استفاده از پروتکل IAPP و برای تعاملات بین نقاط دسترسی،

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کاهش تاخیر Handoff با بهره گرفتن از Frequent Handoff Region،
استفاده از روش Proactive Neighbor Caching،
استفاده از روش Selective Neighbor Caching،
استفاده از روش Local AAA Server،
استفاده از روش Adaptive Neighbor Caching،
در میان این روش­های ذکر شده، سرورهای موقتی یا LAS برای کاهش Handoff و Authentication سریعترین ایده را مطرح نموده است و استفاده از مفهوم Security Association جهت برقراری تونلی امن برای تبادلات میان MNها و LASها را مطرح کرده است. برای بهبود احرازهویت ایده­های مختلفی ارائه شده است، یکی از ایده­ ها استفاده از شرط زمان مقیم بودن MN در شبکه است.

۳-۲ کارهای انجام شده در زمینه امنیت EAP

احرازهویت، فرایند بررسی هویت کاربران می‌باشد وقتی خواستار دسترسی به منابع شبکه‌ها هستند. به نوعی یک کاربر فاکتور احرازهویت شده‌ خود را برای یک سرور فراهم می‌کند و سپس سرور آنها را بررسی می‌کند. اگر فاکتورها صحیح باشند، کاربر برای ایجاد حق دسترسی به منابع تهیه شده توسط سرور تصویب می‌شود و سرور، مطالب کلیدی مبتنی بر شرایط را تولید می‌کند که با کاربر به اشتراک گذاشته شده‌ است. همین طور برای شبکه‌های نواحی محلی بی‌سیم^[۹۳] در احرازهویت به کاربران و ایجاد کانال­های امنی برای آنها،‌ بحرانی می‌باشد[۱۱].
۱EEE 802.1X[15]، پیام تلفیق داده‌ها با داده‌های دیگر از پروتکل احرازهویت توسعه‌پذیر^[۹۴] را تعریف می‌کند. شکل ۱ نمونه‌ای از جریان پیامهای۸۰۲٫۱X از احرازهویت موفق را نشان می‌دهد جایی که در خواست کننده، یک گره سیار را نشان می‌دهد، تایید کننده اعتبار اسناد معمولاً نقطۀ دسترسی است و سرور احرازهویت دادن معمولاً سرور RADIUS می‌باشد. که مسئول اجازه دادن، احرازهویت دادن و حسابداری می‌باشد. بعد از آن که درخواست کننده و تأیید کننده اعتبار، ‌اتصال داده‌ها را ایجاد کردند، برقراری ارتباط بین درخواست کننده و سرور احرازهویت دادن آغاز می‌شود.
پروتکل احرازهویت توسعه پذیر که در RFC 3748 تعریف شده است یک چارچوب احرازهویت بخشی انعطاف‌پذیر است که به طور متوالی درWLANها استفاده شده است. برایEEE 802.11 ، WPA و۲ WPA،EAP ‌ بعنوان مکانیزم­ های احرازهویت استفاده شده‌اند مانندEAP –TLS ،EAP- TTLS و-SIM EAP[12].
مدیر یک شبکه می‌تواند به طور مناسب یک مکانیزم احرازهویت بخشی مطلوب را انتخاب کند که روشEAP نامیده شده است. نیازمندیهای این روش استفاده شده در احرازهویت بخشی WLAN در REC 4017 تعریف شده است.
متدهای دسته ۱، بسیار کار آمد هستند چون محاسبه کلیدی نامتقارنی وجود ندارد اما از برخی حملات زیان می‌بینند. امنیت در متد‌های دسته ۲، بیشتر بهبود یافته است. EAP-TLS از مجوزی در هر دو طرف سرور و مشتری برای دستیابی به احرازهویت دو جانبه استفاده می‌کند. بنابراین، به کار بردن یک سند رسمی پیچیده می‌باشد چون سرویس گیرنده و سرور نیاز به گسترش تلاشهای اضافی در حفظ و لغو سند رسمی دارند. برای تثبیت این نقاط ضعف، شیوه‌های مبتنی بر اسناد رسمی دیگر مانند EAP- TTLS، EAP- PEAP و EAP- FAST می‌توانند برای استفاده از اسناد رسمی یا اسم‌های رمز که برای مشتری احرازهویت شده‌اند استفاده کنند.
متد‌های دستۀ ۳، رازهای به اشتراک گذاشته از قبل را به عنوان اعتبار نامه‌های احرازهویت شده می‌پذیرند. از این طریق در هزینه‌ بررسی مجوز صرفه‌جویی می‌کنند در حالی که به امنیت مشابه مانند متدهای دسته ۲ دست می‌یابند. از این رو متدهای دستۀ ۳ هنوز از الگوریتم­های نامتقارن استفاده می‌کند مانند الگوریتم دیفی هیلمن، در روند مبادله کلیدی بهبودی را برای forward secrecy ایجاد می کند.
EAP-SSC به طور خاص برای محیط کارت هوشمند در سال۲۰۰۴ میلادی طراحی شده است. این روش یک کانال ایمنEAP را بین یک کارت هوشمند و یک سرور معتبر در هر دو مدلهای مبادله کلیدی متقارن و نامتقارن ایجاد نموده است. محاسبه، مؤثر است اما برخی نیازمندیهایRFC 4017 و ایمنی forward secrecy را پوشش نمی­دهد[۱۲].
برخی پروتکل‌های احرازهویت دو فاکتوری برای محیط‌هایWLAN طراحی شده‌اند. در سال۲۰۰۳ میلادی، Seohrouchni وBadra، یک پروتکل مبادله کلیدی را برای افزایش امنیت end-to-end درWAP ارائه دادند. در سال ۲۰۰۴ میلادی، Park و Park، پروتکل مبادله کلیدی احرازهویت شده دو فاکتوری، برای شبکه‌های محلی بی‌سیم را ارائه دادند. در این پروتکل، کاربران، اسم­های رمز و نشانه‌ها مانند کارتهای هوشمند برای احرازهویت با یک سرور را می‌پذیرند[۱۲].
در سال ۲۰۰۸ میلادی، Juany و wu نشان دادند که پروتکلpark etal ، به identity privacy (حریم هویت) دست نمی‌یابد و نمی‌توانند از حملات دیکشنری جلوگیری کند. از این رو Juany و wu، دو پروتکل با mutual authentication ، identity privacy و half forward secrecy ارائه دادند. اختلاف بین دو پروتکل مسیری است که آنها به حریم هویت دست می‌یابند. پروتکل اول، از هویت کاربر از طریق یک تابع یک طرفه (برگشت‌ناپذیر) محافظت می‌کند و دوّمی، این را با بهره گرفتن از یک هویت ساختگی جدید برای هر جلسه به دست می‌آورد. بنابراین در می‌یابیم که پروتکل اول از حملات دیکشنری بر روی هویت کاربران زیان می‌بیند. به علاوه تمام پروتکل‌های بالا نیازمندی‌های تعریف شده درRFC 4017 را ایفاء نمی‌کنند و فقط forward secrecy ناقص را بجای کامل فراهم می­نماید[۱۲].
جدول ۳-۱ مقایسه روش های EAP موجود را نشان میدهد. در این جدول ۱۰ متریک امنیتی معرفی شدند و سه متریک Mutual authentication ، Secure key Exchange و Forward secrecy مورد بررسی قرار گرفتند.
جدول ۳-۱ مقایسه روش های EAP [12]
در [۱۲] روش EAP نحوه برخورد نقطه دسترسی و گره سیار طبق فلوچارت زیر است.
شکل ۳ –۷ فلوچارت روش EAP [12]
روش EAP پیشنهادی در [۱۲] به سه شرکت کنندۀ MU،‌ AP و AS وجود دارد که بترتیب گره سیار(کاربر)، نقطه­دسترسی و سرور احرازهویت کننده هستند و طبق فلوچارت با یکدیگر در تعامل هستند.

ایده و روش پیشنهادی

با مطالعه روش های EAP موجود میتوان با ارتقا امنیت هر یک از این روشها امنیت شبکه ­های بیسیم را ارتقا داد. از طرف دیگر با بهینه کردن فرایند Handoff میتوان این فرایند را تسریع بخشید و متعاقبا زمان احراز هویت را کاهش داد. پس با بهبو زمان بدست آمده امکان استفاده از پروتکل امنیتی قویتر در EAP فراهم میگردد. در این روش که Fast EAP-TLS نامیده می­ شود، با توجه به تغییراتی که در فرایند Handoff صورت گرفت زمان احرازهویت کاهش یافت و Handoff سریعتر انجام گرفت، با اتکا به این خصیصه می­توان EAP-TLS را سریعتر انجام داد پس امکان استفاده از پروتکل امینیت قوی­تر فراهم گردید.
این روش با پررنگ کردن نقش نقطه دسترسی در شبکه ­های بی­سیم، روند فرایند Handoff را سریعتر می­ کند.

۴-۱ روش پیشنهادی

همانگونه که در فصل­ قبل اشاره شد با بررسی­های بعمل آمده در میان انواع روش­های کاهش Handoff، ایده اصلی این تحقیق براساس روش­ LAS^[95] است که در شکل ۴-۱طرح این روش نمایش داده شده است
شکل ۴-۱- طرح روش LAS
در روش EAP پیشنهادی سه شرکت کنندۀ MU،‌ AP و AAAS وجود دارند که بترتیب گره سیار(کاربر)، نقطه دسترسی و سرور احرازهویت کننده هستند. طرح ایده پیشنهادی در شکل ۴-۲ نمایش داده شده است.
شکل ۴-۲- طرح روش پیشنهادی
با فرض اینکه کانال برقراری ارتباط بین AAAS و AP، امن می‌باشد، روند اجرای روش پیشنهادی در شکل ۴-۳ نشان داده شده است. در مرحلۀ ثبت MU و AAAS ،‌ اعتبارنامۀ مشترک را برای تعیین معرف آینده مورد مذاکره قرار می‌دهند. مرحلۀ ثبت، بیرون از شبکه انجام می‌شود. بعد از ثبت با AAAS ، MU ابتدا به طور نرمال، AAAS ، AP را معرفی می‌کند. در فرایند تعیین معرف عادی AAAS برخی پارامترهای به اشتراک گذاشته شده با MU را به­روزرسانی می­ کند. پس از احراز هویت اطلاعات مورد نیاز در حافظه نهان موجود در AP ذخیره میگردد. درصورتیکه گره سیار به هر علتی ارتباط خود را قطع کرد کلیه اطلاعات موجود در حافظه نهان AP حذف میگردد.
هنگامیکه گره سیار از محدوده آنتن­دهی یک نقطه دسترسی وارد محدوده آنتن­دهی نقطه دسترسی جدیدی می­ شود برای احرازهویت مجدد راهکارهای زیادی وجود دارد. به این فرایند جابجایی گره سیار Handoff می­گویند. طبق فلوچارت پیشنهادی هنگام ورود گره سیار به نقطه دسترسی جدید، نقطه دسترسی وجود یا عدم وجود کانال امن را بررسی می­نماید چرا که گره سیار قبلا از این نقطه دسترسی عبور کرده باشد حتما کانال امنی داشته است، با در نظر گرفتن فاکتور زمان این امر میسر میشود. بخشی از ایده پیشنهادی بر کاهش زمان Handoff و متقابلا تسریع در فرایند احرازهویت تاکید دارد. در ایده پیشنهادی نقطه دسترسی نقش مهمی دارد یعنی در روش­های قبلی گره سیار مستقیما با سرور AAA از طریق نقطه دسترسی در ارتباط بود و نقطه دسترسی نقش پر رنگی نداشت اما در ایده پیشنهادی برقراری امینت یک سطح پایین­تر انجام می­گیرد. بین گره سیار و نقطه دسترسی و بین نقطه دسترسی و سرور AAA کانال امن برقرار می­گردد.
شکل ۴-۳ – فلوچارت پیشنهادی
توضیحات فلوچارت:
Registration Phase
در این مرحله اطلاعات گره سیار بصورت آفلاین در سمت سرور درج می­گردد.
Normal Authentication Mode
در این مرحله اطلاعات گره سیار که برای بار اول در شبکه حضور دارد توسط سرور مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات ثبت شده به ازای سیم کارت مربوطه از طرف سرور تایید می­گردد و گره سیار امکان استفاده از زیر ساخت را خواهد یافت.
Arrival of an inter−domain authentication
در این مرحله گره سیار در شبکه جابجا شده و از محدوده آنتن دهی یک AP وارد محدوده آنتن دهی یک AP دیگر می­ شود.
between the MU and AP Check if an SA exists
در این مرحله چک می­گردد که آیا بین MU و AP یک SA وجود دارد یا خیر؟ اگر SA وجود داشته باشد مرحله۶ و اگر وجود نداشته باشد مرحله ۵
Check if residence time of the MU is greater than a threshold value
اگر SA میان MU و AP وجود نداشته باشد وارد این مرحله می­گردد و شرط زمان مقیم بود را بررسی می­نماید. درصورتیکه زمان مقیم بودن MU در AP از حد آسانه بزرگتر باشد یعنی قبلا درAP حضور داشته است و لذا فقط یک SA میان MU و AP بوجود خواهد آمد و درصورتیکه زمان مقیم بود از حد آستانه کوچکتر باشد یعنی MU قبلا در AP حضور نداشته است و MU باید توسط سرور AS احراز هویت گردد.
Authenticate the MU locally with the SA،در این مرحله اطلاعات MU در AP وجود دارد و یک SA وجود دارد تا MU بتواند احراز هویت شود.
Authenticate the MU with AAA Server، در این مرحله اطلاعات MU در AP وجود ندارد لذا MU باید توسط سرور AS احراز هویت گردد. سپس یک بین آنها ایجاد می­گردد.
Generate the SA for an MU Authenticate the MU، در این مرحله اطلاعات MU در AP وجود دارد تنها یک SA باید بجود آید MU تا بتواند احرازهویت شود.
برای اینکه نقطه­های دسترسی چنین قابلیتی داشته باشند باید حافظه نهان داشته باشند. هدف استفاده از حافظه نهان تسریع در فرایند احراز هویت است. اطلاعات مربوط به گره­های سیار همانند ساختار زیر در حافظه نهان موجود در نقطه­دسترسی قرار خواهند داشت. ساختار حافظه نهان پیشنهادی بصورت زیر است، و شامل اطلاعاتی است که برای احراز هویت گره سیار لازم می باشند در ضمن فاکتور آخرین زمان حضور گره سیار در نقطه دسترسی ذخیره می­گردد.

6. 6. اگر قاضی به واسطۀ چیزهای دیگری مانند رابطه دوستی یا توصیه حکم به مجازات مقرر نماید، مشمول حکم این ماده نخواهد بود.

6. 6. 6. 6. ماده ۱۴۴ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ مقرر می دارد : « هر گاه حکام محاکم جنایی برای حکم دادن بر علیه یا له متهم به هر اسم و رسم که باشد وجه یا مالی بگیرند محکوم به حبس جنایی درجه دو از دو تا ده سال خواهند گردید.» ماده ۱۴۵این قانون نیز آورده بود: « در صورتی که حکام محاکم به واسطه ارتشاء حکم به مجازاتی اشد از حبس جنایی درجه دو داده باشند همان مجازات دربارۀ خود قاضی نیز مقرر است.» ( زراعت، ۱۳۸۲، ص۱۸ ).
      
      

      (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

   
   
   
   

۳-۱-۳- ماده ۵۹۰
« اگر رشوه به صورت وجه نقد نباشد بلکه مالی بلاعوض یا به مقدار فاحش ارزان تر از قیمت معمولی یا ظاهراً به قیمت معمولی و واقعاً به مقدار فاحشی کم تر از قیمت به مستخدمین دولتی اعم از قضایی و اداری به طور مستقیم یا غیرمستقیم منتقل شود یا برای همان مقاصد مالی به مقدار فاحشی گران تر از قیمت از مستخدمین یا مأمورین مستقیم یا غیرمستقیم خریداری گردد، مستخدمین و مأمورین مزبور مرتشی و طرف معامله راشی محسوب می شود.» ( منصور، ۱۳۸۳، ص۱۶۱).
شرح
۱- عنصر مادی این جرم ارتشاء به شکل انتقال گرفتن مال به قیمتی کم تر از قیمت واقعی یا انتقال دادن مال به قیمتی کم تر از قیمت مقدار واقعی یا گرفتن مال به صورت بلاعوض است.
۲- عنصر معنوی این جرم، عمد عام است و قصد گرفتن رشوه نیز شرط تحقق آن است. بنابراین اگر کارمند از رشوه اطلاع نداشته باشد مانند این که گمان کند قیمت واقعی مال همان است که می پردازد یا در سایر موارد وجهی در کشوی میز او گذاشته شده باشد یا وجهی به اقوام وی داده شده باشد، جرم ارتشاء محقق نیست امّا کارمند باید آن را مسترد کند و اگر بعد از این که از آن مطلع شد، آن را قبول کند محل تأمّل است که ارتشاء محسوب می شود یا خیر؟ چون برای انجام یا ترک کار آن را قبول نکرده است.
۳- این ماده تصریحی ندارد که اگر کسی برای کارمند یا مأمور دولت، خدمتی انجام دهد و کارمند نیز متقابلاً کاری انجام بدهد ارتشاء محسوب می شود یا خیر؟ مخصوصاً اینکه به خدمت، مال گفته نمی شود. تفسیر مضیق قانون مقتضی آن است که چنین موردی را مشمول ندانیم مانند این که مدیر یک مدرسه نام فرزند کارمند را در مدرسۀ خود که ظرفیت آن تکمیل است، بنویسید و کارمند هم کار او را انجام بدهد.
۴- شرط تحقق این جرم آن است که انتقال مال به صورت بلاعوض باشد یا قیمت واقعی موضوع معامله تفاوت فاحش با قیمت پرداخت شده داشته باشد و ملاک تعیین تفاوت فاحش، عرف باشد.
مالی که به مرتشی داده می شود تفاوتی ندارد که مشروع باشد یا نامشروع باشد. مانند اینکه تریاک به مرتشی داده شود، همچنین تفاوتی ندارد که ارزش آن کم باشد یا زیاد باشد مگر اینکه ارزش آن به قدری ناچیز باشد که پایینی نسبت به خدمت انجام شده داشته باشد، مثلاً سیگاری به کارمند داده شود تا کار مهمی را برای ارباب رجوع انجام دهد.
۵- در این ماده واژۀ (خرید) به کار رفته و خریدار در معنای خاص خود به قبول مشتری در عقد بیع گفته می شود و تفسیر مضیق مقتضی آن است که نتوان آن را به مواردی همچون اجاره تسرّی داد امّا چون عرفاً واژۀ (خرید) برای معاملات دیگر نیز به کاری می رود شمول آن نسبت به سایر موارد، فاقد اشکال است.
۶- ماده ۱۴۷ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ مقرر می داشت:« اگر برای مقاصد مزبور در مواد ۱۳۹ ، ۱۴۰ ، ۱۴۱ و ۱۴۴ مالی بلاعوض یا فاحشاً ارزان تر از قیمت معمولی یا صورتاً به قیمت معمولی و حقیقتاً به قیمت کم تر فاحشی به مستخدمین دولتی اعم از قضایی و اداری به طور مستقیم یا غیرمستقیم منتقل شود یا برای همان مقاصد مالی فاحشاً گران تر از قیمت معمولی و یا صورتاً به قیمت معمولی و حقیقتاً به قیمت گران فاحشی از مستخدمین مستقیماً یا به طور غیرمستقیم خریداری گردد مستخدمین مزبور، مرتشی و طرف معامله نیز راشی محسوب می شوند.»
۷- تعریف ارتشاء براساس ماده ۵۹۰ و ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و … عبارت است از : « اخذ مال به طرق مذکور در قانون برای انجام یا ترک اقدامی که با وظایف سازمان متبوع ایشان مرتبط می باشد.» برخی این جرم را به ” تجارت عمل دولتی” تعبیر کرده اند.
۸- مجازات جرم موضوع ماده ۵۹۰ همان مجازات مذکور در ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء … می باشد. بنابراین دادگاه باید میزان و مقدار ارزانی و گرانی را مشخص کند زیرا این میزان در میزان مجازات و نیز تکلیف دادگاه برای صدور دستور موقت تأثیر دارد.( زراعت، ۱۳۸۲،ص۱۸ ).
۳-۱-۴- ماده ۵۹۱
« هر گاه ثابت شود که راشی برای حفظ حقه خود ناچار از دادن وجه یا مالی بوده تعقیب کیفری ندارد و وجه یا مالی که داده به او مسترد می گردد.»
۱- این ماده یکی از عوامل موجّهه ( یا علل مشروعیت) جرم را بیان می کند و آن ناچاری است : ناچاری به معنای ناگزیری و لاعلاجی است که ممکن است به معنای اضطرار نیز بکار برود امّا معنا در این جا روشن نیست زیرا در میان علل رافع مسئولیت کیفری، ناچاری بیان نشده است بلکه واژه های ” اجبار” ، ” اکره” و “اضطرار” به کار رفته است.
بنابراین فقط حقوق حقّه نیز یکی از عوامل ایجاد ضرورت است زیرا راشی برای حفظ حق و مال خود، ضرورت پیدا می کند که رشوه بدهد این ضرورت در حدّ اجبار یا اکراه نیست تا به عنوان اجبار یا اکراه محسوب شود هر چند برخی از حقوقدانان اعتقاد دارند که این مورد را باید از موارد اکراه به حساب آورد. برای شناخت معنای ناچار شدن بهتر است به منابع فقهی مراجعه کنیم زیرا این ماده از منابع مزبور گرفته شده است. مرحوم، صاحب جواهرالکلام در توضیح این مطلب آورده است : « اگر گرفتن حق، متوقف بر دادن رشوه باشد برای راشی جایز و برای مرتشی حرام است و این مورد قبول همۀ فقهاست چون ادّلۀ حرمت رشوه و اصول شرعی و قواعدی که از قرآن و سنت و اجماع و عقل به دست می آید شامل این صورت نمی شود و روشن است که انسان برای رسیدن به حقش می تواند مرتکب چنین کارهای حرامی شود هر چند در حال اختیار باشد و حتی ممکن است گفته شود که راشی اکراه بر رشوه دادن پیدا کرده است.» ،( نجفی اصفهانی، ج ۲۲ ، ص۱۴۵).
۲- در اصل ۴۹ قانون اساسی آمده است :« دولت موظف است ثروت های ناشی از ربا، غضب، رشوه ، … را گرفته و به صاحب حق ردّ کند و در صورت معلوم نبودن او به بیت المال بدهد.»
فقها نیز برگرداندن رشوه به صاحبش را لازم دانسته اند، امّا این ماده تنها استرداد مال را در صورتی جایز می داند که راشی ناچار از پرداخت آن بوده است.
۳- اگر راشی از روی ناچاری، رشوه بدهد، مال از ملکیت او خارج نمی شود زیرا از نظر حقوقی اثری بر عمل او مترتب نیست. بنابراین باید مال رشوه به او برگردد اما اگر با رضایت و تبانی با مرتشی، رشوه داده باشد، مال از ملکیت او خارج شده و این خروج مال با اراده و اختیاری بوده است و از طرف دیگر، مرتشی هم مالکیتی نسبت به رشوه پیدا نمی کند بنابراین مال باید به نفع دولت ضبط شود.
۴- برای ثبوت ناچاری، تعقیب و تحقیق لازم است، بنابراین بهتر بود به جای معافیت از تعقیب، معافیت از مجازات ذکر می شد.
۵- اثبات ناچاری بر عهدۀ راشی است زیرا ناچار شدن بر دادن رشوه یک امر حادث و خلاف اصلی است که باید مدّعی، آن را ثابت کند.
۶- اگر راشی جاهل به حکم باشد و گمان کند وجه یا مال، قانونی است و باید آن را بدهد، مجازاتی ندارد مشروط بر آن که قرینه ای بر جهل خود داشته باشد و گر نه قاعده ( جهل به قانون عذر آور نیست) بر علیه اوست.
۷- ماده ۱۴۳ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۳۵ مقرر می داشت :« هر گاه ثابت شود که راشی برای حفظ حقوق مشروعه خود ناچار از دادن رشوه شده از مجازات معاف خواهد بود و همچنین اگر راشی مقامات صلاحیتدار را از دادن رشوه مطلع سازد و ادعای خود را نیز ثابت کند و اگر چنانچه نتوانست ثابت نماید به حبس جنحه ای از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.»
۳-۱-۵- ماده ۵۹۲
« هر کس عالماً و عامداً برای اقدم به امری یا امتناع از انجام امری که از وظایف اشخاص مذکور در ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵/۹/۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام می باشد وجه یا مالی یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را مستقیم یا غیرمستقیم بدهد در حکم راشی است و به عنوان مجازات علاوه بر ضبط مال ناشی از ارتشاء به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود. تبصره – در صورتی که رشوه دهنده برای پرداخت رشوه مضطر بوده و یا پرداخت آن را گزارش می دهد یا شکایت نماید از مجازات حبس مزبور معاف خواهد بود و مال به وی مسترد می گردد.» ( منصور، ۱۳۸۳، ص۱۶۱).
از این ماده چند نکته در مورد عنصر مادی جرم رشاء به دست می آید: اوّل : مال مورد رشاء باید مال خود راشی باشد . دوّم : دادن چک بلامحل به عنوان رشوه سبب تحقق جرم رشوه می شود. سوّم : دادن چک سفید امضاء را نمی توان سبب تحقق جرم رشاء دانست چون چیزی پرداخت نشده است.
عنصر معنوی
عنصر معنوی یا همان روح جرم که در تمامی جرایم عمدی می بایست در کنار جسم یا همان عنصر مادی وجود داشته باشد عنصر معنوی این جرم، عمد عام و قصد اقدام به امری یا امتناع از امری توسط مرتشی است.
عنصر قانونی
همانطور که می دانیم تا سال ۱۳۶۷ ابهام و اشکال چندان در خصوص مجازات راشی وجود نداشت امّا پس از اینکه در تاریخ ۱۵/۹/۱۳۶۷ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و … از طرف مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی به تصویب رسید در این خصوص ابهامی بوجود آمد که تاکنون نیز رفع نشده است ابهام مورد نظر مربوط به تبصره ۲ ماده ۳ قانون مذکور است که مقرر می دارد :
در تمامی موارد فوق مال ناشی از ارتشاء به عنوان تعزیر رشوه دهنده به نفع دولت ضبط خواهد شد و چنانچه راشی به وسیله رشوه امتیازی تحصیل کرده باشد این امتیاز لغو خواهد شدو آنچه موجب ابهام گردید حکمی بود که در تبصره مذکور در خصوص مال ناشی از ارتشاء مقرر گردیده است.
مطابق ماده ۱۴۶ قانون مجازات عمومی : در هیچ موقعی اشیاء یا وجوهی را که به عنوان رشوه داده است به او مسترد نخواهد شد. وجوه و اموال مزبور به منفعت خزانه دولت ضبط می شود پس مطابق ماده مذکور مال مورد ارتشاء به نفع دولت ضبط می شود و تنها استثنائی که در این خصوص وجود داشت تبصره ماده اول قانون ارتشاء مصوب دوّم تیر ماه ۱۳۰۷ بود که مقرر می داشت:
هرگاه ثابت شود که راشی برای حفظ حقوق حقه خود ناچار از دادن رشوه بود وجه یا مالی که به رشوه داده شده به او مسترد می گردد.
حضرت امام خمینی (ره) در خصوص وضعیت مال ناشی از ارتشاء می فرمایند :
و یجب المرتشی اعادتُها الی صاحبها : یعنی بر مرتشی واجب است که مالی را که از راشی اخذ کرده است به صاحب آن مسترد نماید. ( خمینی، ۱۳۸۷، ص۳۸۰).
شهید ثانی نیز در این خصوص می فرمایند :
و تحرم الرشوه فتجب اعادتها : یعنی رشوه حرام است و اعاده آن واجب است. پس همانطور که اشاره شد از نظر فقهای شیعه مال ناشی از ارتشاء می بایست به راشی مسترد گردد. ( ثانی، ۱۳۸۸، ص۱۷۳).
و به نظر می رسد که این ماده یکی از ضروری ترین مواد این بخش می باشد، زیرا مسبب واقعی ترویج ارتشاء اشخاص هستند که مرتکب جرم رشاء می شوند و جهت احقاق اموری باطل و تضییع حقوق دیگران با توجه به شرایط خاصی که امروزه بر زندگی کارمندان که از نظر اقتصادی در تنگنا هستند حاکم است مرتکب این جرم می گردند. مثال راشی و مرتشی در واقع داستان میکرب و بدن مریض است. راه علاج، دور کردن میکرب از بدن بیمار تقویت بیمار است، تا از این طریق اقدام عاجلی صورت نگیرد مجازات تأثیری در بهبود آن نخواهد داشت.(بازگیر، ۱۳۸۹، ص۲۳۴).
۳-۱-۶- ماده ۵۹۳
« هر کس عالماً و عامداً موجبات تحقق جرم ارتشاء از قبیل مذاکره، جلب موافقت یا وصول یا ایصال وجه یا مال یا سند پرداخت وجه را فراهم نماید به مجازات راشی بر حسب مورد محکوم می شود.» ( منصور، ۱۳۸۳، ص۱۶۲).
۱- عنصر مادی این جرم عملی است که از سوی غیرراشی یا مرتشی صورت می گیرد و قید هر کس در بردارنده این مفهوم است که این جرم از سوی کارمند و غیرکارمند قابل تحقق است و در واقع نوعی معاونت در جرم ارتشاء است که قانونگذار در این ماده به طور خاص آن را جرم انگاری نموده است و برای آن مجازات تعیین کرده است. و بنا به نص ماده ۵۹۳ ق. م. ۱. شامل اعمالی از قبیل : مذاکره جلب موافقت یا وصول و ایصال وجه یا مال یا سند پرداخت وجه باشد که با توجه به قید (از قبیل) این موارد حصری نیست و شامل موارد دیگر هم می شود.
۲- عنصر معنوی این جرم با توجه به قید (عالماًو عامداً) در زمره جرایم عمدی است و اثبات علم و عمد در تحقق آن ضروری است. یعنی می بایست عمد در فعل ( سوء نیت عام) و قصد نتیجه (سوءنیت خاص) احراز شود تا بتوان شخص را به ارتکاب این جرم مجازات نمود، از سوی دیگر مبحث تقارن میان فعل و عمل مجرمانه نیز باید وجود داشته باشد.
۳- عنصر قانونی در این ماده مقنن برای شخص معاون در بزه ارتشاء مجازاتی برابر با مجازات شخص فاعل جرم رشاء منظور نموده است که از نظر اصول کلی حقوقی این امر چندان پسندیده نیست، از سوی دیگر مجازات را هم بنا به ذیل مجازات مندرج در ماده۵۹۲ ذکر کرده است که البته خود محل ایراد است زیرا مجازات ضبط مال ناشی از ارتشاء منطقاً در مورد شخص رایش قابل اعمال نیست و بهتر بود مقنن یا مستقیماً مجازات تعیین می کرد و یا اگر هم نمی خواست این گونه عمل کند بهتر بود این گونه ذکر می کرد که : ( مرتکب به مجازات حبس و یا شلاق مندرج در ماده ۵۹۲ محکوم می شود) : در این ماده یک نکته دیگر هم وجود دارد و آن این که عنصر قانونی این ماده مرکب است یعنی جرم انگاری در این ماده و نوع و میزان مجازات در ماده دیگری ذکر شده است. ( زراعت، ۱۳۸۲، ص۳۵ ).
۳-۱-۷- ماده ۵۹۴
” مجازات شروع به عمل ارتشاء در هر مورد حداقل مجازات مقرر در آن مورد است.” ( منصور، ۱۳۸۳، ص۱۶۲).
«حکم این ماده ناظر به شروع به جرم ارتشاء بوده و مجازات آن در هر مورد حداقل مجازات مقرر در مورد آن می باشد علاوه بر آن در صورتی که نفس عمل انجام شده جرم باشد به مجازات این جرم نیز محکوم خواهد شد و مجازات آن در هر مورد حداقل مجازات مقرر در آن مورد می باشد و این مفهوم در صدر تبصره ۳ ماده ق. ت. ۱. ۱. ک آمده است و علاوه بر آن در صورتی که نفس عمل انجام شده جرم باشد به مجازات این جرم نیز محکوم خواهد شد.(بازگیر، ۱۳۸۹، ص۲۸۱). و لحظۀ شروع به ارتشاء لحظه ای است که مرتشی وجه یا مال یا سند را دریافت می کند و صرف وعده یا قرار را نمی توان شروع به ارتشاء دانست. به عبارت دیگر قبول به معنای دریافت است و با دریافت آن جرم ارتشاء تحقق می یابد و الا صرف وعده راشی به تنهایی کافی برای تحقق جرم نیست آن که اقداماتی را که مرتشی انجام دهد با وعده راشی جمعاً مفید شروع به جرم ارتشاء باشد.»
ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء … عنصر مادی ارتشاء را ( قبول نمودن) دانسته است و قبول کردن معنای عامی دارد که شامل قبول کردن مادی و شفاهی و کتبی نیز می شود؛ مثلاً ارباب رجوع به کارمندی پیشنهاد می دهد که مبلغی را بعد از انجام کار بگیرد و کارمند نیز آن را قبول می کند بدون این که فعلاً مالی به او داده شود.

هزارهی دوم آهوی کوهی، محمد رضا شفیعی کدکنی، صفحه۲۱۱
مجموعهی اشعار، سیمین بهبهانی، صفحه۱۱۳۵
دیوان حافظ، خلیل خطیب رهبر، غزل ۱۱۰، صفحه ۱۴۸
گهواره ی سبز افرا، احمد ابومحبوب، صفحه ۷۲
مجلهی نگاه نو۴۴، صفحه ۱۳۸
فریب،خرافه انگاری و خوش باوری
پاره ای ساده دلی ها و خوش باوری ها در رفتار های برخی زنان موجب می شود تا به خرافه و جادو و فال روی آورند و همه را در جهت بخت و بهتر کردن روزگار یا در کانون توجه قرار گرفتن خود یا رفع مشکلات زندگی به کار برند، همین خصوصیت در برخی موارد موجب فریب خوردن آنان نیز می شود. دراین فصل مقولهی فریب دو وجه دارد یکی آن وجه است که زنان از سر احساسات دستخوش آن می شوند و دیگر مقولهی فریب مردان توسط زنان است که اشاره ای هم به داستان آفرینش دارد؛ ما این موضوع را در فصل « نگاهی به مذهب اصالت زن » مورد بررسی قرار دادیم و در این جا مصادیق رسوخ این دیدگاه در تفکرات ادبا را به عنوان نمونه ذکر خواهیم کرد و در جای خود اشارات لازم را می آوریم. آن چه یادآوری آن خالی از لطف نیست این که « بسیاری معتقدند که اولین خطا و لغزش توسط حوّا انجام گرفت و این حوّا بود که با خوردن میوهی ممنوعه، آدم را به گناه واداشت.»^۱ و از این رو فریب و اغوا را از اعمال زنانه شمرده اند و بدین واسطهی تاریخی زن را متهم به ورود آدم به عالم گناه کرده اند.
اعتقاد به سحر و جادو و افسون شدن را در این شعرسیمین بهبهانی مرور می کنیم:
افسانهی پری
خفته در من دیگری، آن دیگری را می شناس / چون ترنجم بشکن آنگه آن پری را می شناس
من پری هستم به افسون در ترنجم بسته اند / تا رَها سازی مرا افسونگری را می شناس
سوی سامانم بیا، با خود دل و جان را بیار/ کاروانی مرد باش و رهبری را می شناس
هفت کفش آهنین و هفت سال آوارگی… / این من و فرمان من، فرمانبری را می شناس
نه، پری گفتم، غلط گفتم، زنی سوداییم / در من آشفته، سودا پروری را می شناس
یک زنم کز سادگی آسان به دام افتاده ام / خوش خیالی را نگر، خوش باوری را می شناس
آفتابم، بی تفاوت، تن به هر سو می کشم / بی دریغی را ببین، روشنگری را می شناس
چون گل مهتاب می رویم به باغ بسترت / دیده بگشا، معنیی سیمین بری را می شناس
( مجموعهی اشعار، مرمر،افسانهی پری ، صفحه ۲۹۱ )
تشبیه وجود زن به ” پری ” که به افسون کسان در ترنج بسته شده است و تشویق یار به آموختن افسونگری برای رها ساختن وی، ” پری ” نخستین تصویر از باورهای خرافی زنانه دراین غزل است سپس اعراض از آن خیال بافی و اذعان به زن بودن آن هم ” زنی سودایی” که باید برای دریافتن او سوداپروری را شناخت. اشارهی مستقیم به ” سادگی و خوش خیالی و خوش باوری ” در بیت:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یک زنم کز سادگی آسان به دام افتاده ام
خوش خیالی را نگر، خوش باوری را می شناس
که موجب در دام افتادن زن شده است. شاعر مخاطب خویش را به مشاهدهی این ” خوش خیالی و خوش باوری” ی ِ از سر سادگی دعوت به شناخت می کند. و سپس اشاره به بی دریغ بودن زن در مهرورزی با تشبیه او به ” آفتاب ” که همه در نظر او یکسانند و تفاوت و تمایزی در تابیدن بر اشیاء و جماد و انسان قائل نیست و بی دریغ به روشنگری می پردازد و در پایان تشبیه خود به ” گل آفتاب ” و تشبیه ” بستر” به ” باغ ” که زن در آن می شکفد و از مخاطب خود می خواهد تا در این شکفتن به معنای” سیمین بری ” او که چون مهتاب نورافشانی می کند پی ببرد. مجموع تصاویری است که شاعر از مفاهیم یاد شده ترسیم نموده است.
سیمین بهبهانی در این چهارپاره اشاره به فریفته شدن زنان می کند و این فریفتگی را این گونه به تصویر می کشد:
رقص شیطان
آمدی و آمدی و آمدی / نرم گشودی در کاشانه را
خنده به لب، بوسه طلب شوخ چشم / شیفته کردی دل دیوانه را
سایه صفت آمدی و بیقرار / خفت سراپای تو در بسترم
نرگس من بودی و جای تو شد / جام بلورین دو چشم ترم
یک شرر از مجمر لب های تو / جست و سراپای مرا سوخت… سوخت
بوسه ی دیگر ز لبت غنچه کرد / غنچه ی لب های مرا دوخت … دوخت
گرمی آغوش ترا می چشید / اطلس سیمابیی اندام من
عطر نفس های ترا می مکید / مخمل گیسوی سیه فام من
مست ز خود رفتم و باز آمدم / دیده ی من دید که تر دامنم
عشق تو را یافت که چون خون شرم /از همه سو ریخته بر دامنم
رعد خروشید و زمین ها گداخت / کلبه ی تاریک، دهان باز کرد
سینه ی من ساز نواساز شد / نغمهی نشنیدهیی آغاز کرد
رقص کنان پیکر اهریمنی / جست و برافشاند سر و پای و دست
خندهی او تندر توفنده شد / در دل خاموشی و ظلمت شکست
نعره برآورد که دیدی چه خوب / خرمن پرهیز ترا سوختم؟
شعلهی شهوت شدم و بی دریغ / عشق دل انگیز ترا سوختم؟
دیدهی من باز شد و بازتر / دیدمت آن گاه که شیطان تویی!
در پس آن چهره ی اهریمنی / با رخ افروخته پنهان تویی!
ناله برآمد ز دلم کای دریغ / از تو چنین تر شده دامان من؟
وای خدایا ز پی سرزنش / رقص کنان آمده شیطان من…
( مجموعهی اشعار، مرمر،رقص شیطان، صفحه ۳۷۷ )
شاعر ساختن تصاویر خود را با کنایه آغاز می کند، در ابتدای چهارپاره و در خلال اوصاف محبوب واژهی ” شوخ چشم ” کنایه از گستاخی و بی پروایی است. واژهی ” سایه صفت ” به کنایه از آهسته و آرام آمدن آورده شده، “نرگس” استعاره از وجود محبوب است که شاعر با تشبیه “چشم” خود به “جام بلورین” آن نرگس را درون این جام قرار می دهد.
تشبیه ” لب ” به ” مجمر” و ” شرر” که استعاره از بوسه است. باز تشبیه ” بوسه ” به “غنچه ” که لب های شاعر را بر هم می دوزد، تشبیه ” اندام ” به ” اطلس ” در سپیدی یا به زعم شاعر سیماب گونی تشبیه ” گیسو” به مخمل در سیاهی و لطافت، مشخصه های بیانی معاشقهی شاعر و محبوب است. سیمین در پارهی بعد به خود آمدن را پس از مستی و بی خبری تصویر می کند و واژهی ” تر دامن ” را که کنایه است از ” بی آبرویی و تباه شدن ” به کار می برد، تشبیه ” سینه” به ” کلبهی تاریک ” و نیز به ” ساز ” در” نغمه سرایی و نواخوانی” شرح به خود آمدن شاعر است، سپس اهریمنی از درون سینه برون آمده و به آوای خندهی خود ” خاموشی و ظلمت ” را می شکند و بانگ بر می آورد که ” خرمن پرهیز تو را سوختم “، تشبیه ” پرهیز ” به ” خرمن ” و سوختن آن به ” شعلهی شهوت” و از میان رفتن ” عشق دل انگیز ” بدین واسطه، نهیبی است که نفس اماره از درون سینهی زن برآورده است. و سپس اعتراف به باز شدن دیده و تشابه نفس خویش با شیطانی که در پس رخ افروزی، دلفریبی و غمازی وی را فریفته کرد و به تردامنی مبتلا نموده، به طور کلی به شکایت از نفس خویش و عدم خویشتن داری وی در مواجه با عاملی بیرونی می پردازد.
اشاره به ” بخت بد ” و باز هم ” افسونگری “های زنانه را در” گفت و گو"ی عاشقانهی سیمین بخوانیم:
گفت و گو
گفتی که می بوسم تو را، گفتم تمنّا می کنم / گفتی اگر بیند کسی؟ گفتم که حاشا می کنم

سیاست جنایی به منزله یک رشته مطالعاتی مستقل و میان رشته ای در علوم جنایی هم از ابزارهای حقوق کیفری اعم از یافته های جرم شناسی برای پاسخ به پدیده مجرمانه بهرهمی برد و این پاسخها در سیاست جنایی مفهومی به نام « پاسخ پیشگیرانه » است که به دلیل تنوع به « پاسخهای واکنشی و کنشی » پخش می شوند. «پاسخهای پیشگیرانه کیفری» یکی از مولفه های «مفهوم مضیق» سیاست
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جنایی است (سیاست کیفری) که در آن، پیشگیری از جرم صرفاً با سرکوبی و اجرای مجازات محقق
می شود (پیشگیری واکنشی) و پیشگیری کنشی در آن جایگاهی ندارد پیشگیری واکنشی در این مفهوم یکی از ابزارهای سیاست جنایی برای کنترل جرم است که اصولاً در انحصار دولت قرار دارد و به جامعه مدنی واگذر نمی شود. در نظامهای امروزی اصولاً، دولت یا جرم انگاری رفتارهای نقص کننده نظم عمومی و پیش بینی کیفرهای گوناگون به مبارزه با بزهکاری و پیشگیری از جرم می پردازد. پیشگیری در سیاست جنایی با هدف محدود ساختن امکان رویداد جنایی از راه ناممکن ساختن، دشوار کرد با کاستن از احتمال وقوع آن، بدون اینکه در این راه بر تهدید کیفر یا اجرای آن تکیه شود. از دیدگاه حقوقی(با تاکید بر نظام کیفری) این شیوه با ابزارهای کیفری قهر آمیز و سرکوبکر سیاست جنایی یا معمولاً همان ضمانت اجراهای کیفر ی است که از راه بازدارندگی یا سزادهی هدف جلوگیری با کاستن از شمار جرائم را دنبال می کند. بنابراین، سیاست جنایی برپایه این دو رویکر همه تدابیر وکنشی را در بر می گیرد.تدابیری که حکومت به کمک بازوهای (قانون گذاری قضایی و اجرایی) خود با هدف محدود کردن و مهار بزهکاری، یعنی همان پیشگیری از جرم به اعمال آنها می پردازد و همچون سیاستهای دیگر حکومت نقش مردم در آن اهمیت فراوانی دارد(رایجیان اصلی،۱۳۸۵ ، ۱۲۸ -۱۲۷ ).
۲-۲-۶- تعریف علمی پیشگیری:
با توجه به نگرشهای گوناگون که در میان جرم شناسان وجود دارد، پیشگیری از بزهکاری را می توان به دو صورت عام و خاص تعریف کرد.
۲-۲-۷-انواع پیشگیری:
در جرم شناسی و بر حسب تاریخ ظهور آنها، ۶ نوع پیشگیری قابل تفکیک از هم است که این پیشگیری ها، هر یک مبتنی بر مکتب و نظریه خاصی در جرم شناسی است:
۲-۲-۷-۱-پیشگیری متداول:
۲-۲-۷-۱-۱-پیشگیری از بزهکاری اطفال:
قدیمی ترین نوع پیشگیری از بزهکاری اطفال و پیشگیری از بزهکاری است.طبق این تفکیک، در مورد اطفال و نوجوانان بزهکار شخصیت آنها در حال شکل گیری و قوام یافتن است. باید از دابیر پرورشی وبازپروری استفاده کرد.
در حالی که در مورد بزهکاران بزرگسال باید از ارعاب انگیزی از طریق تهدید به مجازات استفاده کرد، زیرا شخصیت آنها شکل و قوام گرفته است(نجفی ایرند آبادی،۱۳۷۸، ص :۱۳۷)
۲-۲-۷-۱-۲-پیشگیری عمومی و پیشگیری اختصاصی:
نوع دیگر پیشگیری از بزهکار است.در پیشگیری عمومی اقدام علیه عوامل بزهکاری بزهکار عمومی مورد توجه است در حالی که در پیشگیر ی اختصاصی، عوامل اختصاصی تر جرایم و خنثی کردن آنها مورد توجه قرار می گیرد(همان، ص :۱۳۷) .
۲-۲-۷-۱-۳-پیشگیری انفعالی:
این نوع از پشگیری که یکی از متداول ترین روش های پیشگیری از جرایم است،مورد توجه صاحبنظران حوزه جرم شناسی قرار دارد. در پیشگری انفعالی، برخی از اقدامات معمول و رایج پیشگیرانه و رایج پیشگیرنده (از جرم و بزه) از نوع هشداری و بازدارنده مثل «هشداری های انتظامی» صورت می گیرد بلکه در یک انتظار انفعالی برای تاثیر این اقدامات باقیمی ماند. به گونه ای که در این نوع از پیشگیری، عوامل اجتماعی (پیشگیری اجتماعی) هیچ گونه تاثیری ندارد و در این بین کوچکترین نقش از خود ایفا نمی کند. نقش نهادهای بازدارنده از جرایم (پلیس،مراجع قضایی و…) در این میان بسیار کم رنگ است(بیات، ۱۳۸۷ ،۲۹).
۲-۲-۷-۱-۴-پیشگیری فعال:
در پیشگیری از نوع فعال، پلیس محور اصلی پیشگیری است که برای اجتناب و دوری از جرایم وارد عمل می شود و در سطح اجتماعی نیز فعال است. به عنوان مثل برنامه ریزی و هدایت فراغت گروهی از جوانان را به عهده می گیرد که در معرض جرم یا انحراف در زمان و مکان خاص قرار دارند. در این میان نقش نهادهای بازدارنده از جرم و بزهکاری نیز بسیار مشهود است . در این نوع از پیشگیری، برنامه ریزی های کلان و بلند مدت برای جلوگیری از بزهکاری و کاهش آن مدنظر قرار دارد. مسئولین دولتی نیز هر یک به فراخور وظیفه اجتماعی خود، نقش عمده ای دارند و اقدامات مستقلی را صورت می دهند(همان، ۲۹).
۲-۲-۷-۱-۵-مراحل پیشگیری:پیشگیری اولیه۱ ،ثانویه ۲،ثالث
این نوع پیشگیری با الهام از مدل معمولی در پزشکی ایجاد و از هم تفکیک شده است.
۲-۲-۷-۱-۵-۱-پیشگیری اولیه(نخستین):
این مرحله مجموعه اقدامات ، سیاست ها و برنامه هایی است که سعی در تغییر و کنترل شرایط جرم زای محیط فیزیک، اجتماعی دارد تا با بهبود بخشیدن به شرایط اجتماعی از ارتکاب هر نوع جرمی توسط احاد جامعه پیشگیری نماید. در این مرحله از پیشگیری تلاش بر این است که افراد جامعه به سوی ارتکاب جرم گرایش پیدا نکند. هدف در این سطح پشگیری، بهبود شرایط زندگی به منظور عدم محرومیت افراد است(رجبی پور،۱۳۸۳، ۳۰) این سطح از پیشگیری مستلزم کاهش فرصت های جنایی بدون اشاره به مجرمان است در پیشگیری اولیه از جرم توجه بیشتر به رویداد جرم معطوف است تا مجرم تحریک شده این رویکرد نیز به تئوری سبک زندگی «هیندلانگ» ارتباط داده شده که در آن به رواج قربانی شدن شخص و فعالیت های روزمره قربانیان بالقوه و بالفعل جرم تاکید می شود(هیوز، ۱۳۸۰ ،۳۱).
۲-۲-۷-۱-۵-۲-پیشگیری ثانویه(دومین):
این پیشگیری شامل اقدام هایی است که در مورد یک گروه خاص یا با یک گروه در معرض خطر یعنی گروهی که احتمال بروز خطر در آن ها بسیار زیاد است. انجام می شود.به عبارت دیگر، پیشگیری ثانویه مداخلات در زمینه ای زودرس را در بر می گیرد و هدفش جلوگیری از وخیم یا مزمن شدن یک اختلال در حال پیشگیری است بنابراین، جمعیت هدف در این نوع پیشگیری بسیار محدودتر از پیشگیری اولیه است، برای مثال،تدارک برنامه های پیش دبستانی برای کودکان غیر مرفه را می توان نمونه ای از پیشگیری ثانویه به حساب آورد.(چاله چاله،۱۳۸۷ ،ص:۴۸)
۲-۲-۷-۱-۵-۳-پیشگیری ثالث(سومین):
نوع پیشگیر ثالثیه از جرم که بر خدشه دار کردن مقام و حرفه مجرمین و یا کاهش شدت و اهمیت بزه متمرکز است. برای مثال از طریق درمان مجرمان شناخته شده هم دومین و هم سومین نوع پیشگیری از جرم بر مجرمیت متمرکز هستند(هیوز، ۱۳۸۰ ،۳۱).
۲-۷-۲-پیشگیری جدید(انواع پیشگیری غیر کیفری)
پیشگیری وضعی و اجتماعی
۲-۷-۲-۱-پیشگیری وضعی(Hindelang) :
پیشگیری اجتماعی از بزهکاری شامل مجموعه اقدامات پیشگیرانه است که به دنبال حذف یا خنثی کردن آن دسته از عواملی هستند که در تکوین جرم موثر بوده اند(نجفی ایرندآبادی،۱۳۷۸ ،ص:۱۳۷) یکی از مهمترین مسائلی که در شرع مقدس اسلام بر آن تاکید شده و متفکران علوم انسانی و محققان علوم روان شناسی ، جامعه شناسی و علوم اجتماعی توجه خاصی بدان معطوف داشته اند مسئله پیشگیری از وقوع جرم از طریق مقاله در احوال و شخصیت مجرمان و اصلاح جامعه است. بنابراین یکی از روش های پیشگیری ،پیشگیری اجتماعی است.
۲-۷-۲-۲-پیشگیری وضعی:
پیشگیری وضعی شامل مجموعه اقدامات و تدابیری است که به سمت تسلط بر محیط و شرایط پیرامونی جرم « وضعیت مشرف بر جرم » و مهار آن متمایل است این امر از یک سو از طریق کاهش وضعیت های ما قبل بزهکاری، یعنی وضعیت های پیش جنایی که وقوع جرم را مساعد و تسهیل
می کند، انجام می شود و از سوی دیگر با افزایش خطر شناسایی و احتمال دستگیری بزهکاران ، از وقوع جرم جلوگیری می کند. بنابراین پیشگیری وضعی بیشتر با حمایت ازآماج های جرم و نیز بزه دیدگان بالقوه و اعمال تدابیر فنی، به دنبال پیشگیری از بزه دیدگی افراد یا آماج ها در برابر بزهکاران است که در نهایت و به طور غیر مستقیم منجر به کاهش بزهکاری می شود. در صورتی که پیشگیری اجتماعی به طور مستقیم در مقام جلوگیری از تبدیل شدن بزهکاران بالقوه به بزهکاران بالفعل است(همان، ۱۳۷۸ ،۱۴۰ ).
۲-۷-۲-۲-۱-مفهوم پیشگیری وضعی:
کلارک ، جرم شناس معروف انگلیسی، پیشگیری وضعی از جرم را به عنوان اقدامات قابل سنجش و ارزیابی مقابله با جرم می داند. این اقدامات معطوف به اشکال خاص از جرائم بوده و از طریق مدیریت یا مداخله در محیط بلاواسطه به شیوه ای پایدار و سیستماتیک منجر به کاهش فرصت های جرم یا افزایش خطرات جرم که همواره مدنظر تعداد بسیاری از مجرمان بوده است. میشود(رزنیام و سایرین،۱۳۸۲) . پیشگیری وضعی از جرم قابل مقایسه با مفهوم عامل روان شناسان،یعنی کنترل محرک است. آنها معتقدند احتمال وقوع جرم بر اساس کیفیت قرار گرفتن محرک در محیط،یا تضعیف می شود یا می توان محرک را از طریق اعمال مدیریت ، طراحی یا مداخله در محیط ، توسط طراحان پیشگیری از جرم تغییر داد. همچنین پیشگیری وضعی از جرم ، بر این نظریه استوار است که موقعیت قابل پیش بینی از افراد هستند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که درصد زیادی از حوادث و وقایع مجرمانه در محل های خاصی متمرکز شده اند که جرم شناسان از آنها به عنوان نقاط جرم نیز یاد می کنند. بنابرین اقدمات پیشگیری از جرم برای کاهش فرصت های جرم جزایی که در محیط پدید می آیند به کار برده می شود(همان،۱۳۸۲).
دکتر نجفی ایرند آبادی پیشگیری از جرم را به علت شناسی جرم در خارج از شخصیت مجرم می داند و معتقد است (پیشگیری وضعی عبارت است از اقدامات غیر کیفری است که معامله جرم را به هم میزند و هزینه انجام بزه را بالا می برد به نحوی که بزهکار بالقوه از ارتکاب جرم صرف نظر کند. به بیان دیگر، در پیشگیری وضعی هدف این است که به دنبال شناخت این واقعیت باشیم که خارج از بزهکاران و محیط های مجرمانه ، چه موقعیت ها و وضعیت هایی در ذهن آنان وسوسه ارتکاب جرم را به وجودمی آورد تا با شناسایی آنها به پیشگیری از وقوع جرم بپردازیم.(نجفی ایرند آبادی،۴۹۸ ،۱۳۸۳ ).
آنچه از زمان ظهور تفکرات علمی جدید در جرم و پیشگیری از آن مطرح شده تا چند مرحله دهه ی قبل، بر محور مرتکب-اغلب مرتکبان مر- و تاثیر شرایط و اوضاع و احوالبر زندگی آنها در ابعاد مختلف اعم از فردی، اجتماعی،اقتصاد ، سیاسی، فرهنگی و غیره می چرخید تا مشخص شود یک شخصیت مجرمانه چگونه شکل می گیرد. از چند دهه ی قبل رهیافتدیگری سیاست جنایی را در بعدپیشگیری از جرم تحت تاثیر قرار داده که محور اصلی آن توجه و تکیه بر بزه دیده و به عبارت دقیق تر آماج و هدف جرم است . زیرا گفته شده که در وقوع یک جرم همگرائی . تقارن سه عنصر لازم و واجب است. در غیر این صورت وقوع جرم ممتنع خواهد بود.
این ۳ عنصر عبارتند از:
۱)وجود یک مرتکب با انگیزه؛
۲)فقدان مانع و رادع موثر؛
۳)وجود ک آماج مستعد و محافظت نشده.
رهیافت جدیدی که سعی دارد با اتکاء بر این جنبه یا ضلع از مثلث اشاره شده، یعنی آماج جرم یا بزه دیده به تبیین پیشگیری از جرم بپردازد در فارسی تحت عنوان پیشگیری وضعی از جرم معرفی و معروف شدهو در زبان انگلیسی نیز به Situational Crime Prevention مرسوم است.
در زبان فارسی نیز کاربرد معادله هایی چون پیشگیری موضعی، موقعیتی و یا وضعیتی در برابر این اصطلاح درست است. اما بیشتر جرم شناسان و پژوهشگران ایرانی معادل پیشگیری وضعی را برای اصلاح مزبو برگزیده اند(صفاری ۱۳۸۰ ،۲۶۹) طرح پیشگیری وضعی از جرم به عنوان یک نظریه علمی اصالتا تاسیسی انگلیسی است که توسط ۳ نفر به نامهای کلاوک، می هیو و کرینش مطرح شده و توسعه یافته است. ایشان در آثار خویش همواره بر اتخاذ تدابیر مناسب . به کارگیری اقدامات لازم جهت کاهش فرصت ها و موقعیت های بروز رفتار بزهکارانه و تغییر رابطه بین بزهکار، بزه دیده و محیط تاکید کرده اند(گسن و همکاران، ۱۳۷۶ ،۱۰) پیشگیری موقعیت مدار، وضعیت محور یا پیشگیری وضعی یکی از گونه های پیشگیری کنشی است و بر این فرض مبتنی است که بزهکاران بیشتر با حساب گری و انگیزه های عقلانی به ارتکاب جرم مبادرت می روند(نجفی ایرند آبادی،۱۳۸۱ ،۳۶).
به اعتقاد طرفداران رویکرد پیشگیری وضعی از جرم، چنین یافته هایی توسط تئوری های متقدم
(اشاره به مکاتب کلاسیک و.. پزویتوسیم خصوصاً لمبرازوئی آن) قابل درک،تبیین و تفسیر نیست زیرا چنین منظره هایی از جرم و ارتکاب آن با وجود اشاراتی که به تاثیر جزائی عوامل از این دست در رفتارها و تصمیم گیری انسانها داشته اند تاثیر دراز مدت عوامل زیستی-روانی، تربیتی، فرهنگی و امسال آن را در شکل گیری و جهت رفتار انسان و خصوصاً تصمیم گیری های او تایین کننده ترمی دانند. علاوه بر این پیشگیری وضعی از جرم، توزیع پویا تر و ملموستری از ارتکاب آن نسبت به نظریه های متقدم ارائه می دهد و زمینه را برای پیشگیری ملموس تر و عملی تر فراهم می کند. این امر از دیدگاه دستاندر کاران اجرای قانون،مثل قوه قضایی و پلیس،می تواند به عنوان موقعیتهای قابل گزارش به جامعه قلمداد شود به عنوان مثال هر چند ممکن است اقدام هماهنگ پلیس و قوه قضایی در انهدام منطقه جرم خیز خاک سفید شهر کرمانشاه در نظر برخی اقدامی موقتی تلقی شده و تصور شود که جرائم مربوطه به سایر مناطق شهر منتقل خواهد شد اما از منظر مجریان طرح موقعیت آن چشم گیر بوده و در در زمان خود وضوع گزارشها و اعلانات متعددی در جهت معرفی پلیس به عنوان یک نهاد فعال دلسوز قرار گرفت.
۲-۷-۲-۲-۲-خاستگاه پیشگیری وضعی از جرم:

در این بخش از مرور ادبیات به بررسی روش‌ها مدل‌های رایجی که برای سنجش^[۴۵] پدیده‌ی سلامت و فساد وجود دارند، پرداخته خواهد شد. نکته‌ی حائز اهمیت، تأکید ویژه بر آن است که بیش‌تر مدل‌ها و روش‌های موجود تنها به توصیف وضعیت یک کشور، منطقه و یا سازمان می‌پردازد و از نوع مدل‌ها و روش‌های علی به شمار نمی‌رود. از این لازم به نظر می‌رسد که به بررسی تفاوت برخی از اصلاحات بپردازیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سنجش(Measurement): اندازه‌‌گیری میزان عملکرد تحقق یافته است.
بازرسی(Inspection): سنجش عملکرد مطابق برنامه‌‌های اجرایی از پیش تعیین شده با هدف بهبود و اصلاح
نظارت(control): سنجش مستمر عملکرد مطابق برنامه‌‌های اجرایی از پیش تعیین شده با هدف بهبود و اصلاح (شکری, ۱۳۹۲)
که با توجه به تعاریف ارائه شده در بالا، قصد اصلی محقق سنجش میزان سلامت و فساد اداری در شهرداری تهران و توصیف وضع موجود آن سازمان می‌باشد.
۲-۴-۲-۱- روش‌های سنجش فساد
در سنجش فساد روش‌ها و مدل‌های گوناگونی موجود است که به روش‌های گوناگون قابل دسته‌بندی و بررسی می‌باشند.
در یک نگاه، روش‌ها را به آن دسته که در سازمان‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان دسته‌بندی نمود. این روش‌ها عبارتند از:
شاخص ادراک فساد (CPI^[46])
شاخص رشوه‌دهندگان(BPI^[47])
سنجه فساد جهانی(GCB^[48])
در دسته‌بندی دیگر این روش‌ها به دو بخش اصلی پیمایشی و غیرپیمایشی تقسیم شده و در هر بخش نیز زیرمجموعه‌ای قابل طرح می‌باشد.
روش‌های پیمایشی:
کلان‌نگر
الف- رویکرد مبتنی بر ادراک فساد
ب- رویکرد مبتنی بر تجربه‌ی فساد (Piliponyte, Aug. 2005, p. 3)
ج- شمارش شکایات
د- تحلیل محتوای رسانه (فاضلی، ۱۳۸۸)
خردنگر
الف- دنبال کردن جریان کار
ب- پیمایش کمی ارائه‌ خدمات
ج- فساد در سطح شرکت‌ها
روش‌های غیرپیمایشی/ حسابرسی دقیق:
بررسی اسناد مالی
بررسی موردی پروژه‌ها
روش تفاوت ارزش و هزینه
همان‌گونه که مشخص است در این بخش‌بندی برخی از روش‌های تکراری و برخی دیگر جدیدند و به طور مثال روش‌های CPI،BPI از دسته‌ی سازمان‌های بین‌المللی در واقع همان روش‌هایی هستند که در بخش روش‌های پیمایشی کلان‌نگر تحت عنوان رویکرد مبتنی بر ادراک و تجربه‌ی فساد نیز آمده‌اند. در ادامه به توضیح مهم‌ترین روش‌های سنجش فساد پرداخته خواهد شد.
۲-۴-۲-۱-۱- رویکرد مبتنی ادراک فساد:
این نوع سنجش فساد مبتنی بر نظرسنجی از مردم و گروه‌های مختلف و سنجش نظرات ایشان درباره‌ی میزان فساد رایج در نهادها یا کل جامعه است. در این‌گونه پیمایش‌ها معمولاً نظرات نخبگان سیاسی، مقامات دولتی، متخصصان و عموم مردم درباره‌ی وجود و رواج فساد در جامعه پرسیده می‌شود. این‌گونه اندازه‌گیری غالباً با بهره گرفتن از پرسشنامه و در نمونه‌های بزرگ انجام و از انواع روش‌های نمونه‌گیری برای تضمین معرف بودن داده‌ها استفاده می‌شود.
انتقادات متعددی بر این شیوه‌ی سنجش فساد وارد شده است. از جمله‌ی این انتقادها یکی این است که این پیمایش‌ها نظر مردم درباره‌ی فساد و نه خود فساد را می‌سنجند. جانسون از جانب دیگری نیز به نقد این سنجش‌ها پرداخته است. به نظر وی این نوع سنجش‌ها بیش از حد به نظرات مشاوران و اهل کسب و کار بها می‌دهند و اساساً از ابتدا برای آن‌چه داده‌هایی برای کمک به این گروه فراهم آورند ایجاد شدند.
از مهم‌ترین شاخص‌هایی که با بهره گرفتن از این شیوه تهیه و ارائه می‌شوند، محصول ادغام داده‌های تحقیقات و پیمایش‌های دیگر هستند. برای مثال «شاخص ادراک فساد»^[۴۹] که مؤسسه‌ی شفافیت بین‌المللی منتشر می‌کند، حاصل ادغام و استاندارد نمودن داده‌های پیمایش‌های مختلف است (Mukherjee, Mukherjee; Roy, Aparajita;, 2014, p. 3).
۲-۴-۲-۱-۲- رویکرد مبتنی بر تجربه‌ی فساد:
در این پیمایش‌ها که روش‌ مبتنی بر تجربه‌ی فساد معروف هستند، به جای آن‌چه ذهنیت مردم درباره‌ی فساد سنجیده شود، میزان در معرض فساد قرار گرفتنشان سؤال می‌شود. به عنوان نمونه از مردم پرسیده می‌شود که در یک تا سه سال گذشته چند بار رشوه پرداخته‌اند یا از آن‌ ها خواسته شده است تا رشوه بپردازند (Piliponyte, Aug. 2005, p. 5). یکی از شاخص‌های مهم در این رویکرد شاخص رشوه‌دهندگان (BPI) است که شاخص منحصر به فردی است که بر پرداخت رشوه در بخش خصوصی تمرکز دارد (bpi.transparency.org/pbi2011/in_detali/, 2013). هر چند در بررسی تجربه فساد، مردم یا فعالان اقتصادی نمی‌توانند درباره‌ی فساد کلان پنهان و شناسایی نشده یا مواردی از فساد سیاستمداران که از طریق تصویب قوانین خاص انجام می‌شود اشاره کنند(فاضلی، ۱۳۸۸).
۲-۴-۲-۱-۳- شمارش شکایات:
همان‌گونه که از نام این روش پیداست، تعداد شکایات مطرح شده نزد پلیس در یک دوره‌ی زمانی مشخص به عنوان شاخص فساد تلقی می‌شود (Hough & Tatum, 2012, p. 44). اما نکته‌ی این روش در این است که میزان شکایات به پلیس تابعی از اعتماد مردم به آن و هم چنین میزان جدی بودن دستگاه در مبارزه با فساد است، پس به طور طبیعی قابل پیش‌بینی و انتظار است که است که در کشوری که فساد گسترده‌تر است و میزان مبارزه با آن کم و چندان جدی نیست، خیلی کم‌تر از آن چیزی است که در واقعیت رخ می‌دهد. اما با این وجود مقایسه‌ی ادواری چنین آمار و ارقامی می‌تواند تا حدی نشان‌دهنده‌ی وضعیت فساد در یک کشور و یا در مورد یک سازمان باشد.
۲-۴-۲-۱-۴- تحلیل محتوای رسانه:
در این روش نیز با شمردن تعداد گزارش‌هایی از روزنامه‌ها که به فاش کردن فساد و یا ارائه‌ گزارش از فساد پرداخته‌اند نیز می‌تواند به عنوان شاخصی در به دست آوردن میزان فساد رایج در یک کشور، محسوب شود. فرامرز رفیع پور در تحقیق خود از این روش نیز استفاده کرده است. با این وجود مشکلاتی را که برای روش شمردن شکایات برشمرده شد باز هم در این روش صادق می‌باشد (فاضلی، ۱۳۸۸) و (رفیع‌پور، ۱۳۸۶).
۲-۴-۲-۱-۵- سنجه‌ی فساد جهانی:
پیمایش بارومتر جهانی فساد^[۵۰] به سفارش مؤسسه شفافیت بین‌المللی و توسط مؤسسه‌ی گالوپ انجام می‌شود و اولین بار در سال ۲۰۰۳ در ۴۵ کشور و سپس در سال ۲۰۰۴ در ۶۴ کشور اجرا شد. در این روش مردم تجربه‌ی مستقیم خود در رابطه با رشوه و سایر نقطه نظراتشان در زمینه‌ی فساد را در مورد مهم‌ترین مؤسسات کشور خود اظهار می‌نمایند (www.transparency.org.2013).
در این پیمایش از ترکیب سنجش فساد بر مبنای ادراک و تجربه استفاده می‌شود و از همین رو از پاسخ‌گویان درباره‌ی:
کدام بخش جامعه بیش‌تر از همه فاسد است،
فساد نسبت به گذشته افزایش یا کاهش یافته است،
احتمال این که در آینده فساد شایع‌تر از امروز باشد،
فراوانی رشوه دادن خانواده‌ها چقدر است،
رشوه‌ها چگونه و به چه کسانی پرداخت می‌شود،
رشوه‌ها برای دریافت چه خدماتی پرداخت می‌شوند،