبدالرحمن با قصاوت تمام مخالفان خود را ازبین برد و بیشتر مردم هزاره را نابود کرد. لارد کرزن مشهور که خود در دربار عبدالرحمن خان آمده بود چنین گفت:« امیر عبد الرحمن خان یک معجون مرکبی از سیاست مداری و ظرافت و وحشی گری بود.»[۴۵۷]
او برای رسیدن به اهداف خود ازهیچ وسیله ای فروگذار نکرد و ملاهای سنی را وادار کرد که فتوای قتل هزاره‌ها را اعلان کند. مرحوم غبار مینویسد:« شو
رش به حدی با قساوت خاموش شد که هزاره ها به ماوراء جیحون و ایران و هند انگلیس فرار کردند. وقتی که بقیه مردم هزاره بعد از ختم جنگ های دوساله به مساکن خود برگشتند آنقدر کم بودند که مثلا از بیست هزار خانوار بهسود،فقط شش هزار خانوار باقی مانده بود. تمام قلعه ها و مساکن مردم هزاره تخریب و مزارعشان پایمال شده بود. طبق امر امیر هزاران دختر و پسر بیگناه هزاره در داخل افغانستان و در ماوراء سرحدات شرقی افغانستان فروخته شد.»[۴۵۸] با این حساب ولایت بامیان و اطراف آن شمار تلفات و فراریانش کمتر از بهسود نبود. برگد امیر محمد خان چهل هزار سر از کشته شدگان بهسود را به بامیان فرستاد و درآنجا کله مناری به یادگار فرستاند.[۴۵۹] عبدالرحمن خان وحشی گری را به حدی رسانده بود که همه به آن اذعان دارند. مرحوم غبار در این باره می‌نویسد:« مظالم امیر در هزاره‌جات سابقه‌ای در تاریخ کشور نداشت و فقط میتوان آنرا در هجوم چنگیزخان مطالعه کرد.»[۴۶۰]

بامیان در زمان حبیب الله خان

بعد از عبد الرحمان خان پسرش حبیب الله خان به حکومت رسید درحالی که کشوری خاموش بر اثر سرکوب شدید مخالفان به او به ارث رسید و بیش از ۶۰%مردم شیعه هزاره یا شهید ویا به کشورهای همسایه مهاجرت کردند و تعدادی زیادی نیز به بردگی گرفته شده بودند و زمینهای بسیاری از شیعیان به افغانها(پشتون) داده شد. وی برای رفع این نابسامانی ها هیچ تلاشی نکرد و فقط به چند فرمان بسنده کرد. تنها کار او آزادی زندانیان بلا تکلیف هزاره شیعه بود.
وی اجازه بازگشت تبعید شدگان خصوصاً هزاره‌های شیعه را صادر کرد و در ضمن فرمانی جبران خسارت هزاره های شیعه را داد: «ملک و زمین مردم که تا حال به مردم مهاجر و ناقل افغان داده میشد، حکم کردیم که بعد از این به دست خود شما باشد و هر قدر ملکی که از مردم هزاره قبلاً به افغانها داده شده باشد، در بدل آن از زمین های خالصه و آباد سرکاری ملک و زمین داده شود.»[۴۶۱]
این فرمان ها گرچه از فضای سنگین دوران پدرش علیه هزاره ها کاسته شد ولی دردی از دردهای مردم هزاره شیعه کاسته نشد، نه تنها زنان و اطفالی که به بردگی گرفته شده بود به خانه‌های خود برنگشتند بلکه در دوران حبیب الله خان نیز حاکمان محلی زنان واطفال هزاره را به زوربه عنوان برده به بازارهای هند می فروختند.
«و هم در این وقت عریضه میرزا محمدخان که از تغییر میرزاگل امیرخان مأمور یکاولنگ هزاره دایزنگی و او از راه قطع محاسبات خود در کابل آمده به سمع فیض والا رسید که میرزا گل امیرخان ۱۸نفر دختر و پسر از هزارگان متوطنه یکاولنگ، اکراهاً گرفته شده وبه نام کنیز و غلام، به کارکنان دیوان رشوت داده ده هزار روپیه خیانت خود را مستور داشته است.حضرت والا تحقیق صدق و کذب این معامله وحشیانه خود را به میرزا غلام حسین خان قاضی سر دفتر سمت شمالی مرجوع فرمود او اقدام به تفتیش کرده صدق عریضه میرزا محمد خان را به روی روز آورده، میرزا گل امیر، مؤاخذه شده و امر حصول مصادره او صادر شد. »[۴۶۲]
که این نمونه ای از ظلم وستم علیه شیعیان و هزاره ها می باشد که حاکم یکاولنگ برای مخفی کردن ده هزار روپیه مالیات، ۱۸ نفر دختر وپسر هزاره را به عنواه رشوه به کارکنان دیوان می دهد که بعد از افشا شدن رشوه فقط دارایی میرزاگل مصادره میشود ولی از سرنوشت آن اطفال هزارۀ به بردگی رفته، خبری نیست.
«پادشاه میرخان .. مأمور حکومت دایزنگی(بامیان و اطراف آن) شد … ، افزون از چهارصد هزار روپیه از هزارگان بیچاره را به جورمصادره گرفته و افغانان کوچی را به قتل و غارت هزارگان ترغیب کرده و زنده به آتش سوخته تا که معزول شده در کابل آمد.»[۴۶۳]
که در این نمونه حاکم حبیب الله خان اموال مردم را مصادره نموده و از کوچی به عنوان حربه ای برای قتل و غارت مردم استفاده میکند و آنها را حتی به بیرحم ترین شکل که زنده سوزاندن انسانها است ترغییب میکند.
در واقع حبیب الله ادامه دهنده راه پدرش می باشد و کارهای نیمه تمام پدرش در راه نابودی شیعیان و هزاره انجام داد.

تلاش عبدالرحمن برای تغییر مذهب مردم بامیان

یکی از کارهای عبدالرحمان تلاش برای تغییر مذهب مردم شیعه هزاره و بامیان بود. وی مناطقی را که تصرف میکرد برای آنها قاضی سنی حنفی تعیین میکرد[۴۶۴]، در حالی که مردم هزاره شیعه و پیرو فقه جعفری بوده‌اند. در یکاولنگ فردی بنام «ملا سربلند» به عنوان قاضی و «ملا محمدطاهر» به امر افتای محکمه شرعیه تعیین شد تا در بین مردم شیعه هزاره فتوا بر طبق مذهب حنفی کند و این امر باعث مهاجرت مردم به خارج افغانستان شد و به دنبال آن زمین و املاک آنها به مردم افغان(پشتون) داده شد.[۴۶۵]
علاوه بر آن سیاست عبد الرحمان استفاده ازمذهب برای تلاش سرکوب شیعیان نیز استفاده کرد و حکم برکافربودن هزاره و شیعیان و مشروع بودن غارت مال آنها و جایز بودن کنیز و غلام گرفتن مردم هزاره و شیعه را صادر نمود[۴۶۶].
به دنبال فرمان عبدالرحمن خان، ملا سید محمد در سال ۱۳۱۰ق مطاب
ق با ۱۸۹۳م اعلام تکفیر خود را نوشت و این تکفیر نامه به طور گسترده به تمام نقاط کشور فرستاده شد و علما شیعه همه به مساجد جامع فرا خوانده شده، امر شد که اهل تشیع باید از این پس به مساجد اهل سنت رفته و به مقتدای سنی اقتدا کند و تمام مراسم مربوط به عزاداری ماه محرم به کلی منع شد.[۴۶۷]
یکی از اهداف جنگ عبدالرحمان از بین بردن روحانیت بود و تعداد زیادی از آنها را به شهادت رسانید و تعدادی زیادی نیز مجبور به ترک خانه و مهاجرت به خارج از کشور شدند، زمین و مایملک آنها توسط دولت ضبط گردید و با ازبین بردن علمای شیعه، باهدف تغییر مذهب مردم، به مساجد شیعیان ملاهای حنفی میفرستاد، و حسینیه ها را تخریب میکرد. چنانچه « در زمان عبدالرحمن از یکه ولنگ ۱۰۰خانوارروحانی به دست دولت افتاد و یک هزار خانوار روحانی موفق به فرار گردید و ۲۱۰۰روحانی درجنگ کشته شد.حسینه ها و تکایا از بن ویران شد. حسینه میر ایل خانی در یکه ولنگ که در نوع خود بسیار عالی بود و در ساختن آن از معماران ایرانی و افغانستانی کار گرفته شده بود،با خاک یکسان گردید».[۴۶۸]

بامیان در دوران امان الله خان

بعد از حبیب الله پسرش امان الله (۱۳۰۷)به قدرت رسید.مهمترین کار او بعد از به قدرت رسیدنش در ارتباط با تشیع و هزاره لغو فرمان بردگی بود که تنها درکابل هفتصد نفر برده آزاد شد[۴۶۹]. او نسبت به هزاره ها روش مسالمت آمیزی رفتار کرد، لذا مردم از او در حوادث دوران حکومت او خصوصاً در شورش حبیب الله کلکانی (معروف به بچه سقاو) از او حمایت کردند.
در شورش پکتیکا علیه امان لله که از حمایت انگلیس نیز برخوردار بود «مردم هزاره نوشتند که آمادگی دارند که پنجاه هزار نفر به دولت تقدیم کند»[۴۷۰]
در مجموع به دنبال شورش حبیب الله کلکانی، مردم هزارستان به طرفداری ازامان الله از تسلیم شدن به وی خودداری کردند و جلوی پیشروی او به داخل هزارستان جلوگیری کردند. بچه سقاو سرانجام مجبور شد که هیئتی را به هزارستان بفرستد که ملا فیض محمد کاتب نیز جزء آن بود، وقتی که مردم هزاره حکومت بچه سقاو را نپذیرفتندو هیئت را به کابل بازگرداندند. بچه سقاو به گمان این که وی با هزاره ها همدست شده است او را چنان مضروب کرد که در نتیجه آن فوت کرد و به دنبال آن آثار تاریخی اش ازبین برده شد.[۴۷۱]

مردم بامیان در دوره نادرخان

پس از بچه سقاو، نادرخان (۱۳۱۲) که به کمک غیر مستقیم هزاره ها به سلطنت رسید، بجای قدردانی، سران هزاره را به اتهام همکاری با امان الله مورد تعقیب و به زندان انداخت و سپس کوچی ها را تحریک کرد تا مزارع هزاره ها را نابود کند و زمینشان را تصاحب کند.[۴۷۲]
نادرشاه قبل از تحکیم پایه های قدرت خویش با سران هزاره رفتار مناسبی داشت اما بعد از تحکیم قدرت خویش تمامی سران هزاره را به نحوی از بین برد.
نادرخان همزمان با طرح زمین خواری در هزارستان، در شمال افغانستان نیز طرح سکنیگزینی افغانها(پشتونها) پاکستان در کنار دریای آمو جا داده شدند. انتنی هایمن افغانستان شناس غربی می نویسد: «آخرین مهاجرت پشتون ها به سوی شمال درسی سال پس از عبدالرحمن، درسال ۱۹۳۳(۱۳۱۲) شروع شد. در این مدت حدود صدهزار پشتون در زمین های کناره رودخانه درکنار قبایل هزاره و سایر مهاجرین ساکن شدند.»[۴۷۳]
نادرخان به دلیل سیاست ضد هزارگی توسط عبدالخالق هزاره ترور شد.
نادرشاه در واقع ادامه دهنده راه عبدالرحمن بود و جنگ نرم را علیه مردم شیعه و هزاره به راه انداخت و سعی کرد تمام آثار فرهنگی و افتخارات مردم شیعه و هزاره را از بین برد.
مهمترین اهداف عبدالخالق و یارانش دراین ترور عبارت بوده است از: «اعلان مخالفت با سیاست انگلیس و وابستگی دربار به قدرتهای خارجی و دفاع از استقلال افغانستان. مقابله با استبداد و دیکتاتوری رژیم نادری و دفاع از حقوق انسانی و آزادی مشروع ملت. مبارزه بر ضد سیاست تبعیض قومی و ستم ملی و تصمیمات خطرناک نادر بر ضد مردم هزاره.»[۴۷۴]

بامیان در دوره ظاهر شاه(۱۳۱۲-۱۳۵۲)

محمد ظاهر شاه در زمان پدرش ۱۹ ساله بود، بجای او هاشم خان برادر نادرخان تمام اداره امور مملکت را قبضه کرد. هاشم خان که در دستگاه عبدالرحمن پرورش یافته بود، با مردم شیعه و هزاره به شدت بدرفتاری کرد و تبعیض روا داشت. او برای مردم هزاره انواع مالیات را وضع کرد واز آن جمله روغن شرکت بود که هزاره ها در بدل هر رأس گاو یا گوسفند، بز و حتی الاغ باید سالانه چند کیلو روغن می پرداخت.«بلایی که ازهمه بیشتر شیره جان این مردم را کشید روغن شرکت بود، که از طرف حکومت بالای این مردم وضع شده بود و هرخانوار مکلف بود چندین سیر به وزن کابل(۷کیلوگرم) تحویل دهند و در بدل آن چه دریافت میداشتند؟ برو گمشو روغنت خراب بود.ترازو داران حکومتی میدانستند که اعمالشان نه تعقیب و نه کنترل میشوند، آن قدر طلب میکردند که هفت کیلو روغن، پنج کیلو روغن را پوره(تکمیل) نمیتوانست.»[۴۷۵]
درمدت طولانی حکومت ظاهرشاه(۱۳۱۲-۱۳۵۲) کاری عمرانی در هزارستان
نشد و در عوض ظلم و ستم و تبعیض در هه جا بیداد میکرد. مردم شیعه در تقیه بسر میبردند و به عقاید و مذهب شان احترام گذاشته نمی شد. در کشور فضای اختناق حاکم بود چنانچه که شهید اسماعیل بلخی به مدت چهارده سال در زندان وحشتناک دهمزنگ بسربرد. قیام ابراهیم خان گاوسوارو شهید بلخی حاکی از درد و رنج و بی عدالتی آن عصر بود که مردم را وادار به واکنش مینماید.
شاه در سال۱۳۴۵ ش از بامیان، یکاولنگ، پنجاب و ورس … دیدار کرد و با استقبال گرم مردم آن منطقه مواجه شده و در جمع مردم وعده های زیادی راجع به امور اقتصادی و پیشرفت مردم دادکه هیچگاه عملی نشد.[۴۷۶]حتی منطقه پنجاب که به مدت ۴۰ سال به عنوان حکمرانی کلان دایزنگی بود (۱۳۰۰ش-۱۳۴۰ش) و مناطق عمده را که یکاولنگ و لعل و سرجنگل و دایکندی و شهرستان و بهسود را شامل می شد، باید از نظر عمران و آبادی و فرهنگی پیشرفت چشمگیری داشته باشد ولی در اثر تبعیض و عدم توجه حکومت، آبادیهای پنجاب از چند ساختمان ساده ادارات دولتی و چند باب مغازه و چند مدرسه تجاوز نمیکرد. در هزارستان هیچ مدرسه تاسیس نکرد،گرچه اولین مکتب رسمی در هزارستان فقط در پنجاب در سال ۱۳۲۵ در پنجاب تأسیس شد ولی توسعه آن به کندی پیش میرفت.[۴۷۷]
در مدت چهل سال حکومت ظاهر خان کوچکترین تحولی، در وضعیت مردم هزاره به وجود نیامد و فقط هزاره ها عسکری می کردند مالیات میدادند ولی هیچ کاری از طرف حکومت به نفع آنان صورت نگرفت.

بامیان در دوران داوودخان

داوودخان که ازقبل نقشه حکومت و پادشاهی درسر داشت قبل از کودتای ۲۹تیر (سرطان ) ۱۳۵۲ تصمیم گرفت برای آشنایی با اوضاع اجتماعی و اقتصادی کشور به مناطق مختلف کشورمسافرت داشته باشد و از اکثر استانهای کشور از جمله از بامیان دیدن کردند. سیاست اصلی وی حمایت از پشتونهای دو طرف مرز بود و برای یک جا کردن آنها تلاش میکرد و طی اعلامیه ای تمام «اراضی پشت جوی» را زمینهای دولتی اعلان کرد و هدف آن این بود که چراگاههای کوچی ها کم نشود، در حالی که مردم هزارستان از کم زمینی به شدت در مضیقه بود.
داوودخان میخواست با تقویت و غلبه کوچی ها، هزارستان را خالی از سکنه هزاره و شیعه کند تا جائی که درباره او می نویسند:
«او به مأمورین امرمیکرد که بالای مردم هزاره ظلم کنند، اموالشان را علنا به نام رشوت بگیرند، با خشونت با آنها رفتارکنند، به کوچی ها هدایت میداد که تا اموال هزاره را به زور بگیرند، کشت و زرع آنها را تلف سازند و به شرف وناموس آنها تعرض شود. دروازه های مکاتب مخصوصاً لیسه عسکری را عملاً به روی جوانان هزاره مسدود کرد.»[۴۷۸]

نتایج:

ورود تشیع در افغانستان از مدتها قبل از خلافت ظاهری امام علی (ع) در بامیان راه پیدا کرده بود .
مردم با فرماندارانی همچون احنف بن قیس وبریده حصیب اسلمی که از یاران مخلص امام علی (ع) بودند محبت امام علی در قلب آنها را پیدا کرده بودند. احنف بن قیس با فتح طخارستان و بامیان در سال ۲۳هجری و با نصب فرمانداری بنام ابن عامر اسلام همرا محبت اهل بیت را به مردم خراسان و بامیان هدیه آورد.
در گسترش شیعه عالمان شیعه مثل ابوهارون سنجی سلطان محمد درویش و همچنین در دوران معاصر افرادی مانند شیخ نطاق پنجابی و ایت الله امینی نقش داشتند.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:04:00 ق.ظ ]