مواد و روش ها
۴-۱- مواد گیاهی مورد استفاده
ساقه و برگ گیاه درمنه خزری از مزارع شهرستان ساری تهیه شد.
۴-۱-۱- کشت ساقه
به منظور کشت ساقه از بوته هایی به ارتفاع ۵۰ سانتی متر نمونه تهیه گردید و در پتری دیش های حاوی ۲۰ میلی لیتر محیط موراشینگ و اسکوگ^[۶۳](MS) [107] و ۱۲ تیمار هورمونی از هورمون ها بنزیل آمینو پورین^[۶۴]BAP)) و ۲,۴-D کشت داده شد (جدول ۳-۱).
۴-۱-۲- کشت برگ
به منظور کشت برگ از بوته هایی به ارتفاع ۱۵ سانتی متر نمونه های برگی تهیه گردید و در پتری دیش های حاوی ۲۰ میلی لیتر محیط موراشینگ و اسکوگ (MS) [107] و ۱۲ تیمار هورمونی از هورمون های BAP و ۲,۴-D کشت داده شد (جدول ۳-۱). برای کشت برگ ها در محیط کشت پس از ضد عفونی برگ ها، نمونه های برگی به قطعات حدود cm² ۱ برش داده شد و به منظور کالوس دهی بهتر برگ ها، به کمک اسکالپر خراش هایی روی برگ ایجاد شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۱-۳- تهیه محیط MS به منظور کشت ریشه های مویین
جهت تهیه محیط کشت MS ابتدا استوک های (محلول های ذخیره) مورد نیاز برای تهیه محیط کشت به شرحی که در بند ۴-۱-۳-۱ آمده آماده شده اند (جدول ۳-۲). سپس در یک ارلن به میزان ۵۰ درصد از حجم نهایی محیط آب مقطر ریخته و میزان لازم از هر یک از استوک ها به آن اضافه شد. همچنین هورمون BAP و ۲,۴-D در این مرحله اضافه شد.میواینوزیتول به صورت پودری و نیز ساکارز (۳۰ گرم بر لیتر) به آن اضافه گردید و پس از آن محیطبه حجم رسانده شد. پس از این مرحله pH محیط به کمک اسید کلریدریک و سود ۱ نرمال تنظیم شد. در مرحله بعد ظرف حاوی محیط کشت در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد و فشار ۲/۱ اتمسفر به مدت ۱۵ دقیقه اتوکلاو شد. پس از این مرحله توزیع محیط کشت درون پتری دیش ها در زیر دستگاه لامینار صورت گرفت.
۴-۱-۳-۱ طرز تهیه استوک ها
۴-۱-۳-۱-۱- استوک عناصر ماکرو

1. 1. هر یک از عناصر ماکرو محیط MS به اندازه تهیه ۱۰ لیتر محیط کشت وزن گردید.

1. 1. هر یک از مواد وزن شده به صورت جداگانه در مقداری آب مقطر حل شدند.

1. 1. مواد حل شده با هم مخلوط شده و حجم کل آن به ۱ لیتر رسانده شد.

این استوک برای تهیه ۱۰ لیتر محیط کشت کافی می باشد به طوریکه هر ۱۰۰ میلی لیتر از آن برای تهیه ۱ لیتر محیط لازم است [۱۰۷].
۴-۱-۳-۱-۲- استوک عناصر میکرو

1. 1. هر یک از عناصر غذایی میکرو محیط MS به جز آهن (ترکیب آهن با سایر عناصر سبب رسوب دادن استوک خواهد شد) به اندازه ۱۰۰ لیتر محیط وزن شد.

1. 1. هر یک از مواد وزن شده به صورت جداگانه در مقداری آب مقطر حل شد.

1. 1. مواد حل شده با هم مخلوط و حجم کل آن به ۱ لیتر رسانده شد.

این استوک برای تهیه ۱۰۰ لیتر محیط کشت کافی می باشد به طوریکه هر ۱۰ میلی لیتر از آن برای تهیه ۱ لیتر محیط استفاده می شود [۱۰۷].
۴-۱-۳-۱-۳- استوک آهن
استوک آهن معمولا با غلظت ۱۰۰ برابر (برای تهیه ۱۰۰ لیتر محیط) تهیه شد به طوریکه ۱۰ میلی لیتر از آن برای تهیه ۱ لیتر محیط استفاده شد. برای تهیه این استوک دو ماده اتیلن دی آمین تترااستیک اسید (EDTA) به میزان mg 3730 و سولفات آهن به میزان mg 2780 وزن شدند و هر کدام به صورت جداگانه در آب مقطر حل گردید. سپس این دو با هم مخلوط شده و حجم کل به ۱ لیتر رسانده شد. این محلول به نور حساس می باشد به همین خاطر با فویل آلومینیومی پوشانده و در داخل یخچال نگهداری گردید [۱۰۷].
جدول ۳-۲- مواد تشکیل دهنده محیط پایه MS

بارزترین نشانه عدم نگرش های یکسان نقض اولویت هایی است که به استناد گزارش های سالانه برنامه ریزی راهبردی، اعضای کمیته به موانع مختلف موجود اختصاص داده بودند و پیش تر به آن ها اشاره شد. یعنی علیرغم اینکه کارشناسان معتقد بودند موانع در سال های اخیر تغییر جایگاه یافته و نقش برخی نظیر مشکلات مالی کم رنگ تر شده است هنوز مدیران ارشد معتقدند که کمبود منابع مالی و نیروی انسانی مشکلات عمده را تشکیل می دهند. همچنان که برخی از واحدها نظیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی تاکید زیاد بر کمبود و نبود نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده داشتند و خواستار تامین هر چه سریعتر منابع مورد نیاز بودند.
با نگاهی وسیع تر می توان دریافت که موانعی نظیر عدم هماهنگی درون بخشی خود به تنهایی می تواند در تمامی جوانب برنامه راهبردی تاثیر گذار باشد و توجیح کننده بسیاری از اختلاف نظر های موجود بین مدیران ارشد و کارشناسان در خصوص اثربخشی برنامه و حتی موانع اجرایی آن باشد. بنابراین ریاست محترم دانشگاه نیز در خصوص رفع موانع تحقق اهداف اظهار داشتند هماهنگی درون و برون بخشی واحدهای مختلف دانشگاهی در راستای هدفگذاری صحیح و نیز اجرای کارآمد برنامه راهبردی باید مورد توجه دست اندرکاران برنامه قرار گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در عین حال ماتریس مقایسه هماهنگی ۱۴ واحد دانشگاه نیز در تایید نقطه نظرات موجود نشان داد که تنها حدود ۵۸ درصد حوزه های دانشگاهی با یکدیگر تعامل نزدیک داشته و هماهنگی آن ها مناسب می باشد. این در حالی است که هنوز در ۲۹ درصد حوزه ها عدم هماهنگی با سایر واحد های دانشگاهی وجود دارد. بنابر این کمیته راهبردی دانشگاه موظف خواهد بود با توجه به تاکید ریاست دانشگاه و در پی اولویت های موجود ، جهت هم راستا کردن هدف ها و اقدامات راهبردی واحدهای مختلف قدم برداشته و ماتریس هماهنگی حوزه های دانشگاهی را با تقویت ارتباطات و تعاملات، بهبود بخشد. همچنان که در تدوین برنامه راهبردی آموزش رشته تخصصی پوست در کشور نیز که مرکز تحقیقات پوست دانشگاه شهید بهشتی عهده دار آن بود، طی بحث های گروهی متمرکز و طولانی مدت، پس از شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها در سه حیطه آموزشی، پژوهشی و خدماتی ، نقش تاثیرگذار هماهنگی واحدهای مختلف دانشگاهی در موفقیت و اثربخشی برنامه راهبردی مورد تاکید قرار گرفت.
در عین حال تفکر حاکم بر سازمان می تواند در هماهنگی واحدهای ذیربط بسیار تاثیرگذار باشد، بنابراین در تدوین برنامه راهبردی مناسب و ضمانت اجرایی آن توسعه تفکر استراتژیک در سطح دانشگاه بسیار موثر واقع خواهد شد همچنان که طبیبی و همکاران نیز طی پژوهش خود آگاهی افراد درگیر در برنامه ریزی را نسبت به اصول پایه و راهکارها، الزامی دانسته و تصریح نمودند که عوامل دخیل در برنامه راهبردی تنها در سایه تفکر استراتژیک قابلیت اجرایی دارند (Tabibi، ۲۰۰۴).
در همین راستا کهن و همکاران طی بررسی باورهای شناختی مدیران دانشگاه های شمال شرق کشور در زمینه برنامه راهبردی اظهار داشتند با توجه به اینکه باورهای معرفت شناختی عامل تعین کننده در استقرار تفکر استراتژیک در نظام آموزش عالی ایران هستند، آموزش مدیران و برنامه ریزان می تواند زمینه را برای توسعه برنامه استراتژیک دانشگاه ها فراهم سازد چرا که تفکر منعطف، جامع نگر و ژرف را در آن ها فرهنگ سازی خواهد کرد (کهن، ۱۳۸۸). بدین ترتیب کمیته راهبردی دانشگاه نیز با آگاهی رسانی و اقدامات آموزشی لازم برای اعتلای فرهنگ سازمانی دانشگاه و استقرار تفکر منطقی در حوزه های دانشگاهی ، اثربخشی برنامه را ارتقا خواهد بخشید همچنانکه وفایی زاده نیز تفکر منطقی حاکم بر سازمان را عاملی معرفی می کند که به واسطه آن مدیران و کارکنان خود را موظف به رعایت استانداردهای از پیش تعیین شده دانسته و اجرای استراتژی ها را به جد پیگیر خواهند بود (وفایی، ۱۳۸۹)
بنابراین با توجه به اینکه حاکمیت تفکر منطقی بر سازمان، تامین منابع مالی و انسانی لازم برای برنامه ریزی ، ارزیابی مداوم و اصلاح راهبردها همگی در سایه نگرش ها و باورهای برنامه ریزان و مدیران انجام می پذیرد، مطالعه نگرش ها و رویکردهای موجود می تواند در تحلیل وضعیت استراتژیک سازمان بسیار کمک کننده باشد. لذا پژوهش حاضر نیز در راستای اهداف ۶-۴ به صورت کیفی نگرش های کارشناسان برنامه ریزی راهبردی و مدیران ارشد دانشگاه را در خصوص اثربخشی برنامه راهبردی مورد مطالعه قرار داده است تا با مقایسه نتایج حاصل، اختلاف دیدگاه گروه های مطالعه را بررسی نماید. در واقع یافته های مطالعه عدم همبستگی دیدگاه های مدیران و کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی قزوین را در زمینه اثربخشی برنامه راهبردی نشان داد. در عین حال دیدگاه هر یک از گروه های مطالعه مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود هر گروه، کدام یک از عوامل ۱۱ گانه ای که تیم تحقیق در حیطه اثربخشی برنامه تعریف کرده بودند را با اثربخشی آن مربوط تر معرفی کرده اند . نتایج تحلیل ها در دو مدل مفهومی ارائه شده است:
مدل اول نگرش کارشناسان برنامه ریزی راهبردی را نشان می دهد که بر اساس ضرایب همبستگی، اولویت های تاثیرگذاری هر یک از ۱۱عامل مذکور مشخص شده است. کارشناسان برنامه به ترتیب نگرش مثبت به برنامه راهبردی(K)، بازخور نتایج فعالیت های راهبردی به مدیران ارشد (F) و میزان تبعیت اهداف از سیاست های کلان دانشگاه (E) را سه عامل مهم و تاثیرگذار در اثربخشی برنامه راهبردی دانستند و موثر بودن برنامه در قرآیند تصمیم گیری (B) را به عنوان کم تاثیرترین عامل شناسایی شد.
ادامه توضیحات مدل اول

در حالیکه مطابق مدل مفهومی دوم که نظرات مدیران ارشد دانشگاه را در خصوص اثربخشی برنامه راهبردی نشان می دهد تاثیر برنامه راهبردی بر ارتقای کارایی واحد (H)، آشنایی با SWOT جهت تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها (J) و میزان آشنایی و تعهد نسبت به برنامه راهبردی سه عامل مهم و تاثیرگذار بر اثربخشی برنامه شناخته شدند. در عین حال میزان تبعیت اهداف از سیاست های کلان دانشگاه (E) که از اولویت های اول کارشناسان برنامه ریزی معرفی شده بود، مدیران ارشد دانشگاه در آخرین اولویت قرار دادند و همبستگی آن را با اثربخشی برنامه بسیار ضعیف دانستند. در نهایت جدولی که پس از مدل های مفهومی ارائه شده است اختلاف بین اولویت های دو گروه مطالعه را به خوبی نشان می دهد.
ادامه توضیحات مدل ۲


توضیحات جدول بالا
بنابراین همان طور که پیش تر در خصوص موانع تحقق اهداف راهبردی دانشگاه مشاهده شد، در زمینه عوامل تاثیرگذار بر اثربخشی برنامه راهبردی نیز نگرش مدیران دانشگاه با اعضای کمیته راهبردی هم خوانی ندارد. این در حالی است که تاکید صاحب نظران و محققان برای اجرای برنامه راهبردی نگرش و دیدگاه های افرادی است که در آن مشارکت دارند. همچنانکه مهی پاک و کهن در تحقیقات خود نگرش مدیران ارشد را در طراحی و اجرای برنامه راهبردی بسیار کلیدی قلمداد کرده اند. از طرفی فیشانی اظهار داشته است که نگرش مثبت به کاربرد برنامه راهبردی بقای سازمان را تضمین کرده و مخاطرات تصمیم گیری را کاهش می دهد( مهی پاک ۱۳۷۸). بنابر این دانشگاه علوم پزشکی قزوین که در تدوین و پیشبرد اهداف راهبردی خود تا حدود زیادی موفق عمل کرده است جهت سازماندهی بهتر فعالیت های راهبردی خود باید مرتبا برنامه راهبردی را مورد ارزیابی قرار دهد تا مدیریت استراتژیک را بتواند به بهترین نحو در سطح دانشگاه پیاده نماید. همچنان که Gordon نیز برنامه راهبردی را عامل اصلی زمان بندی و سازماندهی فعالیت ها و ارتقای کیفیت خدمات می داند (Gordon، ۲۰۰۰).
از طرفی دانشگاه علوم پزشکی قزوین با در نظر گرفتن قانون برنامه پنجم توسعه، سند چشم انداز ایران ۱۴۰۴، نقشه جامع علمی کشور و نقشه جامع علمی سلامت، نقشه جامع علمی خود را برای ۱۴۰۴- ۱۳۹۰ با چشم انداز “ تربیت برترین دانش آموختگان و دستیابی به بالاترین حد شاخص های سلامت و داشتن سهم مناسب در تولید و توسعه علم، فناوری و نوآوری در کشور تا سال ۱۴۰۴” تدوین نموده است که در آن اصلاح مسیر برنامه ریزی راهبردی در راستای اهداف نقشه جامع علمی سلامت برای تداوم فعالیت ها در مسیر نیل به اهداف را ضروری می داند. بنابراین بازبینی برنامه بر اساس نقشه جامع علمی دانشگاه و ارزیابی مداوم آن در راستای رسالت و چشم انداز مورد نظر اولویت بندی، هدف گزاری و تصمیم گیری را در راستای بهبود فرآیندهای راهبردی به بهترین نحو هدایت خواهد کرد.
بنجامین و کارول نیز در همین راستا و پس از انجام تحلیل های استراتژیک در دانشگاه کالیفرنیا، بازبینی رسالت دانشگاه را در پاسخگویی بهتر به نیازهای متغیر و نامحدود جمعیت مهم ترین عامل موفقیت برنامه راهبردی دانشگاه معرفی کردند (Benjamin1، ۱۹۹۸). این در حالی است که سیمون و پل در مطالعه دانشگاه دیسکانس مادیسون ، لوینسون و همکارانش نیز بازبینی چشم انداز و رسالت موجود و شفاف سازی آن ها را ولو با کمک مشاورین خارج از سازمان بهترین رویکرد عنوان می کنند ( Namara، ۲۰۰۰).
بنابراین بازبینی مولفه های اصلی و ابزارهای برنامه ریزی راهبردی می تواند نقش مهمی در ارتقای اثربخشی برنامه داشته باشد. همچنان که توحیدی نیز با مطالعه اثربخشی و کارایی مترهای مختلف برنامه راهبردی روش هایی نظیر کارت امتیازی متوازن (BSC) را مناسب معرفی کرده است (Tohidi، ۲۰۱۰).
مطلب از مقاله غفاری
در عین حال با توجه به اینکه قلی زاده در ارزیابی استراتژی های وظیفه ای دانشگاه علوم پزشکی قزوین نشان داد که استراتژیهای کلان واستراتژیهای وظیفهای دانشگاه، هم در راستای ارتقاءکیفی منابع و هم در راستای ارتقاء کیفی وکمی خدمات آموزشی و بهداشتی عملکرد موفقیداشته است(قلی زاده، ۱۳۸۸) کمیته راهبردی باید با استقرار تفکر استراتژیک در دانشگاه و نزدیک تر کردن استراتژی های کلان و و ظیفه ای به ارتقا کلیه کارکردهای دانشگاه بپردازد و از طریق آموزش و توانمند سازی دست اندرکاران برنامه راهبردی، دانش راهبردی در سطح دانشگاه را مدیریت نموده و با یکسان سازی هرچه بیشتر دیدگاه های مدیران ارشد و کارشناسان ضمانت اجرای استراتژی ها و ارتقای اثربخشی برنامه را به عهده بگیرد.
۵-۲ نتیجه گیری
به طور کلی روند پیشرفت برنامه راهبردی طی سال های (۸۹-۸۶) در ۱۰ حوزه از حوزه های ۱۴ گانه دانشگاه صعودی بوده و میزان دستیابی کامل به اهداف راهبردی در آن ها ارتقا یافته و در اغلب واحدها بیش از نیمی از اهداف، ۱۰۰درصد وصول شده اند. سیر دستیابی به اهداف راهبردی ۴ حوزه دیگر نیز در سال های مورد مطالعه منظم نبوده و با نوسان های قابل توجهی طی سال های مختلف روبرو بوده اند. بررسی میانگین دستیابی به اهداف در ۱۴ حوزه دانشگاه نشان داد که تا سال ۸۸ سیر تحقق بیش از نیمی از اهداف راهبردی تدوین شده صعودی بوده و میزان عدم دستیابی به اهداف کاهش داده شده است، در حالی که سال ۸۹ علاوه بر کاهش میانگین تحقق کامل اهداف از پیش تعیین شده، میانگین تاخیر در حصول اهداف نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است. از طرفی با توجه به بررسی های مربوط به الویت بندی موانع تحقق اهداف، هدفگذاری در راستای ارتقای وضعیت استراتژیک دانشگاه باید بر اساس اولویت های موجود انجام گیرد. از طرفی با توجه به متوافر بودن دیدگاه های مدیران و کارشناسان برنامه در خصوص اثربخشی آن بازبینی مولفه های اصلی برنامه راهبردی، تلاش در راستای استقرار تفکر استراتژیک، آموزش و توانمند سازی افراد و مدیریت دانش راهبردی در سطح دانشگاه، به یکسان سازی دیدگاه های موجود کمک خواهد کرد تا ضمانت اجرای برنامه و ارتقای اثربخشی آن را به همراه داشته باشد.
مطلب اضافه شود
پیشنهاد های عملی

- بازنگری مداوم برنامه راهبردی، بازخور نتایج به واحدهای ذیربط و پیگیری اصلاحات
- بازنگری و تطبیق برنامه راهبردی دانشگاه با قانون پنجم توسعه
- استفاده از رویکرد های مدیریتی جدید نظیر مدیریت دانش جهت همسان سازی رویکردها و نگرش های موجود به برنامه راهبردی
- ظرفیت سازی در دانشگاه و ارتقای مهارت های برنامه ریزی
- طراحی سیستماتیک جلسات کمیته راهبردی و ارزشیابی دانشگاه جهت تعامل هرچه بیشتر بیشتر دست اندرکاران برنامه ریزی
- برگزاری دوره های آموزشی هدف نویسی و آشنایی با برنامه راهبردی
پیشنهاد برای پژوهش های آتی

• • بررسی مدل های برنامه ریزی راهبردی مناسب برای موسسات آموزشی نظیر دانشگاه

• • بررسی آگاهی و مهارت های مدیران عالی دانشگاه در زمینه برنامه ریزی راهبردی

• • بررسی میزان آشنایی و مهارت های کارکنان واحد های دانشگاهی در زمینه برنامه ریزی راهبردی

• • انجام مطالعات مربوط به نیازسنجی آموزشی کارکنان جهت مشارکت در فرایند برنامه ریزی راهبردی

• • بررسی الگوهای مختلف توانمندسازی مدیران و کارکنان

• • بررسی رابطه سبک های مدیریتی با اثربخشی برنامه راهبردی

فهرست منابع
REFERENCES
فهرست منابع فارسی

• • آقایی فیشانی ت. بررسی عوامل موثر بر برنامه استراتژیک صنایع تهویه مطبوع. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران ۱۳۷۰

• • آصف زاده س، حسینی م. نگاهی به برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال ۱۳۸۶٫ مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال دوازدهم، شماره ۳، پاییز ۱۳۸۷

• • آصف زاده س، حسینی م. برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی قزوین .دبیرخانه کمیته راهبری و ارزشیابی برنامه راهبردی دانشگاه، ۱۳۸۷، جلد دوم

• • آصف زاده س، حسینی م. برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی قزوین .دبیرخانه کمیته راهبری و ارزشیابی برنامه راهبردی دانشگاه، ۱۳۸۸، جلد سوم

• • آصف زاده س، حسینی م. برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی قزوین .دبیرخانه کمیته راهبری و ارزشیابی برنامه راهبردی دانشگاه، ۱۳۸۸، جلد چهارم

• • آصف زاده س، رضاپور ع. برنامه ریزی بهداشت و درمان. دانشگاه علوم پزشکی قزوین و حدیث امروز. چاپ دوم . پاییز ۱۳۸۷٫

• • ایران نژاد پاریزی م، ساسان گهر پ. سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل .موسسه بانکداری ایران،بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تهران.پاپ دوم ۱۳۷۳

• برایسون جان ام. برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های دولتی و غیر انتفاعی.ترجمه منوریان ع.مرکز آموزش مدیریت دولتی چاپ اول ۱۳۸۲

مدارس انتخاب شده در تابستان سال ۲۰۰۹ توسط گروهی از دانشجویان پزشکی بازدید شد. قد بر حسب سانتی متر و وزن بر حسب کیلوگرم بر اساس روش استاندارد با یک حساسیت ۱/۰ سانتی متر و ۵/۰ کیلوگرم اندازه گیری شد. از کودک خواسته شد که به طور راحت بایستد٬ پاها را در کنار هم قرار دهد و پاشنه ها٬ باسن و شانه چسبیده به دیوار باشد. وزن نیز با لباس مدرسه و بدون کفش در اوایل صبح اندازه گیری شد. سپس BMI را به عنوان شاخصی برای چاقی بر اساس وزن (کیلوگرم) تقسیم برمجذور قد (متر) اندازه گیری کردند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ابزار پژوهش یک پرسشنامه خودساخته بود که شامل سؤالاتی در مورد عوامل خانوادگی از جمله شغل والدین٬ تعداد خواهر و برادر٬ تعداد افراد در اتاق نشیمن کودک و سیگارکشیدن در محل زندگی کودک بود.
دانشجویان پزشکی پرسشنامه ها را بوسیله مصاحبه با کودک در حضور معلم پر می کردند. داده ها جمع آوری شد و با بهره گرفتن از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد.
یافته های حاصل از این مطالعه به این صورت بود که ۲۰درصد والدین بی سواد و ۲۷درصد سواد و ۲۸درصد سواد دانشگاهی و ۲۵درصد سواد بالاتر داشتند. اکثریت کودکان (۵۴درصد) یک تا سه خواهر و بیش از ۴۴درصد آنها بیشتر از سه خواهر یا برادر داشتند و یک درصد نیز خواهر و برادر نداشتند.
۵۱درصد از کودکان بیش از سه نفر در اتاق با آنها زندگی می کردند٬ ۴۳درصد بین یک تا سه نفر و ۶درصد نیز هیچ شخصی با آنها در اتاق زندگی نمی کرد.
سیگارکشیدن در محل زندگی ۳۰درصد بود. بیشتر کودکان در محله های با درآمد متوسط به بالا زندگی می کردند و ۳۵درصد در محله با درآمد کم و ۱۶درصد درمحله با درآمد بالا بودند.
۵۱درصد کودکان وزن نرمال٬ ۵/۹درصد اضافه وزن و ۵/۷درصد چاق بودند. کودکانی که والدین آنها سطح سواد دانشگاهی و یا بالاتر داشتند به طور خاصی در معرض ابتلا به چاقی و اضافه وزن بودند.
کودکانی که هر دو والد آنها مشغول به کار بودند به طور معنی داری احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی را نشان دادند. اضافه وزن و چاقی در میان کودکانی که بیشتر از سه برادر یا خواهر داشتند ۹درصد و آنهایی که ۳-۱ برادر و خواهر داشتند ۲۳درصد و کودکان بدون برادر و خواهر۳۵ درصد بود که به طور قابل توجهی افزایش یافت.
۱۲درصد کودکان که بیش از سه نفر در اتاق آنها ساکن بود، دارای اضافه وزن و چاق بودند٬ کودکانی که ۳-۱ نفر در اتاق آنان زندگی می کردند ۲۰درصد و آنهایی که تنها زندگی می کردند ۳۸درصد چاق و دارای اضافه وزن بودند.
سیگارکشیدن در محل زندگی با اضافه وزن و چاقی ارتباطی نداشت. کودکانی که در محله های با درآمد بالا زندگی می کردند به میزان قابل توجهی احتمال اضافه وزن و چاقی را نسبت به افراد با درآمد متوسط و کم داشتند.
در نهایت نتایج این مطالعه حاکی از این بود که کودکان با سطح سواد بالای پدر و مادر٬ شاغل بودن هر دو والد٬ تعداد کمتر خواهر و برادر٬ خلوت بودن محل سکونت و اقامت در محله های با درآمد بالا به طور معنی داری با احتمال اضافه وزن و چاقی رابطه مستقیم داشت(۶۴).
مطالعه ای توسط غیاثوند وهمکاران در شهرستان شاهین شهر ومیمه در سال ۱۳۸۸ به منظور بررسی ارتباط بین میزان دریافت تنقلات و وزن انجام شده است. این مطالعه از نوع مقطعی و به صورت توصیفی – تحلیلی بود و در آن کودکان ۷-۶ ساله شاهین شهر ومیمه مورد مطالعه قرار گرفتند.
کودکان با وزن نرمال به روش نمونه گیری تصادفی ساده از مدارس ابتدایی شهرستان و کودکان با وزن زیر صدک ۵ ام و بالای صدک ۹۵ ام استاندارد NCHS از طرح کشوری غربالگری سنجش در بدو ورود به مقطع ابتدایی انتخاب شدند. شرکت افراد نرمال مورد مطالعه در طرح به صورت اختیاری و گروه با وزن زیر صدک و بالای صدک استاندارد در طرح اجباری بود.
جمع آوری اطلاعات کلی کودک (شامل نام ، تاریخ تولد و …) با بهره گرفتن از پرسشنامه و بررسی وضعیت مصرف مواد غذایی با بهره گرفتن از پرسشنامه تکرر مواد غذایی انجام گردید.
داده ها بر اساس ضرایب همبستگی اسپیرمن و پیرسون مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان مصرف تنقلات به ترتیب در کودکان با وزن بالای صدک ۹۵ ام استاندارد و کودکان با وزن زیر صدک ۵ ام استاندارد NCHS ، بالاتر از کودکان با وزن نرمال بود. ولی ارتباط معنی داری بین مصرف تنقلات و وزن کودکان مشاهده نشد. در کودکان با وزن زیر صدک ۵ ام و کودکان بالای صدک ۹۵ ام استاندارد ، ارتباط معنی داری بین میزان تحصیلات مادر وپدر و میزان دریافت تنقلات مشاهده نشد ، ولی در کودکان با وزن نرمال استاندارد ، ارتباط معنی داری (۰۰۷/۰P=) بین میزان تحصیلات پدر ومیزان دریافت تنقلات مشاهده شد. آزمون همبستگی پیرسون بیانگر ارتباط معنی دار بین صدک وزن کودک با تعداد وعده های غذایی است. نتایج این طرح ارتباط معنی داری را بین مصرف منظم مکمل های آهن و مولتی ویتامین با وزن کودک نشان نداد. درصد مصرف صبحانه در کودکان کم وزن ، نرمال و چاق به ترتیب ۳/۸۰ درصد ، ۵/۸۴ درصد و ۵/۶۲ درصد بود. بین صدک وزن کودک و مصرف صبحانه ارتباط معنی داری مشاهده نشد.
در نهایت نتایج این پژوهش نشان داد که ارتباط معنی داری بین مصرف تنقلات و وزن کودکان در سه گروه زیر صدک ۵ ام ، نرمال و بالای صدک ۹۵ ام استاندارد NCHS مشاهده نشد(۶۵).
مطالعه ای در سال ۱۳۸۵ توسط خانم اخوان و همکاران در شهر یزد به منظور یررسی فراوانی وریسک فاکتورهای چاقی واضافه وزن در کودکان پیش دبستانی شهر یزد انجام شد.این مطالعه توصیفی – مقطعی بر روی ۴۰۰ کودک ۶ ساله (۲۰۰ دختر و ۲۰۰ پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از کودکان مراجعه کننده به همه پایگاه های سنجش سلامت شهر یزد( پنج پایگاه) در سال ۸۵- ۱۳۸۴ انتخاب شدند.
جحم نمونه بر اساس فرمول Z و حدود اطمینان ۹۵% و با دقت ۰۱/۰ تعیین گردید واز هر پایگاه ۸۰ نفر به طور تصادفی انتخاب شدند.وزن وقد دانش آموزان توسط پزشک اندازه گیری شد.قد و وزن کودکان اندازه گیری وافراد بر اساس نمایه توده بدنی (BMI) مطابق معیار کمیته تخصصی WHO به چهار گروه لاغر ( کمتر از صدک ۵) ، وزن طبیعی (صدک ۸۵-۵ ) ، اضافه وزن ( صدک ۹۵-۸۵ ) و چاق (صدک بیش از۹۵) تقسیم شدند.
سپس اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق شامل جنس ، سطح تحصیلات وسابقه چاقی در والدین ، رتبه تولد و وزن موقع تولد ، مدت زمان تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری در روز، مدت زمان فعالیت فیزیکی (متوسط و شدید) حداقل به مدت یک ساعت در روز ، تعداد دفعات مصرف تنقلات پر کالری ، نوشیدن نوشابه های گازدار و مصرف غذاهای آماده نظیر کالباس و سوسیس در طی یک هفته ، با تکمیل پرسشنامه بطور حضوری و مصاحبه با والدین به دست آمد.و آنالیز اطلاعات با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی تست ، کای دو و فیشر صورت گرفت.
در این پژوهش در کودکان پیش دبستانی یزد ، میزان شیوع کلی چاقی (صدک بیش از۹۵) ۷۵/۳ درصد که در پسران ۵/۵ درصد ودر دختران ۲ درصد بود.و فراوانی کلی افزایش وزن (صدک ۹۵-۸۵) ۲۵/۴ درصد، که در پسران ۵ درصد ودر دختران ۵/۳ درصد بود.اضافه وزن با جنس ، ارتباط آماری معنی داری نداشت. مقایسه کودکان دارای اضافه وزن وچاق با کودکان با وزن طبیعی نشان داد که مدت زمان تماشای تلویزیون در روز و دفعات مصرف غذاهای آماده (کالباس و سوسیس) ، نوشابه های گازدار وتنقلات پر کالری(چیپس و پفک) در طی یک هفته در آنها بیشتر و میزان فعالیت فیزیکی در هفته (حداقل به مدت یک ساعت در روز) کمتر بوده است.
کودکان با افزایش وزن وچاق در ۸۲ درصد بیش از سه ساعت در روز تلویزیون تماشا کرده و یا با رایانه بازی می کردند. در ۷۸ درصد عادت به مصرف تنقلات ، غذاهای آماده و نوشابه های گازدار داشته و حداقل در هفته ۶-۵ نوبت از آنها استفاده می کردند.فعالیت فیزیکی متوسط به مدت یک ساعت در روز فقط در ۱۵ درصد موارد وجود داشت.بیشترین فراوانی چاقی و اضافه وزن در کودکان با مادران و پدران دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم و دانشگاهی وکمترین فراوانی مربوط به کودکان با مادران و پدران بی سواد و یا سواد ابتدایی بود. سابقه چاقی یکی از والدین در ۵۶ درصد کودکان چاق و در ۳۸ درصد کودکان با وزن طبیعی دیده شد که این ارتباط معنی دار نبود. بیشترین فراوانی چاقی در فرزند اول خانواده و کمترین فراوانی در رتبه سوم تولد مشاهده شد.که ارتباط معنی داری بین رتبه تولد وچاقی دیده نشد.
در کل نتیجه حاکی از آن بود که چاقی واضافه وزن کودک با فعالیت فیزیکی ، مدت زمان تماشای تلویزیون در روز و تعداد دفعات مصرف تنقلات ، نوشیدنی های گازدار و غذاهای آماده در طی هفته ارتباط داشت ، ولی با جنس و رتبه تولد کودک ، سواد و سابقه چاقی در والدین ارتباط نداشت(۶۶).
مطالعه دیگری در سال ۱۳۸۵ توسط جواهری وهمکاران با عنوان بررسی ارتباط قد و وزن کودکان بدو ورود به دبستان با وضعیت دریافت وعده های غذایی و میزان تحصیلات والدین در شهرستان خمین انجام شد.
در این پژوهش توصیفی – مقطعی ، ۲۳۵ دانش آموز بدو ورود به دبستان در شهرستان خمین ، که در طرح سنجش سلامت کودکان پیش دبستانی شرکت کرده بودند ، به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک در شهر و روش نمونه گیری خوشه ای در روستا انتخاب شدند.
جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز ، از پرسش نامه از قبل طراحی شده ، انجام مصاحبه با والدین و اندازه گیری مستقیم قد و وزن کودکان بر اساس پروتکل مصوب استفاده شد.روش اجرای مطالعه بدین شکل بود که کودکان پیش دبستانی در شهر ، به مرکز طرح سنجش سلامت مراجعه می کردند. ابتدا مشخصات عمومی و سطح تحصیلات والدین به وسیله پرسش نامه مربوط توسط کارشناس طرح تکمیل می گردید. سپس اندازه گیری قد و وزن و سوالات مربوط به وضعیت دریافت وعده های غذایی کودکان ، توسط پزشک طرح انجام می گرفت. اطلاعات به دست آمده توسط آزمون های آماری mann-whitney,t-test ،spearman و آنالیز کواریانس تجزیه وتحلیل شد.
یافته های این مطالعه به این صورت بودکه حدود ۵۸ درصد کودکان دریافت وعده های غذایی نامناسب داشتند ، که از این نظر بین پسرها و دخترها و در شهر و روستا تفاوت معنی داری وجود نداشت.قد و وزن کودکانی که والدینشان تحصیلات بالاتری داشتند ، نسبت به کودکانی که والدینشان تحصیلات پایین تری داشتند ، بیشتر بود. میانگین قد و وزن کودکانی که دریافت وعده های غذایی مناسبی داشتند ، نسبت به میانگین قد و وزن کودکانی که دریافت وعده های غذایی مناسبی نداشتند ، به طور معنی داری بالاتر بود.نسبت وزن به قد در کودکانی که والدینشان تحصیلات بالاتری داشتند ، نسبت به کودکانی که والدینشان تحصیلات پایین تری داشتند ، بیشتر بود.
نتایج این مطالعه به این صورت بود که به نظرمی رسد، بازنگری جدی در برنامه تغذیه ای گروه سنی پیش دبستانی و ارائه الگوهای صحیح تغذیه ای برای این گروه ضروری باشد(۶۷).
تحقیقی دیگر درسال ۱۳۸۸ توسط کلانتری وهمکاران با هدف بررسی ارتباط چاقی واضافه وزن کودکان پایه اول ابتدایی شهر شیراز با الگوی تغذیه با شیر مادر و وزن هنگام تولدانجام شد.
این مطالعه از نوع مورد- شاهدی بود ودر دبستانهای شهرشیراز انجام شد.
دراین مطالعه حجم نمونه مورد مطالعه ۴۰۰ نفر از دانش آموزان مدارس شهر شیراز بودند که با روش نمونه گیری چندمرحله ای وبه طورتصادفی انتخاب شدند.قددانش آموزان بدون کفش در حالت ایستاده و بااستفاده ازقدسنج سکا وبا دقت ۱/۰ سانتیمتر و وزن با بهره گرفتن از ترازوی دیجیتال سکا وبا دقت ۱۰ گرم وبا حداقل لباس اندازه گیری شد.ازتقسیم وزن (کیلوگرم) برمجذور قد(متر) نمایه توده بدنی محاسبه گردید.ونمایه توده بدنی بین صدک های ۸۵ تا۹۵ به عنوان افزایش وزن وبیشترازصدک ۹۵ به عنوان چاق(گروه مورد) ودانش آموزان هم سن وهم جنس با وزن طبیعی به عنوان گروه شاهددر نظرگرفته شدند.قدو وزن مادران کودکان نیز اندازه گیری شد.وسایر اطلاعات با پرسش ازمادردانش آموزان کسب گردید.
اطلاعات به دست آمده جمع آوری شدوبااستفاده ازنرم افزار SPSS وآزمون های کولموگروف –اسمیرنف وتی تجزیه وتحلیل شد.
یافته های بدست آمده ازاین مطالعه به این صورت بود که: بین چاقی اعضای درجه یک خانواده کودک با اضافه وزن وچاقی در سن ۷سالگی ارتباط معنی داری دیده شد.بطوری که نقش چاقی والدین در چاقی کودکان ازتمام عوامل خطر چاقی موثرتر ارزیابی شد.مدت زمان تغذیه با شیر مادربین دو گروه مورد وشاهد تفاوت معنی داری داشت.بین وزن هنگام تولد واضافه وزن وچاقی در گروه مورد ارتباطی مشاهده نشد.
دراین بررسی ارتباط نمایه توده بدنی مادربااضافه وزن یا چاقی کودکان ۷ ساله ارتباط قوی ومثبتی داشت.همچنین بررسی مشخصات جمعیتی و وضعیت اقتصادی –اجتماعی خانواده های دانش آموزان گروه مورد نشان داد که رتبه تولد،بعدخانوار،تحصیلات والدین،شغل والدین،وضعیت تسهیلات زندگی،سیگار کشیدن والدین و به ویژه مادر در هنگام بارداری،بین دانش آموزان گروه مورد وشاهد تفاوت معنی داری ندارد.ارتباط نمایه توده بدنی کودکان با میزان تحرک وتماشای تلویزیون نیز معنی دارنبود.
در کل نتایج این مطالعه حاکی ازاین بود که:چاقی و اضافه وزن کودکان پایه اول ابتدایی شهر شیراز با الگوی تغذیه با شیر مادرارتباط دارد(۶۸).
فصل سوم
(روش پژوهش)
روش پژوهش
نوع پژوهش:
این پژوهش٬ یک پژوهش توصیفی-مقطعی می باشد که در طی مقطع زمانی سه ماهه دوم سال ۱۳۹۱ جهت تعیین عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن وچاقی درکودکان بدو ورود به دبستانهای شهر رشت اجرا شد.در این پژوهش اطلاعات به شکل مقطعی جمع آوری گردیده است٬ بنابراین پژوهش یک گروهی٬ یک مرحله ای و چند متغیری است. متغیرها شامل الگوی تغذیه ،فعالیت جسمانی٬ خواب و استراحت٬ و شاخص توده بدنی و مشخصات دموگرافیک می باشد.
جامعه پژوهش:
جامعه این پژوهش٬ کلیه کودکان پسر ودختر محدوده سنی ۷-۶ سال سطح شهر رشت می باشند که جهت ورود به مدارس ابتدایی شهر رشت در سال ۱۳۹۱ در طرح ملی سنجش سلامت کودکان پیش دبستانی به پایگاه های سنجش سلامت در شهر رشت مراجعه می کنند.این طرح توسط وزارت آموزش و پرورش و به منظور غربالگری کودکان بدو ورود به مقطع ابتدایی انجام می شود.
نمونه پژوهش:
نمونه های مذکور از جامعه پژوهش انتخاب گردیده اند و شامل کلیه کودکان پسر ودختر محدوده سنی ۷-۶ سال سطح شهر رشت می باشند که تمایل به شرکت در این پژوهش را دارند..
مشخصات واحدهای مورد پژوهش:
واحد پژوهش را در این مطالعه کودکان پسر ودختر گروه سنی ۷-۶ سال ساکن شهر رشت تشکیل می دهند که دارای معیارهای ورود در پژوهش باشند.
معیارهای ورود شامل:
کودکانی که یکی از والدین آنها در قید حیات باشد.

فرخ شهر

فرخ شهر

خیرآباد

دستگرد

مرکزی

شهرکرد

حومه

هفشجان

کیان

طاقانک

نافچ

بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی استان تا پایان سال ۱۳۹۳ شهرستان شهرکرد دارای ۳ بخش، ۹ شهر و ۶ دهستان بوده است. به طور کلی در شهرستان شهرکرد، سه گویش فارسی، ترکی و لری بختیاری رواج دارد. در اکثر مناطق شهرستان همچون شهرکرد، هفشجان، فرخ شهر و چالش تر مردم به فارسی لهجه دار تکلم می‌نمایند. در برخی از مناطق همچون شهر کیان، طاقانک و هرچگان مردم به زبان ترکی قشقایی و در برخی مناطق دیگر همچون سورشجان مردم به گویش بختیاری آمیخته با فارسی محلی تکلم می‌نمایند. مردم اینگونه مناطق را از گروه نژادهای فارس لر می‌شناسند. لازم است ذکر شود که نواحی شرقی استان چهار محال و بختیاری شامل شهرستان‌های شهرکرد و بروجن از دیرباز سکونت گاه گروه‌هایی از ارامنه بوده است. هر چند در دهه‌ های اخیر تعداد بسیاری از ارامنه چهار محال به اصفهان مهاجرت کردند.
۳-۲-۲ روش نمونه گیری
در این تحقیق با بهره گرفتن از روش پیمایشی با مطالعه ی خصوصیات و ویژگی های افراد مورد مطالعه در گواه بررسی جرم شناختی آزار جنسی کودکان در شهرکرد مورد بررسی قرار گرفته است. گروه گواه شامل عموم، مسولین و کارکنان نهاد های زیربط ازجمله(بهزیستی-دادگستری- نیروی انتظامی-سازمان زندان‌ها) می‌باشند.
۳-۲-۳ تعیین حجم نمونه
ازجمعیت ۲۸۳۲۱۰ نفری شهرستان شهرکردحدود ۱۱۲۴۵۰ آن در محدوده سنی بالای ۱۵ سال قرار دارند. با بهره گرفتن از فرمول کوکران و با احتساب سطح اطمینان۸۱درصد، حجم نمونه برای گروه مورد مطالعه ۳۸۰، به دست آمد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲-۴ واحد تحلیل
واحد مطالعه در این تحقیق شهروندان، و واحد تحلیل کودکان در شهر شهرکرد می باشد.
۳-۲-۵ متغیر های مستقل و وابسته
متغیر وابسته کودک آزاری می باشد. و متغیر مستقل عبارت است از : آزار جنسی
۳-۲-۶ ابزار جمع آوری اطلاعات
برای گردآوری داده ها از یک پرسش نامه با …. سوالی ارائه گردید.پرسش نامه از رایج ترین ابزار مورد استفاده محققان در تحقیقات پیمایشی است.
۳-۲-۷ تعیین اعتبار و پایایی پرسش نامه
به منظور تعیین اعتبار (validity)پرسش نامه،پس از تهیه گویه ها به صورت اولیه ،توسط استاد راهنما و مشاور و برخی متخصصان دیگر مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و برخی گویه ها حذف و اضافه گردید.
برای تعیین پایایی(Rilyability)پرسش نامه قبل از توزیع گسترده به صورت آزمایشی به تعداد ۲۰ نسخه (۵/۷درصد حجم نمونه )به وسیله پاسخگویان در نهادهای مرتبط و مناطق مختلف تکمیل گردبید و مقدار پایایی جداول آن به طور میانگین با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ ۷۹%درصد به دست آمده است. که در علوم اجتماعی مطلوب ارزیابی می شود.
۳-۲-۸ روش استخراج و تحلیل داده ها
با بهره گرفتن از نرم افزار spssنسخه ۱۹ به تلخیص ،سنجش و تفسیر نتایج و داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی و استفاده از فراوانی ،درصد میانگین ،ضریب همبستگی ،رگرسیون و آزمون آتا(ATA)پرداختیم.
۳-۲-۹ موانع و محدودیت های تحقیق
از مهمترین محدودیت های تحقیق حاضر با توجه به موضوع آن در خصوص رعایت قواعد اخلاقی و حریم خصوصی افراد در نمونه های انسانی ،نحوه دسترسی به نمونه های مورد بررسی و کسب اطلاعات لازم از ایشان می بود.که این امر تا حدودی از طریق اعتماد سازی های لازم حل شد.
ودیگرمحدودیت عدم همکاری کامل نهاد ها و ادرات زیربط بخاطر محرمانه بودن موضوع بود که اطلاعات لازم را کتبا به ما اعلام نمی کرند لذا مجبور به پذیرش شفاهی اطلاعات مورد نیاز بودیم.
۳-۳- معرفی پرسشنامه کودک آزاری :
با توجه به این که اطلاعات کشور ما در ارتباط با کودک آزاری ، اشکال و عوامل آن بسیاری محدود است ، سعی پژوهشگر بر این بوده است پرسشنامه ای طراحی شود که تا حدودی بتواند به سوالات موجود در این زمینه پاسخ دهد . به همین منظور پرسشنامه ای طراحی شد که با در نظر گرفتن وضعیت فرهنگی - اجتماعی کشور ما و با توجه به این که اکثر موارد سوء رفتار در خانه کودک اتفاق می‌افتد ، بتواند به این سوالات پاسخ دهد: شناسایی والد آزارگر ، سن متوسط کودکان آزار دیده در ایران ، جنسیت کودکانی که مورد سوء استفاده قرار می گیرند (جسمی ، جنسی ، عاطفی و غفلت) ، سن والدین آزارگر ،‌اختلالات احتمالی والدین‌ آزاگر، وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده ‌های آزارگر ، مشخصه ‌های کودکان آزار دیده ، عوامل اجتماعی به وجود آورنده این پدیده و مسائل قانونی و حقوقی کشور ما در ارتباط با کودک آزاری . نمره گذاری این آزمون به صورت بررسی سوال به سوال در همه پرسشنامه ها صورت گرفته است و پاسخ‌های هر سوال در تمامی پرسشنامه ها به‌طور جداگانه ثبت شده و نظر کلی از ۵۰ پاسخ داده شده به هر سوال استخراج شده است .
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- تحلیل داده ها
تحلیل داده ها شامل دو بخش تحلیل توصیفی و استنباطی می باشد که در بخش توصیفی به بررسی ظاهری داده ها پرداخته و در بخش استنباطی فرضیه های تحقیق را بررسی خواهیم کرد.
۴-۲- اطلاعات دموگرافیک نمونه آماری

جدول ۴-۱۷ گروه سنی مراقب در بیماران دوقطبی ۹۳
جدول ۴-۱۸ وضعیت تاهل در مراقب بیمار دو قطبی ۹۴
جدول ۴-۱۹ نسبت خانوادگی مراقب با بیماران دوقطبی ۹۵
جدول ۴-۲۰ شغل مراقب در بیماران دوقطبی ۹۶
جدول ۴-۲۱ تحصیلات مراقب در بیماران دوقطبی ۹۷
جدول ۴-۲۲ سالهای زندگی در کنار بیمار در بیمار دوقطبی ۹۷
جدول ۴-۲۳ ساعات مجاورت مراقب در کنار بیمار دو قطبی ۹۸
جدول۴-۲۴ مقدار ساعات مراقبت از بیمار دوقطبی ۹۸
جدول ۴-۲۵ منابع اجتماعی در دسترس خانواده در بیماران دوقطبی ۹۸
جدول ۴-۲۶ متوسط درآمد خانواده در ماه (به هزارتومان) در بیماران دوقطبی ۹۹
جدول ۴-۲۷ سابقه بیماری در خانواده بیمار دو قطبی ۱۰۰
جدول ۴-۲۸ جنسیت بیمار دوقطبی ۱۰۰
جدول ۴-۲۹ مدت بیماری در بیماران دوقطبی ۱۰۱
جدول ۴-۳۰ سن بیمار دوقطبی ۱۰۱
جدول ۴-۳۱ مدت بیماری در بیمار دوقطبی ۱۰۱
جدول ۴-۳۲ نسیت مراقب درخانواده دارای بیمار اسکیزوفرن ۱۰۲
جدول ۴-۳۳ سن و گروه سنی در مراقب بیمار اسکیزوفرن ۱۰۲
جدول ۴-۳۴ وضعیت تاهل مراقب در خانواده های دارای بیمار اسکیزوفرن ۱۰۳
جدول ۴-۳۵ نسبت خانوادگی مراقب با بیماران اسکیزوفرن ۱۰۴
جدول ۴-۳۶ شغل مراقب در خانواده دارای بیمار اسکیزوفرن ۱۰۵
جدول ۴-۳۷ تحصیلات مراقب در خانواده دارای بیمار اسکیزوفرن ۱۰۶
جدول ۴-۳۸ تعداد سالهای زندگی در کنار بیمار اسکیزوفرن ۱۰۶
جدول ۴-۳۹ ساعات مجاورت مراقب با بیمار اسکیزوفرن ۱۰۷
جدول ۴-۴۰ ساعات صرف شده جهت مراقبت از بیمار اسکیزوفرن ۱۰۷
جدول ۴-۴۱ منابع اجتماعی در دسترس خانواده بیماران اسکیزوفرن ۱۰۷
جدول ۴-۴۲ متوسط درآمد در ماه در خانواده بیماران اسکیزوفرن ۱۰۸
جدول ۴-۴۳ سابقه بیماری در خانواده بیمار اسکیزوفرن ۱۰۹
جدول ۴-۴۴ جنسیت بیمار اسکیزوفرن ۱۰۹
جدول ۴-۴۵ سن بیمار اسکیزوفرن ۱۱۰
جدول ۴-۴۶ مدت بیماری در بیماران اسکیزوفرن ۱۱۰
جدول ۴-۴۷ میزان بار در کل نمونه ۱۱۱
جدول ۴-۴۸ سطح بار در کل نمونه ۱۱۱
جدول ۴-۴۹ میزان بار در بیماران دوقطبی ۱۱۱
جدول ۴-۵۰ سطح بار در خانواده بیماران دوقطبی ۱۱۲
جدول ۴-۵۱ میزان بار در خانواده بیمار اسکیزفرن ۱۱۲
جدول ۴-۵۲ سطح بار در خانواده بیماران اسکیزوفرن ۱۱۲
جدول ۴-۵۳ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر مساله در کل نمونه ۱۱۳
جدول ۴-۵۴ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر مساله در مراقبین دوقطبی ۱۱۳
جدول ۴-۵۵ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر مساله در مراقبین اسکیزوفرن ۱۱۴
جدول۴-۵۶ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر هیجان در کل نمونه ۱۱۴
جدول ۴-۵۷ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر هیجان در بیماران دوقطبی ۱۱۵
جدول ۴-۵۸ همبستگی بین میزان بار و مقابله متمرکز بر هیجان در بیماران اسکیزوفرن ۱۱۵
جدول ۴-۵۹ همبستگی بین میزان بار و مقابله کمتر مفید و غیر موثر در کل نمونه ۱۱۶
جدول ۴-۶۰ همبستگی بین میزان بار و مقابله کمتر مفید و غیر موثر در بیماران دوقطبی ۱۱۶
جدول ۴-۶۱ همبستگی بین میزان بار و مقابله کمتر مفید و غیر موثر در بیماران اسکیزوفرن ۱۱۷
جدول ۴-۶۲ میزان فشار عینی و ذهنی در کل نمونه ۱۱۷
جدول ۴-۶۳ میزان فشار عینی و ذهنی در بیماران اسکیزوفرنی ۱۱۷