کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

تیر 1403
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          


 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

distance from tehran to armenia


آخرین مطالب


جستجو

 



۱- تصمیم گیری بر اساس موضع گیری نادرست است .
۲- موارد استفاده از معیارهای عینی .
۳- مذاکرات مبتنی بر اصول توافق ها معقول را از طریق دوستانه و با کارایی پدید می آورد .
۴- ایجاد و توسعه معیارهای عینی .
۵- مذاکره با بهره گیری از معیارهای عینی ؛ که سه نکته اساسی را باید در نظر داشت :
اول : هر یک از معایب را به عنوان یک جستجوی مشترک برای یافتن معیارهای عینی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل دهید .
دوم : در مورد اینکه کدام استانداردها مناسب ترین استانداردها هستند و چگونه باید این استاندارد به کار آیند دلیل بیاورید و پذیرای دلائل طرف مقابل باشید .
سوم : هرگز به فشار تسلیم نشوید،فقط در برابر اصول سر فرود آورید.(فیشر و یوری،۱۳۸۳،۱۳۹)
به کار گیری نیروهای فردی در مذاکره :
همان طوری که نوسانات روانی طرفین مذاکره با گذشت زمان تغییر می کنند ، نیروهای شخصی در مذاکره سیری دورانی دارند ، حتی در مورد بهترین مذاکره گران ، نیروهای فردی به خاطر دلایل شخصیتی و تخصصی در جریان مذاکره نوساناتی پیدا می کند . مذاکره گران اوقات بد و خوبی دارند و زمانی در موضع قدرت و زمانی در موضع ضعف قرار دارند .
مذاکره گر خلاق همیشه نیروهای فردی مؤثر در مذاکره رقیب خود را در سراسر جلسه معامله ، مطالعه و ارزیابی می نماید و به درک تأثیر نیروهای فردی جهت انتخاب تاکتیک های مورد نظر
می پردازد .
رابطه قدرت های فردی و تاکتیک ها در مذاکره به قدرت فردی رقیبتان محدود نمی گردد ، بلکه در بسیاری از مواقع به توانایی شما در به کارگیری موفقیت آمیز تاکتیک ، یعنی به قدرت فردی خودتان در مذاکره ارتباط پیدا می نماید . همان طوری که انتظار می رود ، هر تاکتیکی به مقدار معینی از قدرت فردی یا نوسانات روحی احتیاج دارد . مقدار قدرت فردی لازم در مذاکره برای به کارگیری موفقیت آمیز تاکتیک خاصی به عوامل مختلفی مثل سختی یا پیچیدگی تاکتیک مورد نظر ، اهمیت مسائل مالی و موضوعات دیگری بر معامله تإثیر می گذارد و قدرت فردی رقیبتان در مذاکره بستگی دارد . آخرین عامل مذکور مسئله بسیار جالبی به نظر می رسد ،‌زیرا مدام به این مطلب اشاره می نماید که قدرت فردی طرفی از معامله در مذاکره با قدرت فردی مذاکره گردیگر بر سر نکته ای در زمان خاص نسبت عکس دارد . اگر این ارتباط کامل باشد ، قدرت فردی طرفین مذاکره را می توان با یک خط یا نمودار سینوسی نشان داد . به طوری که قسمت بالای منحنی قدرت فردی یکی از مذاکره گران و قسمت پایین منحنی قدرت فردی رقیب دیگر در مذاکره را نشان می دهد .
نمودار ۳-۲ : قدرت شخصی فرد در مذاکره
در واقع ارتباط قدرت فردی در مذاکره ، به هیچ وجه کامل نمی باشد و هر تعریف دیگری از آن به منزله ساده نمودن زیاد از حد نظریه سودمند تلقی می گردد . به هر حال ، در مواقع بسیاری رابطه معکوس قدرت فردی رقبا در مذاکره حداقل تا حدی محسوس است . زمانی که یکی از مذاکره گران از قدرت فردی بالایی در مذاکره برخوردار می باشد ، طرف دیگر قدرت فردی نسبتاٌ کمی خواهد داشت و بر عکس . این ارتباطات تکمیلی ممکن است در جلسه خاصی به سرعت نمایان نگردد و دلیل آن به خاطر تأخیر زمانی است که اغلب هنگام افزایش قدرت فردی مذاکره گر و افول قدرت فردی طرف دیگر در مذاکره روی می دهد . به هر حال ، هر چقدر محور زمانی گسترش یابد ، این ارتباط معمولاٌ بیشتر نمایان می گردد . ( هاریس ، ۱۳۷۷ ، ۲۱-۱۹ )
مذاکره کننده ماهر به دون قدرت حرکت نمی کند و هرگز جستجو برای نفوذ بیشتر را متوقف نمی کند چه چیزی قدرت و نفوذ ایجادمی کند ؟ هر چیزی که بتواند افراد را مجبور کند در مسیر شما حرکت کند برای مثال پول آشکار ترین است . اگر چه اکثر فروشندگان به نظر می رسند که از آن زیاد نام می برند . بیشتر اوقات عوامل فردی مانند غرور در پیشرفت و امید به آینده مهم هستند یا همان طور که رقبا ممکن است عوامل مشابه ای را دریافت کنند ، عوامل مشابه ای همانند جاه طلبی و حرص و طمع را شناسایی کنند ، در نتیجه باید همیشه عوامل فردی را در نظر باید داشت و از آنها به نفع خود استفاده کرد .(Quint , 1997 , 7 )
متأسفانه متخصصان فروش به مذاکراتی وارد می شوند که احساس می شود که مشتریان شان بیشترین قدرت را دارند این به صورت احتمال پائین ،‌ بی اعتمادی در مورد ارزش راه حل شان و تمایل خیلی سریع به پذیرش قیمت پایین در می آید . ( Andrea , 2005 , 22 )
مهارت های مذاکره و نفوذ۱ :
در طی فرایند مذاکره موضوعاتی ایجاد می شود که عبارتند از :
۱- وضوح بخشیدن بر نکات اصلی : این مرحله شامل اطمینان از این است که موضوعات به وضوح تعریف شوند ، اطلاعات از منابع مختلف استفاده شوند ، و نظارت و مرور رویه ها به وضوح ایجاد شوند .
۲- انعطاف پذیری استراتژی : این مرحله شامل : طیف وسیعی از اختیارات است ، پیامدها و ملاحظات بلند مدت ، برنامه ریزی موضوع و برنامه قابل انعطاف با هیچ پیشنهادی فوراٌ برخورد نشود .
۳- ارزش های برنده برنده : این مرحله مسائل درک طرف دیگر و آنچه که آنها می خواهند ، شناسایی زمینه های مورد توافق ، ایجاد جو باز و همکاری ، هدف قراردادن مورد خودمان به طرف دیگر و بر روی آنچه که در آن برای آنهاست . و زمان دادن به آنها برای موردشان و پاسخ به شما .
۴- مهارت های تعاملی برنده – برنده : این مرحله شامل نشان دادن صمیمیت شخصی ،‌تشویق همکاری ، جستجوی اطلاعات ، سؤال پرسیدن ، استفاده از رفتار غیر دفاعی ، معنی دار به طور عاطفی و باز و استفاده از رفتار قلمداد شده است . ( manning , Robertson , 2003 , 61 )
افراد تعدادی از استراتژی های نفوذ را حین کار استفاده می کنند ، در تحقیقی از تونی مانی ، شش مجموعه گسترده از استراتژی های نفوذی که افراد حین کار استفاده می کنند را شناسایی کرده که آنها عبارتند از :
۱- منطقی : استفاده از منطق و اطلاعات و استدلال برای توجیه درخواست .
۲- پافشاری۲ : ایجاد درخواست مستقیم برای آنچه که می خواهیم و بیان اینکه چگونه درباره ی موقعیت احساس می کنیم همراه با فشار در درخواست .
۳- مبادله : با هم کار کردن بهترین نتیجه کل ، پیشنهاد مبادله سودمند ،‌ آماده برای مصالحه را دارد .
۴- حمایتی : حمایت شخص دیگری را از طریق رفتار دوستانه به آنها یا رفتار مثبت با آنها به دست آورند .
۵- اجبار۱۳ : تهدید به استفاده
۶-مشارکت : بدست آوردن حمایت دیگران در تمام سطوح هم در داخل و هم در خارج موقعیت.
تحقیق بعدی که توسط تونی مانی و روبرتسون انجام شد . بر مینای یک نمونه ۱۸۵ نفری در حین کار است . که در آن روابط بین روش هایی که اشخاص از ۶ مجموعه از استراتژی های نفوذ استفاده می کند . اینان ۲ بعد نفوذ را پیشنهاد می کنند که شامل ۴ سبک نفوذ در آن است .
۲ - بعد نفوذ به شرح زیر است :
۱- استراتژیست – فرصت طلب۲ : این درباره حدی است که یک شخص فرصت ها را هنگامی که آنها به وجود می آید را درک کند . این طیف ها از آن هایی که با استراتژیست ها کار می کنند به طور دقیق پیشاپیش طرح ریزی می شوند . بنا بر این این به عنوان فرصت طلب ، استراتژیست توصیف می شود : استراتژیست ها تمایل به استفاده از منطق ، اصرار ، مشارکت برای نفوذ در دیگران هستند ضمن اینکه از حمایتی و مبادله اجتناب می کنند . به عبارت دیگر احتمال دارد که آنها درباره آنچه که آنها می خواهند بدست آورندآشکار عمل کنند و درباره این که چرا آنها ، آنرا می خواهند فکر کرده اند و شناسایی کرده اند ، کسی را که آنها نیاز دارند که در او نفوذ کنند . در این مورد آنها استراتژی رفتار می کنند .
فرصت طلبان تمایل به استفاده از حمایت و مبادله برای نفوذ در دیگران هستند ضمن اینکه از منطق و اصرار و مشارکت اجتناب می کنند به عبارت دیگر احتمال دارد که آنها درباره ی کسی که آنها نیاز به نفوذ در آن دارند کمتر آشکارباشند ، درباره ی آنچه که آنها می خواهند بدست آورند و چرا آنها می خواهند بدست آورند با فرصت طلبی بیشتری به موقعیت رو در رو توسط جلب حمایت طرف دیگر و پیشنهاد مبادله سودمند بین دو طرف پاسخ می دهد .
۲- همکار – جنگجو۱۳ : این حدی است که یک شخص پافشاری می کند و دفاع می کند از موقعیت خودش ، این طیف از آنهایی که تمایل دارند از سازش با موقعیت شان با سازگاری با تمایلات دیگران دارند به عنوان همکار اشاره می شود ، تا آنهایی که بدست یابی به موقعیت ارحج خودشان تمرکز دارند ، کسانی که به عنوان جنگجو مطرح می شوند .
در نتیجه این بعد به عنوان جنگجو – همکار توصیف می شود : همکارها مایل با بهره گرفتن از مشارکت ، منطق ،‌ مبادله و حمایت برای نفوذ در دیگران هستند ضمن اینکه از اجبار و اصرار اجتناب می کنند به عبارت دیگر آنها با همکاری در مشارکت با دیگران برای همیشه مشغول هستند .
جنگجو ها مایل به اجبار و اصرار هستند ، ضمن اینکه از مشارکت و منطق و مبادله اجتناب می کند ، به عبارت دیگر آنها تمرکز دارند بر انتقال دقیق آن چه که آنها می خواهند بدست آورند و مجازات های که آنها آماده کرده اند اگر آنها را بدست نیاورند .
این دو بعد مستقل اند : از این چیث که هیچ ارتباطی بین نمره یک شخص بر روی یک بعد و نمره ی آنها بر روی بعد دیگر وجود ندارد . بنا بر این امکان وجود دارد که سبک نفوذ فرد را روی یک نقطه در فضای ۲ بعدی نشان داد و بین چهار نوع مشخصه نفوذ کننده یعنی همکار – استراتژیست ، جنگجو-استراتژیست ، همکار – فرصت طلب ، و جنگجو- فرصت طلب ، تمایز قائل شد . این ۴ نوع در شکل زیر نشان داده شده است .
شکل ۲-۲ : مدل دو بعدی نفوذ و چهار سبک نفوذ

جنگجو- فرصت طلب همکار – فرصت طلب فرصت طلب
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...

[پنجشنبه 1400-09-25] [ 02:57:00 ق.ظ ]




  • اسدالله حیدری، لذت حضور، ص۳۱۵ به نقل از سفینه‌البحار، ج۱، ص۴۴۹ ↑
  • همان، ص۳۱۶ ↑
  • صحیفه سجادیه، دعای ۸، ص۵۶ ↑
  • صحیفه سجادیه، دعای ۳۴، ص ۱۵۶ ↑
  • شیخ عباس قمی، مفاتیح‌الجنان، ترجمه سید محمدحسین سجاد، ص۱۰۱۴ ↑
  • اسدالله حیدری، لذت حضور، ص۲۱۶ ↑
  • سوره شمس، آیه ۹ ↑
  • سوره فاطر، آیه ۱۵ ↑
  • عباس قمی، مفاتیح‌الجنان، ص۳۰۵ ↑
  • محمد بن یعقوب کلینی ،اصول کافی، ج۲، ص۵۱۱ ↑
  • نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی ،ص۵۳۴ ↑
  • محمد بن یعقوب کلینی ،اصول کافی، جلد۲، ص۴۶۹ ↑
  • نهج‌البلاغه،ترجمه محمد دشتی، کلمات قصار۱۴۶ ↑
  • همان،نامه ۴۷ ↑
  • ابن ابی جمهور احسائی، عوالی اللال،بی جا ، بی تا، ج۱، ص۳۶۰ ↑
  • سوره هود، آیه ۷۵ ↑
  • محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۹۳ ↑
  • محمد بن یعقوب کلینی ؛اصول کافی، ج۲، ص۴۷۰ ↑
  • سوره نحل، آیه ۶۲ ↑
  • سوره عنکبوت ،آیه ۶۵ ↑
  • محمد بن یعقوب کلینی ،اصول کافی، ج۱، ص۴۷۰ ↑
  • همان ↑
  • محمد باقر مجلسی ، بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۸۹ ↑
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...

 [ 02:57:00 ق.ظ ]




کشمیری، محمد أنور شاه(م ۱۳۵۳ق)، فیض الباری على صحیح البخاری، تحقیق محمد بدر عالم المیرتهی، چاپ اول، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۶ق
مازندرانى، محمد صالح بن احمد(م۱۰۸۱ ق‏)؛ شرح الکافی- الأصول و الروضه( للمولى صالح المازندرانی)، تحقیق ابوالحسن شعرانی، چاپ اول، تهران، المکتبه الإسلامیه، ۱۳۸۲ ق‏
مالک بن أنس(م ۱۷۹ق)، الموطأ، تحقق محمد مصطفى الأعظمی، چاپ اول، امارات، مؤسسه زاید بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریه والإنسانیه، ۱۴۲۵ق
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، تحقیق محمد رضا مامقانی، چاپ اول، قم، ال البیت، ۱۴۱۱ق
ماوردی، أبو الحسن علی بن محمد(م ۴۵۰ق)؛ الأحکام السلطانیه، قاهره، دار الحدیث، [بی‌تا]
متقی هندی، علاء الدین(م ۹۷۵ق)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی، چاپ پنجم، [بی‌جا]، مؤسسه الرساله، ۱۴۰۱ق
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى(۱۱۱۰ ق‏)‏، بحار الأنوار، چاپ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، ۱۴۰۳ ق‏
مجلسى، محمدتقى بن مقصودعلى‏(م. ۱۰۷۰ ق‏)؛ روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه( ط- القدیمه)، حسین موسوی کرمانی و علی اشتهاردی، چاپ دوم، قم، مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور، ۱۴۰۶ ق‏
محمد أبو زهو، محمد، الحدیث والمحدثون، قاهره، دار الفکر العربی، ۱۳۷۸ق
محمد العزاوی، عباس(م ۱۳۹۱ق)، عشائر العراق، [بی‌جا]، [بی‌نا]، [بی‌تا]
محمد عبده، المغازی و احادیث القصاصین، المنار، ۱۳۱۸ق
مرسی، أبو الحسن علی بن إسماعیل بن سیده المرسی (م ۴۵۸ق)، المحکم والمحیط الأعظم، تحقیق عبد الحمید هنداوی، چاپ اول، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق
مروزی، أبویعقوب(م ۲۵۱ق)، مسائل الإمام أحمد بن حنبل وإسحاق بن راهویه، چاپ اول، المملکه العربیه السعودیه، عماده البحث العلمی، الجامعه الإسلامیه بالمدینه المنوره، ۱۴۲۵ق
مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقد حدیث، تهران، سمت، ۱۳۸۹ش
مسعودی‏، أبوالحسن(م۳۴۶)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم، دار الهجره، ۱۴۰۹ق
مسلم بن الحجاج، أبو الحسن(م ۲۶۱ق)، التمییز، تحقیق محمد مصطفى الأعظمی، چاپ سوم، بی جا، مکتبه الکوثر، ۱۴۱۰ق
ـــــــــــــــــــــــــــــــ، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، [بی‌تا]
مصطفوى، حسن(قرن۱۵)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ ش
مظهرى، محمد ثناءالله(قرن۱۳)، التفسیر المظهرى، تحقیق غلام نبى تونسى، پاکستان، مکتبه رشدیه، ۱۴۱۲ ق
معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، ۱۳۸۸ش
معمر بن راشد، أبو عروه البصری (م ۱۵۳ ق)، الجامع، تحقیق حبیب الرحمن الأعظمی، چاپ دوم، پاکستان، المجلس العلمی، ۱۴۰۳ق
مغربی، أبو القاسم(م. ۴۱۸ق)؛ رساله ضمن «مجموع فی السیاسه»؛ تحقیق فؤاد عبد المنعم أحمد، چاپ اول، الإسکندریه، مؤسسه شباب الجامعه، [بی‌تا]
مغلطای، علاء الدین(م ۷۶۲ق)، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، تحقیق أبو عبد الرحمن عادل بن محمد - أبو محمد أسامه بن إبراهیم، چاپ اول، بی جا، الفاروق الحدیثه للطباعه والنشر، ۱۴۲۲ ق
مغنیه، محمد جواد (قرن ۱۴) ، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۲۴ق
مفید، محمد بن محمد( ۴۱۳ ق‏)، الإرشاد فی معرفه حجج الله على العباد، محقق و تصحیح مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏، چاپ اول، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق‏
مفید، محمد بن محمد(۴۱۳ ق‏)، الإختصاص‏، تحقیق علی اکبر غفارى، و محمود زرندى، چاپ اول، قم، الموتمر العالمى لالفیه الشیخ المفید، ۱۴۱۳ ق‏
ــــــــــــــــــــــــــــ، الأمالی، تحقیق حسین استاد ولى وعلی اکبر غفارى، چاپ اول، فم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق‏
مفید، محمد بن محمد(م۴۱۳)؛ المقنعه، قم‏، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید- رحمه الله علیه‏، ۱۴۱۳ ق‏
مقدسی، مطهر بن طاهر مقدسی (م نحو ۳۵۵ق)، البدء والتاریخ، [بی‌تا]، مکتبه الثقافه الدینیه، بور سعید، [بی‌تا]
مقریزی، تقی الدین(م ۸۴۵ق)، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال والأموال والحفده والمتاع، تحقیق: محمد عبد الحمید النمیسی، چاپ اول، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق
ــــــــــــــــــــــ ، رسائل، چاپ اول، قاهره، دار الحدیث، ۱۴۱۹ ق
ــــــــــــــــــــــــــ، مختصر الکامل فی الضعفاء، چاپ اول، قاهره، مکتبه السنه، ۱۴۱۵ق
مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۳۷۴ش
ملا علی قاری، نور الدین(م ۱۰۱۴ق)، شرح نخبه الفکر فی مصطلحات أهل الأثر، تحقیق عبد الفتح أبو غده، بیروت، دار الأرقم، [بی‌تا]
ملاحویش، عبدالقادر، بیان المعانى، دمشق، مطبعه الترقى، ۱۳۸۲ ق
میبدى، رشید الدین، کشف الأسرار و عده الأبرار، تحقیق على اصغر حکمت، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۱ ش
نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن( نحاس)، چاپ اول، بیروت، منشورات محمدعلى بیضون، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ ق
نخجوانى، نعمت الله بن محمود(قرن۱۰)، الفواتح الالهیه و المفاتح الغیبیه، چاپ اول، مصر، دار رکابى للنشر، ۱۹۹۹ م
نسائی، أبو عبد الرحمن(م ۳۰۳ ق)، السنن الکبرى، تحقیق حسن عبد المنعم شلبی، چاپ اول، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۲۱ ق
نسفی، أَبُو العَبَّاسِ(م ۴۳۲ق)، فضائل القرآن، تحقیق أحمد بن فارس السلوم، چاپ اول، [بی‌جا]، دار ابن حزم، ۲۰۰۸ م
نسفی، نجم الدین (م ۵۳۷ق)، طلبه الطلبه، بغداد، المطبعه العامره، ۱۳۱۱ق
نصر بن مزاحم (م ۲۱۲ق)، وقعه صفین، تحقیق عبد السلام محمد هارون، چاپ دوم، قم، منشورات مکتبه المرعشى النجفى، ۱۴۰۴ش
نور الدین عتر، محمد، منهج النقد فی علوم الحدیث، چاپ سوم، سوریه، دار الفکر دمشق، ۱۴۱۸ق
نورى، حسین بن محمد تقى(۱۳۲۰ ق‏)‏، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، تحقیق مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏، چاپ اول، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏، ۱۴۰۸ ق‏
نووى، جاوى محمد بن عمر(قرن۱۴)، مراح لبید لکشف معنى القرآن المجید، تحقیق محمد أمین الصناوی، چاپ اول، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۷ ق
نووی، أبو زکریا(م ۶۷۶ق)، المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، چاپ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۳۹۲ق
ــــــــــــــــــــــ، التقریب والتیسیر لمعرفه سنن البشیر النذیر فی أصول الحدیث، تحقیق محمد عثمان الخشت، چاپ اول، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۵ق

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...

 [ 02:56:00 ق.ظ ]




. همان، ص ۱۳۸٫ ↑
. ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ یَقِیناً یعنی و ما قتلوه من غیر شک. سوره نساء، آیه۱۵۷ . ↑
. وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّی یَأْتِیَکَ الْیَقِین یعنی حتّی یأتیک الموت. سوره حجر، آیه ۹۹٫ ↑
. کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ، یعنی اگر حادثه بزرگ عالم آخرت برای شما روشن و آشکار می‌شد سوره تکاثر، آیه ۵٫ ↑
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران-قم: موسسه تحقیقات و نشر معارف اسلامی، ج۲۷، صص ۲۸۴و ۲۸۵٫ ↑
. ر.ک: همان، ص ۲۸۳ . ↑
. ر.ک: یثربى، سید یحیى، “شک و ایمان"، [online] . رواق اندیشه، دسترسی در:
http://www.balagh.net/persian/kalam/index.htm [۹۳/۵/۲۴] ↑
. کلینى، اصول کافى، ج۳، ص ۹۶٫ ↑
. ر.ک: تبار فیروزجایی، رمضانعلی، “سیماى یقین در آیات و روایات،” ، ، شماره ۲۱۲، ۱۳۷۸، [online] . پرتال جامع علوم انسانی. دسترسی در:
[۹۳/۵/۱۵] http://www.ensani.ir/fa/10808/magazine.aspx- ↑
. کلینی، اصول کافی، ج ۳، ص ۸۳٫ ↑
. ر.ک: سایت ویکی فقه. . http://test.wikifeqh.ir ↑
. ر.ک: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى (پدیدآور) ‏، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‏، ‏اول‏، ۱۳۸۹، ج۱، ص۶۴۲٫ ↑
. ر.ک: محمدى، على‏، شرح رسائل،‏ قم‏: دار الفکر، هفتم‏، ۱۳۸۷، ج۱، ص۷۵، ↑
. ر.ک: “استفتائات مربوط به وسواس” [online] . sistani . دسترسی در:
http://www.sistani.org/persian/qa/01082/[ 93/6/17] ↑
. ر. ک: خامنه ای، سید علی، “استفتائات مربوط به وسواس” آرشیو سوالات احکام کاربران، . پرتال الانهار. دسترسی در:
http://portal.anhar.ir/node/10869/?ref=sbttl#gsc.tab=[93/6/5] ↑
. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر،” استفتائات مربوط به وسواس” [online] . makaremshirazi. دسترسی در:
http://www.makaremshirazi.org/persian/?p=prg[93/6/5] ↑
. ر.ک: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى، فرهنگ نامه اصول فقه، ج۱، ص۴۲۰٫ ↑
.ر.ک: قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج‏۲، ص۱۹۶٫    ↑
. ر.ک: ابن منظور، ابو الفضل، لسان العرب، ج‌۳، ص‌۳۹۵، «حوط». ↑
. ر.ک: راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۶۵٫ ↑
. ر.ک: عراقى، ضیاءالدین، الاجتهاد و التقلید ( تقریرات نجفی، ضیاء الدین)، قم: نوید اسلام، اول، ۱۳۸۸، ص۴۱۹٫ ↑
. ر.ک: همان، ص۴۲۰٫ ↑
. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، دائره المعارف فقه مقارن، قم: مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، ج ۱ ، ص۴۴۰ . ↑
. ر.ک: ولایى، عیسى، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول، ص۷۳٫ ↑
. ر.ک: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى، فرهنگ نامه اصول فقه، ج۱، ص۲۹۵و۲۹۶. ↑
. حرعاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص۱۲۳٫ ↑
. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ، ج۲،ص۲۵۹٫ ↑
. همان، ج۱، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۴٫ ↑
. حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۱۲٫ ↑
. ر.ک: سایت ویکی فقه. http://test.wikifeqh.ir ↑
. ر.ک: عراقى، ضیاءالدین، الاجتهاد و التقلید ، ص۴۲۴٫ «و إمّا وجوبى، و هو ما لم یکن معه فتوى، بل هو نفسه فتوى المجتهد فى العمل، و یسمّى ذلک بالاحتیاط المطلق، و یتخیّر المقلّد بین العمل به و الرجوع الى مجتهد آخر.» ↑
. «لا یجب العمل به و لا یجوز الرجوع الى الغیر، بل یتخیّر المکلّف المقلّد بین العمل بمقتضى فتوى مجتهده، و بین العمل بالاحتیاط الاستحبابی.» ر.ک: همان، ص۴۲۵٫ ↑
. ر.ک: حسینى، محمد، معجم المصطلحات الأصولیه، بیروت: موسسه العارف للمطبوعات، ‏اول، ۱۴۱۵ ق،‏ ج۱، ص۱۶٫ ↑
. ر.ک: ولایى، عیسى، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول، ص۷۴٫ ↑
. یعنى هرگاه به طور یقین تکلیف بر ذمه انسان ثابت شد، باید به طور یقین از عهده تکلیف خارج شود. ↑
. ملکى اصفهانى، مجتبى، فرهنگ اصطلاحات اصول، ج۱، ص۸۲٫ ↑
. paranoid ↑
. ر.ک: فری من، دانیال، فری من، جیسون، گرتی، فلیپا، غلبه بر افکار بدبینانه و سوء ظن، مترجم: سیاوش جمالفر، تهران، ارسباران، اول، ۱۳۹۰، ص۱۲٫ Overcoming Paranoid and SuspiciousThoughts 
. رفاهی، امیر، “آشنایی با بیماری پارانوئید و راه های درمان".[online] میگنا . دسترسی در:
http://www.migna.ir/vdcj88ev.uqeyizsffu.html Psychology & education [7/6/93.] ↑
. راتوس، اسپنسر، روان شناسی عمومی، مترجم: گنجی، حمزه، تهران: موسسه نشر ویرایش، اول، ۱۳۷۵، ج۲، ص۲۳۷٫
Essentials of Psychology ↑
. ر.ک: فری من، دانیال، غلبه بر افکار بدبینانه و سوء ظن، صص۱۱،۵۰، ۵۶، ↑
.” بدبینی در قرآن به چه معنا است؟".[online] Islam Quest . دسترسی در:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...

 [ 02:56:00 ق.ظ ]




۴

مسائل مالی

۴

عبادت و شعائر و مراسم مذهبی

۲

ایشان در تفسیر این طبقهبندی مینویسد: برای تنظیم الگوی اقتصاد اسلامی ما به موارد دوم لغایت ششم نیازمند هستیم که جمعاً ۳/۷۱ درصد موضوعات قرآنی را تشکیل میدهد. [۵۲۸] بنابراین ملاحظه میشود که حجم زیادی از آیات قرآن برای مطالعات اقتصاد اسلامی قابل استفاده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برخی از عنوانهای کلی اقتصادی که در قرآن و روایات به آنها اشاره شده است، عبارتند از: [۵۲۹] اسراف، عدالت اقتصادی، کسب و کار، ریا، معامله و خرید و فروش، زکات، خمس، صدقه، انفاق، سود، مال، ثروت، زراندوزی، خست، ولخرجی، زیان در معامله و تجارت، کم فروشی، حیله در معامله، بازار (سوق) بخل در معامله، ارث، رفاه افراطی (اسراف)، زهد افراطی ، جزیه، جمعآوری تولیدات کشاورزی (حصاد)، خراج، خزانه، کالا (خیر و متاع) طلا و نقره، سرمایه (رأس المال)، رزق، زمین، زراعت، هزینه های عام المنفعه (سبیل الله)، دزدی اموال (سرقت)، مشارکت مالی، مشاغل، صناعت، مصارف خوراکی (طعام)، توجه به برخی از کالاها (عدس، عسل، پیاز، گندم، زیتون، انجیر و امثال آن) زیان و خسارت و غرامت (غین و غرم) فقر و غنی، فیء، قرض، ابزار و اندازه ها (کیل و میزان و امثال آن) زندگی اقتصادی (معیشت) ملک و مالکیت، قراردادهای اقتصادی (عهد و میثاق و نظایر آن) جمعیت (نسل) تولیدات کشاورزی (حرث) و نظایر آن.
اکنون اول به نمونههایی از آیات قرآن و سپس به روایات مرتبط با اقتصاد اشاره میکنیم.
اول. آیات با نگاه اقتصادی
در اینجا به برخی از آیات درباره‌ی بعضی از عناوین مالی و اقتصادی اسلام اشاره می‌کنیم. در ارتباط با کسب و کار و فعالیتهای عمومی اقتصادی، در یکی از آیات قرآن چنین آمده است:
«به درستی ما شما را در زمین مستقر ساختیم و انواع زمینه های زندگی اقتصادی را در آن برایتان فراهم کردیم، اما تنها گروه کمی از شما به بهرهبرداری اصولی از آنها مبادرت کردید» (اعراف /۱۰) در ارتباط با تجارت نیز تصریح میکند که اموال یکدیگر را به باطل و از طرق نامشروع نخورید، مگر این که تجارتی با رضایت شما انجام گیرد. (نساء /۲۹) در یکی از آیات در مورد آزادی در فعالیتهای اقتصادی میگوید: «خداوند شما را بر زمین مسلط کرد و آن را در دست شما رام نمود و لذا به بهرهبرداری از انواع امکانات آن بپردازید» (ملک /۱۵).
در ارتباط با فعالیتهای غیرقانونی در اقتصاد اسلامی در جایی از حرمت درآمد ناشی از قمار بحث میشود (مائده /۹۰ و ۹۱ ). همچنین حرمت درآمد ناشی از ربا (بقره /۲۷۵) دزدی (مانده /۳۸) خیانت و حیله در وزن کردن و سنجش کالاها (هود /۸۴ و رحمن /۹) حرمت زراندوزی (توبه /۳۴)، حرمت خوردن مال یتیم در مسیر غیرناحق (نساء /۱۰) و امثال آن از دیگر تأکیدات اقتصادی قرآن است.
در مورد گرفتن زکات (توبه/۱۰۳) و برخی از مصارف زکات (توبه/۶۰ ) مطالبی ذکر میشود. حرمت تولید، خرید و فروش و مصرف شراب (بقره/۲۱۹ و مائده/۹۰ ) درآمد حاصل از غصب اموال دیگران (بقره/۱۸۸) و سایر مفاسد اقتصادی از دیگر بحث‌های اقتصادی قرآن است.
همچنین در قرآن درباره چگونگی هزینه کردن اموال و استفاده بهینه از آنها تذکرات نسبتاً زیادی وارد شده است. در یک جا قرآن اشاره میکند که : «قبل از آن که روزی برسد که دیگر نتوانید هیچ معامله و فعالیتی انجام دهید از امکانات خود استفاده کنید». (بقره /۲۵۴) برخی اشارات قرآن بیشتر با امور کلی اقتصادی مشابهت دارد. مثلاً این که انسانها باید به اندازه توانایی خود کار کنند (نجم /۳۹) همچنین در «استفاده از اموال و دارائیها اسراف نکنید (اعراف ۳۱) با این که خداوند زمین را برای استفاده همگان آفریده است (اعراف /۳۲) و نیز ضمن توجه اصلی به آخرت سهم و نصیب دنیایی خودتان را فراموش نکنید (قصص /۷۷). »از جمله موارد اشاره به امور کلی اقتصادی است.
در مورد عدالت، مالکیت، ثروت و موضوعات اقتصادی دیگر، آیات فراوانی در قرآن آمده است ، قبل از اتمام این قسمت بر این نکته تأکید میکنیم که قرآن یک کتاب تخصصی در زمینه اقتصاد یا جامعهشناسی ، فیزیک ، پزشکی و حتی معارف و اخلاق نیست، بلکه قرآن کتاب راهنمای بشر برای حصول سعادت کامل (دنیوی و اخروی) است که در زمینه های مختلف نیز رهنمودهای کلی دارد.
دوم. اشاره به برخی از روایات با نگرش اقتصادی.
با توجه به این که روایات، گفته های پیامبر (یا امام) هستند، از آیات قرآن قدری ملموسترند؛ زیرا به جزئیات بیشتری از زندگی واقعی میپردازند. با عنایت به اشتراک برخی از موضوعات اقتصادی در بین آیات و روایات، در این قسمت به موضوعات دیگری پرداخته میشود. در ارتباط با هزینه ها و درآمدهای دولت، حضرت محمّد در دستورالعملی به یکی از سران حکومت تأکید میکند که از مردم خواسته شود زکات اموال خود را بپردازند و خمس مربوط به غنیمتها را نیز برای خداوند (یا نمایندهاش پیامبر) نگه دارند[۵۳۰]. همچنین از علی (ع) نقل شده است که به فرزندان خود دستور میدهد در گرفتن مالیات با مردم مدارا کنند، سخن آنها را در مورد مقدار درآمد، (برای تعیین مقدار زکات و مالیات) قبول کنند، اگر درخواست تخفیف مالیاتی میدهند، پس از بررسی به خواسته آنها توجه شود و از مالیات برای آبادانی شهرهای مردم استفاده شود. [۵۳۱] از صادق (ع) نقل شده که: «اسراف باعث فقر و میانه روی باعث فراوانی خواهد شد».[۵۳۲]
روایات همچنین درباره چگونگی خرج کردن ثروت و دارایی در مسیرهای عقلایی، تأکید فراوان دارند؛ برای مثال، شخصی که درست هزینه میکند به منزله‌ی مبارزه کننده در راه خدا تلقی شده است، با این که حضرت محمّد(ص) می‌گوید است که در راه خدا‌، حتی به اندازه نصف دانه خرما انفاق کنید. [۵۳۳] در روایتی آمده است که یکی از سؤالاتی که روز قیامت از افراد میشود این است که اموال و داراییهای خود را در چه راههایی خرج کردهاند و از چه راههایی آن اموال را به‌دست آوردهاند یا کسی که از راه کسب حرام زندگی میکند، عباداتش قبول نخواهد شد. [۵۳۴]
در ارتباط با تشویق به کار ، فعالیت مولد اقتصادی ، تلاش برای امر معاش خانواده ، جهاد دانستن کار قانونی و حلال ، این که تلاش قانونی در دنیا وسیلهای برای حصول به آخرت است، ارزش کارهای دستی و این که کار در واقع سنت و سیره‌ی پیامبران و اولیای خداوند است روایات زیادی وارد شده است. [۵۳۵] مابه دلیل این که منابع روایی عمومی و نیز منابع روایی اقتصادی در دسترس است، [۵۳۶] از ذکر موارد بیشتر در می گذریم.
۳-۱)موضوعات اقتصادی در متون فقهی و فلسفی
بخش دوم ادبیات کلاسیک اقتصادی صرفاً به نوشتههایی اشاره دارد که موضوعاتی از اقتصاد را در ضمن متون فقهی ، فلسفی یا قطعاتی در کتب اخلاق، تاریخ و سفرنامه و … ارائه کرده است. این مطالب را در دو بخش دیدگاه های اقتصادی فقها و دیدگاه های اقتصادی فلاسفه مسلمان مورد اشاره قرار میدهیم.
قبل از این که به شرح و توضیح این تقسیمبندی بپردازیم، لازم است که در مورد جایگاه تاریخی این دوره مطالبی مطرح کنیم. گفتیم که این دوره از سال ۶۲۱ میلادی هم‌زمان با سال اول هجرت پیامبر اسلام تا اواخر قرن ۱۹ میلادی را در برمیگیرد. میدانیم که قرون وسطیی مسیحی از نظر تاریخی به دوره هزار سالهای اطلاق میشود که با سقوط رم غربی در سال ۴۷۶ میلادی آغاز و با سقوط امپراطوری رم شرقی در سال ۱۴۵۳ میلادی به‌دست ترکان عثمانی خاتمه مییابد؛ در نتیجه ملاحظه می‌کنیم که تاریخ اسلام تا سال ۱۴۵۳ میلادی هم‌زمان با دوره‌ی قرون وسطی مسیحی است.
در کتب مربوط به تاریخ عقاید و اندیشه های اقتصادی، سهم اندیشمندان مسلمان در اعتلای علم اقتصاد نادیده گرفته میشود. معمولاً این کتابها با بررسی افکار یونانی و رومی و برخی از دانشمندان و قدیسان قرون اولیه مسیحی، دورهای حدود پانصد سال را نادیده میگیرند تا به عصر توماس آکوینی در قرن ۱۳ میلادی میرسند. میراخور در مقالهای با عنوان «سهم مسلمانان در مطالعات اقتصادی» به بررسی تفکر اقتصادی اسلام در این دوره‌ی حذف شده از تاریخ اقتصادی می‌پردازد و تأثیر آن را بر اندیشمندان مسیحی بعد از قرن سیزدهم نشان میدهد. او در این رابطه مینویسد: «هدف ما این است که نشان دهیم در تاریخ اندیشه اقتصادی، سهم اندیشمندان مسلمان در اعتلای این علم نادیده گرفته شده است».[۵۳۷] وی در ادامه میافزاید: «هدف دیگر ما این است که توجه تاریخ نگاران را به این “نقطه‌ی کور” در تاریخ تفکر اقتصاد جلب نموده و اعلام داریم که این “خلأ بزرگ” هرگز وجود نداشته و نقش مسلمانان خیلی بیش از “انتقال دهنده‌ی” افکار یونانیان بوده است».[۵۳۸] وی سپس نتیجهگیری میکند که «اگر قرار است افکار یونانی و رومی در تاریخ اندیشه اقتصاد مکانی داشته باشد، افکار علمای مسلمان نیز به همان اندازه ( و اگر نه بیشتر ) شایسته‌ی عنایتاند تا شاید بدین وسیله تاریخ عقاید اقتصادی بتواند تداوم تاریخی خود را حفظ کند».[۵۳۹] با همین انگیزه ما نیز در ادامه بحث خود به طرح اجمالی برخی از دیدگاه های اقتصادی اندیشمندان مسلمان تا قرن ۱۹ میپردازیم. منابع اسلامی در زمینه‌ی اقتصاد موضوعات و عناوین متعددی را در بر میگیرد که بسیاری از مسائل اقتصادی را پوشش میدهد. برخی از این موضوعات بدین شرح است: زمین، مصرف، بیتالمال، تجارت، خراج، ربا، رفاه، ارزاق زراعت، زهد، قیمت، بازار، صنعت مضاربه، مالیاتها، انفاقات ، فقر،کسب ، اموال، پول، وقف، سیاست دولت در امور مالی، قرض، درآمدها، هزینه های بیتالمال، رکود اقتصادی، آبادانی و رابطه برخی ارزشهای اقتصادی با چارچوب اخلاقی و تمدنی[۵۴۰] و … توضیح بیشتر درباره برخی از این موضوعات از نگاه اندیشمندان مسلمان در مباحث زیر خواهد آمد.
اول. نگرش فقها به مسائل اقتصادی در اسلام
نظرات فقها در مورد مسائل اقتصادی در قالب دو دسته متون قابل طبقهبندی است: [۵۴۱] اول متون فقهی جامع و دیگری متون فقهی تخصصی که در این دو گروه بحث‌های نسبتاً مستقلی از حقوق اقتصادی و مالی را در قالب تحلیلهای فقهی مدون کردهاند. در مورد متون دسته اول، به دو نمونه از فقهای اهل تشیع و اهل تسنن اشاره میکنیم. از فقهای اهل تشیع به کتاب لمعه‌ی شهید اول (۷۸۶-۷۳۴ هـ. ق) و از فقهای اهل تسنن به مغنی المحتاج شربیانی (ت ۹۷۷ هـ / ۱۵۶۹م ) اشاره میکنیم.
کتاب لمعه دارای پنجاه و دو کتاب است که تعدادی از آنها بار اقتصادی یا حقوقی دارند؛ مثلاً بحث‌های مستقلی در زمینه خمس و زکات، وقف، هدایا، خرید و فروش، استقراض، رهن، اجاره، مشارکت مضاربه، مزارعه، مساقات، وکالت، جعاله، غصب، آباد کردن زمینهای بایر و ارث در این کتاب تدوین شدهاند؛ بنابراین در نیمی از مباحث کتاب مذکور، پیوندهای حقوق اقتصادی مطرح است.
کتاب فقهی مغنی المحتاج (از اهل سنت) با آن که بیش از پنجاه و دو بحث را در برمیگیرد ، در امور حقوقی و یا اقتصادی تشابهات بسیار زیادی با کتاب فقهی لمعه (از شیعه) دارد. در مواردی فقه اهل سنت به خاطر برخورد بیشتر با حکومت و نیاز به تدوین و حل و فصل مسائل اقتصادی، عناوین اقتصادی بیشتر و منظم‌تری از آثار فقهی شیعه دارد؛ مثلاً در کتاب فقهی مورد بحث از اهل سنت، بحث مستقل هزینه ها وارد شده است یا مبحث مستقلی درباره‌ی مالیات خاص جزیه تدوین شده است.
در مورد دسته‌ی دوم از متون فقهی به برخی از نوشته های فقها اشاره میکنیم:
کتاب «الخراج» قاضی ابو یوسف (۱۱۳-۱۸۲ هـ. ق و ۷۳۱ – ۷۹۸ م) شاید از اولین نوشته ها در این رابطه باشد. این کتاب اگر چه به نام الخراج مشهور شده است، مباحث ایراد شده در آن تنها مربوط به خراج نیست و تقریباً مهم‌ترین ابواب و مسائل مالی مورد نیاز‌، در آن بحث شده است. [۵۴۲] موضوع اصلی مورد بحث ابویوسف مالیات و وظایف اقتصادی دولت است او برتری مالیات بندی نسبی (مقاسمه) را بر نظام مالیات ثابت بر زمین (خراج) از جهت درآمد و عدالت بیان کرده است. او احکام مالیات را بیان می‌کند که عبارتند از: توان پرداخت، تعیین زمان جمعآوری مالیات و نوع آن به منظور تسهیل کار جمع‌آورندگان مالیات و تصمیم گیری متمرکز در امور مالیاتی. ابویوسف بر کارهای عام المنفعه از قبیل تسهیلات آب رسانی و احداث بزرگراه تأکید میکند. وی همچنین از جمله وظایف حاکم را اقداماتی برای گسترش کشاورزی میداند. [۵۴۳]
کتاب «الاموال» ابوعبید قاسم ابن سلام متوفی ۲۲۴ هجری در بردارنده‌ی مطالبی، چون وظیفه‌ی حکومت نسبت به شهروندان، حقوق مالی مردم و حکومت، انواع مالیاتهای شرعی و عرفی، امتیازات اقتصادی حکومت برای مردم، زکات و خمس و جزییات دیگری است. [۵۴۴]
در کتاب «الحسبیه فی الاسلام» ابن تیمیه، بحث‌هایی در مورد امور نظارتی حکومت اسلامی ،به ویژه در مسائل مالی و حقوقی مطرح میشود. نفی الدین ابن تیمیه (۱۳۲۸-۱۲۶۲ م و ۶۶۱-۷۲۸ هـ. ق) از علمای قرن چهاردهم میلادی است که در نوشتههایش درک درستی از نیروهای بازار مشاهده میشود. او مفاهیمی نظیر قیمت تعادلی، نیروهای عرضه و تقاضا، ضرورت دسترسی عرضه کنندگان و مصرف کنندگان به اطلاعات کامل در مورد کالا و بازار، آزادی اقتصادی، انحصار و نقش دولت را در بازار مطرح کرده است. [۵۴۵] ابن تیمیه در مورد قیمتهای بازار مینویسد:
«افزایش یا کاهش قیمتها، همواره به دلیل ظلم برخی از افراد نیست. برخی از اوقات دلیل آن نقص در تولید یا کاهش در واردات کالاهای مورد تقاضاست؛ بنابراین اگر تمایل به مصرف افزایش یابد، در حالی که موجودی آن کاهش یابد، قیمت آن افزایش خواهد یافت و از طرف دیگر اگر موجودی کالا افزایش یابد و تمایل به مصرف آن کاهش یابد، قیمت کاهش مییابد. کمیابی با فراوانی از این نوع ممکن است به رفتار هیچ یک از تولیدکنندگان یا مصرف کنندگان مربوط نگردد. البته برخی اوقات این امر ممکن است به بیعدالتی مربوط شود، اما همواره این مطلب مصداق ندارد[۵۴۶]
ابن تیمیه خواهان دخالت دولت در بازار برای جلوگیری از انحصار، انحصار خرید، تکاثر و احتکار است. حفظ رقابت عادلانه و داد وستد شرافتمندانه به نظر ابن تیمیه مستلزم واداشتن تولید کنندگان، تاجران و مردم عادی به رعایت رفتار اسلامی است. او مسئولیتهای دیگر دولت، از جمله تأمین نیازهای اساسی مردم از طریق سازماندهی تولید و توزیع را نیز مطرح میکند. درباره‌ی مفهوم مالکیت، او بر حق دولت در محدود کردن با الغای مالکیت در شرایطی خاص تأکید میکند. [۵۴۷]
دومنگرش فلاسفه به موضوعات اقتصادی در اسلام.
فلاسفه مسلمان، علمای اخلاق، مورخان و سایر اندیشمندان مسلمان پیرامون برخی از مسائل اقتصادی و مالی نظراتی در ضمن نوشته های فلسفی یا فقهی – فلسفی خود ارائه کردهاند که به بعضی از آنها اشاره میشود
«تفکر اخوان الصفا که از اوایل قرن چهارم هجری (قرن دهم میلادی) مطرح شد، پیوندی اخلاقی بین دین و فلسفه را مطرح میکرد و برای دفاع از دین و دور کردن اندیشه‌ی دینی از عدم شفافیت، مطالعه فلسفه را ضروری میدانست. صاحبان این اندیشه میگویند انسان طبیعتاً اجتماعی آفریده شده‌است و بدون همکاری با دیگران موفقیتی نخواهد داشت. به نظر آنها دولتها باید عادل باشند و امور زندگی مردم را به گونهای سامان دهند که مردم راضی باشند و مالیات و خراج نیز بپردازند. [۵۴۸]
تفکر صوفیه نیز با گرایش به زهد افراطی نگرش فلسفی دیگری در اسلام محسوب میشود. اندیشه‌ی صوفیه را میتوان پشتوانه‌ی اندیشه‌ی مخالف با رشد اقتصادی تلقی کرد. البته میتوان از گرایش کم مصرفی آنان قدری الهام مثبت گرفت ولی نگرش آنان مجموعاً اندیشه‌ی کارآمدی به نظر نمیرسد؛ زیرا بیش از حد متعادل، از مصرف کالاها گریزانند و به طورکلی مسائل دنیایی و اقتصادی را فاقد هر نوع اهمیت میدانند. [۵۴۹]
چهره مهم دیگر این دوران ابونصر فارابی (۲۳۸-۲۵۷ ه. ق / ۹۵۰ -۸۷۰ م) است. عقاید فلسفی با امور اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی در اندیشه فارابی پیوستگی دارند. وی مشی میانه رو را ترجیح میدهد؛ لذا نه دنیاگرایی و نه زهد افراطی را تشویق میکند ، و چون انسان را طبیعتاً مدنی و اجتماعی میداند، بر ترسیم علوم انسانی و اجتماعی تأکید میکند. نکته‌ی برجسته‌ی دیگر در اندیشه‌ی فلسفی فارابی، ابزاری دانستن سیاست و اجتماع است. با آن که او تلاش میکند حکومت و سیاست را پیش ببرد، ولی آن را ابزاری برای سعادت معنوی و تکامل انسانی می‌داند و آنها را هدف نمیشمرد. به همین خاطر است که هر شخص یا مجموعهای را لایق اداره‌ی کشور اسلامی نمیداند و عدالت، اراده و عزت نفس، عدم دنیاگرایی و راست‌گویی را از جمله صفات حاکم در مدینه‌ی فاضله‌ی خود میشمارد. او عدالت طبیعی به معنای پذیرش وضع موجود اقتصادی و توزیع درآمد موجود را رد میکند و هر نوع تملک درآمد و دارایی ناشی از غلبه‌ی قوی بر ضعیف را محکوم می‌کند وآن را خلاف عدالت میداند. [۵۵۰]
به نظر او عدالت این است که «همه‌ی افراد انسانی به زندگی خود ادامه دهند و در این حکم از فرمان عقل و قوه‌ی ناطقه اطاعت کنند. عدالت این است که همه به سعادت و کمال افضل خود برسند، همه زندگی کنند، همه به زندگی خود ادامه دهند، جنگ و ستیز از میان برداشته شود. هر عضوی وظیفه خود را انجام دهد. لاجرم همه اعضاء سالم میمانند و به حیات و زندگی خود ادامه میدهند. همه تابع یک رهبر و فرمانده باشند و آن فرمانده نیز مقهور اراده خود و عقل فعال باشد و حکیم و دانا و منصف به اخلاق حمیده باشد، هیچ عضوی از اعضاء جامعه به حقوق و وظایف دیگری تعدی نکند». [۵۵۱]
از اندیشمندان مشهور دیگر در این دوره عبدالرحمن بن محمد بن محمد ابن خلدون است که حیات وی در محدوده ۷۳۲تا۸۰۸ هجری (۱۴۰۶-۱۳۳۲ میلادی) قرار دارد او در زمانی میزیست که تمدن اسلامی در سراشیبی انحطاط قرار گرفته بود و به عنوان مسلمانی متعهد نگران اوضاع بود. ابن خلدون در کتاب «مقدمه‌ی»خود کوشیده است تا نقش به هم پیوسته‌ی عوامل اخلاقی، روان‌شناختی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، جمعیت شناختی را در انحطاط دول یا تمدن در طی سه نسل یا ۱۲۰ سال بررسی و تحلیل کند. به‌این جهت تحلیلهای او مبتنی بر متغیرهای اقتصادی محض نبود، بلکه پویا و چند رشتهای بود. [۵۵۲]
ابن خلدون وارد بحث‌های خاصی از اقتصاد شده است که بعد از چهار قرن ، برخی مثل آدام اسمیت به آن پرداختهاند. بحث مسکن و مناطق مسکونی، عمران و آبادانی صحراها، تقسیم نیروی کار ، پول، تشکیل سرمایه، رشد جمعیت، دوره های تجاری، دخالتهای دولت در اقتصاد و قدرت خرید و مشاغل مردم ،بحث‌هایی از تولید و توزیع، قیمتگذاری کالا، تعیین دستمزد و نیروی کار و … نمونههایی از مباحث اقتصادی مورد توجه وی است. او تأثیر عنصر اقتصادی را آن قدر میداند که عقیده دارد اختلافات اخلاق و اندیشه‌ی میان مردم از نتایج روش های مختلف معیشت اقتصادی است؛ به عبارت دیگر به نظر میرسد در موارد زیادی تفکر فلسفی وی زیربنای اقتصادی دارد. او عقیده دارد که مسکن و رفاه اقتصادی می‌تواند بر روش و اخلاق زندگی مؤثر باشد و خود، زندگی سخت و ساده را ترجیح میدهد. او میگوید: منابع اقتصادی تا زمانی پیشرفت میکنند که مورد نیاز بشر باشند و تقاضا کننده آنها افزایش یابد. او حتی در مورد جمعآوری مالیات، بودجه متوازن یا کسری بودجه و عوامل آن نیز اشاراتی دارد و تأکید میکند که «اگر مجدداً مالیات وضع شود، ممکن است به آبادانی اقتصادی لطمه وارد کند ودرآمد و تولید کاهش یافته، نهایتاً وضع برای دولت بدتر شود». [۵۵۳]
او در بحثی با عنوان «قیمتها در شهرها» کالاها را به دو دسته‌ی ضروری و لوکس تقسیم کرده است. مطابق نظر وی هنگامی که شهری گسترش مییابد و بر جمعیت آن افزوده میشود، قیمت کالاهای ضروری نسبتاً کاهش و قیمت کالاهای لوکس افزایش مییابد. دلیلی که وی ارائه داده است که خواربار و کالاهایی از این قبیل که ضروریات زندگی است، اول توجه همه را به خود جلب میکند و بنابراین عرضه‌ی آن افزایش مییابد و باعث میشود که قیمتهای آن کاهش یابد. از سوی دیگر تولید کالاهای لوکس و لوازم آسایش توجه عموم را به خود جلب نمیکند، در حالی که تقاضای آنها به دلیل تغییرات در الگوهای زندگی تغییر میکند و باعث افزایش قیمت آنها میشود. [۵۵۴] همچنین ابن خلدون معتقد است که سود معتدل ، تجارت را گسترش میدهد، در حالی که سودهای بسیار کم، تجار و صنعتگران را از صحنه خارج میکند و سودهای بسیار زیاد تقاضا را کاهش میدهد. [۵۵۵]
بولکیا پس از بررسی نوشته های گسترده‌ی ابن خلدون درباره‌ی پول، قیمت توزیع، مالیه عمومی، دوره های تجاری و جمعیت نتیجهگیری میکند که «ابن خلدون بسیاری از مفاهیم اساسی اقتصادی را چند قرن پیش از تولد رسمی آنها کشف کرده است. او پیش از اسمیت شایستگی و ضرورت تقسیم نیروی کار و پیش از ریکاردو اصل ارزش نیروی کار را کشف کرد. وی جلوتر از مالتوس نظریهای درباره جمعیت کشف کرد و قبل از کینز بر نقش دولت در اقتصاد پای فشرد. اما مهم‌تر از همه این که ابن خلدون این مفاهیم را به کار گرفت تا سیستم پویا و منسجمی پدید آورد که در آن سازوکار اقتصادی به طور اجتناب ناپذیری فعالیت اقتصادی را به نوسانات بلندمدت سوق دهد».[۵۵۶]

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...

 [ 02:56:00 ق.ظ ]