فهرست شکل‌ها
عنوان صفحه
شکل۱-۲: چهارP از آمیزه بازاریابی بانکی ۴۵

چکیده

” بررسی رابطه بین شایستگی های رهبری روسای شعب و عملکرد تجهیزمنابع/ وصول مطالبات بانک کشاورزی استان سیستان وبلوچستان”
به وسیله‌ی:
محبعلی خوشرو
هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه بین شایستگیهای رهبری با عملکرد تجهیز منابع و وصول مطالبات در شعب بانک کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، شهر زاهدان بود. این پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی صورت گرفت. جامعهی مورد مطالعه کلیه شعب بانک کشاورزی در استان در سال ۱۳۹۱ به تعداد ۵۲ شعبه است، به دلیل گستردگی وسعت جامعه آماری، در این تحقیق شعب بانک کشاورزی در شهر زاهدان به تعداد ۱۱ شعبه به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. برای جمعآوری داده ها از پرسشنامهی محقق ساخته شامل ۲۹ گویه، بهره گرفته شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین هر پنج بعد شایستگی رهبری شامل: قدرت نفوذ رهبری، تغییر و تحولپذیری مدیران، بکارگیری ارزشهای اخلاقی، اهمیت دادن به منابع انسانی و چشماندازسازی مدیران، با عملکرد تجهیز منابع و وصول مطالبات همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که از بین ابعاد شایستگی رهبری، قدرت نفوذ و اهمیت دادن به منابع انسانی به طور معنی‌دار قادر به پیش‌بینی تجهیز منابع می‌باشد و همچنین از بین ابعاد شایستگی رهبری، تغییر و تحولپذیری، ارزشهای اخلاقی و اهمیت دادن به منابع انسانی به طور معنی‌دار قادر به پیش‌بینی وصول مطالبات می‌باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

واژه های کلیدی: شایستگیهای رهبری، عملکرد تجهیز منابع، وصول مطالبات

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

جوامع در طول زمان تغییر میکنند و جایگاه آنها را از یکدیگر متمایز میسازد. این فرایند مستمر تاریخ ساز، نشانه های بارزی از شایستگیهای رهبری را به همراه دارد! این شایستگیها کدامند؟ چگونه به دست میآیند؟ نشانه های آن چیست ؟ امروزه دستیابی به مدیران تحول آفرین، دغدغه بزرگ سازمانها به شمار میرود. مساله آنگاه پیچیدهتر میشود که دریابیم دانشگاهها با برنامههای معمول خود، توفیق چندانی در پرورش و عرضه این مدیران برجسته نداشتهاند. پیتر دراکر - که پدر مدیریت نوین نامیده میشود - طی مصاحبهای با نشریه “هاروارد بیزنس ریویو” در مورد ویژگیهای مدیریتی عصر حاضر میگوید:"دیگر داشتن تحصیلات به خودی خود مفهومی ندارد، حتی داشتن تحصیلات عالیه در رشته مدیریت ، من فکر میکنم بایستی جستجو برای یک معیار مشخص عینی را کنار گذاشت و به چیزی که من آن را شایستگی فردی می نامم پرداخت".
همان گونه که مطالعات متعدد در عرصه های مختلف سازمان و مدیریت نشان میدهد، پس از طراحی و معماری راهبردی منابع انسانی در سازمانها، تحصیل اطمینان از وجود مهارتهای لازم برای اجرای دقیق این چشم انداز راهبردی از اهم امور است و این امر، مستلزم احصای شایستگیهای مورد نیاز سازمان، کارکنان و مدیران است. اهمیت این موضوع، زمانی مضاعف خواهد بود که به دنبال شناسایی شایستگیهای متولیان منابع انسانی سازمانی و به ویژه مدیران باشیم؛ چرا که کسانی که میباید متولی استقرار نظام مدیریت مبتنی بر شایستگی باشند اولاً خود باید دارای شایستگیهای لازم باشند و ثانیاً وجود شایستگیها در دیگر حوز هها ، کارکنان و مدیران را رصد کنند.(حاجی کریمی،۱۳۹۰)
اقدام بانکها در جمع آوری سپرده ها و به جریان انداختن آن در فعالیتهای اقتصادی سبب انتقال سرمایه از یک گروه غیر فعال (سپرده گذاران) به گروه دیگر که در امر اشتغال فعالیت دارند، می شود و بانکها واسطه و عامل بین این دو گروه هستند. جذب چنین سپرده هایی، نیازمند اتخاذ شیوه و روش های خاص خود هستند. به تعبیر دیگر عواملی در جذب سپرده ها موثرند که تا حد امکان باید از آنها بهره گرفت.
هر اقتصاد پولی دارای یک سیستم مالی می باشد که بانکها رکن اساسی این سیستم مالی هستند. امروزه از بانکها به واسطه ارائه خدمات مالی اعتباری متنوع و عدیده با عنوان سوپر مارکت خدمات مالی یاد میشود. تداوم حیات بانک موکول و منوط به جذب سپرده ها است. در واقع جذب سپرده محور و ستون عملیات بانکداری را تشکیل میدهد. انجام سایر وظایف و عملیات بانکی منوط به جذب سپرده میگردد، به عبارتی این وظیفه اساسی مقدم بر سایر وظایف بانکی میباشد.(زمانی فراهانی،۱۳۸۳)
وصول مطالبات بانکها، مجموعهای از فرایندهای داخلی و خارجی است؛ بدین معنا که بخشی از فرایند وصول (یعنی مذاکره با مشتری، دستورالعملهای لازم و…) در داخل بانک تهیه و تدوین میشود و بهبود این عوامل در حیطه اختیارات بانکهاست. استفاده از نیروهای مجرب بانکی همراه با رویه های مناسب وصول در بهسازی عوامل درون سازمانی نیز در وصول مطالبات مؤثر خواهد بود، اما بخشی دیگر از عوامل اثر گذار بر وصول مطالبات، عوامل برون سازمانی هستند. به عنوان مثال، قوانین و مقررات حاکم بر دستگاه قضایی کشور به گونهای است که در بسیاری موارد تسریع در روند وصول مطالبات را با مشکل مواجه میکند و از آنجا که پروندهها دارای تعدد هستند، فرایند وصول مطالبات با کندی همراه خواهد شد. با عنایت به این مراتب، بانکها با توجه به شناخت خود از مشتریان و برآورد نحوه و زمانبندی وصول مطالبات و توانمندی بدهکار در باز پرداخت بدهی به طوری که واحد تولیدی یا خدماتی دچار مشکل نشود، اقدامهای لازم را انجام میدهند، ولی مذاکره با مشتری و مساعده، در اولویت کار بانکهاست. به طور کلی، بهترین رویه برای وصول مطالبات بانکها، ایجاد بستر مناسب است، بدین معنا که اختیارات ویژهای برای بانکها طراحی و تدوین شود تا فرایند وصول مطالبات را در شرایط کنونی تسریع نمایند، ضمن اینکه استفاده از خدمات شرکتهای وصول مطالبات، صرفه جویی وقت و هزینه بانکها را در پی دارد.(حیدرآبادی پور،۱۳۸۹)
حال به جهت اهمیت موضوع شایستگی رهبری و به جهت آشنایی با عملکرد بانکها در زمینه‌ی به کارگیری شایستگیهای رهبری و تاثیر آن بر تجهیز منابع و وصول مطالبات، قدم به یک مجموعه بانکها گذاشتهایم تا با بررسی دقیق و با بهره گرفتن از آمار و ارقام موجود و همچنین با یاری کارشناسان زبده بانکی به بررسی رابطه بین شایستگیهای رهبری روسای شعب و عملکرد تجهیز منابع و وصول مطالبات بانک کشاورزی استان سیستان و بلوچستان بپردازیم.

۱-۲- بیان مسئله

در دنیای کنونی که تغییرات به سرعت صورت میگیرد، سازمانها برای حفظ بقاء خود باید به صورت دائم در حال پیشرفت باشند، از تکنولوژی های پیشرفته استفاده کنند و در برابر تغییرات عوامل محیطی واکنش نشان دهند. سازمانهای کنونی باید در مسیر نوآوری و تغییر گام بردارند. نه فقط بدان سبب که بخواهند بر رونق و موفقیت خود بیفزایند بلکه بدان سبب که در دنیای پر رقابت، بقای آنان در گرو داشتن چنین رویهای خواهد بود ( کلر^[۱]،۲۰۰۶).
شایستگی، تشریحی مکتوب از مهارت های شخصی و رفتارهای کاری قابل سنجش است که از آن برای دستیابی به اهداف کار استفاده میشود.(مارسی^[۲]، ۲۰۰۳)
مدیریت منابع انسانی اروپا، برای درک بهتر چالش هایی که سازمان ها و مدیران اروپایی، امروزه در محیط کار خود با آنها مواجه هستند، پروژه ای تحقیقاتی را در ژانویه ۱۹۹۸ آغاز کرد. در نشست و مطالعات گروهی ،که در کنفرانس انجمن مدیریت منابع انسانی اروپا (ژوئن ۱۹۹۸ ، بودا پست مجارستان) برگزار شد، نمایندگانی از ۲۲ کشور اروپایی، شایستگی مدیریتی را به عنوان موضوعی که به طور ویژه ای خواهان بررسی آن در این پروژه تحقیقاتی هستند، معرفی کردند. آنها خواستار کسب اطلاعات و دانش بیشتر در خصوص نیازمندی های عملکرد موفق مدیریتی در محیط جدید تجاری بودند. در این تحقیق که انجام آن دو سال طول کشید، سه رویکرد اصلی به شایستگی های مدیریتی شناسایی شد که عبارتند از:
رویکرد رفتاری: در این رویکرد، شایستگی بر اساس اصطلاحات رفتاری معرفی می شود و عمدتاَ به معرفی نوعی از رفتارها که با عملکرد عالی ارتباط دارند، پرداخته می شود. در این رویکرد، شایستگی ها بر حسب ویژگی های اصلی شخصی، نظیر: عادات، خصیصه های شخصیتی، دانش، مهارت و انگیزه های فرد در کسب شغل که معمولاَ با عملکرد عالی در ارتباط است، به روش های مختلفی تعریف می شود.
رویکرد استاندارد: این رویکرد بر اساس تجزیه و تحلیل کار کردی شغل یا پست، به معرفی حداقل استانداردهای عملکرد در پستهای مدیریتی جهت تضمین کیفیتی معین در نتیجه شغل، می پردازد.
رویکرد اقتضایی: این رویکرد می تواند زیر مجموعه رویکرد رفتاری نیز قرار گیرد، اما بیشتر بر این نکته تمرکز دارد که آیا عوامل موقعیتی(اقتضایی) می توانند برشایستگیها فردی مورد نیاز عملکرد عالی اثرگذار باشند؟(بنتلی^[۳]، ۲۰۰۵)
تجهیز منابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و داد و ستد و مبادله کالا را شروع کرد آغاز شد و همواره اصلی‌ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بدین ترتیب بانک‌ها سپرده‌های مازاد در دسترس مردم را جمع‌ آوری می‌کردند و با دادن وام به افراد نیازمند وظیفه سنتی خود یعنی واسطه‌گری را میان سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان ایفا می‌کردند. در عصرحاضر مؤسسات مالی و بانک‌ها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری واسطهگری نمی‌توانند درعرصه‌های جهانی به تجهیز منابع بپردازند. در بانکداری نوین، بانک‌ها در زمینه‌های مالی غیر بانکی خدمات متعددی به مشتریان ارائه می دهند و ارائه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایه گذاری، انجام امور بیمه و مسکن و تولید باعث شده منابع جدیدی به بانک‌ها سرازیر شود و در واقع در بانکداری نوین، بخش عمده‌ای از منابع از طریق فعالیتهای غیر بانکی به دست میآید. (زریباف،۱۳۸۲، ص۸).
بررسی‏های موجود از عملکرد مالی بانک‏های‏ تجاری و تخصصی نشان می‏دهد که بانک‏های‏ کشور از نظر مالی در وضعیت ضعیفی قرار دارند. سه ویژگی بانک‏های کشور طی دو دهه اخیر را می‏توان تقلیل مستمر سهم سرمایه در ترازنامه‏ بانک‏ها، ساختار هزینه‏ های عملیاتی نسبتا غیرکارآمد و ذخیره‏گیری ناکافی نسبت به وام‏های‏ معوقه و سوخت ‏شده ذکر کرد. بانک‏های کشور در واقع، تا حدود زیادی انگیزه‏های سود را از دست‏ داده ‏اند و به دلیل مداخلات دولت و تسهیلات‏ تکلیفی و ترجیحی در زمینه سیاست‏ها و اعتبارات دچار انفعال شده‏اند. به علاوه، استمرار سیاست‏ها و تخصیص منابع از بالا باعث شده‏ است که بانک‏ها مطلقا به تحلیل انواع ریسک‏های‏ بازار و مدیریت و تنوع بخشیدن پر تفوی، توجهی‏ نداشته باشند. اساسا تعداد زیادی از بانک‏ها فاقد مدیریت واجد صلاحیت در زمینه‏های فوق الذکر می‏باشند و مدیریت‏ها هم برای بهبود عملکرد واحد خود انگیزه کافی ندارند. بسیاری از مشکلات و تنگناهای مالی بانک‏ها به دلیل ضعف‏ مدیریتی خصوصا در زمینه کیفیت پایین‏ دارایی‏های اکتسابی، موقعیت‏گیری مناسب‏، ریسک و ناکارایی‏ها بروز می‏کند. به علاوه، موضوع نظارت بر امور بانک‏ها و اعمال مقررات‏ احتیاطی به صورت حرفه‏ای و به مفهوم بررسی‏ ریسک‏های اعتباری، طبقه‏بندی وام‏ها، استاندارد کردن حساب‏ها، تحلیل ذخایر وام‏های‏ سوخت شده، وضعیت نقدینگی و سلامت‏ بانک‏ها و امثال آن، از جمله اموری است که‏ بانک‏ها باید بدان توجه زیادی داشته باشند. اما مشکل اصلی امر نظارت در آن است که در یک‏ نظام دولتی، راهکارهای خود اصلاح گر برای‏ تصحیح امور در بانک‏ها خصوصا در حوزه‏های‏ مربوط به حد کفایت سرمایه، ضریب سلامت، نقدینگی و امثال آن محدود می‏باشند.
با توجه به اینکه تاکنون تحقیقی جامع و چشمگیری در زمینه موضوع مورد نظر در ایران انجام نشده است ، محقق به دنبال بررسی رابطه بین شایستگیهای رهبری مدیران شعب و عملکرد تجهیز منابع و وصول مطالبات در بانک کشاورزی استان سیستان و بلوچستان می باشد.

۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش

نظام بانکی در اقتصاد مبتنی بر بازار، مسئولیت بسیار سنگینی بر عهده دارد و یکی از مهمترین اجزای اقتصاد کشور به شمار می آید. رشد و شکوفایی یا رکود اقتصادی کشورها، با شیوه کار مؤسسه های بانکی، ارتباط نزدیک دارد، زیرا بانک ها از راه تجهیز منابع، تدارک نقدینگی، ارائه ابزارهای متنوع پرداخت، اعطای تسهیلات، ایجاد بر هم کنشی میان سرمایه گذاری و پس انداز و ایجاد تعادل در عملکرد مالی بر کل اقتصاد کشور، تأثیر گذارند. بنا بر این جذب منابع بیشتر نقش اساسی در تحقق یافتن هدف های بانک ایفا میکند و برای رشد و بقای سازمان، امری حیاتی است. (قاسمی، صالحیان، ۱۳۸۴)
در کشورمان ایران که از لحاظ نیروی انسانی متخصص در مرتبه مناسبی قرار دارد، بهرهگیری و مدیریت بهینه این سرمایه عظیم، مستلزم تغییر مهارت، دانش، نقش و توانایی های متولیان منابع انسانی است و ورود به حوزه فعالیتهای تحول گرایانه میسر نمیشود مگر با ایفای نقشهایی همچون توسعهگر، حامی، همکار راهبردی و رهبری منابع انسانی. بنابراین، در مسیر تعالی منابع انسانی و همزمان با تغییرات محیط درونی و بیرونی کسب و کار، توجه به شایستگیهای مدیران منابع انسانی به ویژه در بخش دولتی که دامنه تصمیمات و اقدامات آن مستقیم یا غیرمستقیم در تمامی آحاد جامعه تأثیرگذار است و سپس طراحی مدل بومی مدیریت شایستگی در ایران اجتناب ناپذیراست و تفاوتهای نگرشی و ماهوی در ماهیت نظام جمهوری اسلامی، این ضرورت و اهمیت را مضاعف میکند. بنابراین، میتوان گفت بررسی رابطه بین شایستگیهای رهبری با تجهیز منابع بانکی اهم اهداف این تحقیق است و همسو با این هدف، سرایت موضوع شایستگیها به بخش دولتی ایران نیز، ابزاری برای تحقق فرایند شایسته سالاری در نظام بانکی می تواند در نظر گرفته شود.
با توجه به این مهم، محقق بر آن است تا به تبیین رابطه بین شایستگیهای رهبری با تجهیز منابع و وصول مطالبات در بانک کشاورزی استان سیستان و بلوچستان بپردازد.

۱-۴- اهداف تحقیق

۱-۴-۱- هدف کلی

“تبیین رابطه شایستگیهای رهبری با تجهیز منابع و وصول مطالبات”

۱-۴-۲-اهداف فرعی

1. 1. شناسایی شایستگیهای رهبری مدیران بانک کشاورزی.

1. 1. تبیین شاخصهای شایستگی رهبری .

1. 1. بررسی وضعیت موجود تجهیز منابع و وصول مطالبات در بانک کشاورزی.

1. 1. تبیین وضعیت مطلوب تجهیز منابع و وصول مطالبات در بانک کشاورزی.

1. 1. پیشنهادات لازم برای رسیدن به وضعیت مطلوب تجهیز منابع و وصول مطالبات

۱-۴-۳- اهداف کاربردی

هدف کاربردی این پژوهش فراهم آوردن شرایطی است تا سازمان مورد مطالعه (بانک کشاورزی استان سیستان و بلوچستان) و سازمانهای دیگری که در این زمینه کار میکنند، بر اساس نتایج حاصله و شناسایی شایستگیهای رهبری در جهت تجهیز هرچه بیشتر منابع و همچنین شیوه های وصول مطالبات اقدام نمایند. به عبارتی نتایج این تحقیق باعث آگاهی مدیران ارشد از نحوه تاثیر شایستگیهای رهبری بر تجهیز منابع و وصول مطالبات سازمان خود شده و زمینه ارتقاء سازمان را به سطوح بهینه بهره وری ایجاد نماید.

۱-۵- سؤالات تحقیق

ابعاد شایستگی رهبری، تا چه میزان پیش بین تجهیز منابع میباشند؟
ابعاد شایستگی رهبری، تا چه میزان پیش بین وصول مطالبات میباشند؟

۱-۶- فرضیه های تحقیق

۱-۶-۱- فرضیه اصلی

• • • در جامعه داخلی دولت مرکزی تکالیف و تعهدات را بر افراد حقیقی و حقوقی تحمیل می کند اما در جامعه جهانی اساساً مرکزیتی برای قوانین و تکالیف وجود ندارد. در جامعه جهانی، توافق، رضایت و همکاری تنها ضمانت اجرای تعهدات است.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• در جامعه داخلی، دولت به خاطر دارا بودن حاکمیت خود، خود را دارای صلاحیت تام و تمام در کلیه امور می داند. صلاحیت گروه ها و احزاب از جانب دولت اعطا و یا سلب می شود. اما در جامعه جهانی صلاحیت های موردی از خود اعضا کسب می شود. از این رو تام و تمام نبوده، مشروط به رضایت واحدهای جامعه جهانی است. (پورقلی و نظرزاده، ۱۳۸۹: ۳۶)

۲-۵-۲) منشأ فرامین حکومتی
حکومت ها از هر نوعی که باشند، تمایل به کنترل کامل قلمرو حاکمیتی خود (اعم از فضا، مردم، سیستم ها و فرآیندها) دارند و هیج نافرمانی و عدم اطاعت را بر نمی تایند. همه چیز در اختیار حکومت ها قرار ندارد و همیشه نیروهایی چه در درون فضای جغرافیایی (تحت امر) و چه در برون آن (خارج از تحت امر) وجود داشته و دارند که فرمان ها، سیاست ها و نرم افزارهای مدیریت امور عمومی قلمرو حاکمیت را به چالش می کشند و از آنها نافرمانی می کنند و بر خلاف میل حکومت ها عمل می نمایند. حکومت ها نیز این گونه اعمال را جرم تلقی نموده، عاملان آن را مستوجب عقوبت و مجازات دانسته و انواع مجازات ها را از خفیف ترین سطح تا شدیدترین سطح و متناسب با نوع جرم و مجرم با عاملان آنها روا می دارند؛ با این امید که هر نوع مانع را از سر راه اجرای فرامین و دستورات حکومتی بر دارند و فضا، مردم و سیستم ها را کاملاً اطاعت پذیر و کنترل شدنی نمایند. فرمان های حکومتی برای مدیریت وکنترل قلمرو آن بسته به نوع حکومت در فضای جغرافیایی از ماهیت و سرچشمه خاصی تولید، صادر و اجرا می شود. از این حیث نظام های حکومتی را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
۲-۵-۲-۱) حکومت های فرمانروایی فردی
در این حکومت ها، فرمان ها مستقیم و غیر مستقیم از سوی شخص فرمانروا به عنوان حاکم، پادشاه، سلطان، امیر، امپراطور وغیره صادر می شود و او سرچشمه قدرت و محور اصلی مدیریت امور عمومی قلمرو یا فضای جغرافیایی حاکمیت شناخته می شود. این گونه حکومت ها در گذشته زیاد بودند و امروزه به ندرت مشاهده می شوند.
۲-۵-۲-۲) حکومت های مبتنی بر دموکراسی
این حکومت ها را مردم و ساکنان فضای جغرافیایی مشخص، ایجاد می کنند و فرمان های حکومتی در قالب قوانین و سیاست ها از سوی مجالس قانون گذاری به عنوان نمایندگان مردم تولید و تصویب و به وسیله رئیس کشور و حکومت و سازمان مربوطه به مورد اجرا گذاشته می شود. در این نوع حکومت ها که الگوی رایج در اکثر کشورهای جهان است، نقض فرمان های حکومتی، جرم و قانون شکنی تلقی می شود و تنبیه و مجازات حکومت اعم از جریمه، زندان و اعدام را به همراه دارد.
۲-۵-۲-۳) حکومت های ترکیبی
در این نوع حکومت ها، سرچشمه فرمان های حکومتی دوگانه یا چندگانه است. یعنی مردم (از طریق مجالس قانون گذاری) ایدئولوژی ها، اراده فرمانروای غیر منتخب از سوی مردم، باورهای دینی و غیره در شکل گیری، تأسیس و اجرای فرمان های حکومتی نقش دارند. به هر صورت مهم این است که در همه الگوهای حکومتی مزبور، فرمان های تأسیس شده و تولید شده با هر ماهیت و سرچشمه ای که باشد، اصالت دارد و از سوی حکومت با قدرت اعمال می شود و نیروهای چالش گر فرمان ها را تعقیب و مجازات می کنند. نیروهای چالش گر ممکن است در اشکال گوناگون وجود داشته باشند.
یک سری از این نیروها آن دسته از فرمان ها، سیاست ها و معیارها را به چالش می کشند که به موجودیت، ایدئولوژی، ارکان و کارکردهای حکومت مربوط باشد و با هدف سرنگون کردن حکومت و کنترل قدرت سیاسی و تأسیس حکومت دیگری تلاش می کنند. چالش گرهایی از این دسته به جرایم سیاسی و امنیتی معروفند و معمولاً حکومت ها آنها را بر نمی تابند و در برخورد با آنها شدت عمل از خود نشان می دهند. دسته دوم آن نوع چالش گرهایی هستند که ناظر بر حقوق شهروندان و افراد ملت نسبت به یکدیگر بوده و یا امور را که به موجودیت حکومت مربوط نباشند، هدف قرار می دهند و از آنها معمولأ به جرایم عمومی تعبیر می شود که حکومت مسئول و متکفل حفاظت از آنهاست؛ مثل کلاهبرداری و قتل. (حافظ نیا، ۱۳۹۰: ۱۷۷-۱۷۹)
۲-۵-۳) حاکمیت دولت ها و حقوق بشر
این واقعیت که دولت ها باید به حقوق بشر احترام بگذارند، ایده ای است قدیمی و حداقل در آثار لاک، روسو و یا اعلامیه حقوق بشر آمریکا یا اعلامیه حقوق بشر و شهروندی فرانسه که می توان آن را دید. آنچه اخیراً ذهن دولت ها را به خود مشغول داشته است این ایده است که حقوق بشر باید بخش جدایی ناشدنی از سیاست خارجی دولت و روابط بین الملل باشد. تا حداقل دو دهه قبل اغلب سیاست گذاران معتقد بودند پیشبرد حقوق بشر یک اقدام اخلاقی است و دولت ها باید تنها از جهت هنجاری آن را پیش ببرند، نه به عنوان یک اصل کلی در سیاست خارجی و روابط بین الملل. اما امروزه نه تنها حقوق بشر و هنجارهای آن از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده اند بلکه به تدریج ارزش های آن جنبه جهانی به خود گرفته است. به همان نسبت تعرض به ارزش های حقوق بشر با واکنش های جهانی و بعضاً اقدامات مبتنی بر کاربرد زور همراه می شود. دولت ها بر اساس نوع مظام سیاسی و درجه اقتدارگرایی آن، سطح توسعه سیاسی و اقتصادی و تعاملات امنیتی خود با محیط های گوناگون تعریف شد، حقوق بشر را مورد تعریف و پیاده سازی قرار می دهند. امروزه بسیاری از دولت ها بدون قید و شرط اعلامیه حقوق بشر ۱۹۴۸ و دو کنوانسیون حقوق سیاسی، مدنی و کنوانسیون اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی را پذیرفته اند. آنچه مشکل ساز است وضعیت درونی سازی این کنوانسیون های والحاقیه های آنان و تعهدات اجرایی دولت ها در پیاده کردن مفاد سندهای مذکور مطابق با روح آنان است..
تردیدی در این واقعیت وجود ندارد که حقوق بشر امروزه یک فرهنگ جهانی و ساخت اجتماعی است اما این ساخت اجتماعی در بسیاری از مناطق جهان هنوز ساختی ذهنی و توسعه نیافته است. اگرچه تسلط این فرهنگ جهانی بر رفتار و اعمال دولت ها کاملاً مشهود است اما همچنان این دولت ها هستند که با رفتار خود به آن جنبه عینی می بخشند. به عبارت بهتر، مرجع تصمیم گیرنده در مورد حقوق بشر همچنان دولت ها هستند.
دولت ها به شدت با هرگونه مقوله فاقد حاکمیت و اقتدار مقابله می کنند. همچنین آنها با هرگونه عاملی که حاکمیت و اقتدار مطلقه آنها را محدود نماید. اگرچه سازه انگاران قصد دارند با ایجاد هنجارها و قواعد از بازیگری انحصاری دولت جلوگیری کرده و رفتار دولت ها را سازماندهی کنند اما باز هم نتوانسته اند جایگزینی برای حاکمیت دولت در محیط پر هرج و مرج بین المللی پیدا کنند. اگر زمانی بتوان مشکل آنارشی را حل کرد، قطعاً می توان اعتبار جدیدی برای هنجارهایی نظیر حقوق بشر یافت. اما حل مشکل آنارشی خود نیازمند بازتعریف مقوله دولت است که اساساً باز تعریف حقوق بشر را نیز در بر خواهد داشت. به هر صورت به همان اندازه که دولت ها تحت تأثیر هنجارهای حقوق بشر در رفتار خود تغییر می دهند، با بهره گرفتن از عنصر اقتدار آن را پیش می برند. به هر اندازه که بازیگران فراملی و غیر دولتی قدرتمند شد و هنجارسازی کنند؛ اما باز دولت است که باعث پیشبرد مقوله ای به نام حقوق بشر، چه در غالب روند درونی سازی و چه در شکل بین المللی آن (فرهنگ جهانی) شود. (دربندی، ۱۳۸۷: ۴۵-۵۱)
۲-۵-۴) مؤلفه های تأثیرگذار شهروندی
۲-۵-۴-۱) دموکراسی
دموکراسی کلیه شهروندان را در برابر قانون یکی دانسته و هر گونه امتیازی را منتفی می داند. از این رو هرگونه صعود به پله ترقی از نربان اجتماعی تنها با لیاقت و شایستگی فردی ممکن می باشد. دموکراسی یعنی برابری ظرفیت ها برای افراد یک جامعه به منظور برخورداری از آزادی ها و ارزش های اجتماعی که در تعریف محدودتر منظور از آن شرکت آزادانه افراد در گرفتن تصمیمات سیاسی مهم جامعه است که این امر به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. دموکراسی خود به معنی حکومت مستقیم و بدون واسطه از سوی مردم است. در یونان باستان مردم با حضور در میدان عمومی شهر در خصوص تصمیمات اساسی شور کرده و خود سرنوشت خویش و جامعه را تعیین می کردند اما با گسترش جمعیت کشور، محدودیت زمان و مکان و امکانات منجر به این شد که دموکراسی در عمل به صورت غیر مستقیم و از طریق انتخاب نمایندگان از سوی مردم تحقق یابد.
به عبارت دیگر از قرون اخیر تاکنون دموکراسی یعنی حکومت مردم به دست مردم، با اکثریت آراء و از طریق انتخاب نمایندگان مردم و تشکیل مجلس ملی اجرا می شود. در واقع نمایندگان مردم از طرف آنها تصمیم گیری و به اصطلاح در راستای منافعشان اقدام می کنند. با این حال در موارد مهم و حساس نیز مستقیماً به آراء عمومی مراجعه و به نظر اکثریت عمل می کنند که آنرا همه پرسی یا مراجعه به آراء عمومی می نامند. (دشتی، ۱۳۸۰: ۳۸)
دموکراسی به عنوان فلسفه سیاسی، مردم را در اداره امور خود و نظارت بر دولت شایسته، توانا و محق می شناسد و وجود دولت را ناشی از اراده مردم می داند. (طاهری، ۱۳۸۳: ۱۲)
از منظر جغرافیای سیاسی، دموکراسی به اصل جدایی ناپذیری سه پدیده به هم پیوسته به عنوان عناصر تشکیل دهنده کشور یعنی ملت، حکومت و سرزمین مربوط می شود. اصل جدایی ناپذیری این مثلث ناشی از رابطه ای است که اراده ملت را به حکومت منتقل می کند. به عبارت دیگر دموکراسی بهترین وسیله برای عملی کردن اثرگذاری اراده ملت بر شیوه حکومت در اداره سرزمین است. (حافظ نیا، ۱۳۸۳: ۲۱۸)
با تشکیل حکومت برای اداره امور، یک ملت رفتار یا شیوه زندگی سیاسی مورد نظر خود را در محیط جغرافیایی ویژه خود شکل می دهد. این تصمیم گیری ملت برای چگونه اداره شدن امور سیاسی اش معمولاً در نظام «حکومت ملتی» واقعیت می یابد و در مجموع در دو نوع شیوه حکومتی «قدرت متمرکز یا دیکتاتوری» و «قدرت تقسیم شده یا مردم سالاری و دموکراسی» خلاصه می شود. مردم سالاری یا دموکراسی، گونه ویژه ای از روش های حکومت است که بحث فلسفی آن در علوم سیاسی مطرح می باشد و بحث رفتاری آن به جغرافیای سیاسی مربوط می شود. (مجتهدزاده، ۱۳۸۱: ۸۱)
بر همین اساس انسان ها حق دارند صاحب وطن، خانه و کاشانه باشند و در سطح محلی به انتخاب دولت محلی و شوراها بپردازند و در تصمیم گیری ها مشارکت جویند. همچنین آنان حق دارند در فضای جغرافیایی کشور، شهروند ملی تلقی شوند و به عنوان عضوی از ملت به ایفای نقش سیاسی بپردازند. آنان حق دارند رژیم و نظام سیاسی تأسیس کنند و در فرآیندهای دموکراتیک نظیر انتخاب اعضای مجلس و رئیس جمهور مشارکت کنند و دولت و حکومت را مورد مؤاخذه قرار دهند. آنها حق دارند از ارکان حکومت نظیر دستگاه قضایی، نظامی وامنیتی تأمین حقوق خود را خواستار شوند و تقاضای امنیت جانی، مالی، ناموسی و حیثیتی بنمایند. بنابراین بر پایه تحلیل روابط اکولوژیک یک انسان با فضا و مکان و نقش آفرینی سیاسی انسان در یک فرایند دموکراتیک مفهوم فلسفی می یابد (حافظ نیا، ۱۳۸۵: ۱۷۴)
شهروندی به عنوان یک پدیده اجتماعی مدرن از مؤلفه های محوری نظام های سیاسی دموکراتیک شاخصی برای نشان دادن تحقق دموکراسی در یک جامعه مدرن است که برخوردار از حوزه عمومی و جامعه مدنی کارآمد و پویاست. (توسلی و نجاتی حسینی، ۱۳۸۳: ۳۲)
اگر چنین مفهومی از حقوق شهروندی انتشار و پذیرفته گردد، فضای مساعد برای احقاق حقوق بشر فراهم می شود؛ بطوریکه گاهی توصیه می شود که با بهره گرفتن از ابزارها و محیط های آموزشی از آگاه سازی و آموزش کودکان آغاز می شود تا جلوی شکل گیری تصورات کلیشه ای آنها درباره تفاوت جنسیت گرفته شود. تفاوت های نژادی، قومی و زبانی به طور معقول تری توسط آنها ادراک شود و امکان ترویج نگاهی جهان شمول به برابری انسان ها به مثابه شهروندان جهانی فراهم آید. (پورعزت و همگان، ۱۳۸۷: ۱۳۶)
تکوین شهروندی مدرن پیوند تنگاتنگی با سر بر آوردن دموکراسی مدرن و گسترش حق رأی عمومی دارد. بر این اساس می توان گفت که شهروندان اعضای دولت-ملت اند و حق رأی دارند.( رایلی، ۱۳۸۸: ۱۷)
تحقق حقوق شهروندی مستلزم برخورداری از حق احترام برابر، آزادی، امنیت، آسایش، آگاهی و حق پیشرفت است. البته در برابر این حقوق تکلیفی بسیار مهم بر عهده عناصر اجتماعی است که از تکلیف به مساعدت مسئولانه در سیستم اجتماعی یا حق جامعه در برخورداری از مساعدت مسئولانه اعضای خود؛ بنابراین در یک رویکرد منطقی به تحلیل حقوق فوق، می توان نظام منطقی را طراحی کرد که مهمترین اصول آن عبارتند از:

• همه افراد حق دارند از احترام برابر برخوردار باشند.

• همه افراد جامعه حق دارند از آزادی و اختیار برخوردار باشند.

• همه افراد جامعه حق دارند از امنیت کامل برخوردار باشند.

• همه افراد جامعه حق دارند از رفاه نسبی برخوردار باشند.

• همه افراد جامعه حق دارند از دانش، آگاهی و اطلاعات کافی برای مشارکت اجتماعی برخوردار باشند.

• همه افراد جامعه حق دارند برای پیشرفت و تعالی خود برنامه ریزی و اقدام کنند.

• همه افراد در برابر سعادت جمعی اعضای جامعه مسئول اند. (همان، ۱۵۷)

با در نظر گرفتن نکته که مشارکت حق شهروندان فعال تلقی می شود و در برابر آن مسئولتی بر عهده شهروندان خواهد بود، بنابراین در شش اصل اولیه قانون اساسی به حقوق افراد و در اصل هفتم به مسئولیت آنها اشاره شده است. در سیستم حق مدار، تأمین امنیت کامل، رفاه نسبی و آگاهی کافی برای همه آحاد جامعه برای تحقق عدالت اجتماعی ضرورت دارد. (پورعزت، ۱۳۸۵: ۱۹)
۲-۵-۴-۲) ایدئولوژی
ایدئولوژی به معنای مجموعه بایدها و نبایدهایی است که از جانب خداوند عالم برای انسان ها تنظیم کرده تا انسان ها بر اساس این بایدها و نبایدها مسیر زندگی خود را تشخیص داده و در آن مسیر حرکت کنند. منطقه خاورمیانه در مسیر پیدایش و تکامل ایدئولوژی های الهی قرار داشته، در قرن هفتم میلادی با ظهور پیامبر بزرگ آن، حضرت محمد (ص) در شبه جزیره عربستان و در حقیقت در سرزمینی که تا آن روزگار بستر مخاصمه ها و درگیری های بزرگ بود، به وجود آمده و این ایدئولوژی توانست در فاصله کوتاهی قلمرو عظیمی از اقیانوس اطلس تا کرانه های غربی اقیانوس آرام را در بر گیرد. در شرایطی که غرب و شرق، جهان را به دو نقطه بزرگ ژئواستراتژیک تقسیم کرده بودند و این دو منطقه با دو ایدئولوژی مارکسیسم به عنوان ایدئولوژی غالب در اردوگاه شرق و ایدئولوژی کاپیتالیسم به عنوان ایدئولوژی برتر غرب، انقلاب اسلامی ایران با محوریت ایدئولوژی اسلام و مذهب تشیع پا به عرصه وجود گذاشت و با طراح دیدگاه های نو در بحث نظام سیاسی و حکومت توانست تحولات عمیقی را در جهان معاصر به وجود آورد.
با پیروزی انقلاب اسلامی، تقابل جدید ایدئولوژیک در جهان به وجود آمده که از آن به عنوان نیروی سوم یاد می گردد. با قدرت یافتن اسلام و مذهب تشیع در ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی و قدرت جدید ایدئولوژیکی در منطقه حساس و مهم خاورمیانه، رفته رفته قدرت سیاسی مارکسیسم رو به افول نهاده و در سال ۱۹۹۱ عملاً این اردوگاه به پایان راه خود می رسد. از این زمان است که ایدئولوژی اسلام با محوریت مذهب تشیع در ایران به عنوان یک قدرت به تنهایی در مقابل غرب قرار می گیرد. (متقی زاده، ۱۳۸۴: ۶۴)
زی بیگنیو برژنسکی از نظریه پردازان مسایل سیاسی درباره ایدئولوژی اسلامی می نویسد: « اسلام در مقابل یکی از مهمترین مذاهبی که گرایش به آن شدید است، اگرچه از دیرباز بیش از مسیحیت به تسلیم پذیری در برابر تقدیر متمایل بوده است ولی در عصر حاضر به نیروی محرکی تبدیل شده که نابرابری را از طریق انکار نوگرایی غربی طرد می کند؛ زیرا از نظر اسلام معاصر نوگرایی غربی اساساً فاسد است و از فرهنگ تسلیم سریع هوای نفس نشأت می گیرد. در عصر حاضر متفکران اسلامی از دست آوردهای تکنولوژی تمدن غربی منهای مفاسد فرهنگی آن بهره مند شدند. در این تلاش، اندیشندان اسلامی فصلی از تاریخ گذشته اسلامی را نجوا می کنند که در آن دوران جهان اسلام پیشروی علم و دانش خلاق در جهان بوده است. در این مسیر تلاش متفکران اسلامی در نوگرایی فلسفی، احتمالی، تلاش برای خنثی کردن چیزی که از نظر بسیاری از مسلمانان در مقایسه با برتری غرب شرایط نابرابر سیاسی و فرهنگی تلقی می شود، همراه است. در واقع در جهان اسلام که از گرایش های مذهبی جامع تر و قاطع تری برخوردار است، یک نظریه تدافعی در حال رشد است که نفوذ تباه کننده غرب را نفی می کند در حالیکه تجدید حیات و نوگرایی تمدن به خواب رفته مسلمانان را نیز ترغیب می نماید. بنابراین مذهب وسیاست هر دو برای فراهم ساختن یک راه حل اسلامی که در آن نوگرایی تکنولوژیکی و نه فرهنگی در داخل نظام ارزشی مبتنی بر معیارهای مذهبی، جذب شده، در آمیخته اند برای تحقق این هدف. اسلام شرایطی را که در آن حاکمیت فرهنگ بیگانه ای که از نظر فلسفی فاسد و از نظر اقتصادی مخرب و از نظر سیاسی امپریالیستی است را نفی می کند.» (برژنیسکی، ۱۳۷۲: ۲۵۵)
۲-۵-۴-۳) شهروندی و قومیت ها
مفهوم قومیت یکی از ویژگی های اساسی در ارتباط با زندگی بشر است. به نظر می آید که قومیت و گروه بندی قومی متکی بر تفاوت های فرهنگی میان افراد و بر ایجاد پیوندهای اجتماعی بین آنهایی است که دارای یک فرهنگ مشترک هستند. در یک وضعیت ایده آل احتمال استقرار جامعه ای که شامل چنین گروه هایی باشد و یا فقط متشکل از چنین گروه هایی باشد، وجود دارد. (توکلی، ۱۳۸۰: ۳)
ما در ایران با گروه های قومی مناطق مختلف جغرافیایی-فرهنگی، احساس هویتی خاص بر پایه مشترکات نژادی، زبانی، ادبیات و یا حداقل محل سکونت یا سرزمین که آنها را به مشابه یک گروه فرعی از یک جامعه بزرگتر مشخص می کند، روبه ررو هستیم؛ به نحوی که اعضای هر گروه قومی خود را از لحاظ ویژگی های خاص فرهنگی از سایر اعضای جامعه متمایز تلقی می کنند. بنابراین وجود گروه ها و مناطق فرهنگی مختلف در کشور که بر اساس تمایزات نژادی و زبانی خاصی شکل گرفته، قابل بازشناسی هستند. در این چارچوب باید پذیرفت ساکنان مختلف ایران امروزی مجموعه ناهماهنگی از اقوام هستند که در کمترین دوره ای از تاریخ مشترک خود در این سرزمین انسجام و همگونی اجتماعی لازم را داشته اند.
منشأ نخستین پیدایش اقلیت ها را باید در پویایی و در تحرک خارق العاده گروه های انسانی در گذشته ای دور و در جابجایی و دست به دست شدن عرصه قدرت و در واقعیت جدیدی باز جست که ناشی از وقوف بر پیدایش نوعی وضعیت ویژه و ظهور نوعی احساس فرودستی و انقیاد دوباره است که بر اثر بروز وقایع و یا پیدایش وضعیت های خاص پدید می آید. (ژرژ، ۱۳۷۴: ۷)
سرزمین ایران در مقوله تنوع زبانی و قومی در جهان با ۲۴ درصد همانندی در رتبه شانزدهم از همانندی است، به عبارت دیگر سطح هویت جمعی در جامعه ایران بسیار نازل، کوچک و خاص گرایانه است و هویت جمعی عام در سطح کشور و به طریق اولی در اقوام بسیار ضعیف است. به نحوی که افراد پایبند ارزش ها و هنجارهای خاص گرایانه فامیلی و قومی خود هستند و در زندگی و فعالیت های روزمره مصالح و منافع فامیلی و قومی خود را بر مصالح و منافع عام در سطح جامعه ترجیح می دهد. (حاجیانی، ۱۳۸۰: ۱۱۹)
ویژگی تنوع قومی در ایران در مقایسه با بیشتر کشورهای دیگر که آنها را نیز می توام ممالک کثیرالاقوام خواند، بومی بودن قومیت های متعدد و متنوع ایران و به عبارت دیگر ایرانی الاصل بودن آنهاست. حال آنکه در اغلب کشورهای برخوردار از تنواع قومی، این گوناگونی و تنوع بیشتر ناشی از مهاجرت اقوامی از کشورهای دور و نزدیک می باشد. (مدیر شانه چی، ۱۳۸۰: ۳۹)
۲-۵-۴-۴) ویژگی های فرهنگی و شهروندی

۲-۱۶- وضعیت تقاضای گاز و LNG در بازار اروپا
همان‌گونه که در نمودار (۳-۱) ملاحظه می‌شود مصرف گاز در اروپا در بخش های مختلف صنعتی و خانگی از سال ۱۹۹۰ میلادی شاهد رشد سریعی بوده است. بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ میلادی تقاضای گاز در اروپا رشد۲/۴ درصدی و سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ میلادی شاهد رشد ۲ درصدی در سال بوده است. به دلیل رکود اقتصاد جهانی در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ میلادی این تقاضا کاهش ۶/۵ درصدی را تجربه نمود ولی در بین سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ میلادی بار دیگر با افزایش تقاضا روبه‌رو شد و به رشد قابل توجه ۳/۷ درصدی رسید.
کاهش ذخایر گاز دریای شمال، افزایش هزینه های تولید گاز در اروپا، کمبود منابع فسیلی، لزوم تامین انرژی کارخانجات به ویژه صنعـت برق، مسئله تامین امنیت انتقال گاز از طریق خط لوله به‌ویژه از روسیه (مناقشه گازی این کشور با اکراین) که خط لوله تامین گاز بخشی از کشورهای اروپایی از آن می گذرد، این کشورها را همواره با چالش جدی روبه‌رو ساخته، مهم‌ترین عواملی هستند که سبب شد تا LNG در اروپا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. صادرات گاز از طریق خط لوله، بهترین گزینه به‌ویژه برای روسیه جهت تامین گاز اروپای شرقی و مرکزی می باشد. انگلستان نیز بخش اعظم گاز مورد نیاز خود را از طریق خط لوله از نروژ تامین می کند. ولی در حال حاضر با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورهای اروپای غربی و دور بودن از مراکزعمده عرضه گاز طبیعی، LNG گزینه بهتری برای این کشورها به‌شمار می رود که بخش اعظم آن از طریق استرالیا، نیجریه، الجزایر، لیبی و قطر تامین می گردد. هم اکنون در اروپا در مجموع ۲۰ ترمینال تبدیل مجددگاز در ۸ کشور مختلف اروپایی وجود دارد که ۶ ترمینال در اسپانیا ، ۴ ترمینال در انگلستان ، ۳ ترمینال در فرانسه، در ایتالیا و ترکیه هر کدام ۲ ترمینال ، و در یونان ، پرتغال و هلند هر کدام یک ترمینال قرار دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نمودار (۲-۲) تقاضای گاز بخش های مختلف در اروپا(۲۰۱۰-۱۹۶۰)(به میلیون متر مکعب)
Source: Europeanization of Energy Corridors (Oxford Institute For Energy Studies) (20 May 2011),P.5
همان‌طور که در نمودار (۲-۲) مشاهده می‌کنید در سال ۲۰۰۹ میلادی اروپا از مجموع ۵۳۹ میلیارد متر مکعب گاز مصرفی، ۲۹۰ میلیارد متر مکعب را خود تولید نموده ،۳۶۱ میلیارد متر مکعب را از طریق خط لوله و ۶۸ میلیارد متر مکعب را از طریق LNG وارد کرده است. میزان مصرف گاز طبیعی در سال ۲۰۱۰ در منطقه توسعه یافته اروپا (اروپای غربی) بالغ بر ۵/۴۱۶ میلیارد متر مکعب بوده است (جدول ۲-۵) که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۱۵ این میزان به ۱/۴۵۷ میلیارد متر مکعب افزایش یابد که نشان دهنده رشد ۷/۹ درصدی تقاضای گاز است.
جدول (۲-۵) میزان مصرف گاز طبیعی در اروپای غربی

منبع : Business Monitor(April 2011) )ارقام بر حسب میلیارد متر مکعب می باشد(
نمودار (۲-۳) میزان گاز تولیدی و وارداتی از طریق خطوط لوله و LNG اروپا(۲۰۱۰-۲۰۰۰)(میلیون متر مکعب)
Source: Europeanization of Energy Corridors (Oxford Institute For Energy Studies) (20 May 2011),P.24
۲-۱۷-وضعیت اقتصادی اسپانیا
اسپانیا یکی از اعضای اتحادیه اروپا است که در شبه جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا قرار دارد. این کشور در شمال با فرانسه و اندورا، در غرب با پرتغال، در جنوب با تنگه جبل الطارق و مراکش همسایه است و همچنین دارای مرزهای دریایی در شرق با دریای مدیترانه و در غرب با اقیانوس اطلس است. اسپانیا دومین کشور بزرگ اروپای غربی بعد از فرانسه است و دارای دوازدهمین اقتصاد بزرگ جهان و رتبه پنجم در اروپا بوده و به عنوان یکی از ۱۵ کشور صنعتی جهان به‌شمار می‌آید. تا پیش از بحران اقتصاد جهانی در سال ۲۰۰۸، اسپانیا از اقتصادی پویا و رو به رشدی برخوردار بود ولی در سال ۲۰۰۹ همانند دیگر کشورهای توسعه یافته تحت تاثیر رکود جهانی قرارگرفت. همان‌طور که در جدول (۲-۵) ملاحظه می‌شود این کشور دچار کسری شدید بودجه وکاهش هزینه های خدمات اجتماعی و افزایش بدهی های دولت شده است.
براساس گزارش صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۱ میلادی، اگرچه اسپانیا برای مقابله با چالش‌های اقتصادی خود اصلاحاتی را انجام داده و کسری بودجه دولت از ۱/۱۱ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۹ به کمتر از ۲/۹ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۰ کاهش یافته ولی صندوق بین‌المللی پول این میزان بهبود را برای رهایی آن کشور از بحران ناکافی دانسته است. این صندوق رشد اقتصادی اسپانیا را در خوش بینانه‌ترین حالت ۵/۱ تا ۲ درصد در سال ۲۰۱۱ پیش بینی نمود.(نمودار۳-۶)
جدول (۲-۶) وضعیت اقتصادی اسپانیا

۵-۱ نتیجه‌گیری ۵۴
۵-۲ پیشنهادها ۵۵
مراجع ۵۶
ده
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۳-۱ اطلاعات خاکشناسی مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی واقع در دانشگاه صنعتی اصفهان (چاه اناری) ۳۱
جدول ۴-۱ دامنه تغییرات و میانگین صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک نوروزک در سه تاریخ کاشت ۳۸
جدول ۴-۲ میانگین مربعات صفات مورفولوژیک در سه تاریخ کاشت ۴۴
جدول ۴-۳ میانگین مربعات صفات مورفولوژیک در سه تاریخ کاشت ۴۵
جدول ۴-۴ نتایج مقایسه میانگین صفات مورفولوژیک در سه تاریخ کشت ۴۶
جدول ۴-۵ نتایج مقایسه میانگین صفات مورفولوژیک در سه تاریخ کشت ۴۷
جدول ۴-۶ نتایج تجزیه روغن تاریخ کاشت اول ۴۹
جدول ۴- ۷نتایج تجزیه روغن تاریخ کاشت دوم ۵۰
جدول ۴-۸ میانگین مربعات صفات فیزیولوژیک در سه تاریخ کاشت ۵۳
جدول ۴-۹ نتایج مقایسه میانگین صفات فیزیولوژیک در سه تاریخ کاشت ۵۴
یازده
چکیده
دانه های روغنی ازمحصولات با ارزش کشاورزی و ماده اولیه صنایع روغنکشی محسوب میشوند. کشور ما جزء کشورهای واردکننده روغن میباشد و برای رفع این کمبود باید کارهای اصلاحی بیشتری صورت گیرد. راه حل دیگر معرفی گیاهان دانه روغنی جدید با خصوصیت سازگاری به شرایط ایران میباشد. نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی پایا از تیره نعناع و بومی استانهای خراسان، سمنان و قسمتی از افغانستان است. هدف این پژوهش مقایسه سه تاریخ کاشت نیمه اول و دوم فروردین و نیمه اول اردیبهشت در شرایط اقلیمی اصفهان، بررسی تنوع، سازگاری، میزان عملکرد اقتصادی، کیفیت و کمیت روغن گیاه و بررسی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه نوروزک بود. این مطالعه بر روی یک توده بذر جمع‌ آوری شده از خراسان جنوبی در سال‌های ۱۳۹۱-۱۳۹۳صورت گرفت. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک از جمله تعداد برگ در بوته، ارتفاع بوته، تعداد شاخه گل دهنده، تعداد و وزن بذر در هر بوته در شرایط خودگشن و دگرگشن، ارتفاع شاخه گل‌دهنده، درصد اسانس، کمیت و کیفیت روغن و میزان ترکیبات فنولیک بررسی گردید و اطلاعات مربوط به تمام بوته‌ها برداشت شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ کاشت در بین صفات مورفولوژیک تنها بر روی تعداد شاخه گل‌دهنده، ارتفاع شاخه گل‌دهنده ، نسبت خودگشنی و قطر تاج‌پوش تاثیر معنی‌دار داشته است و از میان صفات فیزیولوژیک بر روی صفات سبزینگی، کاروتنوئید، درصد روغن و درصد اسانس برگ تاثیر معنی‌داری داشت. روغن دانه گیاه با حدود ۲۸ درصد حاوی بیش از ۷۰ درصد اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک بود که احتمالا قابلیت استفاده خوراکی را خواهد داشت. با توجه به اینکه در این پژوهش میزان بذر تولید شده در شرایط خودگرده‌افشانی نسبت به شرایط دگر‌گرده‌افشانی، به ازای تعداد شاخه گل‌دهنده برابر، کمتر می‌باشد، این گیاه احتمالا دگرگرده‌افشان است که البته دگرگرده‌افشان اجباری نیست و دارای درصد کمتری خودگرده‌افشانی نیز هست. با توجه به تمامی صفات، احتمالا تاریخ کاشت دوم (نیمه دوم فروردین) برای کشت این گیاه در اصفهان قابل توصیه است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کلمات کلیدی: نوروزک، کمیت و کیفیت روغن، تاریخ کاشت، درصد اسانس
فصل اول
فصل اول: مقدمه
کلیات و اهداف
دانه های روغنی ازمحصولات با ارزش کشاورزی به شمار آمده و ماده اولیه صنایع روغنکشی محسوب میشوند،که نقش اساسی در تامین نیازهای چربی، پروتئین و ویتامین در حیات موجودات زنده ایفا میکنند. کشور ما جزء کشورهای واردکننده روغن میباشد و برای رفع این کمبوداجرای فعالیت‌ها و کارهای اصلاحی بیشتری در جهت افزایش کیفیت و کمیت روغن ، این گیاهان ضرورت دارد. راه حل دیگر معرفی گیاهان دانه روغنی جدید با خصوصیت سازگاری به شرایط ایران و دارای توجیه اقتصادی میباشد.
مطالعه تنوع ژنتیکی فرایندی است که تفاوت یا شباهت گونه‌ها، جمعیت‌ها و یا افراد را با بهره گرفتن از روش‌ها و مدل‌های آماری خاص بر اساس صفات مورفولوژیک، اطلاعات شجره‌ای یا خصوصیات مولکولی افراد بیان می‌کنند. اطلاع از میزان تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم و ارتباط ژنتیکی بین ژنوتیپ‌ها برای محافظت و استفاده از منابع ژرم‌پلاسم دارای اهمیت خاصی است. این اطلاعات می‌تواند محققان را در انتخاب ترکیبات والدینی مناسب برای بهره‌برداری حداکثر از مواد ژنتیکی موجود جهت تولید هیبریدهای پرمحصول و جمعیت‌های در حال تفکیک یاری دهد. بررسی تنوع ژنتیکی در گیاهان از طریق صفات مورفولوژیک یا بیوشیمیایی همواره متداول بوده است [۶۲].
تیره نعناع (Lamiaceae) حاوی بیش از۴۰۰۰ گونه میباشدکه اکثر آنها دارویی هستند [۱۹]. سالویا، جنس مهمی است که حدودا ۹۰۰ گونه را در این خانواده به خود اختصاص داده است [۹۲]. در عرصه‌های طبیعی ایران برای این جنس۵۶ گونه گزارش گردیده است، که از این تعداد۱۳ گونهی آن بومی میباشد. سلوی (سالویا) از کلمه لاتین “سالوئو” به معنی نجات و شفا بخشیدن مشتق میشود و احتمالا از بزرگترین جنسهای خانواده نعناع میباشد که چند ساله و غالبا نیز بسیار معطراست. این جنس در مناطق گرم و معتدل جهان مشاهده میشود و گونه های آن دارای خواص ضدمیکروبی، ضدسرطانی و ضدتب میباشند [۲۳].
نوروزک (Salvia leriifolia Benth. ) گیاهی پایا از تیره نعناع و بومی استانهای خراسان، سمنان [۲۶ و ۹۶] و قسمتی از افغانستان است [۱۹]. پراکنش این گیاه در اقلیم فراخشک بیابانی سرد، در ارتفاعات سنگلاخی، ارتفاعات کنگلومرایی و واریزههای سنگی است‌. سازگاری این گیاه با انواع خاکها بالاخص خاکهای سبک در شیبهای جنوبی بسیار بالا میباشد. این گونه با گیاهانی از قبیل درمنه، افدرا و پرند همراه است [۴۱]. آبیاری به صورت کرتی، بهترین روش زراعت این گیاه میباشد و عمق کشت مناسب جهت داشتن درصد بالای سبز شدن و استقرار گیاه بین۱ تا۵/۱ سانتیمتر است. بیشترین جوانهزنی بذور در دمای بین ۴ تا ۸ درجه سانتیگراد انجام میگیرد [۲۳].
میزان زادآوری در سالهای با بارندگی مناسب خوب بوده و در صورت حمایت گیاه در سال اول، در سالهای بعد میتواند به خوبی در برابر عوامل اقلیمی و نیز شرایط چرای دام مقاومت کند. با توجه به سازگاری و دامنه پراکنش وسیع آن، میتواند به عنوان یک گیاه چند منظوره مورد حمایت قرار گیرد. برنامه ریزی برای جمع آوری بذر نوروزک، ضمن ایجاد اشتغال در مناطق پراکنش این گونه، با ترویج و معرفی خواص دارویی آن و بازاریابی برای فروش به زراعیکردن این گونه کمک میکند [۴۱].
گونه نوروزک دارای سه ویژگی مهم، مقاومت به خشکی، مقاومت در مقابل باد و مقاومت در برابر سرمای زمستان است و گیاهی کمتوقع و کم هزینه به شمار مىآید [۴۶]. شکل خاص برگها به ویژه پرزهای سفید دو طرف برگها و حالت چرمی آن، باعث مقاومت گیاه به گرمای شدید تابستان می‌شود و همچنین گسترده بودن بوته‌ی گیاه روی سطح زمین موجب مقاومت آن در برابر بادهای سوزان زمستان میشود [۳۴].
برگهای گیاه غنی از کلسیم، فسفر و آهن بوده و دانه و برگ آن دارای مقادیر بالایی از پروتئین و اسیدهای چرب است که ارزش غذایی بالایی در تغذیه دام و انسان دارد [۱۵]. این گیاه دارای خواص متعدد دارویی، آنتیاکسیدانی و تغذیهاى است [۴۶]. عصاره چهار گونه مختلف از سالویا و از جمله گیاه نوروزک به واسطه داشتن تاثیر بازدارنده بر آنزیم بوتیریل کولین استراز میتواند در معالجه بیماری آلزایمر مفید باشد [۵۰]. شاخ وبرگ این گیاه دارای اسانس است و پوست خارجی آن حاوی موسیلاژ میباشد [۱۸]. گزارش شده است که مغز دانه آن حاوی ۵۶-۵۰ % چربی و ۳۰ % پروتئین است که برای طباخی و خامخواری مطلوب میباشد. برگ و ریشه گیاه نوروزک دارای خواص آنتیاکسیدانی قوی بوده و از اکسیداسیون روغن آفتابگردان جلوگیری میکنند. این خاصیت قابل رقابت با آنتیاکسیدانهای رایج در صنایع غذایی نظیر، بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن (BHT) و آلفاتوکوفرول میباشد. این ویژگی در ارتباط با حضور متابولیت ثانویهای از نوع شالکونها، به نام بوتئین، در این گیاه است [۳۶ و ۷۳].
از دیگر متابولیتهای ثانویه با ارزش موجود دراین گونه، به ترتیب فراوانی، میتوان به ترپنوئیدها، ساپونینها، فلاونوئیدها، تاننها و آلکالوئیدها اشاره کرد. در اسانس این گیاه ۱۷ نوع ترپن با درصدهای متفاوت وجود دارد [۳۵]. پروتئین موجود در بذر به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد نظیر قرابت زیاد اسیدآمینههای آن با شیر و ضریب هضم بالا، میتواند در تهیه شیر خشک و فرآوردههای گوشتی سوسیس و کالباس مورد استفاده قرار گیرد . همچنین بذر این گیاه به واسطه داشتن روغن مرغوب برای تغذیه انسان، برگ آن برای تغذیه دام و الیاف آن برای تولید دستمال کاغذی مناسب است [۱۶].
بخشهایی ازگیاه نوروزک دارای خاصیت آنتیاکسیدانی، ضدباکتریایی، ضدقارچ و ضددرد مىباشد [۶؛ ۱۰؛ ۳۶؛ ۴۰ و ۷۰]. براساس پژوهشهای صورت گرفته مشخص شده است که عصاره آبی و الکلی نوروزک دارای آثار دارویی متعددی بر روی موش است. ازجمله این آثار مىتوان به خاصیت محافظت کنندگی عصبی در برابر کم خونیهای موضعی در مغز موش [۱۰۱]، کاهش وابستگی به مورفین [۸۳]، خصوصیات مشابه با داروی دیکلوفناک از لحاظ مقابله با التهاب مزمن [۸۱] و جلوگیری از ایجاد و توسعه زخمهای معده در موش (مشابه با داروی سوکرالفات^[۱]) [۸۲] اشاره نمود. همچنین مشخص شده است بخشهای مختلف این گیاه مىتواند به عنوان داروی مسکن و خواب آور [۸۴] و عامل کاهشدهنده گلوکز خون [۸۰] مورد استفاده قرارگیرد.
یکی از مهمترین عوامل مدیریت در تولید محصولات زراعی، تاریخ کاشت مناسب است. هدف از تعیین تاریخ کاشت مناسب، مشخص کردن بهترین زمان کاشت رقم یا گروهی از ارقام مشابه گیاهان زراعی است، به طوری که مجموعه عوامل محیطی در آن زمان، برای سبز شدن، استقرار و بقاء گیاهچه مناسب باشد، ضمن اینکه هر مرحله از رشد نیز با شرایط مطلوب خود روبرو شود.
اهداف مطالعه
اگر چه پژوهشهای مختلفی بر روی گیاه نوروزک صورت گرفته است اما تا کنون اثر تاریخ کاشت بر اسانس و ترکیبات فنولیک و صفات مختلف مورفولوژیک بررسی نشده است. از طرفی نوروزک می تواند یک گیاه دانه روغنی جدید باشد و هنوز اطلاعات کافی از تنوع موجود بین صفات مورفولوژیک و میزان روغن ژنوتیپهای مختلف آن در دسترس نیست. اگرچه پتانسیل بالای گیاه از نظر کیفیت و کمیت روغن گزارش شده است ولی سازگاری آن با شرایط محیطی مختلف و اثر تاریخ کاشت بر آن روشن نشده است. با توجه به موارد گفته شده فوق، مطالعه پیش رو اهداف زیر را دنبال میکرد:
۱- یافتن تاریخ کاشت بهینه در شرایط اقلیمی اصفهان.
۲- بررسی تنوع، سازگاری، میزان عملکرد اقتصادی، کیفیت و کمیت روغن گیاه.
۳- بررسی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه.
فصل دوم
فصل دوم: بررسی منابع
اهمیت گیاهان دارویی
تولید گیاهان دارویی و عطری، به صورت جمع آوری و کشت آنها از دیر باز صورت میگرفته است و احتمالا شروع آن نزدیک به زمانی است که این گیاهان به عنوان تسکین‌دهنده درد استفاده شدند، به طوری که بو کردن، جویدن و خوردن برخی از مواد گیاهی منجر به آرامش و کاهش درد شده و عطر و طعم مطلوب این گیاهان به عنوان موادی با ارزش برای انسانهای پیشین، شناخته شدند. بنابراین این گیاهان به عنوان منبع درمانی، رنگ‌دهنده و نگهدارنده شناخته شدند [۳].
استفاده از گیاهان به عنوان دارو برای پیشگیری و درمان بیماریها از روزگاران کهن مورد توجه طب سنتی قرار داشته و تا ابتدای قرن شانزدهم معتبرترین روش برای درمان بیماریها به شمار رفته است. ابوعلی سینا از نخستین دانشمندانی است که در کتاب قانون به شرح و بررسی علمی خواص درمانی گیاهان پرداخته است.
در نتیجه ظهور روش های جدید درمان، کمکم روش های درمان بیماریها با گیاهان کنار گذاشته شد و استفاده از داروهای شیمیایی جانشین گیاه درمانی شد. اما عوارض جانبی بسیار زیاد و گرانی آنها موجب گرایش مجدد مردم به طب گیاهی شده است. در قرن اخیر پیشرفت عمدهای در بهرهگیری از گیاهان دارویی حاصل شده است و آزمایشگاههای مجهز در سراسر جهان برای بررسی اثرات این داروها به کار و فعالیت مشغول میباشند.
آمار استفاده از داروهای گیاهی در سالهای اخیر قابل توجه است. بر طبق تخمین سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر ۸۰ درصد جمعیت جهان یعنی حدود ۴ میلیارد نفر از طب گیاهی در درمان بیماریها استفاده میکنند. سازمان بهداشت جهانی ((WHO خاطر نشان میسازد که از حدود ۱۱۹ داروی گیاهی حدود ۷۴ مورد آن کاملاً همانند کاربرد آنها در طب سنتی مورد استفاده پزشکان قرار میگیرد. همین موضوع موجب شده است که هماکنون تحقیقات گستردهای از سوی شرکتهای داروسازی روی خواص درمانی گیاهان مناطق مختلف جهان انجام گیرد. هماکنون مواد مشتق شده از گیاهان نقش عمده ای در صنعت داروسازی دارند. چنین داروهایی برای درمان بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، انواع دردهای مزمن، آسم و دیگر بیماریها به کار میرود [۳۰].
طبقه‌بندی گیاهان دارویی

۴-۳- مقایسه با سایر روش های پنهان نگاری
در این قسمت روش پیشنهاد شده پنهان نگاری مبتنی بر DWT-SVD را با روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) مورد مقایسه قرار می دهیم.
نخست به شباهت های این دو روش می پردازیم. ابتدا باید در نظر داشته باشید که روش پیشنهاد شده ما با روش نهان نگاری زارعی (۲۰۱۴) هر دو از طرح های پنهان نگاری مبتنی بر تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد هستند. دوم اینکه هر دو روش نهان نگاری برای امنیت طرح نهان نگاری، بجای استفاده از دنباله اعداد تصادفی در علامت نهان نگاری از تصویر با متن معنادار استفاده می‌کنند که این مسئله بر عملکرد روش نهان‌نگاری می‌افزاید و از مشکل تشخیص مثبت – کاذب جلوگیری می‌کند. همچنین هر دو الگوریتم تصاویر رنگی RGB را پشتیبانی می‌کندو در ابعاد تصاویر محدودیتی ندارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اکنون به تفاوت‌های این دو طرح نهان نگاری می‌پردازیم. در روش زارعی (۲۰۱۴) تصویر پنهان نگاری در ضرایب فرکانس پایین LL از تبدیل موجک گسسته تصویر پوششی ذخیره می شود. در صورتی که روش پنهان نگاری پیشنهاد شده ما ضرایب باند HH از تبدیل موجک گسسته تصویر پوششی ذخیره شده است. یکی دیگر از تفاوت های دو الگوریتم این است که در الگوریتم زارعی (۲۰۱۴) از SVD چندگانه و الگوریتم PSO استفاده شده است در صورتی که در الگوریتم پیشنهادی از الگوریتم SVD استفاده شده است.
با توجه به آزمایش های انجام شده مشاهده کردیم روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در مقابل حملات نمک و فلفل با مقیاس ۰٫۱ از ۱٫۰ و گاوسی به اندازه ۰٫۰۱ توانمند و مقاوم رایج می باشد و تصویر نهان نگاری را بخوبی بازیابی می نماید. در صورتی که الگوریتم پیشنهاد شده ما در برابر این حملات ناتوان و ضعیف است. در مقابل الگوریتم پیشنهادی در برابر حمله دوران و برش دارای عملکرد رضایت بخشی است ولی روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در برابر این دو حمله کمی ناتوان عمل کرده است.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ نتیجه گیری و پیشنهادات
پنهان نگاری یا استگانوگرافی هنر برقراری ارتباط پنهانی است و هدف آن پنهان کردن ارتباط به وسیله قرار دادن پیام در یک رسانه پوششی است به گونه ای که کمترین تغییر قابل کشف را در آن ایجاد نماید و نتوان موجودیت پیام پنهان شده در رسانه را حتی به صورت احتمالی آشکار ساخت. در پنهان نگاری تصویر، سیگنال پنهان نگاری شده در حوزه مکانی یا یکی از حوزه ­های فرکانسی مثل تبدیل کسینوس گسسته، فوریه، و موجک و … می ­تواند پنهان شود. تکنیک­های پنهان نگاری درحوزه تبدیل، مقاومت بیشتری در مقابل حملات گوناگون در مقایسه با تکنیک­های حوزه مکان از خود نشان می­ دهند، چون وقتی از تصویری تبدیل معکوس گرفته می­ شود، نهان نگاره به طور بی­قاعد­­ه­ای در طول تصویر پخش می­ شود، بنابراین خواندن و اصلاح آن برای نفوذگر­ها بسیار مشکل خواهد شد.
با توجه به کارهای گذشته ای که در این زمینه انجام شده است، در این پژوهش قصد داشتیم تا
الگوریتم های پنهان نگاری در تصاویر دیجیتالی با بهره گرفتن از تجزیه مقدار منفرد را توسعه دهیم. برای این منظور از روش های پنهان نگاری ترکیبی که شامل تجزیه مقدار منفرد و تبدیل موجک گسسته می باشد استفاده کرده ایم.
در این طرح یک الگوریتم ترکیبی برای پنهان نگاری غیر قابل تشخیص تصاویر دیجیتال در حوزه تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد ارائه شده است. هدف از این الگوریتم مخفی کردن پیام بوده است. در روش پیشنهاد شده با ترکیب تکنیک SVD و DWT باعث بهبود طرح پنهان نگاری مبتنی بر DWT
می شود. این الگوریتم از روش اعداد تصادفی در تصویر پنهان نگاری، از یک تصویر با متن معنی دار استفاده می کند. بنابراین کیفیت تصویر پنهان نگاری استخراج شده عملکرد الگوریتم را تضمین می کند. در روش پیشنهادی در استخراج تصویر پنهان نگاری حمله کننده از نوع الگوریتم به کاررفته در فرایند استگانوگرافی اطلاعی ندارد.
الگوریتم های پنهان نگاری و استخراج آن با بهره گرفتن از نرم افزار MATLAB 2013 پیاده سازی شدند. برای بررسی و ارزیابی روش پیشنهاد شده، کیفیت بصری تصاویر پنهان نگاری استخراج شده را با
اندازه گیری اوج نسبت سیگنال به نویز و میانگین مربع خطاها مورد مطالعه قرار گرفته است.
برای سنجش کارایی، الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم زارعی (۲۰۱۴) مقایسه شده است. مقاومت تصویر پنهان نگاری شده توسط این الگوریتم در مقایسه با سایر الگوریتم ها در برابر رایج ترین حملات مانند Salt & Paper، Rotation، Gaussian و Cropping مورد مطالعه قرار گرفته است. برای مقایسه از مقادیر پارامترهایی مثل اوج نسبت سیگنال به نویز و میانگین مربع خطاها استفاده شده است. بررسی های تحلیلی بر روی تصویر پنهان نگاری استخراج شده نشان می دهد که روش نهان نگاری زارعی (۲۰۱۴) با در مقابل حملات نمک و فلفل با مقیاس ۰٫۱ از ۱٫۰ و گاوسی به اندازه ۰٫۰۱ توانمند و مقاوم رایج می باشد و تصویر نهان نگاری را بخوبی بازیابی می نماید. در صورتی که الگوریتم پیشنهاد شده ما در برابر این حملات ناتوان و ضعیف است. در مقابل الگوریتم پیشنهادی در برابر حمله دوران و برش دارای عملکرد رضایت بخشی بوده است ولی روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در برابر این دو حمله کمی ناتوان عمل کرده است.
برای تکمیل کارهای انجام شده در این پایان نامه می توان فعالیت های پژوهشی متعددی انجام داد از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در این روش ما از ترکیب دو روش تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد استفاده کردیم. می توان از سایر تکنیک های پنهان نگاری دامنه تبدیل مانند تبدیل فوریه گسسته و تبدیل کسینوسی گسسته به جای استفاده از تبدیل موجک گسسته بهمراه تجزیه مقدار منفرد استفاده کرد و نتایج آن را با هم مقایسه نمود.
روش ارائه شده در این تحقیق از تکنیک تبدیل موجک گسسته۱- سطحی بهمراه تجزیه مقدار منفرد برای عملیات پنهان نگاری و استخراج آن استفاده می نماید. می توان روش تبدیل موجک n- سطحی بهمراه تجزیه مقدار منفرد استفاده کرد و نتایج کار را با نتایج این تحقیق مورد مقایسه و ارزیابی قرار داد.
منابع و مآخذ