با توجه به اینکه احتمال حملات سایبری به خصوص به روش “اینترنت اجسام و اشیا” به بخش حمل و نقل هوایی زیاد شده و شاید رژیم حقوقی فعلی کارآیی کافی نداشته باشد لذا در دهه اخیر چندین جلسه و کنفرانس توسط گروه حمل و نقل هوایی بین‌المللی برای مبارزه با جرایم سایبری تشکیل گردیده و در نهایت یک توافق‌نامه امضا کرده‌اند تا راهکارهای مبارزه با این شیوه جدید هک و مقابله با حوادث احتمالی پیش آمده و کنترل آن را پیدا کنند.^[۳۰۲]

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۵- حقوق فضا
در برهه زمانی خاصی که گاهی آن را عصر طلایی قانون‌گذاری فضایی می‌نامند، رشد ناگهانی فعالیت‌های فضایی همراه بود با شکل‌گیری تعدادی از معاهدات چندجانبه که فقط به فعالیت‌های فضای ماورای جو اختصاص داشت. باوجود این، معاهدات چندجانبه و برخی از کنوانسیون‌ها، بسیاری از موضوعات قابل بحث و مهم مربوط به فضای ماورای جو و فعالیت‌های فضایی بی پاسخ ماند و این خود دلیلی برای نیاز مستمر به قانون‌سازی و پویایی در این حوزه بوده است.
حقوق فضا به عنوان جدیدترین شاخه از دانش حقوق بین‌الملل با توسعه خیره کننده علمی و فنی از همان ابتدای تشکیل و تکامل، با سؤالات مهم و بنیادین چندی از قبیل تعیین مرز هوا و فضا، تعیین وضعیت حقوقی اشیاء هوا-فضایی و پیشگیری از گسترش مخاصمات مسلحانه به فضای ماورای جو مواجه بوده است. اما بدون تردید یکی از مهم ترین این چالش‌ها تعیین حدود حاکمیت دولت‌ها در پهنه بیکران فضای ماورای جو است.
چالش مذکور از آن رو قوت می‌گیرد که اصل منع تصاحب، تملک و تصرف فضا و ممنوعیت طرح هرگونه ادعای حاکمیت بر قلمرو در معنای سنتی آن، یکی از اصول بنیادین و پذیرفته شدۀ حاکم بر کاوش و بهره‌برداری از فضا است.^[۳۰۳]
اولین کنوانسیون چندجانبه فضایی با نام معاهده فضای ماورای جو که در سال ۱۹۶۷ به تصویب تعدادی از کشورها رسید، چارچوب اولیه و اساسی را برای رژیم حقوقی بین‌المللی در زمینه فضای ماورای جو پایه گذاری کرد. این معاهده بیان می‌کند که اکتشاف و استفاده از فضای ماواری جو می‌بایست در جهت منافع همه کشورها و در حیطه منافع مشترک انسانی باشد. طبق این کنوانسیون، فضای ماورای جو شامل ماه و دیگر اجرام آسمانی، باید برای اکتشاف و استفاده همه کشورها، آزاد باشد. فضای ماورای جو جزء قلمرو ملی هیچ کشوری نیست. همچنین معاهده نصب سلاح‌های هسته‌ای یا هر گونه دیگر از سلاح‌های کشتارجمعی را در فضای ماورای جو ممنوع و اعلام می‌کند که ماه و دیگر اجرام آسمانی باید صرفاً جهت اهداف صلح آمیز مورد استفاده قرار گیرند. افزون بر این،‌ معاهده موادی درباره نجات و بازگرداندن فضانوردان و نیز مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در بر دارد. همچنین بر طبق این معاهده، دولت‌هایی که در فضای ماورای جو فعال هستند باید سازمان ملل متحد و جامعه علمی بین‌المللی را از ماهیت، محل و نتایج فعالیت‌های خود آگاه نمایند. این معاهده را ۹۱ کشور تصویب نمودند.
در کنار چنین معاهداتی که فقط به فعالیت‌های فضایی و فضای ماورای جو اختصاص داشت، جامعه بین‌المللی توافق‌نامه‌ها و معاهدات دیگری را نیز ایجاد کرد که گاهی حاوی مواد و نکات مهمی در مورد فعالیت‌های فضایی و فضای ماورای جو بودند که می‌توان از این میان به یکی از مهم‌ترین آن‌ ها یعنی ممنوعیت استفاده نظامی یا هرگونه استفاده خصمانه از فنون تعدیلات محیطی، استفاده از این شیوه‌ها را با هدف تغییر در دینامیک، ترکیب یا ساختار فضای ماورای جو ممنوع می‌کند. کنوانسیون مخابرات بین‌المللی نیز حاوی موادی در ارتباط با مخابرات فضایی است.
با این حال، نباید پنداشت که کنوانسیون‌ها و معاهدات یاد شده نیاز جامعه بین‌المللی را به استمرار در قانون‌سازی و قانون‌گذاری در زمینه‌های فضای ماورای جو و فعالیت‌های فضایی برآورده کرده است. حتی در همان عصر طلایی فضا بسیاری از مسائل اساسی بی پاسخ ماند.
با توجه به اینکه، حملات سایبری می‌تواند بر روی اجسام فضایی همچون ماهواره‌ها و ارتباطات راه دور اجسام فضایی تأثیر گذار باشد، لذا برخی از محققین معتقدند که معاهدات مربوط به حقوق فضا برای حملات سایبری قابل اعمال می‌باشند اما به نظر می‌رسد در این بخش از حقوق بین‌الملل نیز کمبود قوانین مرتبط با حملات سایبری احساس می‌شود.
۳-۶- حقوق دریاها
“کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره حقوق دریاها" ^[۳۰۴] که ۱۰ دسامبر ۱۹۸۲ تصویب و در ۱۶ نوامبر ۱۹۹۴ لازم الاجرا شد، رژیمی جامع از قوانین و مقررات در دریاها و اقیانوس‌های جهان درخصوص تمامی کاربردهای ممکن از آب‌ها و منابع آن‌ ها ارائه می‌کند. این کنوانسیون قوانین سنتی مرتبط با بهره گرفتن از دریاها را دربر می‌گیرد و در عین حال رژیم‌ها و مفاهیم حقوقی جدیدی نیز معرفی می کند و به مسایل جدید می‌پردازد. این کنوانسیون همچنین چارچوبی برای توسعه و تحول در حوزه‌هایی خاص از حقوق دریاها را دربر دارد.
طبق این کنوانسیون، به ویژه مواد ۱۹، ۱۰۹، و ۱۱۳، عملیات و حملات سایبری می تواند تحت حاکمیت این کنوانسیون قرار گیرد. طبق ماده ۱۹ این کنوانسیون، دولت ساحلی اجازه می‌دهد که یک کشتی در حال عبور در دریای سرزمینی از حق عبور بی ضرر استفاده نماید، مادامی که فعالیت و حرکت کشتی مذکور صلح، نظم و امنیت کشور ساحلی را به مخاطره نیاندازد. بنابراین بر اساس این ماده موارد زیر ممنوع میباشد:
(الف) هر گونه تهدید یا استفاده از زور علیه حاکمیت و تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشور ساحلی، و یا در هر صورت نقض اصول حقوق بین‌الملل مندرج در منشور سازمان ملل متحد؛
….
(ج) اقدام به جمع‌ آوری اطلاعات به ضرر امنیت کشور ساحلی.
(د) هر نوع عمل تبلیغاتی با هدف تأثیر بر دفاع و امنیت کشور ساحلی.
(و) هر نوع اقدامی که در سیستم‌های ارتباطی کشور ساحلی تداخل ایجاد نماید.
محتوای این ماده می تواند در خصوص منع حملات سایبری به سیستم‌های رایانه‌ایِ کشتی‌هایی که در دریا در رفت و آمد هستند نیز قابل اعمال باشد.
به طور مشابه، ماده ۱۰۹ این کنوانسیون نیزتصریح می کند که همه دولت‌ها باید در سرکوب پخش غیرمجاز از دریای آزاد نیز همکاری نمایند.
بنابراین مقررات این ماده نیز حمایت‌های قانونی حداقلی را در برابر حملات سایبری که ازمناطق دریایی نشات گرفته باشد تداعی می کند.
با نگاهی اجمالی به قوانین بین‌المللی حاکم بر ارتباطات راه دور، حمل و نقل هوایی، فضا، و دریا، که در بالا اشاره کوتاهی به آن‌ ها شد می توان به این نتیجه رسید که برخی از مفاد قانونی در این حوزه ها، ابزار بالقوه مؤثری برای مقابله با برخی از انواع حملات سایبری که در حوزه‌های مربوطه اتفاق می‌افتد کاربرد دارند با این حال هیچ یک مکانیسم منسجمی برای مقابله با حملات سایبری را فراهم نمی‌نمایند بنابراین باز هم به این نتیجه می‌رسیم که نیاز به قوانین منسجم و یکپارچه ای در این خصوص حس می‌شود.
نتیجه
فضای سایبر به عنوان بارزترین جلوه عصر ارتباطات و اطلاعات همانند همه دستاوردهای بشری، تهدیدها و فرصت‌های بسیاری را فراروی جوامع بشری قرار داده است. این حوزه هم با اقبال جهانی مردم و کاربران خصوصی روبرو شده و هم مورد توجه فزاینده دولت‌ها در جهت خدمات عمومی مانند دولت الکترونیک و حتی مسائل نظامی قرار گرفته است. با توجه به ویژگی‌‎هایی که فضای سایبر دارد، تهدیدات جدیدی از سوی دولت‌ها و بازیگران غیردولتی دیگر، این فضا را احاطه کرده است. همان‌گونه که در متن فوق اشاره گردید، در اجرای عملیات سایبری علیه یک شبکه رایانه‌ای در یک کشور، معمولاً چهار نوع عملیات متصور می‌باشد:
۱- بهره‌برداری سایبری(استثمار سایبری)
۲- جاسوسی سایبری
۳- تروریسم سایبری
۴- حمله سایبری تخریب کننده اطلاعات
بهره‌برداری تا اندازه‌ای با سرقت متفاوت است چراکه در بهره برداری، نسخه اصلی دست نخورده باقی می‌ماند ولی از کپی آن برای اهداف دیگری استفاده می‌کنند. البته تا اندازه‌ای با جاسوسی سایبری مترادف می‌باشد.
اما حمله سایبری؛ که مورد نظر این پژوهش بوده است؛ عبارت است از: “هر عملیاتی که موجب مختل شدن عملکرد یک شبکه رایانه‌ای و یا تجهیزات الکترونیکی، مخابراتی، و… با اهداف سیاسی و یا بر هم زدن امنیت ملی و صدمه زدن به زیرساخت‌های حیاتی یک کشور انجام پذیرد، حمله سایبری می‌باشد“.
لذا طبق این تعریف تنها حمله‌ای را حمله سایبری می‌دانیم که اهداف سیاسی، امنیتی داشته و باعث آسیب‌های شدید به زیرساخت‌های حیاتی و یا اتباع یک کشور شود. و در عمل حمله و بهره‌برداری دو روی یک سکه می‌باشند که از ابزارهای تکنیکی تقریباً مشابه‌ای برای اهداف خود بهره می‌برند.
در ارزیابی حملات سایبری به این نتیجه رسیدیم که، اصولاَ‌در یک حمله سایبری سه عنصر لازم است تا آن حمله تکمیل گردد:
۱٫قابلیت دسترسی؛

2. 2. آسیب پذیری سیستم؛

۳٫نفوذ.
با توجه به این‌گونه تهدیدات در فضای سایبر، بدیهی است هدف نظام حقوقی، سامان دادن به روابط و تمشیت امور جامعه است و هر موضوعی که با حقوق تابعان یک جامعه مرتبط باشد، مشمول مقررات حقوقی خواهد بود. از این‌رو، در نظام حقوقی پویا و کارآمد، قواعد و هنجارهای حقوقی متناسب با موضوعات مورد ابتلای جامعه تفسیر یا اصلاح می‌شوند.
آثار شگرف فضای سایبر و تفاوت ماهوی آن با فضای عینی و مادی که پیش‌تر و بیشتر مورد توجه واضعان مقررات داخلی و بین‌المللی قرار گرفته، ابهامات و تردیدهایی را در خصوص کارآمدی نظام حقوقی کنونی در برابر این پدیده مطرح کرده است که با توجه به رهیافت‌ها و معیارهای ذهنی و عینی حقوق توسل به زور و حقوق مخاصمات مسلحانه قابل توصیف است. به طوری که حمله سایبری به تأسیسات تولید برق هسته‌ای، درصورتی که به دولتی قابل انتساب باشد، نقض اصل منع توسل به زور بوده و همچنین ناقض حقوق مخاصمات مسلحانه است. با این­حال، مقررات موجود ممکن است زمینه را برای تفاسیر گوناگون و حتی تفسیر به رأی دولت‌ها فراهم آورد. توصیف حمله مسلحانه و شدت و دامنه آن، توصیف حملات سایبری به عنوان حمله‌ای مسلحانه، قلمرو درگیری و نبرد و… از مهم ترین چالش‌های حملات سایبری در حوزه حقوق بین‌الملل است.
نتیجه اصلی تعریف حملات سایبری به عنوان حمله مسلحانه این است که حق دفاع مشروع با بهره گرفتن از زور مطرح می‌گردد. دفاع مشروع باید از اصول ضرورت و تناسب پیروی نماید که در حقوق بین‌الملل عرفی و بشردوستانه مطرح گردیده است. نیروی جنبشی را می‌توان در دفاع مشروع بر ضد حملات سایبری مورد استفاده قرار داد و برعکس آن نیز مصداق دارد.
کارشناسان راهنمای تالین با این نکته موافقند که قربانی حملات سایبری که به عنوان حمله مسلحانه از آن یاد می‌شود باید حق استفاده از زور در دفاع مشروع را داشته باشد و کشورهایی که عضو منشور هستند بایستی بر مبنای منشور عمل کنند و کشورهای غیر عضو بر مبنای حقوق بین‌الملل عرفی عمل نمایند.
برای اینکه دفاع مشروع در مقابل یک حمله سایبری امکان پذیر باشد بایستی تهدید جدی باشد و بتوان آن را به عنوان یک حمله مسلحانه به حساب آورد.
در صورتی که این احتمال وجود نداشته باشد تا بتوان یک حمله سایبری را با یک حمله مسلحانه برابر دانست این احتمال وجود دارد تا بتوان سطحی از تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی را مطرح کرد که در نتیجه معیارهای محتمل شورای امنیت بر مبنای ماده ۳۹ منشور در این زمینه ارائه گردیده است.
اصول و مفاهیم اصلی تجزیه و تحلیل حقوقی بین‌المللی در زمینه توسل به زور در مواد (۴)۲ و ۵۱ منشور سازمان ملل متحد مطرح گردیده است. بنابراین در این بخش از رساله، با توجه به این مواد، جهت تعیین ویژگی‌‎های یک حمله سایبری به عنوان زور مسلحانه و یا حمله مسلحانه، چندین معیار و نظریه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. از طرفی آستانه چند معیاری ارائه شده توسط اشمیت را مورد ارزیابی قرار دادیم و قابلیت تخریب اموال و شدت جراحات ایجاد شده در یک حمله سایبری را در آن سنجیدیم. در این بین، برخی دیگر از جنبه‌های همراه با چالش همچون دیدگاه‌ها و رویه برخی دولت‌ها را در خصوص نحوه مواجهه با حملات سایبری و شرایط استناد به دفاع مشروع مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین مشکلات ذاتی توسل به زور، که در ویژگی‌ها و ساختار حملات سایبری نهفته است را نیز بررسی نمودیم.
علی‌رغم اینکه برخی از دولت‌ها و حقوق‌دانان معتقدند که حملات سایبری بیشتر تحت نظر اشخاص خصوصی انجام می‌گیرد، اما در عمل ثابت گردیده که در ورای این حملات، دولت یا دولت‌هایی قرار دارند که پشتیبان اصلی این حملات هستند.
در واقع هدف اصلی از تحقیق در خصوص حقوق حملات سایبری، تدوین معیارهایی جهت قراردادن این حملات در چارچوب حقوق مخاصمات مسلحانه و ضابطه‌مند کردن این حملات می‌باشد.
به این ترتیب می‌توان گفت که هدف دولت‌ها، توقف استفاده از فضای سایبر به عنوان ابزار تسهیل کننده توسل به زور، می‌باشد. با این وجود احتمال حمله سایبری به هر کشوری وجود دارد و از آنجایی‌که بخش های زیربنایی و حیاتی تمامی کشورها در حال حاضر وابسته به رایانه و فضای سایبرهستند و این فضا ابزاری برای کسب قدرت و یا هدفی برای دست یابی به اطلاعات سایر کشورها، ایجاد وقفه در تجارت و یا ایجاد خدشه در زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، حمل و نقل،و. .. گردیده است، به همین دلیل در دو دهه­ اخیر، تهدیدات در قالب حمله سایبری به شبکه های رایانه­ای و مخابراتی رو به افزایش گذاشته است.
به علت عدم وجود قوانین کامل و مشخصی در خصوص نحوه مقابله با این‌گونه حملات سایبری، هم مکانیزم قبلی موجود در اسناد حقوقی بین‌المللی همچون دفاع مشروع انفرادی و جمعی قابل استناد می‌باشد و هم به دلیل عدم وضوح در برخی از مفاهیم و مصادیق حملات سایبری، برخی از کشورها و اتحادهای نظامی و سازمان‌های بین‌المللی و غیردولتی، راساً به تدوین مکانیزم دفاع در مقابل حملات سایبری پرداخته‌اند. لذا به نظر می‌رسد همانند دیگر نهادهای حقوقی بین‌المللی، در حوزه حقوق حملات سایبری نیز، در آینده‌ای نزدیک شاهد معاهده یا توافق‌نامه‌ای جهانی به منظور ضابطه‌مند کردن استفاده از فضای سایبر و مکانیزم یکپارچه‌ای در خصوص مقابله با حملات سایبری خواهیم بود. البنه به نظر می‌رسد بدون حل مشکل “مدیریت بر فضای سایبر"، این تلاش‌ها به جایی نرسد.
بخش دوم
حملات سایبری از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه
و پیامدهای نقض آن

وی در سال ۱۳۵۹ بازنشسته شد و به زادگاه خود بازگشت. آتشی در مورد شرایط زندگی خود در این سال ها می‌گوید: فواصل این سال‌ها پر از حوادث و دربدری و سردرگمی های فکری ومعیشتی بود (برقعی،۱۳۷۳: ۲۸).
آتشی در چند تئاتر و یک فیلم سینمایی به نام «آرامش در حضور دیگران» به کارگردانی ناصر تقوایی نیز ایفای نقش کرده‌است (یاحسینی،۱۳۸۲: ۲۰۸).
۲-۱-۱-۴- فعّالیت‌های سیاسی
آتشی اگرچه تمایلی به سرودن شعر سیاسی نداشت؛ امّا دوران تحصیلی‌اش به خصوص دوران دانشسرای مقدّماتی در شیراز و دانشسرای عالی در تهران، پر از وقایع سیاسی و اوج ظهور او به عنوان یک شاعر معاصر است (سیدخشک بیجاری،۱۳۸۷: ۱۰۳). در واقع آشنایی وی با سیاست قبل از رفتن به شیراز بود. «آن موقع اوج بحران سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران بود. مبارزه علیه انگلستان و شرکت نفت جنوب، داشت به مراحل حسّاس خود نزدیک می‌شد و یک شور و التهاب خاصّی سرتاسر ایران و ازجمله بوشهر را فرا گرفته‌بود. احزاب مختلفی در ایران شروع به فعّالیت کرده‌بودند که هر کدام در بوشهر نیز کم و بیش به فعّالیت می‌پرداختند. شروع آشنایی آتشی با سیاست نیز بعد از آشنایی با همین گروه‌ها آغاز شد» (یاحسینی،۱۳۸۲: ۸۸).
«در واقع لحظه اوّلی که من با حزب توده پیوند خوردم در اواخر شهریور ماه ۱۳۳۰ و در شیراز بود. این ابتدای زندگی به اصطلاح سیاسی من بود» (یاحسینی،۱۳۸۲: ۹۴)؛ امّا «پس از اختناق زیاد، درست در سالی که دوره دانشسرای آتشی به پایان رسید و قصد بازگشت به بوشهر را داشت، ارتباط او با سازمان جوانان و حزب کم و کمتر شد. آخرین ارتباط‌هایش با حزب توده در سال ۱۳۳۳ بود» (یاحسینی،۱۳۸۲: ۱۲۰).
«آتشی در سال‌های تحصیل در دانشسرای عالی و بعد از آن، کم‌کم از اندیشه‌های سیاسی خویش فاصله گرفت و زمانی که ازدواج کرد به دلیل تأمین معاش خانواده و یکی نبودن دخل و خرجش به طور کلّی سیاست‌بازی را کنار گذاشت» (سیدخشک بیجاری،۱۳۸۷: ۱۱۹).
۲-۱-۱-۵- آثار منوچهر آتشی
در اوایل سدۀ حاضر که انقلاب ادبی نیما به وجود آمد، شاعران جنوب نیز با او همراه شدند. آتشی یکی از این شاعران بود که راه نیما را به کمال پیمود. وی با به خدمت گرفتن عناصر بومی و محلّی در شعر خویش گامی فراتر از دیگر شاعران عصر نیما برداشت و شعر و چهره خویش را در این عرصه ماندگار کرد (سیدخشک بیجاری،۱۳۸۷: ۱۸).
زندگی شعری آتشی را می‌توان از نظر موقعیّت ذهنی و زبانی شعر وی به دو دوره شفّاف تقسیم کرد:
۱- دوره کتاب‌های «آهنگ دیگر»، «آواز خاک» و «دیدار در فلق» که دوران تثبیت و ارائه شخصیت شعری او یا دوره بومی‌گرایی شاعر است و زبان شاعر، حماسی و گاه تغزّلی است.
۲- دوره کتاب‌های «وصف گل سوری»، «گندم و گیلاس»، «زیباتر از شکل قدیم جهان» و «چه تلخ است این سیب» که دوران پختگی شاعر و دوره بازیافت خویش است. دوره تغزّل طبیعت‌گرا با مایه‌های عام اجتماعی- انسانی است (مختاری،۱۳۷۸: ۱۸-۱۷).
آثار وی به دو دسته منظوم و منثور تقسیم می‌شود؛ آثار منظوم:
آهنگ دیگر (۱۳۳۸)، آواز خاک (۱۳۴۶)، دیدار در فلق (۱۳۴۸)، بر انتهای آغاز (۱۳۵۰)، وصف گل سوری (۱۳۷۰)، گندم و گیلاس (۱۳۷۱)، زیباتر از شکل قدیم جهان (۱۳۷۶)، چه تلخ است این سیب (۱۳۸۰)، حادثه در بامداد (۱۳۸۰)، ریشه‌های شب (۱۳۸۴)، غزل، غزل‌های سورنا (۱۳۸۴).
آثار منثور:
آتشی، مقالات زیادی در مجلّات و روزنامه‌ها چاپ کرده‌است. علاوه بر این وی ترجمه‌ها و تألیفات ارزشمندی هم دارد: ترجمه فونتامارا نوشته اینیاتزیوسالونه (۱۳۴۶)، ترجمه دلفین‌های آبی رنگ نوشته زیگموند لاوین (۱۳۴۹)، ترجمه نمایشنامه دلاله نوشته تورنتون وایلدر (۱۳۵۱)، سرگذشت کشور کوچک (۱۳۵۰)، ترجمه شعر لنین اثر مایاکوفسکی (۱۳۵۹) (یاحسینی۱۳۸۲، ۲۸۹). و «قصّه خندق پارتی»، سرگذشت سورنا، سردار ایرانی.
یکی از کارهای او ترجمه «فونتامارا» نوشته «اینیاتزیوسالونه» بود. این کتاب را سیمین دانشور به او هدیه داده‌بود (تمیمی،۱۳۸۵: ۲۷۴).
آتشی در سال ۱۳۵۹ منظومه «لنین» اثر «ولادیمیر مایاکوفسکی» را از انگلیسی به فارسی برگرداند و با نام مستعار «م. سورنا» منتشر کرد (تمیمی،۱۳۸۵: ۳۵۴).
گزینه اشعار، اتّفاق آخر، باران برگ ذوق (شعر کلاسیک). از دیگر از مجموعه اشعار اوست (قربانعلی،۱۳۸۳: ۹). مهاجران و سه منظومه به نام‌های خلیج و خزر، جادّه بازارگان و نقش سفال از دیگر آثار این شاعر است. او در غزل، سُرنا یا سورنا تخلّص می‌کرد (برقعی،۱۳۷۳: ۲۹).
۲-۱-۱-۶- تأثیرپذیری آتشی
«مادرش سرچشمه همه الهامات او بود. مادر، میراث خیال‌پردازی اوست. گنجینه عجیبی از افسانه، مَثَل، شعر و خاطره است» (تمیمی،۱۳۸۵: ۴۷-۴۶). آتشی معتقد است که مشیری و فریدون تولّلی بر ذمّه او حق دارند؛ زیرا مانند دو پل او را به نیما رسانیده‌اند (تمیمی،۱۳۸۵: ۱۰۶).
در دوران دانشسرا، قطعه شعر «سایه‌های شب» از فریدون توللی به دست وی رسید و به گفته خودش «این شعر نگرش تازه مرا پی‌ریزی کرد. در نوجوانی، نگرشی رمانتیک به طبیعت و اشعار رمانتیستی متمایل به سمبلیسم با دیدگاهی بدبینانه، در آن زمان چنان مرا ذوقزده کرد که نگو. همان وضعی که خود «تولّلی» و «شهریار» در برابر «افسانه» پیدا کرده بودند» (آتشی،۱۳۷۵: ۳۴-۳۳).
حضور یک همکار فرهیخته به نام محمّدرضا نعمتی‌زاده که آتشی را به جستجوی بیشتر در شیوه نیمایی ترغیب می‌کرد نیز از عوامل گرایش او به نیما بود (تمیمی،۱۳۸۵: ۹۹). آتشی در میان شاعران، بیشترین تأثیر را از نیما گرفت و اگرچه راه او را در پیش گرفت؛ ولی برای خود سبکی نو را که ریشه در باورها و افکار بومی و فرهنگی‌اش داشت، برگزید (سیدخشک بیجاری،۱۳۸۷: ۵۷). یکی دیگر از کسانی که آتشی خود را مدیون او می‌داند «جهانگیر کازرونی تیمسار» است که آتشی معنی انقلاب نیما و حتّی شاملو را از او آموخت (تمیمی،۱۳۸۵: ۱۱۴-۱۱۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱-۱-۷- وفات
آتشی پس از عمل جراحی تومور کلیه، در آبان ماه سال ۱۳۸۴ دچار حمله ‌شدید قلبی شد و در ۲۹ آبان همین سال به علّت ایست قلبی در ۷۴ سالگی درگذشت (سیدخشک بیجاری، ۱۳۸۷: ۱۲۵-۱۲۴).
او در اواخر عمرش عنوان و جایزه ادبی «چهره ماندگار» را دریافت کرد (دست‌غیب۱۳۸۶، ۱۶۰).
۲-۱-۲- نادر نادرپور
۲-۱-۲-۱- دوران کودکی و تحصیلات نادرپور
نادرپور در ۱۶ خرداد ۱۳۰۸ در تهران متولّد شد. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در دبیرستان ایرانشهر تهران، در سال ۱۳۲۸ برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در سال ۱۳۳۱ پس از دریافت درجه لیسانس از دانشگاه سوربن پاریس در رشته زبان و ادبیات فرانسه به تهران بازگشت. در سال ۱۳۴۳ برای مطالعه ادبیّات ایتالیایی به آنجا رفت و دو سال در ایتالیا اقامت گزید (خلیلی‌جهانتیغ،۱۳۸۹: ۳۱).
وی در سال ۱۳۳۱ پس از دریافت لیسانس از دانشگاه سوربن پاریس در رشته زبان و ادبیات فرانسه به تهران بازگشت. پس از بازگشت به تهران از سال ۱۳۴۲-۱۳۳۳ چهار مجموعه خود به نام‌های چشم‌ها و دست‌ها، دختر جام، شعر انگور و سرمه خورشید را منتشر کرد.
۲-۱-۲-۲- زندگی خانوادگی نادرپور
او فرزند تقی‌میرزا از نوادگان رضاقلی، فرزند ارشد نادرشاه افشار بود (خلیلی‌جهانتیغ،۱۳۸۹: ۳۱). نادرپور در زمستان سال ۱۳۳۷ با دختری از اهالی ارومیه [ژاله بصیری] ازدواج کرد و از او صاحب دختری به نام پوپک شد (امیرهمایون،۱۳۸۹: ۴۸).
۲-۱-۲-۳- فعّالیت‌های فرهنگی
وی از سال ۱۳۳۷ به مدّت چند سال در وزارت فرهنگ و هنر در مسئولیّت‌های مختلف مشغول به کار بود و در سال ۱۳۴۳ روانه ایتالیا شد و پس از آموختن زبان ایتالیایی بار دیگر به فرانسه رفت و پس از سه سال اقامت در این کشور به ایران بازگشت. وی در ۱۳۴۶ به همراه تعدادی از روشنفکران و نویسندگان مشهور در تأسیس کانون نویسندگان ایران نقش داشت. در سال ۱۳۵۰ نیز بار دیگر به فرانسه و ایتالیا سفر کرد و بعد از یک سال به ایران بازگشت. ره‌آورد این سفرها، کتاب «هفت چهره از شاعران معاصر ایتالیا» بود. در سال ۱۳۵۱ سمت سرپرستی گروه ادب امروز را در سازمان رادیو و تلویزیون ملّی ایران به عهده گرفت (www.persian- man.ir).
در سال ۱۳۵۹ در فرانسه عضو افتخاری اتّحادیه نویسندگان فرانسه شد. نادرپور علاوه بر آشنایی با زبان فرانسه و ایتالیایی به موسیقی، نقّاشی و به حافظ وخیّام علاقه خاصّی داشت (خلیلی‌جهانتیغ،۱۳۸۹: ۳۱).
۲-۱-۲-۴- فعّالیت‌های سیاسی
حزب توده بلافاصله پس از تبعید رضاشاه و آزادی زندانیان سیاسی نه چندان خطرناک، ظهور پیدا کرد (آبراهیان، ۱۳۸۲: ۲۵۴-۲۵۳). در اواسط سال ۳۲ حزب توده، تنها حزبی بود که خطّ‌مشی معیّن و سازمان منظّم و سراسری و شعبات گسترده در اکثر نقاط کشور داشت. بازرگان وضعیت سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۱ ؛یعنی زمانی که رییس دانشکده فنّی بود را چنان توصیف کرده‌است که بزرگ‌ترین مشکل مدیریت دانشگاه را ناشی از نفوذ حزب توده در بین قشر عظیمی از دانشجویان، استادان، کارمندان و حتّی مستخدمین می‌داند (آبراهیان،۱۳۸۲: ۲۶۳).
حزب توده در بین روشنفکران و نویسندگان، نفوذ گسترده و عمیق‌تری داشت و بسیاری از شاعران و نویسندگان معاصر ازجمله نادرپور و … را به خود جلب کرده‌بود. چنان که تایمز لندن اشاره کرده‌بود، حزب توده مستعدترین و تحصیل‌کرده‌ترین جوانان ایرانی را جذب کرده‌بود (آبراهیان،۱۳۸۲: ۳۰۴-۳۰۱).
۲-۱-۲-۵- آثار نادرپور
نادرپور یکی از شعرای مطرح جریان رمانتیک است. او شاعری است که با ادب اروپایی آشنا بود، دوران رمانتیک شعر نیما را درک کرده و جزو شعرای پس از ۱۳۲۰ است. واقعه شهریور اثر کلّی در شعر شعرای این مرحله از شعر فارسی گذاشت (جمشیدی،۱۳۸۸: ۱۵). نادرپور در سه کتاب اوّل خود به کلّی شاعری رمانتیک است. کتاب سرمه خورشید و شعر انگور او از نظر سبکی می‌تواند رمانتیستی باشد که در آن‌ ها رگه‌هایی از سمبولیسم را می‌توان جست (اشرف‌زاده،۱۳۸۱: ۲۳۲).
وی به تمام و کمال نماینده شعر «رمانتیک» در حوزه «موج نو» است. آثار شعری‌اش عبارتند از:
چشم‌ها و دست‌ها (۱۳۳۳)، دختر جام (۱۳۳۳)، شعر انگور (۱۳۳۶)، سرمه خورشید (۱۳۳۹)، با گیاه و سنگ نه، آتش (۱۳۵۶)، از آسمان و ریسمان (۱۳۵۶)، شام بازپسین (۱۳۵۶)، صبح دروغین (پاریس۱۳۶۰)، خون و خاکستر (لس‌آنجلس۱۳۶۷)، زمین و زمان (لس‌آنجلس۱۳۷۵)، مجموعه اشعار (۱۳۸۲).
(وفایی،۱۳۸۶: ۸۶۲).
ترجمه‌های او عبارتند از:
اشعار هوانس تومانیان
همراه با «ک خننس» «ر. بن» «ه. ا. سایه»
هفت چهره از شاعران معاصر ایتالیا
تعدای کتاب جیبی با همکاری بیژن اوشیدری و فرناند و کاروزو (www.persian- man.ir).
ترتیب آثار نادرپور براساس سال انتشار به شرح زیر است:
چشم‌ها و دست‌ها، دختر جام، شعر انگور، سرمه خورشید، برگزیده شعر نادر نادرپور، گیاه و سنگ نه، آتش (کلیاشتورینا،۱۳۸۰: ۴۹).
۲-۱-۲-۶- تأثیرپدیری نادرپور
نادرپور از شاخص‌ترین چهره‌های شعر نوتغزّلی نوقدمایی پس از نیما است و در دهه سی و نیمه اوّل دهه چهل به عنوان محبوب‌ترین شاعر نوپرداز تأثیر گسترده‌ای بر ذهن نوگرای جامعه داشت. وی به تقلید از خانلری و تولّلی به صحنه آمد و چهارپاره‌های او در آثار اوّلیه‌اش اغلب دربردارنده مضامین تولّلی‌وار بودند. وی رفته رفته به سوی زیباییشناسی خاصّی گرایید که موجب استقبال گسترده به شعر او در آن سال‌ها شد، البتّه این زیباییشناسی جوان و فریبنده در برابر جریان‌های شعری تازه‌تری که به نیازهای عاطفی و اندیشگی جامعه پاسخ می‌دادند رفته رفته رنگ باخت (روزبه،۱۳۸۳: ۲۳۷).
۲-۱-۲-۷- وفات
نادرپور پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به آمریکا رفت و تا پایان عمر در این کشور زندگی کرد. وی بیست سال پایانی عمر خود را در غربت سپری کرد، لذا نوستالژی وطن در بیشتر اشعارش به ویژه در مجموعه‌های «زمین و زمان» و «خون و خاکستر» دیده می‌شود (شریفیان،۱۳۸۴: ۵۲). این شاعر بزرگ سرانجام در ۲۹ بهمن ۱۳۸۷ رخت از جهان بربست (خلیلی‌جهانتیغ،۱۳۸۹: ۳۱). مرگ وی در لس‌آنجلس اتّفاق افتاد (وفایی،۱۳۸۶: ۸۶۲).
۲-۲- اصطلاحات و واژه‌ها

• ایمنی از شرور و دشمنان: نتیجه مهم دیگر ایمان این است که مؤمن به واسطه ایمان بر دنیا و نیروی شر شیطان پیروز می­ شود: «سپر ایمان را نیز بردارید تا در مقابل تیرهای آتشین شیطان محفوظ بمانید. » (افسسیان۶: ۱۶). ایمان مانند جوشن و سپری است که مؤمن را در برابر ظلمات و تاریکی ها حفظ می­ کند: «ما که از روز هستیم هشیار بوده جوشن ایمان و محبت و خُود امید نجات را بپوشیم» (اول تسالونیکیان۵: ۸).

اگر انسان به عیسی ایمان بیاورد و برای آن زحمت بکشد در هیچ امری از امور دشمنان هراسناک نمی­ شود و خداوند او را نجات و امنیت می بخشد: «و در هیچ امری از دشمنان ترسان نیستید که همین برای ایشان دلیل هلاکت است، امّا شما را دلیل نجات و این از خداست. زیرا که به شما عطا شد به‌خاطر مسیح نه فقط ایمان آوردن به او، بلکه زحمت کشیدن هم برای او. » (فیلیپیان۱: ۲۸-۲۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• آرامش: از نتایج دیگر ایمان، رسیدن به آرامش است. فرد مؤمن دارای آرامش است. عهد جدید می­گوید: «ما که ایمان آوردیم داخل آن آرامش میگردیم» (عبرانیان۴: ۳). انسان به واسطه ایمان به آرامش می­رسد «فقط ما که به خدا ایمان داریم می توانیم به آرامش خدا دسترسی پیدا کنیم. او فرموده در خشم و غضب خود قسم خورده­ام که آنان که به من ایمان نیاورند هرگز روی آرامش را نخواهند دید» (عبرانیان۴: ۱-۳). در نظر پولس جمع شدن مؤمنان نیز موجب تسلی و آرامش یکدیگر است: «تا در میان شما تسلّی یابیم از ایمان یکدیگر، ایمان من و ایمان شما. » (رومیان۱: ۱۲).

• دریافت وعده­های خداوند: فرد مؤمن به واسطه ایمانش به وعده­های خداوند دست پیدا می­ کند. عهد جدید معتقد است وقتی به وعده­های الهی ایمان بیاوریم آنها متعلق به ما خواهند بود و آنها را دریافت خواهیم کرد. انسان اگر ایمان داشته باشد که وعده خداوند تحقق می­یابد و در این ایمان استوار باشد و شک به خود راه ندهد، به آن خواهد رسید. پولس می­گوید: «در زندگی روحانی دچار سستی و تنبلی نگردید بلکه با شور و شوق فراوان از مردم خدا نمونه بگیرید مردمی که با صبر زیاد و ایمان قوی، به تمام وعده­های خدا دست یافتند» (عبرانیان۶: ۱۲). در مقابل، پولس بر این باور است که اگر کسی به وعده­های خداوند ایمان نداشته باشد آنها را دریافت نخواهد کرد: «با اینکه وعده خدا هنوز به قوت خود باقی است اما ممکن است بعضی از شما نتواند آنها را بدست آورد… وعده خدا به قوم اسرائیل نفعی به ایشان نرسانید زیرا آن را باور نکردند و به آن ایمان نیاوردند» (عبرانیان۴: ۱-۲).

فصل یازدهم رساله عبرانیان با عنوان «به ایمان» درباره کارهایی است که انبیای الهی و مردم به واسطه داشتن ایمان انجام داده­اند. آنها به وعده­های خداوند ایمان داشتند و ایمان سرچشمه تمام فعالیتهای قهرمانانه آنها بوده است.

• نتایج:

در نظام فکری هر سه کتاب عهد عتیق، عهد جدید و قرآن، ایمان دارای اهمیت والایی است و نقش به سزایی بر عهده دارد. هر سه کتاب، ایمان را اساس دین و اخلاق و عامل اصلی نجات انسان می­دانند.

• در بیان معنای ایمان، هر سه کتاب به اعتماد به خداوند، پذیرش و تصدیق اشاره می­ کنند. البته قرآن بر معنای اعتماد و تصدیق تأکید بیشتری می­ کند. هر سه، معتقداند ایمان در صورتی حاصل می­ شود که هم قلبی باشد و هم زبانی. و نیز معتقدند که ایمان کار بنده نیست، بلکه فعل خدا است. ایمان هدیه، تفضل و عطای خداوند به بنده است.

• عهد جدید در عباراتی از مفهوم امید (امید به تحقق وعده­های خداوند) نیز برای تعریف ایمان استفاده می­ کند. البته این امید ریشه در اعتماد به خداوند دارد و به عبارت دیگر چون مؤمن به خداوند اعتماد دارد، امیدوار است وعده­های او تحقق یابند. همچنین عهد جدید پیوند عمیقی میان ایمان و محبت برقرار می­ کند. از دید آن، ایمان از طریق محبت و عشق عمل می­ کند و مفهومی پویاست که فعالیت خود را در محبت آشکار می­ کند. پولس از ایمان، امید و محبت به عنوان فضیلت­های سه­گانه یاد می­ کند که ارزشی پایدار در زمین دارند و ابزاری برای کسب سعادت ابدی­اند.

• هر سه کتاب، نتایج متعددی برای ایمان ذکر می­ کنند. نتایجی که هر سه به آنها اشاره کردند عبارتند از: نجات، آمرزش گناهان، محبت، عدالت، امنیت و آرامش. یکی از نتایج مهم ایمان در نظر هر سه نجات است؛ با این تفاوت که نجات به معنای خاص خود در عهد جدید نقش محوری دارد. از نظر هر سه کتاب، ایمان موجب آمرزش گناهان است. گناهان مؤمن به واسطه ایمان آمرزیده شده و او عادل شمرده می­ شود. پولس در رسالات خود در عهد جدید بر اینکه ایمان موجب عادل شمردگی و آمرزش میشود بسیار تاکید می­ کند. عادل شمردگی به این معناست که خداوند اعلام می­دارد هر انسانی که به مسیح ایمان می­آورد هرچند گناهکار باشد عادل است. هر سه کتاب به این مفهوم اشاره و تاکید دارند که ایمان موجب ایمنی از آفات و بلاها می­ شود. مؤمن به واسطه ایمانش در پناه خداوند خواهد بود. تفاوتی که در اینجا به چشم می­خورد این است که قرآن تصریح میکند این امنیت هم در دنیاست و هم در آخرت؛ امان از بلاهای دنیوی و عذاب اخروی. ولی عهدین به طور کلی ایمان را موجب ایمنی از شرور و دشمنان می­داند. قرآن و عهد جدید ایمان را مایه آرامش می­دانند و معتقدند انسان مؤمن در پرتو ایمان خود به آرامش حقیقی دست می­یابد. از نگاه عهد جدید انسان به واسطه ایمان به آرامش می رسد و در واقع آرامش حقیقی از آن مؤمن است. قرآن نیز بر این باور است که مؤمن به واسطه ایمانش به بهشت وارد خواهد شد و در آسایش و راحتی ابدی خواهد بود. از آنجا که بهشت در قرآن نماد آرامش ابدی است، می­توان آن را با آرامشی که عهد جدید مطرح می­ کند قابل مقایسه دانست. عهد جدید در کنار این موارد از اتحاد با مسیح نیز سخن می­گوید که به نظر می­رسد این ناشی از محور بودن مسیح، اهمیت عیسی و نقش خدایی قائل شدن برای عیسی در اندیشه­­ی این کتاب مقدس است. قرآن کریم علاوه بر نتایج مشترک، رزق کریم، قرب الهی را به نتایج ایمان اضافه می­ کند.

  1. 1. رابطه اصول اعتقادی و مبانی اخلاقی در قرآن و عهدین

در این بخش، ارتباط ایمان، شریعت، ولایت، اختیار و معاد به عنوان مهم ترین اصول اعتقادی و مبانی اخلاقی در قرآن و عهدین مورد بررسی و تطبیق قرار خواهد گرفت. اما قبل از شروع بحث لازم است که دلیل انتخاب این پنج اصل توضیح داده و مشخص گردد.
بدین دلیل که موضوع رسالۀ حاضر مقایسۀ فضایل اخلاقی­ نشأت گرفته از ایمان می­باشد، ایمان اولین مبنایی است که در این پژوهش مورد مقایسه در قرآن و عهدین واقع شده است. از دیدگاه قرآن، ایمان اولین مبنای اخلاق به شمار می ­آید (دیلمی و آذربایجانی، ۱۳۸۷: ۶۴). اگر ایمان نباشد، اخلاق مثل اسکناسی است که پشتوانه نداشته باشد (مطهری، ۱۳۷۷: ۲۸۶).
شریعت، دومین موردی است که در این بخش، به عنوان یک از زیربناهای اخلاق و یکی از عوامل نیل به نجات و سعادت انسان، در هر سه کتاب مورد بررسی قرار می­گیرد. بدین جهت، شریعت به عنوان یکی از زیربناهای اخلاق مورد بررسی قرار گرفت که، مجموعه معارف دینی که در قرآن کریم منعکس شده است، متشکل از سه بخش عقاید، احکام و اخلاق می­باشد. این سه لایه در ارتباط متقابل با یکدیگرند و عمل توأمان به آموزه­های این سه بخش موجب رستگاری انسان می­ شود. علامه(ره) در ذیل تفسیر آیۀ «أَ لَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا کلَِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فىِ السَّمَاءِ* تُؤْتىِ أُکُلَهَا کلُ‏َّ حِینِ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُون‏» (ابراهیم، ۱۴/ ۲۴-۲۵) می­فرمایند: کلمه طیبه‏اى که به شجره طیبه مثل زده شده اعتقادات قلبى صحیح (توحید) است که اخلاق حسنه و عمل صالح فروع و شاخه‏هایش مى‏باشند (طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۱۲: ۵۱)، قانون و شریعت هیچگاه به نیک بختی نمی­رسد جز آنکه با ایمانی همراه باشد که نگهبان آن اخلاق حسنه باشد و اخلاق حسنه نیز کامل نمی­گردد، مگر با یکتاپرستی و توحید (همان). به اعتقاد ایشان، از مهمترین ویژگی­های دین اسلام ارتباط همۀ اجزای آن با یکدیگر است؛ ارتباطی که منجر به وحدت و یکپارچگی کامل میان آنها می­گردد، به این معنا که در اخلاق کریمه، که این دین همه را به سوى آن فرا مى‏خواند، روح توحید جارى و منتشر است و روح اخلاق نیز در همه اعمالى که افراد جامعه مکلّف بدان مى‏باشند منتشر مى‏باشد. پس همه اجزاى دین اسلام با تحلیل به توحید بازگشت مى‏کنند و توحید ترکیبى است از اخلاق و اعمال‏ (همان).
سومین مبنای اخلاقی مشترکی که در این بخش مورد بررسی قرار خواهد گرفت، پذیرش ولایت نبی است. پیامبران خود بهترین الگو در رسیدن به فضایل اخلاقی هستند و رفتارها و گفتارهایشان گویای اخلاقیات است و انسانها برای نیل به این مقصود باید به ایشان اقتدا کرده و آنها را الگوی خویش قرار دهند: «وَ إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظیمٍ» (قلم، ۶۸/ ۴)، « قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه‏» (ممتحنه،۶۰/۴) و «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَه» (احزاب،۳۳/۲۱). بنابراین، تبعیت از حضرت رسول(ص) (آل­عمران، ۲/ ۳۱) و ائمه(ع) و دیگر دیندارانی که عامل به اخلاقیات­اند به عنوان مربیانی که هم در زمینه معرفتی، رفتارها و گفتارهایشان گویای اخلاقیات است و هم ارتباط با آنها باعث کمال نفس می­ شود، بسیار مهم است.
اختیار، چهارمین مبانی اخلاقی است که در این بخش مورد بررسی و مقایسه واقع شده، بدین علّت که خودسازی و تزکیه و تهذیب اخلاق زمانی برای انسان میسر است که به توانایی خود در به دست آوردن کمالات و ارزش­های اخلاقی، اعتقاد داشته باشد و اگر گمان کند که اعمال و اخلاق حسنه­اش در تکامل او بی­تأثیر است، جایی برای تزکیه و تهذیب وی باقی نخواهد ماند (مصباح یزدی، اخلاق، ص۳). علامه (ره) نیز به این موضوع اذعان داشته اند: هر گونه سیراخلاقی انسان، منوط به پذیرش اختیار در وجود انسان­ست؛ او می ­تواند با اختیار خود، کسب کمالات و افنای تعینات طبیعی کند و وجود خود را ارتقا داده به هستی بی­زوال برساند و جامع جمیع کمالات گردد(طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۲: ۴۹۸).
معاد، پنجمین مبنای اخلاقی است که در این بخش مورد مقایسه قرار گرفته است. بدین دلیل که، به منظور عمل به اصول اخلاقی و اجتناب از مفاسد اخلاقی، به یک ضمانت اجرایی نیاز است. اعتقاد به معاد و ثواب و عقاب، نوعی کنترل درونی ایجاد می‌کند؛ چراکه در قیامت، اعمال حسابرسی خواهند شد. تعداد کمی از مردم به این درجه از درک و شناخت رسیده ­اند که به خوبی به خاطر حسنش پایبند باشند و از بدی به خاطر قبحش دوری گزینند. در این میان نیاز به نیروی محرکّی هست تا با بالا بردن انگیزه و اراده در شخص، زمینه‌ی تربیت اخلاقی را در وی فراهم سازد.
ازاین­رو، در این قسمت رساله سعی بر آن است که: پنج مبانی اخلاقی فوق (ایمان، شریعت، ولایت، اختیار و معاد) را، بر اساس آیات قرآن و سیاق آنها و نظرات مفسران و بر پایۀ آیات عهدین و تفاسیر معتبر آن مورد بررسی قرار دهد تا نقاط مشترک و اختلاف این دو دین را در این زمینه ترسیم نماید تا زمینه­ای برای نزدیکی هر چه بیشتر ادیان به یکدیگر فراهم آید.

• • • 1. 1. رابطه اصول اعتقادی و مبانی اخلاقی در قرآن کریم

۳-۳-۱-۱- ایمان
همانند کتاب مقدس، ایمان از جمله مبانی اساسی اخلاق در قرآن به شمار می ­آید که به دلیل اینکه در قسمت قبل این آموزه بررسی و تحلیل گردید، در این بخش جهت پرهیز از تکرر و اطاله­ی کلام از بیان مجدد آن خودداری می­ شود.
از دیدگاه اخلاق قرآنی، ایمان پشتوانه اخلاق است، یعنی اخلاق که خود یک سرمایه بزرگ زندگی است بدون ایمان اساس درستی ندارد. زیربنای همه اصول اخلاقی بلکه سر سلسله همه معنویات، ایمان مذهبی یعنی ایمان و اعتقاد به خداست. بنابراین، عملی ارزشمند است که از سر ایمان به خدا باشد نه عملی که از سر نفع شخصی و یا عادت و ریا به انجام رسد. از این رو در قرآن، بی‏ثمربودن اعمال کافران به سراب (نور، ۲۴/ ۳۹) و گاه به خاکستری تشبیه شده است که بادی تند در روزی طوفانی بر آن بوزد و چیزی از آن باقی نگذارد (ابراهیم، ۱۴/ ۱۸).

به همین منظور برای اندازه‌گیری این شاخص از نسبت ریسک اعتباری استفاده می نماییم، ریسک اعتباری یکی از شاخص‌های مهم و تاثیر گذار در مدیریت ریسک اعتباری است از نسبت مجموع مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول بر کل مانده تسهیلات اعطایی به دست می‌آید. هر چه عدد حاصله این نسبت به صفر نزدیکتر باشد نشان دهنده بهبود وضعیت وصول مطالبات مدیریت شعب و حاکی از دوره متوسط وصول مطلوب و گردش وجوه در بانک و پرداخت تسهیلات صحیح توسط شعب استان می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در تحقیقات انجام شده ای که این نسبت را مورد توجه قرار داده اند و نتایج مثبت و معنی داری هم به دنبال داشته است می توان به تحقیق خانم رستمی اشاره نمود که به نتایج معنی داری رسیده‌است.
مدیریت هزینه: یکی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده کل هزینه ها در نظام بانکداری متعارف، هزینه های بهره ای است . به دلیل بررسی و آزمون تاثیر ارزش کل هزینه ها بر سودآوری بانک در تحلیل رگرسیونی مدل تحقیق، ارزش کل هزینه های بانک به کل دارایی ها تقسیم شده و حاصل این نسبت به صورت متغیری مستقل منظور گردیده است.

برخی از مطالعات انجام گرفته، نشان داده که رابطه‌ای مثبت بین ارزش کل هزینه ها و سودآوری بانک وجود دارد در این راستا در مطالعه استینهر و هیوونیرس در سال ۱۹۹۴، نسبت کل هزینه به داراییها به عنوان کارآیی مدیریت هزیته‌های بانک انتخاب شده است همچنین در مطالعه صورت گرفته در سال ۱۳۸۵ توسط باقری به این نتیجه رسیده بود که مدیریت کارای هزینه‌ها یکی از توزیع‌گرهای با معنی بر سودآوری بالای بانک می باشد. در نتیجه، با توجه به مطالعات داخلی و خارجی انجام شده که تاثیر با معنی این نسبت بر سودآوری را اثبات می‌کند انتظار می‌رود در تحقیق حاضر با معنی بودن و تاثیرگذاری این نسبت یر سودآوری مورد تایید مدل رگرسیونی باشد.
تعادل بین منابع و مصارف: در هر بانک سیاست‌ها و خط‌مشی‌هایی وجود دارد که در جهت حرکت هدفمند بانک توسط هیئت مدیره به تصویب می‌رسد؛ یکی از مهمترین سیاست‌ها در بانک‌ها، مشخص کردن درصد مصارف نسبت به حجم منابع جذب شده می باشد. در بانک نمونه درصد مصارف برابر با ۶۹% می باشد که برای اندازه گیری رعایت منابع به مصارف ابتدا باید میزان مجاز مصارف تعیین گردد لذا در گام اول از طریق فرمول زیر مبلغ انحراف منابع از مصارف را محاسبه می‌نماییم
مبلغ مجاز پرداخت تسهیلات – مبلغ پرداختی تسهیلات
سپس برای محاسبه نسبت انحراف منابع از مصارف با تقسیم مبلغ بدست آمده از فرمول بالا بر کل داراییها به نسبت مدنظر خواهیم رسید.(رستمی، ۱۳۹۰، ص۷۹).

این نسبت یکی از شاخص های با اهمیت برای سنجش مدیریت شعب بانک نمونه می باشد که برای تعیین میزان حرکت مدیریت شعب در چارچوب استراتژی‌ها و برنامه‌های سازمان مفید می باشد؛ همچنین رستمی در تحقیق خود از این شاخص استفاده نموده است که تاثیر منفی و با معنی بر سودآوری بانک مورد مطالعه خود داشته است.
۳-۷-۲ متغیر وابسته
شاخص بازده دارایی ها به عنوان یکی از نسبت های مالی جهت سنجش میزان سودآوری بانک به شمار می آید که از حاصل تقسیم خالص درآمدها به کل دارایی های بانک بدست آمده و بیان کننده نسبت درآمدهای کسب شده از محل سرمایه گذاری های بانک است . در واقع بازده دارایی ها نشان دهنده نقش و تاثیر مدیریت بانک در کسب سود، از هر یک دلار سرمایه گذاری هایی که بانک انجام داده است، می باشد(هاسون، ۲۰۰۲)
استفاده از نسبت بازده دارایی‌ها می‌تواند مناسبترین تحلیل از عوامل سودآوری مدیریت شعب را دربر داشته باشد زیرا نسبت بازده حقوق صاحبان سهام به دلیل شناسایی و ارائه نشدن حقوق صاحبان سهام در صورتهای مالی مدیریت شعب می‌تواند بهترین شاخص برای اندازه‌گیری و نمایش دادن سودآوری باشد.

سایر مطالعات انجام گرفته توسط بشیر و حسن(۲۰۰۴) و بن ناکور(۲۰۰۳) نیز موید اهمیت این شاخص در مقایسه نظام‌های بانکداری بوده بطوریکه این محققین نیز بازده دارایی‌ها را به صورت متغیری وابسته در مدل وارد کرده‌اند. همچنین اکثر تحقیقات داخلی انجام شده بازده دارایی‌ها را بعنوان شاخص اندازه گیری بر سودآوری قرار داده‌اند.

این جدول نیز مقایسه بین بخش آموزش ابتدائی بخش کوچصفهان یا بخش آموزش ابتدائی استان گیلان
بود.
۲-۱۰٫ چگونگی پراکندگی مدارس ابتدائی بخش کوچصفهان بر اساس توپوگرافی منطقه
همچنان که در بررسی وضعیت ناهمواریها وتوپوگرافی بخش کوچصفهان مشخص شد حدود درصد وسعت این بخش را جلگه تشکیل می دهد که بیشترین جمعیت بخش در این قسمت ساکنند پس بیشتر مدارس ابتدائی نیز در این قسمت وجود دارد. از ۴۳ مدرسه ابتدائی بخش کوچصفهان حدود ۱۲ مدرسه در این بخش بلسبنه وجود دارد. که در دهستان کنارسر ۸ مدرسه ودر دهستان لولمان ۹ مدرسه وجود دارد، ۱۴ مدرسه ابتدائی نیز در داخل شهر کوچصفهان وجود دارد. که از نظر پراکندگی مدارس برحسب موقعیت توپوگرافی منطقه حدود ۴۳ مدرسه ابتدائی در بخش جلگه ای شهرستان که ۱۰۰% درصد مدارس ابتدائی شهرستان کوچصفهان را تشکیل می دهد. مدرسه ابتدائی در منطقه کوهپایه ای این بخش وجود ندارد.
جدول ۲-۹٫ پراکندگی مدارس ودانش آموزان ابتدائی بخش کوچصفهان بر حسب وضعیت توپوگرافی

از مطالعه وتحلیل این جدول مشخص می شود که مدارس بخش کوهستانی از جمعیت دانش آموزی برخوردار نیست. بخش جلگه ای دارای تعداد مدارس( ۱۰۰ درصد) وجمعیت دانش آموزی بیشتری می‎باشد، ( ۱۰۰درصد)
۲-۱۱٫ بررسی وضعیت مدارس ابتدائی بخش کوچصفهان از نظر مصالح وعمر ساختمان
به لحاظ نوع مصالح وعمر ساختمان، سازه ها به سه دسته عمده قابل بادوام- کم دوام وبی دوام تقسیم می‎گردند، که در این پژوهش هدف از عناصربادوام عبارتست از عناصر ساختمانی است که مصالحی چون اسکلت بتن، آرمه واسکلت فلزی ساخته شده باشند وبافت بدنه آنها با مصالحی چون آجر وسنگ پوشیده شده است.
الف: دارای اسکلت فلزی- دارای بدنه آجری یا سنگ

1. 1. مدارس بادوام

ب: اسکلت بتن آرمه – دارای بدنه آجر یا سنگ
این نوع مدارس اکثرأ جدید ونوساز هستند که ساخت این مدارس در سالهای اخیر افزایش یافته وعمومأ به جای مدارس تخریبی ساخته می شوند. مدارسی که به صورت اسکلت فلزی ساخته می شوند معمولأ به صورت پیش ساخته هستند. این نوع مدارس بیشتر در گیلان وکوچصفهان صورت گرفته است
الف: دارای بدنه آجر وسنگ